/72b/

اعوذ باللّٰه من الشیطان الرجیم بسم اللّٰه الرحمن الرحیم

الحمد للّٰه الذی هدانا لهذا وما کنا لنهتدی لولدان هداینا اللّٰه والصلوة علی رسوله محمد الداعی للخلق الی الحق باذن اللّٰه وعلی آله واصحابه المؤیدین لامر اللّٰه

اما بعد فان اللّٰه یقول بلسان الصادق النبی الرسول يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالاً كَثِيراً وَنِسَاء وَاتَّقُواْ اللّهَ الَّذِي تَسَاءلُونَ بِهِ وَالأَرْحَامَ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا³⁹⁴

اما بعده بن فقیر سلامت وقتمده ئوز عمرمده بولب هه م کورب و اوقوغان زمان لارمنی بلدکم قدر نسل و انساب لارمنی یازب بالالارعه بر خاطره بولسون مقصدی ایله توبانده یازماق عه نیت ایتدم. توغلمش آتامز شیخ الاسلام بن عبدالقادر بن بیکتمر اسکی وقت ده اوفا غوبرناسی منزله اویازی الیکساندر قارامالی فولصی تاتار قامالی آولنده ۳۴۸۱ نچی یلنده توغمش در (حاضرگی کونده تاتارستان جمهوریتی سارمان رایونی تاتار قارمالی آولنده) قادیرف فاملیه سی بابامز عبدالقادردان باشلانا. عبدالقادر بابامز وفات بولغان دان صوک آتامز نیچه یاشده قالغان در بر توغمه آغاسی عبدالعلیم تربیه سنده قالمش در عبدالعلیم شوشی قارامالی آولنده مؤذن بولب عمر کچرمش در وفاتی ۶۹۸۱ نچی یلارده بولسه کیره ک قارامالی مقبره سنده مدفون در یازولی تاش ده بار ایدی اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه اللّٰه نک رحمتنده بولسن. بو عبدالعلیم آغامزنی اوزم سلامت وقتنده کورب بلامن هه م آتامز سلامت وقت نده بزم استرلیباشنه کیلب قوناق بولب کیتمش ایدی. تورمشی یاخشی غنه تاقته بله ن یابلغان بر یورطی هه م آلدینده یاخشی غنه باقچه سی ده بار باقچه سنده بایتاق اومارطه لاری بار ایدی مؤذن لک قارامالی ایگنچی چیلک ‫/73a/ بله ن کسب ایتار ایدی حاجاتی نه یته رلک آت و باشقه سییر و سارق لاری ده بار ایدی یورطینک قویو عنه اندری بار ایدی شوشی لارنی بله م آولدان چیت ده راک اومارتالق غی هه م بار ایدی مین ۲۱ یاشمده آتام مرحوم بله ن بارغان وقت مده مینی بال آلورعه اومارطه لق غه آلب بارب آنده آرش ایکمه کینه بال یاغب بیرگه ننی بیک یاخشی بله من. کیله چه ک بالا[لا]ری حاقنده بر شجره یازسام کیره ک خدا عمرمه برکات بیرسه. آتامز شیخ الاسلام ۲۰ یاش لار چاماسنده ئق بوینده الوغ چاقماق قریه سنده مدرس عبد اللّٰه غفورف حضرت مدرسه سنده برنیچه یل لار اوقب صوکره استرلباش مدرسه سینه کیلب بوگلمه اویازینه قاراشلی بیرکه آولندان کیلمش خلیل اللّٰه بن رحمة اللّٰه بن حسن مدرسه سنده برنیچه یل لار اوقب شونده تورب قالمش در. آنامز مرحومه نک آتاسی ولی اللّٰه بن رحمة اللّٰه بن حسن مذكور خليل اللّٰه بله ن بر توغان بوله در. فقیرلک حالنده بولو سببلی اوقولار بتکان صوک یاز و جای کونله رنده اوراق پچن ئشلارنده ئشلاب قش کوننده اوزینه خراجات حاضرلاب اوقمشدر. بیره که ده تورمش ولی اللّٰه رحمة اللّٰه اوغلی وفات بولو سببلی عائله سنی آغاسی بابامز خلیل اللّٰه خلفه بارب استرلیباش قه اوز تربیه سینه آلوب قایتمش در. شوندان ۱۸۷۵ سیکز یوز یتمش بیشنچی یللارده بولسه کیره ک اوزینک آغاسی ولی اللّٰه رحمة اللّٰه قزی مینم توغمه سوت آنام بوله علیمه نی آتامز شیخ الاسلام عبدالقادر اوغلینه کیاوگه بیرمش در. موندان صوک آتامز آنامز بله ن برگه شولوق ۱۸۷۷ نچی یل لارده استرخان غه قاراشلی بوکای ایلی دیکان قزاقستان مملکه تینه صاری اوزه ن صوی بوینده – روسچه مالی اویوریو – تالوفکه دیکان اورنده اسنبای دیکان قشلاق ده تورب قالمش لار. آتامز ایر بالالار آنامز قز بالالار اوقتب ۱۸۸۲ نچی یل عه قدر تورب ینه استرلیباش قه کوچب قایتقانلار. فقیر شو یرده مارت آینده ۱۸۸۱ نچی یلنده طوغب ایکی یاشمده باگه استرلیباش قه قایتقان دن شوشنده آتامز ۴۰ سنه دان آرتق استرلیباشنیک اشچی و فقیر دهقه ن بالالارنی آخر عمرینه قدر اوقتب ۱۹۱۸ میلادی ۱۳۳۶ هجری یلنده ۲ نچی مای چهارشنبه کونی کوندز ساعت ایکی ده امانت جاننی جناب حق عه تابشرمشدر إرجعي الى ربك راضية مرضية³⁹⁵ آیة شریفه سینه مصداق اولب ربی مغفور بنده له ری جمله سندا اولماقنی جنة لک نصیب ایلاسون آمین اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه ‫/73b/ استرلیباش نک الوع مقبره سنده نعمة اللّٰه حارث و حراث وزين اللّٰه المشهور بامير حضرتلارينك قبرلارينه ياقن ئوزم سلامت وقت مده مرحومه آنامزني آياق اچینه بربرینه آیاقلی اوچلی دفن قیلندلار ربنا اغفرلى ولوالدين وللمؤمنين يوم يقوم الحساب³⁹⁶ امدی کوپچیلک بله ن جنازه سنی محله مزنک الوغ امامی عبداللّٰه بن محمد حارث بن نعمة اللّٰه اوقب ۴ نچی مای کوننده ۶ نچی شعبانده جمعه کون کیچ ساعت ۶ ده گور ایاسی بولدیلار زیاراتینه یازلمش تاشنده اوشبو ره وشده هذه مرقد العالم الفاضل الکامل معلم الصبیان بضع اربعين سنة شيخ الاسلام بن عبدالقادر بن بيكتمر القارمالى المنزلوى امتثل الخطاب ارجعى في سنة الف و ثلاث مائة ست و ثلاثين من الهجرة (١٣٣٦) ٤ شعبنانده و فى سنة ١٩١٨ ٢ نچی ماى طيب اللّٰه ثراه و اجعل الجنة مأواه ۴ شعبانده آتامزنک تورمشی استرلیباشنده ایگن ایگارلک یرگه خواجه بولماغان سببلی ایسه بورنغی قانون بوینچه چیتدان کشی لارگه یرلی خالق بله ن برابر جیر بیرلمادی در شولایده بولسه بر ایکی دیساتینه جیر اجاره گه ئالب یاکه براو بله ن اورتاق بولب اوزینه فردرته رلی ایگن ساچب تورغان. تورمشنه بر صییر بر کجه بولور ایدی بعضی وقت ده بر آتی ده بولور ایدی. بونی ده جایلک خاجاتنی اوتکارر اچون یاز باشندن آلب قشلق اوطن و پچن نی حاضرلاب بولغاچ کوز کوننی ساتار ایدی. قارلتیسی آلتی پوچماق لی بر اوی بر مونچه بر کلات همه سی آعاچدان مال لاری اوچون آبزارلاری بار ایدی تورا تورغان ایومزنک یورطمزنک اورنی الوغ مسجد توغرسنده تاو بوینده یورطمزنک آرتی تاوغه چغار ایدی مسجد بله ن یورط آراسنده مدرسه لار بولور ایدی اوطن نی اوزی کیسب پچن نی اوزی چابوب اوزی تاشور ایدی. ایکی یلده بر مرتبه بورن اوزینک اوقتب تورغان یری نه آت بله ن بارب قایتور ایدی بوکای ایلی قازاقستان ده طالوفکه دیکان یرده مشهور اسنبای آول در استرلیباش دان یدی یوز کیلومتر یراقلغنده در شوشی یدی یوز کیلومترلک یرکه ۱۸۸۹/74a‫/‬ نچی یل ده ئوزی بله ن مینی هه م آلب باروب ایدی بارغان وقتمزده طوق صووی آشا اوتب ساروچین سکی استانسه سندان اورالسکی گه آندان قزاق صحاراسی بله ن ۳ یوز چاقرم باردق. یلانده قونب بارر ایدک چونکه یولمزده چوپان مال باغوچی قزاق اویلاری بولسه ده آلار یاننده کیچ یوقلاغه توغری کیلماس ایدی. چونکه ایو تیراسنده آطقه آشاتوغه اولان بولماس ایدی. مال چی لارنک ایولارینده توقتاب قوییولارندان بولماسه ایولاروندان یالانده قایناتور اچون صو آلب قاتق و قمزلارن اچب ۴-۵ کیلومیتر یرلقغه کیتب یاتور ایدک بر وقت ده مین سیکز ۸ یاشمده ئیدم. بارب توقتاومز بله ن مین باقر چاینوک آلب تیزاک بله ن اوط یاغب چای قایناتورغه توتنور ایدم. آتامز ایسه وقت لی غازیتنی اوقورغه توتنب غازیتنی بتوکه چای قایناب طن صحراده هیچ تاوش یوق تیک مالچی قزاق لارنک ات تاوش لاری عنه اشتلمکده ایدی راحت لانوب چای مزنی اچب مینی یوقلاتب ئوزی یقلامی تونله آطنی ساقلاب چغار ایدی. تاک بلنو بله ن آطمزنی جیگب ینه یولمزغه کیتار ایدک. بو یزلارده کون لار بیک اسسی بولو سببلی ایرته کیچ صالقن بله ن یورب کوندزنده یال ایتار ایدک ترته نی کوتارب کوله گه یاساب آتامز برآز یوقلاب آلور ایدی. مین بولسام آط قاراب اولترر ایدم. موندان صوک یالپاق طال (سلامحین) دیگان قزاچی خالقلارینک استالیس شهری ایدی (اورالسکی اوبلاس ده). مونده استرلیباشنده طوغب اوسکان عبیداللّٰه بن زین اللّٰه علیکایف نک یورطینه توشدک استرلیباش زین اللّٰه ایشان نک اوغلی در امیر ایشان دیب مشهور در بو عبید اللّٰه حضرت اولا استرلیباش مدره سه سنده تحصیل قیلب صوکره بخاراغه بارب ختم کتب قیلب ایشان لق درجه سنی آلب قایتمش در قایتوغان نک صوکنده بونی مذکور یالپاق طال اهالیسی امام قیلب آلمشلاردر مونده بو عبید اللّٰه حضرت مدرسه لار سالدرب کوب کنه قزاق شاکردلارینه درس بیرب هم مشایخ لق یولینی بله در مهمان په رور سخی خالق غه محبتلی آدم ایدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن مونده برنیچه کون قوناق بولب اولر مَعصَد بولغان طالوفکه گه اسنبای آولینه /74b/ سفر ایتدک موندان ۶۰ چاقرم یر ایدی یولده آتامزنک شاکردلاری بولغان عثمان نعمان اسملی شولارنک آتالاری سو بیرگه ن دیگان قزاق آولنده قونب ایکنچی کون اسنبای آولینه بارب جیتدک اول وقت ده بو آولنک آدام لاری قزاق لار عادتنچه لیکرم دیگان کول بوینده کییز اوی بله ن آق قوش کبک تزلب کولنی آیلانب جایلاوده قمز اچب قوی آشاب کولدان اورداک آطب کیف صفاده تورالار ایدی مونده کیلو بله محمد علی اسنبایف اوینه توشدک قزاق چه لقبی (کالوش) در. بز بارو بله ن اوزلارینک ایولاینه بر ۱۰ تایاق چامالی بولور ایدی قوناق خانه بلکا گنه کییز اوی ایدی ایکاومز کیتکانی شول ایوده توردق. باروب توشکاچ قزاق قارچیق لاری مینی کورو بلان اوی بای بنا عی اوزمزنک قولمزده توغان بالامز عوی طوغان یرینه ساعنب کیلگه ن غوی دیب مینی قوچاقلاب اوبدیلار بر قازچق ایر توغان یرنده ایت تویغان یرنده آقیقان لار غوی دیدی. آرقاسون سویب چیچه ک ساو سلامت دیب سوراشا باشلادیلار مینده ایتکان لارینه جواب بیره باردم مونده ایکی چاماسی تورب صوکره سنتابر آیلارنده استرلیباشینه قایتب سفر ایتدک سلامت قایتب جیتدک.

اوقوغه باشلاوم برنچی بیش یاشمده وقتمده ایوده آتامز الفبا صوکره ایمان شرطی دیگان کتابنی اوقتع باشلادی آندان بعضی تورکی کتابلرغه قوشدی آلتی یاشمده کلام شریف اوقتام ایشان حضرتکه (مشهور امیر حضرت) مرید بولب کیلگه ن بلبای اویازینه قاراشلو اق بویی سارلی آولینک احمد شاه حضرت ایدی. تبرک یاخشی حضرت دیب شوکاردان کلام شریف اوقورغه باشلادی خاطرمده یارتی عنه کلام شریف ایدی آنام مرحومه خیرگه بیررسن دیب قولمه یگرمه آقچه توتدرب چغاردی. هر قایوسی اللّٰه نک رحمت نده بولسون لار آمین. ‫/75a/‬

يد دیگان عقائد کیتاب لارینه توشدم بو کتابلارنی براز اوقغان صوک عرب چه تانی ایکان دیب ۷ یدی یاشمده عبد الکبیر خلفه دین محمد اوغلی استرلیباشقه ۲۰ چاقرم لق تتر آرسلان آولدان کیلمش در شوشی خلفه دان اوغلی عبداللّٰه شادمان آدلی عبدالرحمن بن امیرخان ابراهیمف اوچامز برگه صرف اوقوغه باشلادق. شوشی شریک لارمز بلن برابر ۱۸۹۶ میلادیه قدرلی اوقدق شوشی یل لارده استاذ مز عبدالکبیر خلفه آش قازانی بله ن ئاورب آغوست آینده وفات بولدی ۱۳۱۷ هجری ده وفات اللهم اغفره وارحم موندان صوک فتح اللّٰه خلفه فتاح الدین اوغلی دیم بوی اوصاق کیچو آولندان کیلمش بارچه شریک لارمز برگه شوشی خلقه زان درس اوقی باشلادق ۱۹۰۴ نچی میلادیه قدرلی هم ۱۹۰۲ نچی یلدان باشلاب ۱۹۰۴ نچی یل غه استرلیباشنده روسسکی تاتار اسکوی اشقولنده اوقب شهادة نامه آلدم اوچیتل مز ماقار آولینک میر سید باییشف دیکان کشی ایدی اون یاشمده وقتم ده صرف و نحو فقه کیتاب لارن اوقی باشلادم نحو دان شرح ملا (ملا جامی) فقه دان محتصر الوقایة عین العلم کبی کتاب لارنی اوقب هم ده استرلیباشده الوغ مدرس لاردان سانلامش حبیب اللّٰه محمد حارث اوغلی توقایف جناب لارینک درسنه دوام ایته باشلادم بونده اوقغان درس لاروم شرح ملا طریقه محمدیه عین العلم سیر النبی کبک کتابلار ایدی شوشی وقتم یاش کنه بالا بولسام ده ساقاللی زور شاکردلار بله ن برابر اوقور ایدم. یاش بولسام ده خلفه بالالرندان برنچی اوقوچی دیب سین حاضر آتاکزدان ملاسز دیب کوب لک آلنده ماقتاب مینم روحمنی کوته رر ایدی. هر وقت حضرتلارنک افطار مجلس لارینه هه م بیره م آشلارینه یاخشی اوقوچی بالا دیب ایتب آشقه چاقرتدرر ای مین فقیر ده ساقاللی خلفه لار هه م زور شاکردلار بله ن برگه آشقه بارب قایتور کیف لانب مدرسه گه قایتب ماقتانوب یورر ایدم مرحوم استازمز حبیب اللّٰه حضرت دیکابر آخرلارینده بولسه کیره ک استرلیتاماق باروب صوق تیوب قایتب تیر آوروی بله ن آورب برنیچه کوندان صوک إرجعي الى ربك راضية مرضية ³⁹⁷آیتی بله ن محاض بولب ‫/75b/‬ اخرت یورطینه یونالدی إن للّٰه و إنا اليه راجعون اللهم إن كان محسنتاً فزد فى إحسانه و إن كان مسيئاً نتجاوز عنه. مرحوم استاذمز بیک خالص تواضع لق لی چن عالم بنده لرنک برنچی طبقه سنده دیه رگه یاری هر تورلی فنون دان خبردار اولمش ایدی.اول ده بلبای اویازی اق صوی بوینده الوغ چاماق قریه سنده مرحوم عبداللّٰه حضرت عبدالغفورف مدرسه سنده اوقمش صوکره بخاراغه بارب نچه یل لار تحصیل لار تحصیل ایدب هه م نیاز قلی الترکمانی حضرت لارن علم طریقت غه اجازت آلب قایتمش در. استرلیباشینه قایتو بله ن برنچی نوبت ده مدرسه لارنی و مسجد لارنی یاخشی روشده توزاتب مدرسه آرالارینه آغاچ اولترب بیک یاخشی قیلدی. صوکره مدرسه ده الوغ خلفه لارگه درس اوتوغه باشلاب بتون فکرنی علم ظاهرنی رواج لاندرو بولب علم باطن بله ن مشغول بولمادی برنچی علم ظاهرنی یاخشی بلو کیره ک بو تمام بولغاچ علم باظن نی بله ن شغل لانورگه ممکن دیه ایتور ایدی. چونکه علم ظاهر سارت نزلنده اولا ساوتنی یاخشی تازالاغاچ علم باطن نی سالورغه ممکن دیه ایردی. شول سببلی ایشان لق برله شغل لانمادی بتون فکرنی علم ظاهرده هر وقت بیوک علماء لرمزنک اثرلارنی بیکره ک شهاب الدین المرجانی حضرتلارینک وافیة الاسلاف ناظورة الحق كبی مطالعه قیلب هر وقت شاکردلارگه سویله ر ایدی حتی پوشکین جناب لرنی چن شاعر دیب آنی حرمت قیلور ایدی. ‫/76a/‬

چای وقتنده یگروب قایتب قنه آشاب اچب کیتار ایدم. شوندان صوک نیچکده بولسه کاعز قارالق بر ئش تابوب شونک بله ن اوقومنی دوام ایتدررگه کیره ک یوقاریده یازلمش شریکم عبدالرحمن بله ن ایکاومز شریک بولب ایکاومزگه ۸۰ تین صوم تابب آزماز قلم کاعز کبک نه رسه لار بله ن مدرسه ده صورغان شاکردلارگه ساتار اچون سودا ایته باشلادق آطنه ده بر گنه بازار بولو بله ن باشقه کون لارده موندای کیره ک لی نه رسه لار تابلمی قالور ایدی بازارده ۸۰ تین صوممه غه تیوشنچه کاعز قلم قاره آلب قالامزده آطنه آرانسده ابدراغان شاکردلارگه ساتامز‌آتنه ده ۱۵-۲۰ تین فائده قیله مز دیمه ک ئوزبزگه کیره ک قدر کاعز قلم قاره بولا. شوندان بر کون خلفه مز مرحوم مونی سیزوب قالب بزلارگه شلته بیردی اوقغان کشی موندای ائشنی مدرسه ده قیلماعز دیه شوندان صوک خلفه مزنک شلته بیروینده بوی صنب مگازین مزنی یابارغه توغری کیلدی بر ایکی اوتکان صوک سرمایه مزنی قالغان تاوارلارمزنی بولشب ئالدق ده هر ایکاومز که ۸۰ شار تین آقچه بولدی والسلام. ایندی نیچوک کیره ک لق آقچه تابارعه بو وقتده یاخشی غنه یازو یازا ئیدم هم ده کیتاب توبلاو کوزلک هه م قله م ساوتی کبک فوتلارلار یاسای ایدم شولای ایتب بعضی کتاب لار یازب بورن زمانده بولغان صوعش بیت لارنی یازب توزغان قرآن لارنی توبلاب بش اون تین آقچه تابا باشلادم. شوندان صوک آتامزدان کاغز قلم آقچه سنی سورامی باشلادم. شولای نیچکده بولسه بر هنر تابب اوقومنی دوام ایتدرب باردم. یاشم ۱۵-۱۶ کیل گه ن وقتوم ده آز غنه کشی آراسینه کره باشلادم ایندی بو وقتده کشی نکی کبک کییم و باشقه آیاق غه باش قه زمانه چه راق کییم کیه سم کیله باشلادی. البته آتامزدان بولارنی سراو یات آلار تکدروب بیرسه لارده بیک اسکی روشده بورونغی کبک تکدره لار ئه باشقه شاکردلارنک زمانه چه راق بولوندان میندای شوندای کیه سم کیله ایدی ایبداش لار آیاق لارینه چیتک قاتا کییب یوریلار مونده بایلاگه ن ایوق نده بولسن میکا میندان زور ‫/76b/‬ شادلق بولورغه تیوشلی اولماس کبی قوواندم شادلغمنی بر خدا بله در. مین باشقه شاکردلار کبک آیاق یومی مسخ عنه قیلوب طهارت آلب مسجد که یوری باشلادم. شولای ایتب اوقو وقتنی اوتکاره باشلادم. ایندی یاز کونی نی اشلارگه کیره ک ایگن بیک ساچله یالان اش یوق ینه قش مدرسه ده اوتکاررگه بر چاره کیره ک دیب اویلانه باشلادم چونکه باشقه بالالر کبک کوب اویناب یروگه کوکل م بیک آز توشه ایدی. شوندان ایولاب آزماز آقچه م بله ن بولماسه اتی دان آلب قولعه کارزینکه ئالب جایاولاب کورشی باشقرد آوللرینه بارب آقچه کوره کوکه ی آلب قایتب زورراق کوکه ی بله ن سودا قیلو چیلارغه بیرر ایدم آلار میکا بر یوز کوکای گه ۱۵-۲۰ تین فائده بیررلار ایدی شولای ایتب کونده ایکی جییب قایتام ۳۰-۴۰ تین ئشلار ایدم باشقه مینم کبی لار کونینه ۸-۱۰ تین بپن جیارغه کو چای اچرگه لیمون تابدرمای موز بز سینا کوکای ازلاب قویارمز دیانشسته سی ۱۰ تین اق راق روس آلیمون ۵ تین بولار ایدی. بر دیستا کوکه یدان ۱ یا ۲ تین قالسه بر ب سویله شب میکا بازا حاقندالین کیم رک قیلوب آقچه مه یتارلک لیمون بیرسه کز ایکان دیب صورادم یاری بلار ایدی. شولای ایتب میکا ینه بر یک یاخشی بیررمز دیدیلار. کوبره ک سودا یولی آچلدی بازار کون لارنده اوفادان شبیررکه ده ممکن آقچه سنی ایندگی بازار بیررسن دیه رلار ایدی. بر ۴۰-۵۰ لیمون آقچه آلب قالدم ده ایکنچی کون ینه کورشی باشقرط آولینه بارب لیموننی کوکه که آلشدرب قایتار ایدم. بو موندان بر تین یاکه ۲ تین اشلار ایدم. شولای ایتب آباروت ایکی یاقلی بولب کیتدی. ایرته ن جایاوله ب کیتب کیچ قایتام بر صوم یا آرتغراق اشلی باشلادم. نفس ایندی کوبره ک تابارغه کرشه باشلادی. ینه بر فکر کیله باشلادی ‫/77a/ کون گه فلان یرگه باروب قایتورول لارینه یورره اویلادم کونینه ۵۰ تین که آت تابوب بولا ایدی. روس ئاول لارنده یورب ۵۰۰ یوز یا ش مدرسه ده خراجات قیلسام یازغه تاغن آقچه کیره ک بولور دیب نیچکده بولسه بر نه رسه اشلارگه کیره ک توتام. اوکتابر ۲۰ سنده اقای چاق ده بر مک آلب قایتور ایدم قایتام ده ئلکی کشی لارگه تابشرام. ملادیس کوبره ک جی دیلار ایدی جیار ایدم ده بیت آقچه آز بیت دیدم کیره ک بولسه آزراق آقچه بیررمز دیه ر لار ایدی یاری آلایسه دیب ایکنچی کون تاعن آت آلب آول لارغه کیتام ده ایکی منک اوچ منک جییب قایتام. شولای ایتب بر جاینی اوتکارب کوز مدرسه گه ۱۰-۱۵ صوم برله ن کردم. حاضر بای بولدم ایندی ۱۵ صوم آقچه بولدی اول وقت بوکا بر صییر آلب بولا ایدی و شولایده بولسه قای بر کون آتامز مرحوم کشی گه پچن جییارغهسترلیتاماق یارمینکه سینده باروغه اولیم قانقول کون بارب قایتورغه بولادر. بارام ده یرمینکه دان شاکردلارکه یارارلق کاغز هر تورلی قاره حوشبوی سابن ایسلی قول یاولق کبک آقچه م یتارلک تاوار آلب قایتدم مدرسه ده شاکردلارکه ساتار ایدم آلارده یاخشی دیب بیررمز دیب جواب بیرگاچ ۳ یاشچک بازارغه یوررگه آت آربا کیره ک بولب قالدی بر حرکت قیلب کوز تولارگه دیب بر آت آلدم اربا آلدم شولای ایتب بازارلارغه یوری باشلادم یاقن بازارلارغه روس آولی آرتیکوف قراغوش قاچاغان آطنه بوینه بازارلارده یورب تگی لیمون لارنی ساتب بته م ده ایندگی بازارده حاجاین لار کیلورگه آقچه لارنی تولی ایدم. /77b/ آت ده بولدی آربا ده بولدی ایندی لیموننی کوبره ک آلوغه اویلاب معلوم حاجاین لارعه ایتدم مینی اوفاده گی زور بای لارگزغه تانشدرب شولار سزنک ایتوگز بوینچه کوبراک لیمون بیرسه لار ایدی دیه یارار دیدیلار بو کشی لار استرلیباشقه کیل گه ن ده فاتیرگه اوزمزگه توشا تورغان بولدیلار. شوندان اوفاغه فلان کونده بار‌آلب بیررمز دیب وعده قیلوگه اشانب اوفاغه کیتدم بارب تگی کشی لار مینی زور بای فتاح الدین احتموف کشی گه تانشدردیلار بای ایتدی یاری فیکسل بیررسن صوکره تولارسنده دیب فیکسل گه قول قویب یوز صوم لق ۱۰ یاشچیک لیمون بیردیلار پویزد بله ن شافران استانسه نه توشوب آندان ۶۰ چاقرم آت یاللاب استرلیباشقه آلب قایتور ایدم. بای لارغه ده تانشب آلدم. وعده سینه تیوشلی قرض لنی تولاب هر دائم اوفاغه بارب تورر ایدم بار تورا میکا ۲۰-۲۵ یاشچیک بیره تورغان بولدیلار سولای ایتوب کوزگه زور حرکت قیلب یاخشوق صوما یاساب آلور ایدم اوقو وقتی جیتسه آت نی ساتار ایدم ده کوتارگه النغان آت نک آقچه سنی تولاب صوکره مدرسه گه کرر ایدم شول روشچه ۱۹۰۴ نچی یلغه قدر اوتکاردم بر ایکی یل فروکته وقتنده اوفاده مگازینده آلما ویناگراد قاربوز قاون شوندای لارنی ساتارغه مینی پریکازشچیک بولوب خدمت ایتارگه چاقردی بارب آنده خدمت قیله باشلادم. آیلق ۱۲ صوم تعیب قیلب اوزمز یورطنده اوزندان آشاب اوزنده تورر ایدم. اول زمانده ۱۲ صومغه ۸۰ سیکسان تین چیتسه آلورغه ممکن ایدی. سودا وقتی اوتکاچ حساب منی ئالب آولغه مدرسه گه قایتور ایدم اسکه باشقه کییملار ده آلب قایته ر ایدم شولای ایتب اوقدم. ایندی بو اشدان ده کوکلم باشقه فکرگه توشدی اولده بولسه چیت که کیتب استانبولده بولماسه مدینه مکه گه بارب اوقو فکری کردی. ئشلارگه کیره ک آنده باروغه کوچ بردان یتارلک توگل ایدی. ایکنچی تورا تورغان یورطمز بیک اسکرگه ن ایدی نیچکده بویل اوینی یاکادان سالورغه کیره ک ایدی آتامز آنامز قرداشم فرحی سرور مین بر گنه اوغل ایدم. اتی انی بله ن سویلاشه لار اوینک اسکی بورنه لارنی چغارب اورنینه یاکا بوره نه قوشلوب ریمونت قیلساق بولور ایدیلار /78a/ مین طکلاب توردم ده ایسکی ایسکی بولور بوتنلای یاکا قارغای بورنه سالورغه کیره ک دیدم هی بالوم موکا نیندی کوچ کیره ک آنی قایدان تابارغه کیره ک دیدیلار مین اسکی دان تزارگه تلامیم اللّٰه جان بیررگه جون بیرر دیب نیچکده یاکادن سالامز دیدم. یاری سین دیگانچه بولسن سالیق دیدیلار. مونه نیچک قیله مز همه مزدان جیناساق یوزم صوک قدر آقچه چغا تورغان بولدی ینه برر تانش بولغان آغا انی دان کشی دان برر یاردم سورارمز دیدم یاری دیدیلار شوندان اولمزده مشهور عبدالقادر مخدوم طوقایف قه باردم ده احوالنی سویله دم. چونکه بو کشی ینه یاخشی کوره ایدی بو میکا جواب بیردی استرلیتاماق دان قاراغای دان یورط اشلاب بیره تورغان کشی گه کوزگه تولاو شرطی بله ن اوزم وکیل بولب قول قویب بیررمن دیدی بو کشی وکیل بولب قول بیرسه حتی منک صوم غه اشانورلار ایدی. شوندان مین قووانب قایتدم آتامه ایتدم ئش شولای عبدالقادر مخدوم وکیل بولب ئشلاتب بیررمن دیب یاری آلایسه دیب ایتدیلار ۱۹۰۴ نچی یل فیورال آینده عبدالقادر مخدوم بله ن استرلیتاماق بارمزده اول بورنه بله ن سودا ایتوچیلاردان نجم الدین اسملی کشنی کورب ایتدی مونه شول اولچاوده قاراغای دان بورا اشلاب بیرگز دیه له کین حاقنی کوز تولاو شرطی بله ن دیدی من اوزم وکیل بولب تولارگه کاغز بیره من دیدی ایشگن ایدان توشام بتون تره زه یاکالارن ایو توباشینه ریشوتکه لار قویب بزگه پیالا توبه تیمرنی اوزمز تابارمز شوندان باشقه سن ائشلاتب بیره سز کوبمی حاق سوریسز دیدی. بو ایندی بر یوز ۲۵ صوم زادتکه گه ۲۵ صوم حاضر بیررسن قالغانی وعده بولور دیدی. بزده بو کشی بله ن وعده لاشب اشلارگه بیرلدی. مارط آینده یورطگز اشلانب بولو بله ن کیلب آلورغه خبر بیررمز دیدی. شولای ایتب قایتدم آتامزنک قوطی چقدی نیچک تمام لارمز دیه باشی بولسه باق بولور ئه تی دیدم تیمر کیره ک پیالا قداق بویاو بارنده تابارغه کیره ک بیت دیدی. خدا قوشسه بارده بولور باشلاغان ئش یولده قالماس دیدم. مارط آیی یتدی ۱۵ مارتده خبرده کیلدی ایونی آلورغه کیلگز تمام بولدی دیه ایندی نیچوک کیتررگه کیره ک توته مز ده آول ده دوست ایش لارگه آغای انیگه بر اوتنامز بر آط یبروگزنی دیمه ک اوما ایته مز بو کون لار قارلار ارب یول لار /78b/ یومشاغان وقت همده کشی لارنک اشسز واقتی ایدی آطلاری بوش شولای بر کون ۳۶ آط باروب ایکنچی کوننی یورطنی آلب ده قایتدیلار یورط کیتب بورانی ایوب قویدقمز ایندی قالدی یاکادان ایونی فونتامیت سالب کوتاررگه آپریل آخرلارنده بالتا استاسی عبدالرحمن آغاغه (نیمس عبدالرحمن لقبی) اشک ایکی قات تره زه و باشقه لارن بوتنلای بترب بیررگه ۳۶ صوم عه سویلاشدک چای شکر آزق تیوشلی و باشقه آشاملق لارن بیروتور شرطی بله ن . مای آینده ایومز تمام بولدی تیک توبا تیمری آلب یابارغه غنه قالدی اسکی ایونک یورنه لارنی آل یاغینه آلتی پوچماق ایتوب قوشدق شولای ایتب تیمر یابو ایکی پیچ چغاررغه قالدی. دیمه ک ایو بولدی. تیمر نیچوک تابب ده نیچک آلورغه قالدی اول زمانده زیمستوا دیگه ن اداره خالق بیگره ک آول یرلارینه اوچ یل وعده بله ن یابو تیمری بیرر ایدی فولصدان کاغز آلب باررغه کیره ک ایدی فولصدان کاغزده آلدم استرلیتاماق بارب اییول باشلاری ایدی یتارلک تیمرنی پوطی ایکی صوم ۷۰ تین حاق بله ن وعده گه ئالب قایتدم ده باشنی ده یابدرب آلدق آیطوغان آولی صلاح دیکان استا یابب بیردی. شوندوق پیچ لانی چغارتب همه سی تمام بولدی. تیک توباسی گنه بویالمی قالدی. اوشبو کونده شوشلای طرشب سالغان یورطمزنی ۱۹۲۹ نچی یلده انقلاب مناسبتی بله ن بای قولاق دیب آتامزده هه م اوزمده اوقغان شاکرد ایندی مین اول وقت ایوده یوق ایدم ۶ بالانی ایکی یتیم قرداشم جماعت منی یورطدان قووب چاغارب معلوم شاکردگز کرب اولتردی سولای ایتدرب بتون عائله م قشقی فیورال آینده اورام ده یاتب قالدیلار. بو شاکردمز عبداللّٰه عبد الرفیق اوفلی اسکندرف ایدی فولصده اشلار ایدی. راحت طنچ یاشاسون لاکن خدانک اشی باشقه ایکان عرب لار یته الانسان يدبر واللّٰه يقدر دیلار بتون بنده اویلی پلان قورا اما خدا اوزینک قیله در. برنیچه اوتمادی بیچاره حکومت طرفندان خالق دشمانی بولب محبوس بولب یوغالب کیتدی یورط آکاردان ده تورب قالدی.³⁹⁸ حاضرگی کونده باجامز تیوشلی لطف الرحمن عبد الرحمن اوغلی علییف

‫/79a/پینسوننی کاپیتان بزلوب وطن صوغش ده خدمت ایتکان کشی تورادر (ایومز اوشبو کونده استرلیباشده تاو بوینده بز سالغان روشده سلامت ایدی ۱۹۵۴ نچی یلده قایتب کوردم.

۱۸۹۸ نچی یل لارده بولسه کیره ک بر دنیانی سیاحت ایته سم کیلدی بو وقتقه قدر پویزده اولترب یرکانم یوق ایدی. آتا آنامه کیکاش قیلب مینم اوزمنک توغان یرمه قزاقستان ده طالوفکه گه بارب (اسنبای آولی) بر یورب قایتاسم کیله دیب آلار رحصت بیرگه چ آزماز یول لق آقچه تابب سفر قیلدم بو اییون آیلارنده ایدی ۱ نچی شافران استانسینه بارب اوفاغه کیتدم پویزگه برنچی اولتروم بولب ایکنچی اوفا شهرن کورم بر نیچه کوندان آق ایدل پراحوط بلان قازان غه کیتدم قزان ده بر اون تورب بتون شهرنی باریخی بابالارمزنک مرکه زی بولغان بورنغی تاتار خان لارینک سویم بیکه ماناراسنی موزه خانه لارن قابان کول لارن ده پراحوط بله ن یورب بارن ده کورب موندان سامارغه (کویبیشف) کیتوگه اویلادم قازانده قابان کولی بوینده علام حضرت مدرسه سنده توردم ایکی قاتلی مدرسه ایدی بر اون لاب قنه جای اوقب یاتوچی شاکردلار ده بار ایدی ینه فولغه براحوطی بله ن ساماراغه کیتدم بارب توشب سامار شهرنی یورب فولغا بوینده قزان نک الوغ مقبره سنده فاضل محترم شهاب الدین بن بهاء الدین حضرتلارینه زیارت قیلدم یازولی تاشی بار ایدی باشینه اذکروا موتاکم بالخیر دیب ۱۳۰۶ سنهء هجریه ده وفات ایتمش در. موندان فولغا پراحوطی بله ن ساماراغه یونالدم فولغا بوینده قزان دان ۱۵۰ چاقرم چاماسنده اسپاصکوی زاتون پریستینه توشب موندان ۱۵ چاقرم یرده بورنغی بلغار شهرنیک خرابه لارنی کوردم اورننده بر روس آولی ایکه ن آثار عتیقه لاردان بر ماناره ینه بر زور قبه بار ایدی اچنده اسکی قبرستان دان چقمش آدام سویه ک لارنی تولترب یلغان ایدی هم بایتاق قنه زیارتقه قویلمش یازولی سنغان تاش لارده بار ایدی عربچه یازلمش ایدی بعضی برسنده آزراق اوقوغه بولا ایدی اورام ده روس بالالاری استاریننی دینکه (آقچه) ساتامز آلاسزمو دیب قچقرب یوریلار ایدی قایسی روس لار صارق (بارانین) ساتامز دیب یوریلار ایدی. بعضی کشی لار کیلب بورنغی مسلمان لار زیازتینه بارب قربان چالا تورغان بولغان لار. بو ایسه اسلام دیننده ‫/79b/ درست بولماغان بولسه ده نادان خالق لار قربان چالب ارواح لاردن یاردم تلی تورغان بولغان لار. حاضر کونده اوزبکستان ده بولغان کبک بولارعه حضرت علی زیارتی دیب بارب بعضی بر اورن لارده قربان چالب قبردان یاردم تلیلار. بیچاره نادان خالق لارنی خاتن قزلانی سولای اشاندرب صوری قورت لار ایشان لار مونده کوب بولادر.

بلغار خرابه لرینه بارغان وقتمده قزان نک بورنایف محله سینک امامی شاکر حضرت دیکان کشی هه م باشقه زیارتقه باروچیلار بار ایدی پراحوط ده برگه بارب خرابه نی برگه کورب یوردک بولار بله قایتب پراحوط پریستینه کیلدوک آلار قرانغه قایتب کیتدیلار میکا بوکون ساماراغه کیتوکه پراحوط بولماو سببلی کانتورده یوقلارغه توری کیلدی ایرته سی کون ایرتوک پراحوط بولب کیتدم مونده یتب سامارا شهرینی بر ایکی کون کورب آندان ساراتف شهرینه کیتدم پراحوط بله ن

ایندی موندان پاکراوسکی اسلاباده شهرینه چغب فولغا آشا ساراتف نک قارشوسنده اورالسکی گه بارا تورغان تیمر یول بوینده آزینکه دیکان استانسه بیلیت آلدم برنیچه استانسه اورالسکی یتمای در. بو استانسه ده آنامز مرحومه بله ن بر توغمه آعامز تورا دیب آنامزدان اشدوب بله ایدم. درست آدریسنی بلمه سه م ده توکل بارب توشدم تیریاق لارنده ۱۵-۲۰ چاقرم یراقلق ده باشقرط آول لاری بار ایکان توکل کون باتقان وقتدن ات یاللاب کیتدم تون گه قارشی بر باشقورط بارب یتدک بولاردان سورادم عزة اللّٰه ولیو للین کشی نی بله سز مو دیه. بار بزنک آولده تورا دیدیلار. ممکن بولسه تونه بارب بولماس یورطینه رحصت ایتسه گز بو کیچه سزده قونارم ده ایرته لاب بارر ایدم دیدم یارای دیدیلار کیترگه ن ایزفوشچیک که حاقن توله دم ده ازاتدم. ایرته لاب ایونی سوراب بارسام اول حاضر ایوده یوق ۵۰ چاقرم بر بازارغه کیتدی بای لارعه اوراق اوررغه یاللانورغه دیدیلار اون کون سز قایتماس دیدیلار میکا ده قین بولب قالدی خبر یبررگه ممکن بولماسمی دیب سورادم ممکن براز کوتب یاتورغه کیره ک بولور دیب یونس اسملی یاخشی عنه کشی باشقرطچه کییزدن تکگان ایو بار آزراق بیه ده ساوا قمز ده بار شوشی یونس آغا قوناق بزده توررسن ‫/80a/ خبر کیل گه ن چی دیب مونده اون یاتب ۱۱ نچی کون دیگانده آنه آعاگز قایتب توشدی دیدیلار بیچاره یالان غه آول یانینه آق بوزدان چاطر تگب یاتا. کییز ایو یوق باشقرطلار عاتنچه جای کونی قشلاق ده تورمیلار بوده چاطر بولسه ده شولار قاتارانده یوری ئیکه ن فاتیرمدان قاراب یاتام بیچاره اکرن گنه آتلاب میکا کیله ایدی. کیلب کورشدی مینی اول یاخشی بلمی ده ایدی. سزلارنی آغامز دیب زیارتکه کیلدم استرلیباشدان آپاگز علیمه اوغلی عبدالمجید بولامن دیدم. ایتدم بله ن مسکین یاشن آغزب قوچاقلاب دنیاده مینی ده توغان ایتب کیلب کورشوچی بار ایکان دیب یلی یلی دعاء قیلدی ده مینی چومادان لارمنی کوتارب چاطرینه آلب قایتدی چنگامز هه م ایکی اوغلی براوی عبد المجید ایکنچسی عبادة اللّٰه اسملی ایدی. ایکنچی کون قوی صوویب دوست لارن چاقرب مینی قوناق ایتب باشقه کشی لارده قوناق بولب برنیچه کوندان اوزینک قول آطنی جکب استانسه غه اولترتب یولمه دیب ۳ صوم آقچه بیرب ازاتدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن بیک یوواش بیک یاخشی آدم ایدی.

موندان اوربوح استانسه سی آشا الیکساندر گای گه بیلت ئالب یونالدم یولده ناوا اوزینسکی دیگان قالاغه توشدم. سببی ایسه مونده پیتراو یارمینکه سی ایکان بو ایسه اییول باشلارنده ایدی بو یارمنکه گه مینم بارغان اسنبای آولندان کیلوچیلار بولماس می دیب اویلادم چونکه بوندان آتامزنک سویلاوینه قاراب اسنبای آول کشی لار مونده مال ساتوغه کیله لار دیب قزاق چه چورطان لی دیب یورته لار ایکان. یارمینکه بارب مال بازارینه توقتام بله ن یارا تورغان آولمزدان آتامزنک شاکردی صبعت اللّٰه عطاء اللّٰه اوغلی اسانبایف نی اوچراتدم تانور تاماس کیلب سلام بیردم قاراب توردی ده اوی بای مجید ایماس مو دیو ینه شولای دیدم. مینده برون باروم سببلی بو کشینی آز غنه توسمرلادم. یه مینی آلب قایتوگز دیدم یاخشی بو کون کونامز ایرته ن کیچ لاتب یوررمز دیدی موندان اسنبای آولی توقسان چاقرم ایدی چونکه بولار مال لارنی ساتب بتمگان ایدی.

کیچ بولغاچ یالانغه قونارغه کیتدک چونکه تونله مال لارنی آشارغه کیره ک ایدی شول سببلی یالانده قونالار. کیچن یالانده یوقلادق. باشقه قزاق لارده تیره یاغمزده کوب ایدی. ایرته لاب تورسام صبعة اللّٰه ایتدی ایرته لاب مین دالادان موناوی کاغزلارنی تابب آلدم دیدی قاراسام مینم توش کسه مده بولغان پاسپورطلارم و باشقه کاغزلار آزماز ‫/80b/ آقچه م ده بار ایدی کسه منی قاراسام پچق بله ن یارب آلغانلار حیریت کسه مه تکان ۱۵ صوم لق بر آلتنوم بار ایدی شول تورب قالغان بولاری اسان بولغاچ هه م باشپورط قالغان قوواندم. ایکنچی کون ینه یارمینکه گه چغوب آلار مال لرنی ساتب کیچ تابا تویه آربا بله ن قایتوغه چغب کیتدک اراده بر کون قونب سلامت توغان آولم اسنبای آولینه قایتب کیتدک هر قایسی کیلب کورشب اوی بای قایدان کیلب قالدک دیب ملا اسانمی آبصطای اسان می دیب سوراشه باشلادیلر. تانوماغان کشی لار بو کم نوغای بالا دیب ایته لار ایدی بایاغی اوزمزنک صاری ملا نک بالاسی قارا ملا دیه لار ایدی چونکه قزاق لار مینم آتامنی صاری توسلی بولوی بله ن صاری ملا دیب یورتکه ن لار ایکه ن. بو منیم بو آول غه کیلوم ایکنچی مرتبه ایدی. مونده بر ایکی آینی قوناق بولب موندان ۶۰ چاقرم یالپاقطال غه بر تای منوب بارب معلوم عبید اللّٰه حضرت ده بر هفته قوناق بولب قایتدم ده سنتابر باشلارنده استرلیباشقه قایتب کیتدم یوللق آقچه بیردیلار هه م آتامزغه ده برآز یبردیلار شولای ایتب ۵۰-۶۰ صوم آقچه بله ن قایتب جیتدم قایتوم بله ن مدرسه گه اوقورغه کردم چونکه شریک لاروم اوقوغه کیل گه ن ایدیلار. شولای ایتب منه بو قش نی اوقب چقدم یاز بولسه بورنغی چه آت آلب لیمون سودا سینه توتنا ایدم کوزکه قدر هه م آول لارغه یورب کوکای ده جییب قایتور ایدم شولای بارا ایدم. ۱۹۰۱ نچی یل ده ینه شول قازعستان غه اسنبای آولینه هم ده یالپاقطاب غه بارب حای کونلارده یورب قایتدم ۱۹۰۳ نچی یل ده ینه اییول آیلارنده شولوق اسنبای آولینه باردم مینم فکرم استانبول مکه مدینه گه بارو ایدی شوگارعه بر یول تابمام مو دیب یرو ایدی ینه یالپاقطال غه باردم عبیداللّٰه حضرت که برنیچه کون قوناق بولب تورغاچ مین حضرت که فکرم نی چیشدم. بزگه بر یاردم قیلسه گز مین مدینه گه اوقورغه بارر ایدم دیدم حج باروچی قزاق لار بولسه شولارغه خدمت ایتب بولسه ده کیتار ایدم اگر ده سزلار قزاق لارغه ایتسه گز دیدم. حضرت ده قارشو ایتمادی یاری بر اویلاب کوریک دیدی. مونده براز توقتلارغه توغری کیلدی. سنتابر آخرلاری یاقنلاب قالدی حضرت نک اوغلی هدیة اللّٰه هه م برنیچه قزاق شاکردلاری قارغالی غه اوقوغه باراچاق لار ایدی. /81a/ مین ده شولار بله ن برگه قیتوغه اویلادم صامارغه قدرلی آندان مین آیرلب اوفاغه کیتدم آلار اورنبوغ کیته چه ک لار ایدی. یاری بر کون حضرت ایتدی یاری آتا آناگز دان رخصت آلب زاگرانیچنی پاشپورط آلب روزه نک آخرلارنیه قدر کیلب جیت دیدی بیرام دان صوک حاجی لار یولغه چغاچاق لار دیدی شوندان مین بو ابده شله رم بله ن برگه یولغه چغب الیکساندر گای استانسه دان ساراتف غه بیلت آلب کیتدک ساراتف دان صماراغه پراحوط بله ایکنچی کلاسقه ۴ صوم ۵ تین گه بیلت آلب صاماراغه جیتدک. شونده مین ابداش له رمه دیدم ایده گز مینم بله ن قزان غه بارگز مین ده ایندی استانبولغه کیده چک من بر یوروب قزاننی کورب بر تاریخی اش بولوب قالور دیدم بولارده مصلحت دیدیلار ده آرتق باگاژلانی پراحوط کانتورینه تابشرب شول کوننی بارمزده پراحوط بله ن قزانغه یونالدک قزان غه بارب برنیچه کون کورله چه ک اورن لارنی کورب بولارنی ینه صاماراغه ازاتب اوزم کالینسکی پراحوط نه اولترب اوفاغه کیتدم. ایدل بوینده چاللی دیکان پریستین گه قوشب موندان ۷۰ چاقرم آتامزنک آولی قارامالیغه باردم باروم ننک سببی اول وقت مینم پاسپورطم شول قارامالی فولصندان آلنب یورر ایدم. اساس مین شول آولزه توغان کورنه ایدم. مینده فولص دان هه م استاناوای اناچالنیک میلیتسه دان اوزمه زکارنیتسکه اوقوغه کتیامن گوبرنا توردان زاگرانیچنی پاشپورط آلوغه اسپرافقه ئالدم در. شوندان منزله شهرینه باردم چونکه مین منزله اویازینه قاری ایدم مینزله اسپرافنیکدان اسپرافکه آلب ایکنچی کون پراحوط بله ن اوفاغه یونالدم بار باوفا غوبیرناطورنه عریضه منی بیرب باغشقه ۱۵ صوم آقچه تولارگه قوشدی تولاب کاپیتانسانی تابشرب ایکنچی کون بارب آلتی آیلق پاشپورط آلب چقدم بو ۱۹۰۴ یل ۴ نچی نویابرده ایدی. موندان استرلیباشینه قایتدم صوکره آتامز هه م آنامز غهه ایتدم مین ایندی رحصت ایتسه گز مین مدینهء منوره گه اوقورغه کیتامن دیب بر سوزذان اوقوغه باررغه راضی مز خدا بزگه ده بر یاردم بیرر دیدیلار ده نیچوک کیته سن دیدیلار مینم ایتدم مونه آلتی آیلق زگرانیچنی پاشبورط آلب قایتدم صوکره یالپاقطال عبیداللّٰه حضرت ایتدی آتا آناگز رخصت بیرسه لار پاسپورط آلب کیل ده موندان قزاق حاجی لارینه قوشب یبررمن یولده آلارنک تیوشلی خدمت لارنی قیلورسن ینه آلار روسچه بلمی لار ترجمان لق قیلورسن دی شوکا اشانب مین نیت قیلدم دیدم³⁹⁹ /81b/ قولمده آزراق آقچه بار ایدی ۴۵ صوم غه آتم نی صاتب آغای انی قرداشلار آزماز یاردم قیلدیلار شولای ایتب مین دیکابر باشلارنده رمضان آینده سفرگه چغارغه بولدم. آتامز رحمت لی معلوم جیزنامز نیاز علی ایکی آت جیگوب مینی ازاتورغه شافران استانسینه آلب کیتدیلار. مندان آولنده سلیمان آغا کیرایف دیگان کشیگه کیلب قونب ایرته سی کون شفرانغه باردق بو آولدان شفران آلتی چاقرم ایدی الیکساندرو گای استانسه سینه بیلت آلب شول کوننی پویزدعه اولتردم آتکام وصع پویزد قوزعالغاچ آرتمدان یگروب کیلب یغلاب دعاء قیلب قالدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن آمین یاغم ده ۵۵ صوم ایللی بیش صوم آقچه قالدی توکل خدا دیب یونالدم⁴⁰⁰ پینزا ساراتف آرقلی الیکساندرو گای گه بارب توشدم بو سفر روسییه ده یاپون صوعشی وقتی ایدی یولده عسکر کوب بیک طغزلق بولدی الیکساندرو گای دان ۹۰ چاقرم یالپاقطالغه یونالدم. رمضان آینک یکرمی لاری ایدی حضرتکه کیلب توشدم حال احوالنی بیان قیلدم یاخشی دیدی. مونه مینده بر قزاق قارتی امانت اوچ یوز صوم آقچه تابشرب ایدی مینم اچون برر کشی نی یبرب حاج قیلدررسن دیب بایتاق وقت اوتب کیتدی آز آقچه دیب حاجعه باروچی بولمای تورادر. سین اوقوغه باراساک آز بولسه ده شوشی امانت نی مین سیکا بیررگه ایولادم سلامت بارب حاج قیلساک اول قازاق لارنک بالالرینه تابشو اوچون حاج قیلغان لق شهادت نامه سن یبررسن دیدی. بویل غه قولگز غه ۱۲۵ صوم بر یوز یکرمی بیش صوم نی بیره من باروگزغه یتب تورر سین بیت آنده بر ئچ یل قالاسن کیله سی یل ینه شولای یبررسن دیدی بلکه یولده یوغالتب قالدررسن شونک اچون آزلاب یبررمن دیدی. نصیب بولسه باروچی حاجی لاری بلب قویدم آلار برگه برگه آلب باررمز دیدیلار روزه عیدنی اوقو بله ن سفرگه چغاررسن دیدی. بو وقتده ارشاک باش قارامالی آولی حبیب الرحمن ملا اوغلی اسحاقف عبد المجید قاری ختم قیلماق ده ایدی روزه نک آخرغی اون کوننده ملا لار قارتلار مسجد که کروب یاتب شونده اون کون توررلار ایدی ایوکه قایتماس دان مسجد ده آشاب اچب یوقلاب یاتورلار ایدی. دین رسمی بوینچه بو (اعتکاف دیکان) بر سنت عمل لاردان حساب /82a/ قلنور ایدی. آداش قاری بله ن بزلار حضرت نک قوناغی بولو سببلی شهرگه بای لارغه اوظارغه بز بارر ایدک چونکه حضرتکه مسجد دان چغب یوررگه یارامی در آداش قاری بیک آبرویلی ایدی اوستده قامالی تیین تون موین ده مامق شارف چالماده بیک آق مین بولسام بر آول مالای اوستده ناچار آیاق ده آلاما بورگی باش ده اسکی گنه قارا بورک بای لارنک یاخشی آت چانالا ینه ینه شه اولترب کیته مز قاری افندی پوش پوش کیلب بارا ایدی مینم یاننده اولترب باردم. شوندان قدر کچه سی دیکان ۲۷ رمضان ده بولادر شول کون قاری ختم نی تمام قیله چه ق در بو کیچ تراویح نمازنده کشی بیک بولادر چونکه بردان ختم ایکنچی دان قدر کیچه سی در. ختم دان صوک جماعت قاری غه هم ملا و مؤذن لارگه غریب قارت لارغه صدقه بیررلار ایدی. بلکه میکا بر یاردم بولور نیتی بله ن ایتسه کیره ک سین تراویح قه آلدان راق بارب آلغه راق اولتررغه طرش دیدی مینده خالق غه اشاره قیلورمن آزماز صدقه بیررلار اوقوغه باروچی شاکرد کشیگه آز بولسه ده یاردم بولور دیدی. آزمی کوبمی آقچه توشدی ایرته سی کون آداش قاریمز خفا بولب قالغان مونه یاتسز نیچک اویالمی حضرت لار یانینه بارب اولترغان حضرتنک توغانی منی نیچه کوندان بیرلی یاتا ۲۰ صوم قدر آقچه توشکه ن ایدی آداشمز کشی لاردان سورای ایمش کوبمی آقچه جیدی ئیکه ن دیب مین ده آنی خفا قیلور اچون ۵۰ صوم توشدی دیب خبر تاراتدم مونی اشدب بیک نق خفا بولغان. یاری روزه بتدی عید ده بتدی یولداش قزاق حاجی لارم ده عید که کیلدیلار عیددان صوک کیته چه ک بولدق. آقتق حضرت بله ن اسان لاشرگه قالدی ایندی آقچه کوتوب اولترغانمده بر یگت حضرت که بر زاپیسکه بیردی مونی اوقدی ده حضرت نک توس لاری بزلب اورنندان تورب کیتب مین ده نه اشی بار مانقه بوق کم آرقاسنده کشی بولب یورکاننی بلمای دیب شوندای آچو سوزلار بله ن بر اولتره بر تورا البته آنک سوزینه قارامادی مین آندان سوریم منی آنک مین کم ایکانن بلمی منی دیب ۱۲۵ صوم آقچه نی میکا بیرویده اسان لاشب ایودان چقدق مینم ده بوندای حسدلک قیلوغه بیک کوکلم دان رنجوب ای خدایم خیرلی سفر نصیب ایت سلامت مدینهء منوره گه باروب اوشبو کلام اللّٰه نی حفظ قیلب قایتب شوشی مسجد ده ختم ایتسام ایدی دیب /82b/ یغلاب خداغه تله ک قیلدم. هه م اویلاغانم چه بولب چقدی چن لاب یلاساک صوقر کوزدان یاش چغا دیلار درست ایمش هه م جناب اللّٰه کلام ده ایته وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ⁴⁰¹ فی سورة البقرة آمنا وصدقنا

شولای ایتب یولداش بوله تورغان حاجی لارم مینی برگه آلب آول لارینه کیتدک

مدینهء منوره سفری

یالپاقطالغه ۸ چاقرم آق کول دیکان یرده بو حاجیمزنک آولی ایدی بو یولداشم نک اسمی تیمرالی ایدی بو کیچ ده م،نده قوندق کیچ بله ن قوی صویب کورشی آغا و انی لارنی جییب قوناق ایتدی آلار بله ن وداع لاشب ازاتوب بیردی بو کیل گه ن کشی لار هر قایسی بو تیمرالی آغاغه یاردم ایتدیلار ایرته سی کون موندان قوزغالب کیتب یولداش بوله تورغان ایکنچی حاجی مزنک آولینه باردق آنده ینه بر کیچ قونب یوقاریداغی چه آغا انی لاری بله ن بحیل لاشب هه م زیارت لارینه بارب اولگان لارغه قرآن اوقب کیتدک بو کیلش اسملی ایدی ینه اوچنچی کون باطر ملا دیگان ینه بر یولداش قوشلب مینم توغان آولم اسنبای آولینه بارب قوندق ایکنچی کون بیش آلتی قزاق یولداش لارمز ایله ن آلمالی استانسه سینه یونالدک (الیکساندرو گای) موندان ۴۵ قرق بیش چاقرمدر. ینه برنیچه حاجغه باروچی قزاقلار مونده ینه کیلب قوشلب بارمز برگه اوچنچی کلاسقه چیواستاپولغه بیلیت آلوب یونابدک خیرلی سفر بولسن دیب ساراتف حارکوف آرقلی چیواستاپولغه بار یتدک. یولده فاغون ده بو قزاق لارغه قوی قورتی نی تاباق غه ایزب اجارگه حاضرلاب بیره ایدم قارنغی تور اشم قورت ایزو مخصوص فاعونده بارر ایدک حاجی لاردان باشقه کشی لار یوق ایدی. بو دیکابر آی لارنده ایدی کون لار صووق چیفواستاپولده بر یسش توردق مینده پاشپورذلارمزنی ریگستراوایت ایتدک پراحوط قه یتارلک حاجی لارغه جیلو سببلی پراحوط کیته چه ک بولدی حاجی لارغه مخصوص روسکی اوبشستوانک (ساریتسه) دیکان پراحوط ایدی. ‫/83a/ بیلیت حاق لاری چیفاستاپولدان جده گه قدر اوچنچی قلاص قه بارب قایتوغه ۱۰۵ صوم یوزده بیش صوم ایدی باروغا غنه ۵۵ صوم ایدی البته بزدای اوقوغه باروچیلارغه آورلق قیلور ایدی بزلار بای حاجی لار توکل. شوندان صوک برنیچه اوقوغه بارا تورغان شاکردلار پراحوظ کانتورینه عریضه بیردک بز حاجی توکل اوقوغه باروچیلار بزلاگه بوش بیلت بیرلسه ایکان دیه اول وقت لارده اوقوچی شاکردلارگه قولنده شهادت نامه سی بولسه یارطی بیلت بیررلار ایدی دیمه ک ۵۰ پراسینت کیمغه ایدی کانتور بزگه جواب بیردی سز اوچینیک لار بوش بیرب بولمای اسکدکه بله ن یارطی حاق غه بیره مز دیب جواب بیردی. قاچان گه حاجی لار پراحوطقه قروب بتسون لار سزلار آخرغه قالوگز شوندان صوک کررسز دیب هه م شولای اشلاب بزلارگه جده گه قدرلی ۲۷ صوم ۴ بیلیت بیردیلار پاشپورط لارمزنک بر تالونن جرتب آلب قالب پراحوط قه اوتکازدیلار بو وقت کیچ ساعت اون لار ایدی. مونده کوزنیتسکی اویازی بلده نکی آولینک اسکندر مندانف دیکان ایبداش بله ن تانشب برگه تاباق داش بولب اولترب کیتدک بو مندانف ایسه مصرغه اوقورغه بارا ایدی فابریکانت دیبردیف لار حسابدان اوزی قرآن حافظ ایدی اولا قزانده عالمجان حضرت مدرسه سنده اوقمش در. چیفاستاپولدان تونکی ساعت ۱۲ لارده استانبول غه قاراب دینگز گه کرب کیتدک پراحوطمزده یدی یوز قدر اوزبک قازاق قرغز قریم هه م باشه لار بار ایدی پراحوط ده یولداش قزاق لارم برده طنچ لق بیرمی باشلادیلار بز اوچنچی قاتده آلار آستاغی قاتقه اولترغان ایدیلار آقوشچی بالا توره ایزمونی ایزب بیرسه م آش پشر آندان صوک چای قاینات دیب بر مینوت بوشلق یوق ایدی مینده اویلانب بولماسه بونلارنی تاشلارغه کیره ک دیب تاشلارغه اویلادم الی بو پراحوطده ۱ نچی کون ده آغرلیق قیلدی جده گه قدر ۱۵ کون باررغه کیره ک استانبولده ده بولار بوشاتماسلار یوری تواغان اورن لارنی کوره آلمام دیب بولارغه ایتدم رخصت ایتگز مین سزگه خدمت قیله آلمیمن استانبولده مین شهرده تاماشا قیلب یورسه م سزلارگه وقتنده آش چای حاضرلاوچی بولماس سز ده رنجب قالورسز بو خدای یولی حج سفری ده برای براونی رنجتوگه یارامی ئلی باراسی سفرمز کوب دیدم سزلارده کون توت آشاو اچو قایشسی میکا شهرلارنی کورب سیاحت قایغسی. شول سببلی سزدان آیرلورغه توغری کیله دیدم. بولار اوز آرا مصلحت قیلشوب اوسی بالا اوزی ترلو کورنه دیب مینی آزاد قیلدیلار /83b/ بر کون قارا دینگزده بارب اوچنچی کون ایرته ن یاتورغه بوسفورغه کردک استانبول نک بعضی نبالاری کورنه دیب شادلق بله ن گوژ کیله لار ایدی. پراحوطمز باشینه تورلی فلاک لار کوتاردی حکومتکه سلام بیرو هه م حاجیلارغه مخصوص یاشل کرانتین فلاکلاری جلبرداب کیله پراحوطمز آقر غنه بارر ایدی استانبولدان قارشی بوکسیر پراحوطی کیلب پرسین گه پراحوطنی آلب کره در ایدی چونکه بوسفورده دینگز پراحوطلاری کوب یرو سببلی قارشی برلو احتمالی بولغان لقدان پراخوط اوزینک یورشن توقتاب فقط بو بوکسیر گنه آلب یورر ایدی. استانبولنک استه سینه پراحوط کیلب توقتادی بوسفورده ماتور بله ن تورک ناچالنیکلاری کیلب پراحوطقه کروب تفتیش قیلوب شهرگه کررگه رخصت کاعدی بیردیلار. شوندان شهرنک اسکالاسینه بارب توقتادق دینگز بوینده پراخوطقه قارشی توشکان بارده قزل فسلی خالق لار کوب ایدی براولار قچقره حاجیلار کوبمی براولاری قداق اوزبک لار بارمی دی پراخوطمزده یدی یوز حاجی بار دیب جواب بیردیلار. شوندان پراحوط کاپیتانی چغب حاجی لارغه اعلان قیلدی استانبولده بش کون تورامز باغاژلارکزنی آلب توشمه گز ایرته ن چغب شهرده یورب کیچن پراحوط قه قایتب قونارسز دیه. پراحوطنک تیره سنده تورک پولیس لاری (پالیتسه سکی) لاری کیمه لارینک باشقه آی یولدزلی فلاک قاداغان خالق نک توشکانن قاراب کیمه بله ن حاجی لارنی توغری کمرک خانه یبررلار ایدی (تاموژنه) کیمه بلان کیلب کمرک خانه توقتاب سرای غه کرتدیلار مونده قولمزدان پاسپوررطلارمزنی آلب قالب ئوزمزنی شهرگه چغارب یبردیلار هرکم بله گه ن کشیلارنده ازلاب کیتدی حاجی لارنی کوبراک دلیل لار یول باشچیلر آلب کیتدیلار ایندی قازاقلاردان آیرلب کیتدم مین چیفاستاپولده برگه ن اولترغان یولداشم اسکندر مندانف بله ن برگه چغب کیتدک قایده بارامز ایندی مین ایتدم مینم بر آی موندان ئلک کیلگان ایبداشلارم بار ئدریس لاری بله ن شولارنی تابوب آلشم کیره ک دیدم. هم آولداشم آولمزده اوط کورشی سی ایدی عبداللّٰه دیگان یاقتاش نی تابوم کیره ک دیدم آولده بو عبداللّٰه احمدی اوغلنی پرگاچ دیب لقب قیلورلار ایدی بو عبداللّٰه حاجی ۱۸۹۵ نچی یللارده استانبولغه هجرة قیلب کیتکان ایدی حاتنی شولایوق آولده کورشمز سعیده عبید اللّٰه شریپف قزی ایدی. اسکندر یولداشم ایتدی مینده تانش آدام گه ازلاب بارام دیدی چونکه آولدان آنک /84a/ اسمینه ۱۰۰۰ بر مک صوم آقچه پراواد قیلغان ایدیلار شونک اچون بو کشینی تابشم کیره ک آیرلشدم ده ایرته گه فلان ساعت فلان یرده اوچراشورمز قایسمز کیل سه ده شونده کوتب توررمز دیب آایرشدق چنبرلی تاش محله سندان استرلیباشنده برگه اوقغان کمال الدین علام الدین اوغلی رحیم قولف استرلیباشقه یاقن که رکه لی آولندان ایکنچی یولداشم عید محمد میر علی اوغلی احمرف استرلیباشنده یاش وقتمزدان باشلاب برگه اوقغان شریکم ایدی. بولارنی تابوب آلب بو کیچ بولارده قوندم. ایرته لاب شهرگه چغب کیتدک هم وعده لاشکان اورنغه مندانف ده کیلمش ایدی. مینم اس باش کیمم تاتارچه بولو سببلی اورام لارده خیرچی لار آرتمدان قالمدی حاجی ویر دیب تله ک قیلور ایدی بولار قایده بارساک ده بروی کوب شول سببلی مجبور بولدم اس باشنی مونداغ چه کینورگه مگازین غه کردم ده استامه پالته آیاق غه شیبلیت باشقه قزل فس هه م غالستوق قویب شونده کیندم ده اسکی کیم لارنی مگازین خواجه سینه کیچ قه قدرلی امانت قیلب قالدردم ده چغوب کیتدم ایندی یاورپیس بولب آلدم اورام لارده حاجی ویر دیب صراوچی لار ده یوق بولب قالدی.

ایندی بو یولداش لارمز ایله ن برابر شهرنی کوررگه باشلادق ۱نچی مونچه غه بارب یونب چقدق آندان آیاصوفیه جامع سینه بارب کوردک هه م باشقه تیوشلی اورن لارنی کورب بو کون نی کیچ ایتب کیچنده (اوتیل گه لوقانطه غه) بزنک چه عاستینسه گه بارب قونارغه سویلاشدک ده کیچن بارب قونب ایرته ن جمعه کون بولو بله ن جمعه نامازینه سلطان عبد الحمید جامع سینه یالدز سرای دیلان شهرنده جمعه غه کیتدک فایتون آلب اولتوردق بارب مسجد یانینه توقتاب شونده جمعه وقتده کوتب توردق کوبچیلک مسجد تیره سی عسکر بله ن اوراتلب آلغان ایدی ریشوتکه نک طش یاعنده توردق باشقه نیچه مک لار حاجی و باشقه کشی لارده کوب ایدی. مسجد که جمعه نی سلطان اوقب چقمی تورب باشقه لانری مسجدکه کرتمی لار ایدی. وقت جیتدی بر وقت برنیچه فایتون لار بله هه م آطلی ساقچیلر بله ن پاشالار (مینسترلار) هه م بار ایدی سلطان کیلب مسجد که کرب کیتدی جمعه اوقغان دان صوک چغب قایتب کیتدیلار. قاراول عسکرلارده پولک بولک دوحاوای موزیقه لاری بله ن قایتو یاغنه یونالدیلار. حاضر بزلارگه کرب نماز اوقورغه رخصت بولدی. کردک مسجد ده سلطان نک ایشکی باشقه بولب شوندان کوب باسقچ بله ن یوقاریغه چغار ایکان یوقاریده بر بولمه ریشوتکه لی سلطان نمازنی شونده اوزینک مینسترلاری بله ن اوقی ایکان ‫/84b/ جمعه دان قایتب آشخانه ده آشاب چقدق ده میکا حاضر یوقاریده یازلغان عبداللّٰه حاجی نی تابب آلشم کیره ک آندان استانبولده کوب یل لار مهاجر بولوب تروجی عبدالرشید افندنی تابب کورشرگه کیره ک ایدی بو افندی بوگلمه اویازی ملا صوی بوینده چوبار اولندان ایدی آتامزنک توغان قارامالی آولینه ۲۰ چاقرم لق یول ایدی بعضی وقت لار روسییه غه آغا انی لارینه قوناق بولب قایتغان وقتنده استرلیبلش قه کیلب بزگه توشار ایدی آتامز مرحوم نک یاقن زامانداش لارندان بولو سببلی بو کشی نی کوررگه هوسم بار ایدی. ایبداش لارم بله ن سویلاشب مین شول یرگه بارامن سزنک بله ن کیچ فلان یزده اچراشورمز دیب کیتدم. عبداللّٰه افندنی کوررگه کیره ک چونچه بزنک اول آولمزده اوت کورشسی ایدی ایکنچی دان پراحوط دان توشکان وقت ده کاپیتان جده گه قدر ۱۳ صودقه اون اوچ کونلک یولمز بار شوگا یتارلک یول آزق لارگزنی آلوگز دیب اعلان قیلغان ایدی دینگز یولی ده نیندای آزق آلوغه نه رسه لار باشقه کیره ک بزنک بلماومز سببلی عبداللّٰه افندی بزگه تیوشلی آزق و باشقه کیره ک لارنی آلب بیرر دیب اویلاب کروومز مطلوب ایدی آنی تابب ئالب ایبداش لار یانینه کیلدم یولداشم اسکندر مندانف قه ایتدم مونه مینم همشیری بو بزگه یولغه کیره ک لی نه رسه لارنی آلب بیرر دیدم اوده مصلحت دیب برنیچه صوم آقچه بیردی ده بارن اوزلشقان ایندی دیدی شوندان عبد اللّٰه افندی بله ن بال قپال بازارینه بارب کیره ک نه رسه لارنی آلا باشلادق ایکمه ک پینر (سیر) مای دگی سوخاری آش پشررگه مانغال (اوچاق) کوک چای شیکرنی کیره ک بارنده آلدق ده ایکی حمال (ناسیلشیک) آلب پراحوط قه آلب کیلدک کیمخ بله ن بارنده پراحوطقه کرتدک ایرته ن کیده جک بولدق موندان آساس شریکم عید محمد احمرف ده بزنک بله کتوگه ایولاب اولده پراحوطمزگه کردی. ینه برنیچه اوقوغه باروچی اوزمزنک تاتارلاردان ایبداشلار کدریلار آلار استانبولغه بورنراق کیلگان لار ایکان بولار برسی بلبای اویازی اق بوی تمتق آولینه یاقن میر علی شیر ایکنچی سی حارث زاهدف چوقمارلی آولی سراپول اویازی قدرلی آولی بوبی ده اوقغان اچنچی ضیاء الدین رحمانقولف اورسکی ده احمد لطیف حضرت ده اوقغان استاوراپول اویازینکی بارمز آلتی یولداش بربرگه قارانداش بولب استانبولدان یونالدک خیرلی یول آمین.

مرمره دینگزینیه یتدک هه م داردانیل بوغازن اوتب آق دینگزغه بارب چقدق آق دینگزده (سریدیزیمنی مور) برنیچه کون یورب پورت سعید شهرینه یتدک بر کونلک یولدان پورت سعید دان بیوک اورندان پراژیکتور بله ن دینگزگه یاقتی لق بیره لار ایدی. ‫/85a/ پورت سعید که کیل گه چ یولداشمز اسکندر مندانف که پراحوط دان توشارگه بولدی چونکه اول مصرغه باراچاق ایدی کاپتان پراحوطنک بر کیمه سنی بیرب بر ماتروس بله ن چغارب یبردی بزلار خیرلاشب اسکندریه پورت سعید شهرینه ازاتب یبردک موندان مصر (قاهره) پویزد بله ن ۶ ساعت آلتی ساعت لک یول ایدی پراحوط مز کانال بله ن یورب کیتدی (یعنی سو ایش قنالی بله ن) قانال ئشله نگان ۱۸۶۹ نچی میلادی ده مصرده سعید پاشا زاماننده شونک اچون پورت سعید دیب اسم بیرلگان. قانال نک اوزنلغی ۱۸۴ کیلومیتر کیک لگی اوستان (۱۰۰) میتر توبندان (۲۲) میتر باشده تیرانلگی ۸ میتر حاضرده کوبراک در. یولده قانال اچنده اسماعیلیه دیکان کول گه اوچراب شونده پراحوط یکر سالب توقتادی. چونکه بوکون ۲۵ نچی دیکابر روسلارنک راژدیستوا بیراملاری ایدی مونده کاپتان و ماتروسلار بر کون بیرام ایتدیلار کونلار بیک اسسی بولو سببلی کاپتان دان رخصت صورادق صو کرر ایدک دیه پراحوط یانینه بر کیمه توشردیده شول کیمه گه توشب چیشنب صو کردک. ایکنچی کون موندان یونالب سویش شهرینه بارب جیتدک مصردان آغا تورغان نیل مبارک صوی شوشنده کیلب قانال غه قویا ایکان پراحوط برنیچه ساعت لار توقتاب پراحوط قه صو آلدی صونی عربلار کیمه بله ن کیتررلار ایدی آندان ناصوص بله ن پراحوط قه آلالار ایدی. صو آلب تمام بولو بله ن بحر احمر (کراسنی مور) که قراب یونالدک. پراحوطده بوکون مکه مکرمه شریف لارینک یاقنلارندان سید عبداللّٰه جفری اسملی استانبولده دار الفنون ده اوقوچی طلبه لار ایکان قانقول غه قایتب بارا ایکان بربرمز ایلان تانشب برگه یولداش بولب اویناب کولب بارامز سید عبداللّٰه ماطور غنه قاراراق توسده ساچی بیورا یاروپاچه کاستوم گالستوک ده ایدی برنیچه کوندان صوک پراحوطمز ینبع پریستنه یتب یارغه جیتماسدان ۱۰۰ تایاق قدرلی یرگه یه کر تاشلادی ده پراحوط توقتادی بو ینبع مدینهء منوره گه کیته تورغان پریستن ایدی موندان مدینه توه بله ن بیش کونلک یول در. حج دان بورن مدینه بار تورغان حاجی لار مونده توشدیلار توغری جده گه باروچی حاجی لار هه م بزلار جده گه کیتدک. ینبع ده پراحوط یانینه عرب بالالاری یوزب کیلب ویر حاجی دیب خیر سورارلار ایدی کتو کبک جیلشوب کیلب کون بوینه آیاقلاری بله ن صوده یوزب توررلار ایدی ویر حاجی اللّٰه سلامت مملکت سلامت دیب قچقرالار /85b/ بچاره حاجی لار قزق کورب اون تین لک یکرمی تین لک کومش تنکه نی دینگزگه ارغرتورلار ایدی تنکه صوغه یلبر بلبر ایتب توشب بارغان ده حاضر کیلب یتب تنکه نی آلوب خالق غه کورساتب آوزلاینه سالورلار ایدی کورلان آچب صوده غی تنکه نی ازلیلار نیچک کوزلاری چدی چونکه دینگز صوی توزلی آچی بولا آوزمه قابب بولمی آ بولار کوزلارن آچب آقچه ازلیلار. آوزلاری آقچه بله ن تولغاچ بره م بره م صودان چغب آول لارینه قیتب کیته لار ایدی ایکنچی کون موندان جده گه قاراب یونابدک بر کون چاماسنده جده کورنه باشلادی شهر یاقنلاشه باشلاغاچ دینگزده باتب یاتقان پراحوطلارنک ماچتالارنداغی باولای غنه یلپرداتف تورالار ایدی بو یولارده دینگز آستنده تاشلار کوب بولا ایکان اوستی صو بولب کورنسه ده بر میتر قدر گنه تاشلی تاولار بوله ایکان شولارنک آراسندان قورت یرگان کبک پراحوط آقرن غنه کره ایکان کوب یوری آلمادی شهر بیش کیلومیتر دای قالغاچ پراحوط یکر صالدی ده فلاک لار کوتاردی شوندان صوک مارس قورغان کیمه لار بله ن عرب لار چابشوب کم اوزاردان کیله باشلادیلار حکومت مأمورلری ده کیلب پراحوطی تفتیش صوکنده توشارگه بیوردیلار حاجی کل دیب قایولاری باسقچ دان مینوب یوقاریدان آرقان غه بیلاب یوک لارمزنی کیمه گه توشره باشلادیلار هر کیمه گه ۱۵-۲۰ کوبراک ده کشی اولترر ایدی شولای بارمزنی بر یولی آلب کیتدیلار بز جده گه چغامز دیب بارساق بر اوطراوغه آلب بارب توقتادیلر ده توشگز یا حاجی دیب عربلار قچقره باشلادیلار بو اورن کرانتین خانه ایکان بارچه مز نک کیم و پاستیل لارمزنی اوستمزدن کیل گه ن احرام مزنی سالدرب آلب باردن دیزنفیکسیگه بیردیلار ده همه مز یالانغاچ کوینه تیمر چبق بله ن بولنگان یرگه بیکلاب قویدیلار هر بولمه ده ۱۰۰ لاب کشی یالنغاچ یالغان مال کبی تیمر چلتردان قارب تورامز کون بیک اسسی ایدی کیملارمز پاراوایدان چغو بله ئلگی کیمه چی عرب لارینه بزلارنی ئالب شهرگه آلب کیتدیلار بو وقت ساعت ۴-۵ چاماسنده بولورغه کیره ک کیمه لارمز بله ن تاموژنه سرای نک باسقچی توبینه توقتاتب تاموژنه سراینه آلب کردیلار ده هربر ملت نک اوزلارینه مخصوص دلبل لاری بوله ایکان قزانلی لارنک اوزبک قازاقلارنک هر قایوسینک دلبللاری پاشپورطلارمزنی آلب اوزمز ریگستراوایت ایتدیلار اسم فاملیه پاسپورط نومره سنی یازب آلالار ایدی. موندان دلیل لار بز تاتارلارنی آیرب آلب دورت قاتلی بر اویگه کرتدیلار هر بولمه ۲۰ یا اوطز کشی دان اورنداشدردیلار بو کون /86a/ شوشنده یاتاسز ایرتوک طوگز مکه باررغه کروان تیه لارنی حاضر بولور هم ده شول وقت باشپورطلارگزنی ده بیررمز دیدیلار. شوندان بازارغه چغب چای خانه قهوه خانه لار گه کرب چای قهوه اچب الحاصل تاماق لارمزنی طویدرب ئالدق. یولده تانشقان عبداللّٰه الجفری مکه دان یاخشی ایشاکلار بله ن قارشو آلورغه مکه شریف نک یاقن لارندان برنیچه ادام کلمش ایدی عبداللّٰه بزگه کیلب ایتدی مین کیته من تله سه گز ایشاک آلوگز ده برگه برگه کیتارمز دیدی. بزلارا رحمت التفاتگزغه تشکر قیلدق نصیب بولسه صبا کروان بله ن باررمز سلامت بولساق دیب آنی ازاتب قالدق خدا بله در حضرت حوا آنامزنک زیارتی دیب آلب بارب دلیل لارمز زیارت قیلدیلار (جده) عرب لغتنچه ابی دیکان سوزدر ایکنچی کون ایرته لاب فاتیرمز آلدینه کروان تویه لاری لغردان تولب باقرب انگراب چوکب یاتالار ایدی موندوق دلیل لار کیلب کرب اسم فاملیه بله ن پاسپورط لارمزنی بیرب هر ایکی آدم بر تویه گه یوک لارگزنی بیلاب استینه منگز دیدیلار تیوشلی یول حاقن دن جییب آلدیلار. کوندز ساعت ۱۵ لار چاماسنده جدهء مبارگه دان مکه یه سفر ایتدک هر کم بر احرام بلان ایدی چونکه بزلار دینگزده اوک احرام بیلاب حجمزنی نیت قیلب ایدک مکه مکرمه جده دان ۶۰ کیلومیتر ییر ایدی کرپیچ قابقاسندان چغب کیتدک یولده هر طرفده عرب بالالاری صو ساتب اوتلردلار ایدی هر یرده چای و قهوه خانه توشب اچب کیتار ایدک کون لار اسسی تاو آراسی بر تاودان اکنچی تاوغه قدر سیگنال بیرب تورک عسکرلاری کروان نی ازاتب قالورلار ایدی چاتورلاری تاو باشالارنده ایدی بو زمانده بو یرلر تورک قولنده ایدی. یارتی یولده بحیرا دیکان منزل ده قونب ایکنچی کون ساعت ۶ لارده مکه گه بارب کردک الحمدلله رب العالمین. مونده ده اوزمزنک قازانلی دلیل لار قارشی آلب بز دیدک نجم الدین افندی نک ایونه ممکن بولسه توشار ایدک دیدم بیک یاخشی دیدی هه م ده آلب بارب توشوردی اوچ قاتلی تاش یورت ایدی اوزمزنک روسیه بای لاری طرفنده ن سالنغان کیلگان شاکردلار هه م فقیر حاجی لار حاق سز شونده توشارلار دیب بو نجم الدین افندینی مدیر قیلب قالدرغان لار (قزانلی نجم الدین افندی تکیه سی بله ن مشهوردر) آلتی یولداشلارمز بارمزده بر بولمهگه جیرله شدک بزنک بولمه مزده ۶-۷ یل مکه اولترغان حافظ کلام اللّٰه فراح الدین افندی بار ایدی بو مبارک اوفالق حکیموف لار طرفندان اوقوغه یبرلمش ایکان اوزی بلبای اویازی طورای آولنقی ایدی ۱۵نچی توغز یوز ۱۵ نچی یل لارده قایتب آولی طورایغه امام بولمش ایدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن الوغ روسیه انقلابی وقتنده ملا دیب انقلاب چی لار طرفندان بغیر حق مقتول المشدر اللّٰه نک مغفور بنده لاری جمله سندان هه م ده دین شهید لار زمره سندان اولسون آمین. /86b/ ایندی احشام نمازی اومزده اوقب یستو وقتی یاقنلاغانده دلیل لار کیلب بزلارنی کعبة اللّٰه غه بارب طواف قیلدق حرم شریف ده کعبة اللّٰه حضورنده یوز منکلاب خالق یستو نمازنی اوقب تورالار ایدی بزلارده امام غه ایوب اوقب نمازنمزنی تمام قیلدق ده صوکره کعبهء شریف نی طواف قیلب هه م صفا بلان مروی آراسنده سعی قیلب بو کونلک بورچمزنی تمام لاب قایتدق بزلار ایرته راک کیلومزسببلی عرفاتقه چغارغه بر آی قدر وقتمز بار ایدی ئه لی هر کون هر اطرافدان حجاج مسلمین لار مکارلارب کیلب یاتورلار ایدی. هه م مدینهء منوره دان ده همشری شاکردلارده کیلب آلار بله ن تانشب آلدق حج کون لاری یاقن لاب قالدی عرفات قه چغو یاقن لاشدی. شولای بولسه ده بر آی بوینه تیک یاتمادم حاجی لار کفن لک دیب آق نه رسه ۱۵-۲۰ میتر آلوب زمزه م صوین مانب آلب کیتارلار ایدی. زمزم صوی برنیچه یوز ساوةلار آلورلار ایدی مین شول کفن لک ماتیریه لارنی زمزم قیوسندان چیله ک بیه صو آلب قایتب قازاق حاجی لارینه ۱۵ یکرمی دانه کفن لارن نیچه یوز زمزم لارن صاندق آلب (صحرا دیلار) تولترب بیرر ایدم بر کفن مانوغه ۵۰ تین بر صوم زمزم نی صحراغه تولتررغه ۲ صوم ۳ صوم بیررلار ایدی شولای ایتب آزماز یوللق خرج تابو حرکت نده بولور ایدم ایرته گه عرفات قه چغامز دیگان کون بیک قاتی آورب قالدم ایته لر هوا توته شوندان دیلار اسسی لک ۳۹-۴۰ بولب قالدی بیک حالم آورغه قالدی عرفات چقماسدان ممکن توکل آندا بولماساک حاج بولمی ایکنچی دان یورطلارده هیچ بر آدم قالمی یاتب قالسام اولسام اغزغه صو صالوچیده یول ایندی نیشلارگه ایبده ش لار ایته نی کورسه کده برگه کوررمز اولساک ده قولمزده اوله رسن دفن لارمز خدا قوشسه بلکه سلامت لنورسن دیب مینی عرفات قه آلب چغوغه قرار قیلدیلار هر حالده بولای تاشلاب کیتوگه بولمایه چق بر ایشاک آلورمز ده ایکمز ایکی یاقدان توتب آلب باررمز دیدیلار. خداغه تاپشرب ایبده شلار ایتکان چه یولغه چقدق حلام بیک آغر ایدی یولده (میناده) قونب ایرته لاب عرفات قه بارامز ایکان قوشب قونارغه چاقورلا چای خانه آشخانه لار بار ایکان شونده توشدک ده مین یاتدم استمده احرام دان باشقه کیم یوق اللّٰه نک رحمتی بولسون توننه بر اسهال (اچ کیتو) بولای گه قاره دگت کبک شوندان صوک اسسی لکم توشب کوزم آچندی ایرته لاب تورب یولداش لارم نک یاردمی بله ن عرفات تاوینه بارب یتوگه نصیب بولدی کوندان کون حالم یاخشرا باردی عرفات ده تورب کیچن ده مزدلفه دیگان اورنغه قونب ایرته لاب تاک بله ن میناغه یونالدک بتون نیچه یوزمنک حاجی باری برگه حکومت نک امیر الحاج لار نیچه اورنده دوحاوای موزیقه لاری تورکیه نکی مکه نکی مصرنقی ایران حکومتی نکی اویناب یولده هم کروان قوزلغان وقتلارده اوینارلار ایدی هم برنیچه منوتدان طوب آتالار ایدی /87a/ مینا دیگان اورنغه کیلوب توشدک قربان عیدی کوننی قویاش چقغان وقتده ایکی طرفی بیک تاولار ایکان کچکنه گنه بر شهر اسمنده ایدی مونده ابراهیم پیغمبرمزنک اوغلی اسماعیل نی قربان غه سینی سویامن دیگان اورنی دیلار شهرده پوچته تلگراف بار و باشقه دکان لار بار ایدی حج عمل لارندان بو یرده جمرء عقبه اسملی تاش آتا دیگان اورنی در هم بو یرده تاش آتاب آندان قربان چالب ساچ لارمزنی آلدرب احرام چغب اوز کیم لارمزنی کیدک بو یردان مکهء مکرمه آلتی کیلومیتر ایدی شونده منادان اشاک یاللاب قایتب کعبة اللّٰه غه فرض بولغان طواف زيارتنی قیلدق ده قایتب میناغه کیلب ایکی کیچ قوندق بو وقتده مکهء مکرمه ده بیک آز آزم بار ایدی هه م شول وقتده کعبة اللّٰه نک پربه سنی یابالار ایدی اشکسز آچق ایدی بزده فرصت دان فائده لنوب کعبة اللّٰه اچینه کرب ایکی رکعت نفل نمازی اوقب چقدق. باشقه وقتده اشکنی اچمیلار در. ایکی کوندان صوک مینادان بارلق حاجیلار برگه مکهء مکرمه گه فاتیرلارمزغه قایتب اورناشدق. ایندی مدینهء منوره کیتو حرکت نده بوله باشلادق دیمه ک بو دینمزده فرض بولغان حاج نی تمام لادق الحمد لله. ایندی بر نیچه کون لار عمره حاج یعنی نفل حج قیلالار ایکان آتا آنامزغه و باشقه قوشقان حاجیلارغه قیلور ایدوک مکه دان بیش کیلومیتر چاماسی یرده مسجد تنعیم دیلار بر مسجد بار شونده بارب قایتوعه ایشاک آلب بارب شونده نیت لاب احرام کیه مز ده ایکی رکعت احرام نمازی اوقب بو حج مزنی نیت لاروم مثلا آتامز فلان فلان اوغلینک روحینه دعاء قیلامزده مکه گه قایتب کعبة اللّٰه غه یدی مرتبه طواف قیلب صفا مروه آراسنده یدی مرتبه یورب صوکره ساچنی آلدراسک ده دیمه ک بر نفل حجمز تمام بولدی. بو شوشنی عمره حج دیلار. کونینه دورت بیش مرتبه قیلب بولا بارب قایتوغه ایشاک حاضر بهاسی ۱ صوم یا سیکسان تورا. بو حج نی قیلو اچون حاجی لار بیش صوم دان باشلاب یکرمی بیش صوم غه چاقلی بیررلار ایدی کشینه قاراب شولای ایتب بر آطنه ده یوز صوم آقچه تابب آلور ایدک. ایندی مکه دان مدینه گه کیتوگه قالدی قرار قیلدق جده آسه پراحوط بله ن ینبع غه آندان مدینه گه باررغه چونکه یول مشقتی ینکل راک توری کروان بله ن بارساک ۱۲ کون توه بله ن هر وقت صحراده قونب باررغه کیره ک در یوللارده بعضی اورنلارده صوره تابلمی قالا. شولارنی اویلاب موندان کیتوگه بولدق. یوک لارمزنی جده گه بارا تورغان تانش حاجی لارنک دیه لارینه سالدق ده اوزمز جایاو چغب کیتدک بزلار اچون شهردان توه آلو قیباچیلق قیلدی شهردان چقغاچ توه که ش لارنک ساقلق توه لاری بولا شولارغه آرزان حاق بله ن منوب کیتامز دیب اویلادق ده کروانغه ایارب یولغه چقدق برآز شهردان چغب /87b/ بوش توه لار کورنه باشلادی حاقلارن سویلاشب قارادق جده گه قدر آلار حاقینه بز کونمادق آلده توه لار کوب بولور ئلی دیب جیاو کیته بیردک بارامز بارامز برده توه یوق یول آور کون اسسی آیاق آستی قوم بردان تکان آیاقغه قادالا باساقان ساین آیاق آرتقه کیته ایبده ش لارنی مینی قزدره لار سین آلده آرزان بولا توه کوب بولب ایتدک دیب مینده بولارغه قارشی لاسمی کوتمنی قسب قنه بارامن شولای ایتب آلده توه آرزان کوب بولا دیب قونا تورغان یرگه ده بارب یتدک آیاق لار یانا بردان تیگانه ک قادالغان قاب چغب تورا ارنی اچته قای وقت ارزان ازلاب قیمت دان ده قالورسن دیلار ایدی شولای درست ایکان کسه ک ده بولسه جانکنی ساقلا ایکان ایکنچی تویه یاللاب جده که باربی تب حاجی لارمزنی تابب آلارداغی نه رسه لارمزنی سلامت قولغه ئالب بر ایکی کوندان پراحوطقه اولترب ینبع غه یونالدک بر کونلک یول ایدی. ایکنچی کون باربی یتب پراحوط دان چغب فاتیرلارگه اورناشدک مونده بر دورت بش کون یاتورغه توغری کیله چونکه کروان غه کشی کوبراک جیلون کوته لار صو بیک قدرکا ایدی هم ده قیبات اورتامزغه بر تویه یوگی صونی بر آلتون غه آلدق ۱۵ چیلاک قدری اولده یانغردان جیلب ساقلان غان صو ایدی بر کون اعلان قیلدیلار ایرتگه مدینه گه کروان چغا دیب یوگرب بارب کاسسه دان بیلیت آلدق ده کیتوگه یاتاق لارمزنی جییب توه لار جییلب یاتقان (مناصه) اورنغه کیلدک موندان مدینهء منوره بیش کونلک یول ایدی شولای ایتب بیش رفیق لارمز ایله ن مدینه قاراب یونالدک. بیشنچی کون مدینهء منوره یه ساعت اوچ لار وقتنده کردک ۱۵ چاقرم قالا بر تاو یول بوینده جبل المفرحات دیلار شونده یکرب منب قبهء سعادةنی کوردک دیالارگه مناسدن برنیچه ایبداش لار بلان کروان آلداندن جیا یوکردک کرواندان بر ساعت الک بارب منا میداننده توقتاب چای خانه دان چای اچب آلدق کروانده کیلب یتدی مکه ده کورشکان ایدک شفران استانسه سینه یاقن مندان آولینک مهاجر قربان علی افندی بزلانی قارشلاب چغب ایدی ایبداش لارمز ده کیلدی عیدمحمد احمرف بله ن مینی نه رسه لارمزنی حمال غه کوتارتب اوزینک فاتیرینه آلب باردی اللّٰه نک رحمتنده بولسن یخشی آدم ایدی. چای فلان اچکاندان صوک طهارة لنب جناب رسول رب العالمین تربهء شریفه سینه یونالدک باب السلام دیکان ایشکدان کراب صلاة وسلام بيرب رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّي مِن لَّدُنكَ سُلْطَانًا نَّصِيرًا⁴⁰² ایة كريمة سنی اوقب موجه سعادةکه بارب توقتادق ئوزمنک قاندای یرده تورغانمنی ایولاب هوشم کیته یازدی ای خدایم بو اورننی بنده گه کورب زیارة ایتارگه نصیب ایتدک بیت م کمک خداغه شکر قیلدم. آیاق ده تورب قول لارمزنی باغلاب صلاة و سلام صوكره /88a/ اوزمزه هه م آتا‌آناغه هه م بارچه مؤمن بنده لارگه شفاعتی نی سوراب دعاء قیلدق خدا قبول ایتسون. ینه حضرت ابو بکر و حضرت عمر رضی اللّٰه عنهما لار روحینه دعاء قیلب هم حضرت فاطمه رضی اللّٰه عنها روحینه دعاء قیلدق دیمک بو حجره سعادة اوی اچنده دورت قبر بار ایکان. مجر سعادة حرم شريف اسمنده مدينه نک الوع مسجدی شونک اچنده مسجدنک بر پوچماق طرفنده بو حجرهء سعادةدر هه م روضهء مطهره دیب ده ایته لار حرم شریف ایسه بیک زینت لی برنیچه یوزلاب تاش باغانالار بله ن اشلانب هر بر دورت باغانا باشینه بر قبه کبک اشلان کان اچدان قاراغانده قزان کبک بولوب تورا اوچ طرفی یاخشی مای لی بویاولار بله ن بویالب هر تورلی آیات لار یازلغان قبه لار اچنه بولنب بولنب امن تذکر دیکان پیغمبرمزنی مدح قیلغان کتاب شول بتمامه یازلغان. پیغمبرمز زمانندان بیرلی نیچه مرتبه زور ایتلغان هر قایوسینک کم زماننده زورایتلغانلغی یازلغان باغانا باشلارنده بلنب تورا حرم شریف نک یارطسی اوشبو روشده یابلمش در یارتی آچق یابلغان یاغنده ایدان لاری مرمر تاشندان جایلغان باغا توب لاری جیز بله ن قرشاولاب قویلغان آچق طرفی ایده نی قوملق باشقه نه رسه یوق اچنده بر قویی بار حضرت فاطمه قیوسی دیلار بیک قیباتلی ۷۰-۸۰ لامپالق آق قزل پیالا چوقلی زور قندیلار آندان باشقه آعاچ یافراق لی روشده برونزه دان اشلنکان هر صف بوینده بش اردانه بار ایک اعلا بخارانک یفاک کلام لاری توشالگان نمازلق اورنینه حاصل کلام عایت زینت لی هم کشیگه روح بیررلک در آشقا دار بوینده چتردان آولینک المغل اسملی بر استارشینه حاج غه بارغان وقت نده حرم شریف نبوی گه کرب چغقاچ ایته ایکان مین نیکالای پادشانک دواریسنده ده بولغان ئیدم اسم کیتکان ایدی بو مسجد آندان ده آرتق زینت لی ایکان دیب سویلاگان. حرم شریف نک ۵ بیش ایشگی بار باب السلام باب الرحمة باب المجيدی باب النساء باب الجبرائل اسمنده هم بیش مناره سی بار خاتون لار بیش وقت نماز عید جمعه لارغه کیله لار مسجدنک بر نویشندان آلارغه ریشوتکه بله ن بولب قویلغان لار باب النساء دیکان ایشک دان کرب شوندان چغالار. یستو نمازندان صوک مسجد نک ایشاک لاری بیکلانه در هیچ بر کشی قالدرمیلار فقط حرم آغالاری دیله ر بولار ایزلک لاری آلنغان قاراه حبش نسل لاری شولار تون بوینچه مسجد اچنده قروال بولب یوریلار. حرم شریف حاقنده یازاچاق نه رسه لارم کوب بولسه حاضرگه شوشی نک بله ن قناعت لانب باشقه مقصودقه کیله مز

ایندی مدرسه گه اورناشو مسئله سی قالدی آلقلی مدرسه لارده حاضر گنه بولمه (اودا) تابولور کبک کورنمادی شولای ده برنیچه کوندان بلکه بولب حاضرگه بر آیلق سز مدرسه دان اورن آلب تور. جایلاب اورن تابارمز دیب قارغالینک مرحوم عبیداللّٰه افندی ‫/88b/ شوندان ژده ت اسملی مدرسه دان بر حجره یعنی بولمه آلدم اورنسز قالغان چی اورن لی بولب توررمن دیدم. مدینه نک تیوشلی زیارة گاه لرینه یورب زیارة قیلدق مسجد قبا احد تاغی یاننده حضرت حمزه زیارتی و باشقه احد شهاده لارینه زیارة فیلب کوردک بر کون عبید اللّٰه افندی ایتدی بزدان بزنک مدرسه مزدان بر قزانلی بدر الدین اسملی قارغالی اسحاق ملا اوغلی بولسه کیره ک ایرته ساعت توقزده مینم یانمه کیل مدرسه مزنک خواجه سندان شونک اورننی سوراب قارارمز دیدی بو مدرسه حرم شریف نک باب السلام قاپوسینک کرگان وقتده اوک طرفنده بشیر آغا مدرسی ایدی محمدیه مدرسه سینه قارشی اول قاپونک صول یانده صحابه لار عصرنده بو مدرسه اورننده مروان صحابه نک یورتی بولغان ایمش بشیر آغا دیکان کمسنه موندان ایکی عصر مقدم استانبولده تورک خلیفه لارینک سراینده خدمت ایتکان ایکان اول بر سبب که بناء مدینهء منوره گه نفی قیلنمش در آخرنده استانبول غه قایتب شونده وفات ایتمش در قبری ایوب الانصاری جامع سینک یاننده در باش اچینده یازلمش تاشی هه م باردر فقیر ایسه بو ذات نک⁴⁰³ ۳ یل قدر خیراتنی آلب اوقدم اللّٰه نک رحمتنده بولسن اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه اوشبو بشیر آغا مدرسه سینه بارب مرده مدیری هه م مدرسی عارف خواجه دیکان کشی ایدی حجره سینه کرب بزگه مدرسه گزدان بر بولمه بیرسه گز ایکان دیه حاضرگه بزنک مدرسه مزده اورن یوق دیب جواب یبردی ده عفو ایدگز دیه قولنی اوبب چقدم کیتدم بیک مأیوس حالده گنه ایکنچی همشهری مز عبید اللّٰه افندی ایرتکه کیل مین بولمه گه شونده خواجه غه ینه بر رجاء قیلورمز دیدی چونکه بولما بارلغان بو بله در ایکنچی بارب کرسه م عارف خواجه مز عبید اللّٰه افندینک بولمه سنده چای اچب اولتره ایکان نه واد اولادم دیه سورادی دها جنابگزنک آلدینه کیلدم ممکن بولسه بزلره بر بولمه گز دیه عبیداللّٰه دان صوری باشلادی بو نصل طلبه قزانده یاخشی اوقب کیل گه ن مو دیه اول ده بیک یاخشی آدم دیه ماقتاب قویدی ده شوندان خواجه قزان ده نه اوقدک صرف نحو اوقدکمو دیدی اوت اوقدم دیدم الكلمة لفظ وضع لمعنى مفرد نه دیگان سوز دیدی جواب بیردم. ینه الكلمة نک الف لام ی جنس اچون تاسی وحدة اچون بونلار آراسنده باشقه لق بار دی نه دیورسن دیدی بنده جوابمده دیه م الف لام نک جنس دان وحدیت جنس آلامز ده وحدة جنسی قویب شول وقتده تا ده الف لام ده برابر بوله چق دیدم. شوندان عبیداللّٰه افندیکه ملازم اوداسن (بولمه سن) بیررسن فراش آچقیچنی بیررسن دیدی ملازیم بولمه سی شوندای آیلق کیلوی یوق وقت چه عنه توراساک کاندیدات بولب قچان آیلغی بار بولمه بوشاب قالسه شوندق مینی شول آیلق لی بولمه گه چغارالار. بر آی ده اوتمادی بر شاکرد کیتب قالدی مینده مدرسه نک ایکنچی قاتنده بر بولمه گه کوچدم خداغه شکر مدرسه دان جان طنچلاندی. /89a/ بر خداغه تابشرب درس باشلارغه قالدی ۱نچی درس مدرسه نک اوزینه واقف طرفندان قویلغان ایرته لاب بر یارتی ساعت قدر اوقب واقف بشیر آغانک روحینه دعاء قیلماق در بو درس مدرسه ده اولترغان شاکردکه مجبور ایدی مدرسی ده یوقاریده یازلمش عارف خواجه ایدی. ایکنچی مغربی تونس لک مالك المذهب الشیخ عمر افندیدان درس باشلادق بارچه شریک لارمز بله. نحو دان الفیة ابن مالك تفسير جلالين مفتاح العلوم باشقه برنیچه فن لاردان اوزینک یورطینه بارب اوقور بولدق چونکه حرم شریف ده بیک کوبچیبک تشویش کوب بوله شول سببلی ایوغه بارر ایدک آندان الشیخ عبد القادر الطربلسی موندای ایدی بو شیخ دان صحیح البخاری بونک یورطنیه بارب اوقور ایدک آندان عیسی خواجه شیروانی موندان بیان معان الشیخ حسین هندی اصول فقه الشیخ رضوان رحمة اللّٰه عليه دان دلائل الخيرت و باشقه حدیث مسلس لار اوقدق الشیخ فالح دیکان محدث دان برآز حدیث اربعین اوقدق. شولای آقرنلق بله ن کنه اوقب سلامت لکده بر سنه نی اوتکاردک رجب آینه قدر آندان صوک رجبیه دیلار بو وقتده برآز تعطیل بوله چونکه عربستان ئلکه سندان قبائل عرب لار روضة مطهره گه زیارة كه كيله لار شول سببلی مشهور بیک مشعول بوله آندن حاج وقتنده برآی تعطیل بولسه درس لار بولمی. شونده بزدای شاکردلار حج غه بارب کوکل آچب هوا آلشدرب قایتار میکا بویل حج بارومز مجبور ایدی چونکه اولگی حج نی کشی اچون قیلدم ایندی اوزمه قلاریمه کیره ک چونکه بای بولماسه ده بر کشی مکهء مکرمه نی کورسه حج فرض بولادر. بو یل شول حج نی ادا قیلدم خدا قبول ایتسه ایدی آمین. جمیع شاکردلار هه م یولداشم عید محمد و باشقه لار بارمز ده باردق قایسی لاری حاجی لاردان بدل حج آلدی قایسی لاری بای حاجی لاریمه یولغه ترجمان لق قیلب خدمت ایتب باردیلار هرنیچکده بارب قایتو راسحوط تابلادر. حج مزدان سلامت کیلب ایکنچی یل درس باشلار وقتی یاقنلاب قالدی فقیر گه بر فکر توشدی کلام اللّٰه نی حفظ قیلسام دیکان بر خداغه اشانب یاردم استاب روضهء مطهره گه بارب جناب پیغمبره خداغه صلاة سلام بيرب نیت قیلدم حفظ غه توتنرغه مصرلی حسن قاری شاکردلارندان محمد شکری بن حفظی مأمور الدخان شول شیخ دان آیغه بر آلتون بیرمک شرط بله ن کلام اللّٰه نی شونک تعلیمی بوینچه باشلادم هر پاره ننک باشندان بر کاعز یادلاب اوطز کون ده اوطز کاعد یادلی باشلادم شول ترتیبده سیکز آی ده یادلاب چقدم هر کون استاذمزنک آلدینه بارب طلاتوب کیله جه ک کونکه بیکره ک اوزی اوقب بیرر ایدی. بر مرتبه یاولاب چقغاچ طوقز آی تکرار ایتدم جمعسی اون یدی آیده مرتب یادلاب بولدم جناب حق نک یاردم بیروینه شکرانه لار قیلب اوزمه اوزم خیران بولب قالدم انم می توشم می بو حال دیه بو وقتده یاشمر یکرمی ایکی ده ایدی. بو حفظ بلان برابر هر کون ایکی /89b/ درسم نی دوام ایتدرب کیلدم. شولای ایتب ینه حج وقتی یتب قالدی حج غه باررغه بولدق براودان بر یوز صوم لق قنه بدل حج قیلورغه ئالدم ده شولوق ایبداش لارمز ایلان حاج غه کیتدک ینبع جده آشا بارب تیوشلی حج مزنی ادا قیلب قایتدق. ۱۳۲۴ نچی هجریه ده کیله چک رمضان شریف ده حرم شریف نبوی روضهء مطهرده تراویح بله ن ختم ایته رگه نیت قیلدم رمضان شریف دیه کیلب یتدی خداغه تابشرب ئوزمه مخصوص حرم شریف نبوی دان ختم ایتامن دیب حرم نک مدیرندان سوراب باب السلام دان کرگاچ ازاق توگل قبله یاغنه استیاء محراب مالکی دان یراق توکل اورنده اورن تعیین قیلدی برنچی رمضان دان باشلاب ۲۳ یکرمی اوچ تراویح ده ختم ایتوگه هر کون بر پاره بر چرک دان اوقوغه توغری کیلدی شول بر تراویح ده اوقی تورغان قرآن نی کون بوی تکرار قیلورغه کیره ک بر پاره چرک قرآنی هر کون اوطز کره اوقورغه کیره ک شولای ایتب هر کون بر بنون اوقورغه توغری کیلدی ۲۳ یکرمی اوچ کونده باشقه هیچ بر نه رسه گه قاراماسدان اشمز شول بولدی میر سید مظفرف دیکان ایبداشم بر مدرسه ده کورشی بولمه ده تورا ایدی اوده مینم بله ن برگه قرآن یادلاب ایدی اوله ختم ایتارگه بولدی ایکمز بر اوزباک شاکردنی افطار سحرمزگه حاضرلارگه قوشب تیوشلی آقچه مزغه بیرب قویدق ختم بتکانچی شولای بزنی تربیه لادی اوزی هه م برگه آشار ایدی. شولای ایتب مسجدنک آن طرفنده یدی قاری برگه ختم باشلادق بز ایکاوینه عطاء اللّٰه اسملی قزاق قاری بورندر قاراغالی اوقغان خیراللّٰه حضرت ده پینزا کوبرناسی حوالین اویازی ماستاق آولی بدر الدین قارینک اوغلی عاصم افندی ایدی ینه بر اوزباک قاری ایدی ایکسی حاطرمده یوق در شولای ایتب بارمز ده ختم ایتدک. ختم کیچه سنده اوقی تورغان اورنمزنی تورلی فانارلار بله ن یاخشی کلام نمازلق لار جایب قویدیلار بولارنی حرم شریف نک فراش لاری اشلی در. ختم کیچه سنده اوزمزنک اوقی تورغان استاذ کرام لارمز هه م باشقه همشهری شاکردلار و باشقه عرب و تورک لاردان کوب کشی لار جیلمش ایدی. استاذمز طرفندان ختم عاء سی قلنب صوکره مدینهء منوره رسمنچه جیلغان خالق حورمه ماپناسی لار اولاشندی کچن قدرلی ئبداش لارم ایتب آلدان حاضرلانوب مسجدکه کارزینکه بله ن ئالب کیلب قویغان ایدیلار بولغان کشی لارگه اولاشب ینه بر دعاء قیلب تارالدق خدا قبول ایتسون آمین مدینهء منوره ده رسم ختم ایتکان قاری غه صدقه بیرو عادتی یوق بالعکس قاری اوزی صدقه اولاشا یوقاریده یازلدی بو ختم خدا رضالغی اچون بولغان ختم بولادر دیب اویلادم یکرمی اوچ تراویح ده آرتمده سامع بولب تورغان بر عرب یگیتینه بر آلتون بیردم. صوکندان همشری ایبداشلارومز چاقرب بر آش قیلب قوناق ایتدم خدا اچون بولسون آمین. شوندان صوک دورتنچی حج وقت مز یتدی ینه ایبداشلارمز /90a/بله ن مکهء مکرمه گه حج غه کیتدک بورنغی دای ینبع جده آرقلی سلامت بارب یتب کعبة اللّٰه غه طواف مزنی قیلدق مونده اوقوچی اوزمزنک استرلیباشدان کیتمش مرحوم استاذمز حبیب اللّٰه بن محمد حارث توفایف حضرتلارینی مخدومی عبد الرحمن افندی ایدی بونک بله ن بربرمز توغانلارچه سویلاشب سوزمز بتماس ایدی اولده ساغنغان مع التأسف یویل ده مکه ده وبا رنجوی چغا باشلادی بیک قورقشب قالدق خدانک تقدیری نه چاره دیه رک یوردک بر کون عرفات دان اول ایدی حرم شریف که اویله نمازینه بارب عبدالرحمن افندی بله ن برگه قایتدق یول اوکغاینده یوقاریدا بر یازلغان ایدی نجم الدین افندی تکیه سنه کرب فراح الدین نی کورب چغیق دیب کردک کرساک اول بیچاره یاخشی قارشی آلب رحیم ایتگز ماقتاب یورسز ایکان دیب پشرب تورغان آشنی بزنی اولترب قوناق ایتدی اول وقتده عبدالرحمن ده مین ده مکه ده مشهور شیخ مراد یوطینده تورا ایدک قایتب ده کردک بو بیچاره عبد الرحمن اللّٰه اچم آرته دی باشلادی بوگا مشهور رنجو الککان ایکان اچی یوری کوزان جیررا نیشلارگه بلمی تیز دوخترگه آلب بارگز دیب اوتنه باشلادی. شوندان تیزلک بله ن دوختورغه لاچین گه بله ن کوتارب آلب باردق دوحترنی تابا آلمادق ایندی نیشلارگه کیره ک ایتدیلار شهر دوختر ینه آلب بارغز دیه آنده آلب باردق اول خسته خانه گه آلب باررغه قوشدی بر حتسه خانه مخصوص وبا آوروی بله ن آورچیلارغه قیلنغان ایکان دیمه کران تین خانه مونده باشقه گشیلانری کرتمیلار ایدی بر دختردان اوتندک بو بر الوغ آدمنک بالاسی حاجی دکل بوراده اوقو اچون کلمش آدم دیه ممکن بولسه یاخراق اورن غه قویسه گز ایکان دیه بیله دیب بالنتسه طشنده بر چوب توگه تورغان اورنده ایکان کورسه ک نیچه یوز حاجی لار قم ده اوناب یاته ایدیلار هند افغان و اوزباک قزاق و باشقه مللت لار دان کوب قایوسی صو دی قویوسی ماء دی عرب چه قایوسی پانارده هندچه بو بیچاره لارغه صو بیره تورغان کشی یوق ایدی شونده اولب قالسه لار چقر قازلغان خدمت چی عرب لار کوتاره لار ده ایتب چقرغه تاشلیلار ایدی. خیران قالدق بر بیش آلتی دانه چاقترده قورب قویغان لار ایدی مونک اچنده برنیچه کراوات لارده بار ایدی دوخترنک کاغزی بوینچه بزنک عبد الرحمن همشری مزنی بر چاطرغه کراوات غه صالدیلار. اچارگه صوادی چای خانه دان چاینوک بله ن چای آلب کیلدک کون باتوغه یاقن قالدی عید محمد یولداشمه ایتدم مین بیک آردم قایتب یال ایتیم ایندی تونله سن یاننده ترونگز دیه میکا قایتورغه بولدی شوندان اسان لاشب کیتکان وقتم ده بحیل بحیل بول دیب /90b/ قچقرغانی حاضدره قئلاغمده تورادر قایتب یوقلادم تاﯓ بلنوگه عید محمد قایتب کیلدی تیز بار بیک ناچارلانب قالدی دیه شوندوق آشغب یگرب بارب جیتسام مرحوم حاضر گنه جان تسلیم قیلغان ایدی انا لله و انا الیه راجعون إرجعي الى ربك راضية مرضية⁴⁰⁴ آیة شریفه سینه بوی صندی اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه دیب دعاء قیلدیق ده تمام اندی قالدی گورلارگه مونده اولسه حاضر قازلمش چقرغه تاشلیلار بو بزگه بیک کیله چه ک وقتمزده یوزمزگه قارالق اولاچاق در مکه مکرمه ﻧﯔ عمومی زیارتی جنت المعلی دیلار شونده توشیمز کیره ک ایدی چونکه وبا آوروی بولو سببلی موندان باشقه زیارتقه چیقمیلار نیچکده بولسه دوخترنی کورب التماس ایتدک بیرگز میت نی اوزمز آلب عمومی زیارتقه قویامز دیه دوختر افندی براز رخصت ایتمی تورساده قول لارنی صاری مای بله ن مایلاغاچ رخصت بیردی تیک اوزگز یاخشیلاب یوارسز مونداغی عرب سانیتارلار یودق دیب آلداب کیملارن آلب قالب کفن لاب کیتره لار دیدی. عرب لار میت نی کفن لاب تابوت قه صالب آلب کیلدیلار ده دوقتور افندی بولاردان سورادی غسلتم يا شيخ دیب نعم غسلنا دیب ایتدی لار (یعنی یودغزمو دیب سراوغه قارشی شولای یودق دیب جواب بیردیلار) شوندان دوقتر آچولانب نیک آلدی سز یومادغز بیت دیدی شوندان بو عرب لار واللّٰه فاغسلنا دیدیلار (یعنی خدا بله ن قسم قیلامن یودق دیب ایتدیلار. شوندان ایکی عرب نی یاللاب تابوتی بله ن آلب کیتدیلار ده آلب باردق جنت المعلی گه چونکه عمومی اولک یوا تورغان یورط شونده در بارساق یکرمی قدر اولک تابوت بله ن تزلب یولورغه کررگه تورالار ایدی کتو ازاق قه بارا تورغان بولای نیچکده غسل خانه باشلغی آق ساقاللی شیخ نی کورب اوتندک ممکن بولسه بز طلبه نی تیزراک یووب بیرسه گز ایکان دیه طیب بیک خوش دیگان سوز شولای ایتب بو شیخ ﻧﯔ ده اولک کوب یوو سببلی قول لاری یارلسه کیره ک ینه صاری مای بله ن قول لارن مایلاغاچ شوندوق بزﻧﯔ میت نی آلب کیتب یووب چقاردیلار قایده بارما قایدا یورما شول صاری مای اشنی یومشاتا ایکان. بر ﻣﻨﯔ سیکز یوز توقسان برنچی یل لارده بولسه کیره ک عبد الرحمن مرحوم آتاسی بله ن بر توغمه آبزاسی عبد المجید بن محمد حارث توقایف نیچه یل لاردر بخاراده اوقب قایتب بر قش استرلیباشنده شاکردلارگه درس ایتوب توردی صوﯕره جایق صوی بوینده ایلاک دیکان شهردان عبیداللّٰه حاجی کیلدیشف دیکان سوداگرﻨﯔ قزی محفوظه نی نکاح لاب استرلیباشقه توشرب صوﯕره شول یلنوق حج سفرینه کیتدی /91a/ بو وقتده عبد المجید حضرت ﻨﯔ بر توغمه برادری عبدالقادر محمد حارث اوغلی توقایف مدینهء منوره ده اوقوده ایدی حج غه بارب برادری عبد القادرغه قوشلب حج ده عرفات ده برگه بولمش لار بویل مکه ده وبأ خسته لغی پیدا بولب شول رنجو بله ن عبد المجید حضرت مکه ده اولب برادری عبد القادر مکه مکرمه ﻨﯔ جنت المعلی مقبره سینه دفن فیلب باشینه تاش یازدرب قویدرغان ایکان برلارده بو قبرنی تابب آلب شوﻨﯔ یانینه عبد الرحمن مرحوم نی جیرلادک اللّٰه مغفرة ایتسون بوﻨﯔ وفاتی ۱۹۰۸ نچی میلادیه ده ایدی مرحوم ﻨﯔ وصیتی بوینچه تکفین تجهزدان قالغان آقچه سنی بعضی بر کیم لارنی یاقداش حاجی لار بله ن استرلیباشینه آناسینه یوللادق هم سلامت آلغان لار ایکان. مکه ده وبأ آوروی بیک کوچه یه باشلادی حتی اورام لارده اولب یاتوچی لار بوله باشلادی اوزمزگه ده نه بوله ایندی خدادان تلاب یوریمز شولایده مکه دان تیزراک چغب کیته سی کیله ایدی خداﻨﯔ رحمتی بر کون اویلاماغاندان بر یغمور یاودی شول کون اوک وبأ رنجوی صو سیبکان کبک بتدی بر اولوچی بولمادی بزلارده الحمد لله دیب مدینه گه توغری تیز یوری تورغان کروان دان تویه لار تابب آلب یاللادق ده ایبداش لارمز ایله بارمز برگه مکه دان مدینه قاراب سفر ایتدک. بو ایسه مکهء مکرمه دان دورتنچی حج مز صوﯕره ودع لاشوب آیرلدق. بو تیز یوری تورغان کرواننی عرب لار (راکب هجن توه لری دیب ایته لار) بو کروان مکه دان مدینه گه سیگز کونده بارب جیته در. بو کروان ده چیت حاجی لار بیک آز بوله فقط مدینه اهلینه و باشقه بزدای طلبه لار کبک کنه کشیلار یورر امیریلار مکه دان مدینه گه یارب قایتوغه دیب یاللاب چغالار. کروان ده اوچ یوز دورت یوز قدر تیوه بولادر یولده آلتی ساعت یوری آلتی ساعت یال ایته شولار روشده یوری کون اورتاسنده اسسی وقت لارده یورمی تونله ساعت اون ایکی لارده قوزغالب کیته شول روشچه مدینه گه سفرده بارمز مکه دان ۱نچی قونش وادی فاطمه اسملی اورن ایدی صولی یاشلچه اولان لی اورن ایدی.

بر کیچه کون دان صوﯔ یولمز بحر احمر بوینده رابغ دیکان عرب قریه سنه یتوشمز کیره ک ایدی. رابع غه باراچاق کیچه ده تونله بیک قاتی کوک کوکراب یاشن یاشنلاب یغمور یاغدی تیه لار بارا آلماس بولدی لار آیاق لاری تایا تون قرانغی ایدی صحراده تاو آراسنده یاش کنه یاقتی کورسه تب قویار ایدی. توقتاب تیه لارمز اسنده اولترب توردق تاﯔ ده یاقنلاب قالسه کیره ک کروان باشلاری بزلار چوقر اورنده توقتاغان مز ایکه ن حاضر کوچب قالیق یوقسه یغمور تاشوی کیلب باساچاق دیدیلار. بزلار ده آقر غنه تیه لرمزنی یتکلب تاو بوینه راق بارب توقتادق ده شونده یاقتراده باشلادی اوطلار یاغب ‫/91b/ أست باشمز بیک صو بولو سببلی برآز یلندق ده ایرته نمازن اوقب قوزغالب کیتدی. ئوزمز جایاو حالده تیه لارمز آرقن غه آتلاب بارر ایدی رابغ دیکان قریه مز بر بیش کیلومیتر قالسه کیره ک شونده بارب یتدک نی کوز بله ن کوراسن یغمورﻨﯔ صوی تاشب کیلب یولمزنی بایلاب قویغان ایدی چونکه عربستان ده تاولار بارده قارا تاش اسکلا بولو سببلی بتون صو تاودان توشب بر یول تابب بر دریا حاصل بوله در عرب بونی سیل دیب ایته لار جاء السیل دیلار. صودان اوتوگه ممکن توگل ایدی شوشی رابغ ده اوچ کون یاتب دورتنچی کون تیه لارمزﻨﯔ قورصاق اسندان صودان اوتب کیتدک خداغه شکر دیب حتی مدینه آهالیسی کروان وفتنده کیلماو سببلی یولده بر حال بولغاندر دیب قورقشب تورغان لار چونکه کروان مکه دان چغو بله ن فلان کون چقدق دیب تیلگرام بیره لاردر.

شولای سلامت مدینه یاقن لاب قالدق جبل عائر دیکان بر بیوک تاو یولمزده بار ایکان بو تاودان باشقه کروان لار اوته آلمیلاردر فقط مذکور بزﻨﯔ راکب دیکان یکل کروان کنه اوتادر چونکه بو توغری یول در تاوﻨﯔ ایته کنده توشلاب تاوغه یونالدک اوزمز بارمزده جیاو تیه لار قیه زور تاشلار آراسندان آرقن بارالار ایدی تیک بر سوقماق قنه ایدی بر طرفی تاوﻨﯔ کوز یتماس لک تیاران چوقر ایدی اگر ده تیه یغلوب کیتسه تمام شول سببلی برلارنی تیه لارمز که مندرمادیلار شول روشده ۶ ساعت وقت ده کون بایوغه تاوﻨﯔ اوستینه سلامت چغب شاولق فلان شول کیچ شونده یوقلادق. موندان ایکی کون صوﯕره مدینهء منوره که کرچه کمز اللّٰه شکر مدینهء منوره گه یتوب ذو الخلیفه دیکان یرده توقتاب جاو کروان لارمزنی قالدرب جایاو شهرگه کیتدک بوندان بیش کیتومیتر مسافه ایدی سلامت مدرسه مزکه قایتب کرب مونچه غه بارب یونب یاقشی کیم لرمزنی کیب روضهء مطهرغه زیارت قیلب شول کیم لارمز ایله ن قایتب کروان لامز یانینه بارب یتولارمزگه منب یاشل فلاک لار کوتارب قصیده یعنی شعر لار اوقب صلات سلام بله ن حرم نبوی ﻨﯔ باب السلامینه توقتاب رسول خداغه تکرار صلات و سلام بیرب بیک یاخشی عرب چه مدح النبی حقنده بولغان قصیده لارنی اوقب شوندان احد تاغینه حضرت حمزه واحد شهیدلارینه زیارت قیلب مسجد قباغه بارب تیوشلی اورن زیارت لارمزنی تمام لاب تیه لارمزنی خواجه لارینه تابشرب مدرسه مزگه کرب اورناشدق الحمد لله رب العالمین خدامزنی قبول ایدب گناه لارمزنی مغفرت قیلسون آمین ایندی سلامت بولسام ۱۳۲۶ هجری ده مولود آین اوتکارب مملکت مزگه قایتو نیتنده ایدک. ‫/92a/

ایندی بو اوستاذلارمزنی ضیافت قیلب بر دعاءلارن آلب کیتدوم کیره ک ایدی هم ده کلام اللّٰه نی حفظ قیلب حضرت رسولمز مسجدنده تراویح بلان ختم قیلومزغه هه م قرأة ﻨﯔ درست بولوینه بر شهادت نامه آلو لازم ایدی. بر کون اش قیلب همه مدرس لارمزنی هه م ایبداشلارمزنی ضیافت قه چاقردم الوغ استاذلارمزغه مراجعت قیلدم سزلار رخصت بیرسه گز بزلار مولود آیندان صوﻨﯔ مملکتمزگه قایتوغه نیت قیلب ایدوک دیدم. صوکره محترم استاذمز محمد شکری افندی مجلسده بولغان مدرس و باشقه قرألارغه مراجعت قیلب بو عبد المجید القدیری افندی بزم حضورمزده قرأة عاصم روایة حفص بله ن کلام اللّٰه نی بتمامه حفظ قیلب هه م حرم حضرت نبوی ده تراویح بله ن ختم اوتکاردی ایندی سزلار بو افندی ﻨﯔ کلام اللّٰه نی یوقاریده ایتمش روشچه اجازت نامه بیره سم ایکان دیدی بولارده شول مجلسده بر مقرأ کلام اللّٰه نی میندان اوقتب یاخشی اجازة بیروگز ممکن دیدیلار. صوکره اوزندان باشلاب اول کم دان اوقغان پیغمبر خداغه بارب توتاشقان غه قدر یازب مهرلاب اجازة نامه بيردی. باشقه اجازة نامهلرم آولغه یاتقاچ ۱۹۲۳ نچی یللق مفتی اهل الاسلام عالم جان البارودی حضرتلری مفتی الاسلام بولو صفتی بله ن کلام اللّٰه نی هم حدیث نبوی نی اوقتورغه اجازة نامه بيرر ايدی کندی ﻨﯔ مبارک امضاسی بله ن بارلق اجازة نامه لرم ۱۹۳۰ نچی میلادیه ده حکومت طرفندان یورطلار و ملکمزنی جبرا مصادره ایتکان وقتنده بولغان کتابلارمنی چغارب تاشلاب شول وقتده غائب اولمشدر. ایندی خدا نصیب ایتسه قایتو یاغنه یول حرکت نی قیلورغه قالدی لو یل ده حمیدیه حجاز تیمر یولی اسمنده شام شریف دان مدینهء منوره گه یول اشله نمکده ایدی مدینهء منوره ﻨﯔ باب العنبر دیکان اورنینه چغوب بزلارده تعطیل کونلارمزده کیرکی تاچکه بله ن یول خدمتینه اشتراک ایتار ایوک چونکه بویول بر مقدس یول حساب قیلنورایدی. بزلار ایسه شول تیمر یولی اچون شام طرفندان عسکر حمایه سنده کروان بله ن تیوشلی یول اسباب لری کیتر ایدی شولارﻨﯔ کیلونی کوتب تورماق ده ایدوک چونکه شام غه بامش یولی ده اشقیالار طرغندان قورقنچلی ایدی. سببی ایسه حکومت ﻨﯔ یول سالوینه آنگلیه ﻨﯔ دعواسی بله ن بدوی عرب لار یولنی اشله تماو حقنده اولب اسباب کیتره تورغان کروان لارنی اوتکارماس لار ایدی شوکا بنأ حکومت قورال قوتی بله ن کیتور ‫/92b/ بد بخت آنگلیه بو بدوی لارنی شولای قوتورته ئه گرده تورکیه حکومتی یول اشلاتسه سزلرﻨﯔ تیه لارگزگه ئش بولمی قالا آندان سزلار آچقه اولسزلار شولای ایتب بولارغه ملطق و پاترون کبک نهرسه لارنی تاراتب یاتا. شولای ایتب حکومت کروانی فلان کون کیله ایکان دیگه ن خبر چقدی شولار کیلوگه دیب بزلارده حاضرلانب بتون یول نه رسه لارمزنی جیلاب قویدق. مونه بو کون ایرته گه کیته مز دیب تورامد شولای ایتب بز یتمش دانه قوراللی عسکر لبه ن کر،ان مدینه گه کیلدی یولده ده بدوی لار بله ن صوغشه صوغشه کیلمش لار ایندی قایتوغه شولاردان قورقب بو کروان بر آی کیته آلمی یاتدی بزلارگه ده حاضرلان کاچ بر آی توررغه توغری کیلدی. حکومت بدوی لار بله ن کیلشب کروان کیتارگه بولدی شولای ایتب روضهء مطهرغه بارب حضرت نبوی افندمزگه صلاة سلام ويرب وداع لاشب مدينه دان سفر ايتدك شهردان كيچ چغب شهرﻨﯔ چیتده قوندق ده ایرته لاب قویاش چغو بله ن یورب کیتدک قالغان همشهری ایبداش لارمز کیلب وداع لاشب ازاتوب قالدیلار خیرلی سفر آمین.

ایندی بزلار لر اوچ کون تیه بله ن بارب اشله نب یاتا تورغان یولینه چیقب شوندان پویزد بله ن شام شریف کیته رگه ایدی. ایکنچی کون کیچ بولب کروان یالان غه قونارغه بولدی مینم رفیق لارم میر سید اسفندیار ملا اوغلی مظفرف یلابوغه اویازی چرکه س فولصی دلدم آولنقی ایکنچی رفیقم محمد خلیل سلطان بیکف منزله اویازی چاللی غه یاقن بیکش آولنقی ایدی مکه مکرمه مجاورلارندان شیخ محمد مراد رمزی مدینه منوره مجاورلارندان حسن اللّٰه حمیدف چیستای شهری دان عز الدین شفران استانسینه یاقن و اچیلی آولندان بولاردان باشقه مدینه لک عرب لاردان ده بایتاق کشی لار کوب ایدی یتمش لاب قوراللی عسکر شولای ایتب قونارغه توشب آش چای حاضرلاب یاتقان وقتمزده بیش آلتی قارت بدوی عرب لار کیلب اولتردیلار ده سلام بیرب اسان لاشب نی اچون کیلولارنی سویله دیلار. بزلارگه فلان قدرلی آقچه بیرمه سگز کرواننی یولمزدان اوتکارمی موز دیب اهل مدینه دان باشقه کشی لاردان آلامز دیدیلار بولارنک سوراوی بوینچه کشی باشنه ۴۰ تین ایکان حاضر جییب آلدق ده نیچه یوز صوم غه یتکان در بارونده بر بدوی قارت لارﻨﯔ قولینه بیردک ده بولار ده راضی بولب ایرته لاب اوزمز کیلب ‫/93b/ ازاتب بیررمز بز کیلمی کیتمه گز دیدیلار اسان سلامت یوقلادق ایرته لاب تورب تیه لارمزنی بایلاب یوک لارمزنی سالب کونب تورامز تگی قارت بدوی لارﻨﯔ کیلونی قویاش ده بایتاق یوقاریلاب قالدی یوق خالق لار ایده یوریمز دیب قوزغالب کیتدک برنیچه کیلومیتر باردقدان صوک اوﯔ طرفمزدان تاودان بزلارگه آتا باشلادیلار وژ وژ ایتب پول لار کیله باشلادی کشی لاری کورنمی بزلارده همه مز تیه لارمزدان توشب تیه گه اشقلانب تویه لارمزغه قوالی باشلادق شولایده بر ایکی تویه گه ضررسز غنه پول تیدی شوندان بو توغریدان کراوغز اوتب کیتدی یاکادان آتمی باشلادیلار چونکه بو بدوی عرب لارﻨﯔ رسمی بوینچه آرتقان توریده کروان نی توقتاتا آلسه کیلب هجوم ایته لار توقتاتا آلماسه آرتدان قومیلار بزلارنی توقتاتا آلماغاچ بزگه ده آتمی باشلادیلار یاری سلامت اوتک قووانشب کیتدک ینه بر ۴-۵ دورت بیش کیلومیتر بارغان ایدک ینه صول طرفمزدان آتا باشلادیلار بو وقت کوب کنه آتولار بوله باشلادی بزﻨﯔ یتمش قوراللی عسکرلارمز تیه نی چوکدرب تیه اشقندان قارشی آتا باشلادیلار ینه کوبراک بزﻨﯔ هم تیه لار اوستینه پول لاردی کیله باشلادی تیه خواجه لاری تیه دان چیت که راک چغب یالان اوست کویگه آتا باشلادیلار چونکه اوزلارینه تسیه ده تیه لاری سلامت قالسون اچون بزلرده همه قارشی آتماغز دیب بولارنی آتودان توقتاب آق فلاک کورستدک تاو یاغینه قاراب شوندان آتش توقتالدی صوکره تیه خواجه لارندان برنیچه عربنی یبردک تاوغه نه وار نه تلاک لاری بار ایکان دیه بولارده بارب کورب قایتب کیلدیلار ده هر کشی باشندان بر مجیدیه (بر صوم التمش تین) آقچه سوریلار جیرلانرندان اوتار اچون بز ایتدک کچه قونغان یرده بزلار آقچه جییب بیردوک بیت دیب آلار ایتکان بزلارگه اول آقچه دان بولب بیرمادیلار شوﻨﯔ اچون بز اوزمز کرواننی توقتاب آلورمز دیب کیتدک باشقه نه رسه یوق بز سوراغان نی بیرگز ده یول لارگزغه کیته بیرگز دیمشلار. تیز گنه همه کشنی توزب قویدق ده هر کم دان بر مجیدیه دان آلب بولغان آقچه ینه شول عرب لرمزگه بارب بیرب کیل گز دیه آلار ده تابشروب قایتدیلار ده یول آچق ایده یوریمز دیب قوزغالب ده کیتدک یولده قارشومزغه یکرمی لاب تیه لی بدوی عرب لار کیلب سلام بیرب برآز بزﻨﯔ بله ن باردیلار ده بورلب تاو آراسینه کروب کیتدی آلارنی بز کورمه گه ن بز آلارنی کورمه گه ن کبک بولب قالدق. یولمزده اصطبل عنتر دیکان بر تاو بار ایکان شونده بارب یتدک شول کوننی اویله وقت لارنده تیمر یول ئشلی اشچی لار یانینه کیلب یتدک پویزد تاوشلاری اشته باشلادی اشچی لار بارده تورک عسکرلاری ایدی یوک واگونی بله ن ریلسه لارنی کیترب یولغه سالالر ایدی صو یوق کون اسسی بچاره عسکرلار /93b/ توزلی اچب ئشلی ایدیلار شول یردان بوش آچق واگون لارغه اوترب پراوز کیری اتدرب اسنانسه غه قدر آلب کیتدیلار هدیه اسملی استانسه غه کیلب توقتادق واگون لار آچق کون لار اسسی پریموس بلان واگون اچنده چای قایناتب آش بشرب آشاب برنیچه کون یادتق شوندان صوک قدم شریفکه (شام غه) بیلت آلب یاخشی واگون لارغه اولترب کیتدک یولدمره مدائن صالح دیگان استانسه غه توقتاب بزلارنی کرانتین غه توشردیلار یولدان یارطی کیلومیتر اونده چاقرلار قورلغان ایدی هربر چادرغه بولب بزلارنی اوناشدیلار دیمه گ بو یرده بیش کون کرانتین ساقلاب آندان بزلارنی شامغه یبره چک لار ایکان بو ییر تاریخ ده هم قرآن ده معلوم صالح پیغمبرﻨﯔ خالقی تورغان ییر ایکان کیبان کوبک توغه ره ک تاولار بار ایدی بو تاولارﻨﯔ یوقاریدا ایشک تره زه تیوش لاری کورنب تورا ایدی یاقن بولسه ده بزگه بارب یوررگه رخصت ایتمادی لار کلام اللّٰه ده وَكَانُواْ يَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا آمِنِينَ⁴⁰⁵ دیکان آیة كريمه سی شوشی تاولار حقنده بولسه کیره ک بیش کون کرانتین مزنی سلامت اوتکارب پویزدکه اولترب شام غه سفرقیلدق بر ایکی کون کیتکمز صوکنده تبوک دیکان استانسه غه کیلب یتدک بو اورنده پیغمبر زماننده تبوک محاربه سی بولمش در هم یاخشی مسجدده بار شوندان صوک بر استانسه غه یتکاچ بزﻨﯔ شالون نی بر یولغه توپیق غه کرتب قویدیلار ده بر اوزمزنی آلب کیتدیلار. نی اچون ایکانن بلماس دان برنیچه کون یاترغه توغری کیلدی یولچی لار قینا باشلادی قایسی سی ﻨﯔ آزق لار بتکان ایدی ساتب آلورغه یوق شوندان بزلار مجبور بولدق حیفاده تورا تورغان یول مینستری ناظم پاشاغه تیلگرام بیررگه تلگرام بیردک کوبده وقت ایتمادی استانسه دان ناچالنیک لار کیلب نی اچون بزگه ایتماسدان ناظم پاشاغه خبر بیرمش سرویه بزلار دیدک سز اوزگز بله سز بز نیچه یوز کشی مونده قینالب یاتقان نی نه اچون کیلب حالمزنی بلمادگز دیدک. تیزدان پاروزده کیلب یتدی بزلارنی ازاتب ده یبردیلا. شوندان معان دیکان استانسه نی اوتب شام شربف که بارب سلامت یتدک الحمد لله. باغاژلارمزنی ناسیل شیک کوتارتب شهرگه کیتدک شهرﻨﯔ کریپوستی هه م کره تورغان قاپقه سی بار ایکان بزلارده جرلی تورغان ایدیلار شام شریف دیگان آی شهرده احشام سز لای قابقه یابلماس دیب شول حاطرمه کیلب توشدی ده حمید دیکان بر ایبداشمز بار ایدی جرغه استاغنه ایدی یه ئیبداش شوشی قابقا توبنده بر شام شریف جرلاب یبار ئه لی دیب هم جرلاب ده یباردی خداغه شکر بو جرنی شهرﻨﯔ قابقاسی توبنده جرلادق دیب قابقادان کرب کیتب بر یاخشی غنه اوتیل گه (نومیرغه) توشدک کشی باشینه تولک که ۴۰ تین تولاب توردق شوندان مونچه غه بارب یوندق چونکه اون جیدی کون یولده کیلمش ایدک حتی اسسی دان بیت لارمزﻨﯔ /94a/ بر قات تیرسی کویب توشکان ایدی. مونچه غه باردق غایت یاخشی ایکان اچنده زالنده یلی کول لاردی ده بار ایدی مرمر تاشندان یاسالغان اطرفی کشی باشینه قرق تین توله ب کردک مونچه دان یونب چقغان غه قدر بیش تورلی آق پراستینه لار بیردیلار کولنده یوزب یوردک شوندای کوکل لی ایدی یونب قایتب شهرنی تاماشا غه چقدک شهر بیک کوکل لی باقچه لق اورام لار ده زور غنه صولار آغب تورا ایکی یاغنده تراموای یورب تورا مگازین لار کوب یاوروپسکی فورماسنده قات سوت ایت مای کوب شهرﻨﯔ اطرافی قارلی تاولار تیره یاغی میوه باقچاسی اورک یوزم شالی تاشکند گه اوخشاغان شهر ایکان. پنچی جامع امویه ده صحیح البخاری اوقته تورغان الشیخ بدر الدین ارزی مدرسه ده تورا ایکان یاشی سکسان ده ایدی جماعت آلماغان هر جمعه کون جمعه دان صوک بر ساعت قدر بخاری دان درس بیره ایکان خالق کوب بزلارده درس نده بولدق آندان مدینهء منوره ده استاذمز شیخ عبدالقادر الطربلسی حضرتلاری بو کشیگه مکتوب بزﻨﯔ بله ن یازغان ایدی بو شیخ عبدالقادر الطربلسی ﻨﯔ استاذی بولا ایکان. بزلارده زمزم حرمه هدیه ایتب بیرسه ک ده قبول قیلمادی خالص بر محدث ایکان اللّٰه ﻨﯔ رحمتنده بولسن آمین. صوکره جامع امویه (شام شریف ده اموی خلیفه لاری زماننده صالنغان مسجددر) بو مسجدﻨﯔ بر مناره سی ده منارئی بیضا دیب اسم بیرله در آخر زمانده حضرت عیسی شول مناره غه توشار ایمش دیب اسکی کتاب لارده بار در شونی کوردک ینه شول مناره توبنده مجاهد فی الاسلام صلاح الدین ایوبیﻨﯔ تربه سینه کرب زیارت قیلدق اشکنده بر عسکری قارت تورا ایکان رخصت سوراب قبه ﻨﯔ اچینه کردک زور ریشونکه بله ن اوراتلغان ئوستینه یاشل پوستاو یالغان باش اچوسنده زور یاشلی چالما اورایت قویلغان ایدی. استانه سنده بر یادکار فینوک قویلغان آلمانیا پادشاهی ویلهیلم طرفندان حرمت ایتلوب قویلمش در قچانده شام و قدس شریف که سیاحتی وقتنده وینوک آستینه ایلاندرب فَإِنَّ اللّهَ لاَ يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ⁴⁰⁶ دیه آیة كريمه یازلمشدر. قاراولچی قارتدان صورادق بابا نصل بو قویلمش وینوک آلتون مو یوقسه کمش مو دیه کافر سیکا آلتون دان قویارمو دیه جواب بیردی. صوکره مسجد نک بر طرفنده حضرت حسین رضی اللّٰه عنه نک باشی نیک قبری بار ایکان برنیچه بولمه لار آشا کرب زیارت قیلدق. قچان کربلا صوعشنده رضی اللّٰه عنه ک باشی کیسلب شام باشلغی یزید ملعون گه کیترگه ن لار ایکان شول حضرت حسین رضی اللّٰه عنه نک باشی شوشنده کوملگان ایکه ن اول زمانده بو اورن یزیدنک خزینه شرای اولمشدر. موندان چغب ملک الظاهر کتابخانه سینه کردک شام توقز کتب خانه بولغان ایکان یاورپالیلار کتب خانه قدرلی کتاب لارنی اوغرلی باشلاعاچ قالغان کتاب لارنی بر شوشی ملک الظاهر کتب خانه سنه جییب بر کتب خانه قلمش لار در. /94b/ کتب خانه ﻨﯔ اچینه کرساک کتاب بیک کوب رسول اللّٰه زمانندان بر یوز ایللی یل صوﯔ یازلغان کتاب لارنی کوردک مع التأسف کتب اقوچی اسلام آدم لارن کورمادک بر آنچه کشی لار بولسه ده آنگلیز فرانسوزلار ایدی. موندان صوﯔ شام شریف ﻨﯔ عمومی مقبره سینه بارب آنده صحابه لاردان حضرت بلال الحبشی مؤذن رسول اللّٰه دیب یازلمش تاشی بار ایدی آندان عبداللّٰه بن ام مکتوم رضی اللّٰه عنه گه زیارت ایتدک بوﻨﯔ قبرتاشینه یازلمش قبری عبداللّٰه ابن مکتوم دیه آﻨﯔ حقنده قرآن ده عَبَسَ وَتَوَلَّى أَن جَاءهُ الْأَعْمَى⁴⁰⁷ آیتی نازل اولمشدر دیه یازلمشدر. شهر اچنده محی الدین ابن عربی رحمة اللّٰه علیه گه بارب قبه سینک اچینه کرب زیارت ایتدم احاطه سینه یازلمش بو روشده بر شعر وهذا محى الدين عربى أعرف وفته فَمَن شَاء فَلْيُؤْمِن وَمَن شَاء فَلْيَكْفُرْ⁴⁰⁸ دیه یازلمش در. بوندان پاموق بابا دیکان بر زیارت غه باردق بو پاموق بابا کرد میلتندان بر اولیاء اولمش ایمش کشی لار کرد میللت ندان اولیاء بولامو دیب طغن ایکان لار ایمش صوکره اولدکدان صوک قبرندان آیاغنی چغارب کوستکه ن ایمش اولیالغنی بلدرمک اچون قبرنک اوستی یابولی با طرفندان ایکمه ک پچی شیلکلی تورنده پاموق اچندان بر قاره غنه آیاق کوتارلب تورا ایدی حقیقت نی بر خدا بله در آدم لار کوب زیارت قیله لار ایکان. شام ﻨﯔ اطرافنده جبل قاسیون دیکان تاوغه مندوک مونده یعنی بو تاوده آدم ﻨﯔ ایکی اوغلی قابل هابل نی اولترگان ایمش شونده بر تاو ئیشگی بار توباسندان تامچی تاموب تورادر شونداغی حذمت ایتب حاجی لاردان صدقة آلوب کروچی لار ایته در تاو ایتکان ایمش قابل هابل نی اولتروی اچون آدام لار آز وقت قنه یلارلار مین یسه قیامت که قدر یلی مون دیه تل گه کیلب تاش سویله گه ن ایمش. منوب کورسه ک ده بز دینی حرافات دیب اویلاب قایتدوق اشانمادق. ینه بر تاوده بز بارا آلمادق دهیة الکلبی رحمة اللّٰه علیه ﻨﯔ زیارتی آنا دیب کورساتدیلار. تاعن بو تاوده محل اربعین عائب قرق ایرلار ﻨﯔ محرابی دیب قرق محراب یاساب قویغان لار. تیوشلی اورن لارنی کورب هه م زیارت قیلب قدس شریفکه سفر قیلدق شام شریف ده (دمشق) ده بیرامکه اسملی واگزل دان اولترب پویزد بله ن بیروت شهرینه سفر قیلدق بو یردان بیروت طوقز ساعت لک یول ایدی جبل لبنان تاع لارنی اوتب بیروت شهرینه بارب توشدک جبل لبنان تاع لارنده نصاری عرب لار یاشیلر ایکان معشیت لاری یفاک چیلک هم پاخته و میوه لک بله ن ایکان بیروت ده هجاز اوتیلی دیکان نومیره گه توشدک مونده برنیچه کون کورب یوردک آمیریکان طرفندان سالنمش مکتب کلیه نی کوردک کینا و تیاترلارنی تاماشا قیلب بوندان بیش پاسیلکه /95a/ کتاب یبردم ایومزگه. بیروت شهری الوغ در اهالیسی تورلی کوبرک نصاری عرب لاری در تل لاری عرب کتاب و غزیته لاری هم چیرکاولارنده ده عربچه اوقیلار بولارنک عالم لاری ده کوبدر عربچه کوب کتاب لار یازغان لار جرجی زیدان (؟) کبی لار نجوم الفرقان دیکان بر کتاب یعنی آیات لارنی تابو اچون یکل روشده یازلغان شوشی بیروت ده عرب نصارا عالم لاری طرفندان یازلمش در آق دینگز بوینده‌(سردی زیمنی مور) هر تورلی ملت کوب در آنگلیز فرانسوز امیرکان نیمس اسرائیل لار هر ملت دان کوبدر هر حکومت نک سفارة خانه سی یعنی قونصل لاری بار بزنک ریسیه نک بار ایدی. موندان پراحوط بلان حیأ دیکان شهرگه کیتدک آندان یافا دیکان شهرکه بارب توشب پویزد بله ن آلتی ساعت لک یول ایکان قدس شریفکه کیتدک سلامت کیلوب یتدک خداغه شکر. مونده برنچی مقصدمز مسجد اقصی نی کورو ایکنچی ضحرة اللّٰه نی کورو هم باشقه زیارة اورن لارنی کورو ایدی. مسجد اقصی غه بارب اچینه کرب نماز قیلدق صوکره ضحرة اللّٰه مسجدنه كرب نماز اوقدق ضحرة اللّٰه مسجدنک اچنده یکرمی میتر بلکه آرتق بولور توبه راک بر قارا تاش اسکاله در بو تاشقه باسب پیغمبر محمد علیه السلام معراج غه کیلکان وقتده کوتارلگان ایمش هم بو تاشده آیاق اثری دیه تاش نک بر یری کورسته لار تاش نک آستی پادوال کبک طشدان چغب ایلانب آستینه کره سن بوش بر بولمه کبک اوچ طرفنده مرمر تاشی بله ن تراو قویلغان در ایته لار اول ده بو ضحرة اللّٰه بوش هواده آسلنب تورغان ايمش ديلار آستينه كرگه ن وقتده کشی لار قورقماس دیب تروالار قویلغان ایمش و اللّٰه اعلم بالصواب پیغمبرمز مدینه کیل گه چ شوشی ضحرة اللّٰه غه قاراب نماز اوقغان در هجرتدان ایکنچی یلده خدادان امر کیلگان فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ⁴⁰⁹ دیه شوندان پیغمبرمز اویله می ایکندی مو نمازنده مکهء مکرمه گه کعبة اللّٰه غه قاراب نمازنی تمام قیلغان بو اورن ده مدینهء منوره ده شهردان طشده راق مسجد القبلتین دیکان مسجد باردر قبله سی ایکی یاق ده بر استانسی كعبة اللّٰه طرفنده برسی ضحرة اللّٰه طرفنده ده مسجد آقصی ایکی قات لی در آستی زور سرای کبک بر چیتدان قیو قابقاچی کبک کنه توشه تورغان یولی بار آستینه توشب کوردک بو سلیمان علیه السلام زماننده بولغان بنأ مونده آت سرای لاری بولغان ایمش دیلار توشکاچده بر اورن ده مرمر تاشندان ئشله نگه ن بیشک کبک بر یادکار باردر بو بیشکنی آلمانیا ایمپیراتوری ویلهیلم بونده سیاحت وقتنده عیسی پیغمبرنک توغان اورنی دیه بو یادکاری قویب کیتمشدر موندان صوک حضرت مریم آنامزنک قبرینه باردق یر آستنده بر پادوال اچنده برنیچه باسقچ دان توشب کردک فراشلاری بار ده نصاری ملت لارندان روحانی لار ایدی رخصت سوراب کردک زور بر زال بر طرفنده بر بولمه بار /95b/ بولمه نک اچنده قبری استینه اوستال کبک قیلوب قابلانغان انک اوستینه یاشل پوستاو یابلغان باشنک اوستنده کچکنه گنه صلیب قویلغان هم ده بالاوز شه م یانوب تورادر ایدی بزلار ده حضرت مریم نی گناه سز بر خاتون بولونی کلام اللّٰه نک کورسه توی بوینچه زیارت قیلماق تیوشلی مز دیب زیارت ایتدک ده چقدک زال یاغنده برنیچه اورنده آیاق غه تورب اوقی تورغان اوستال لار بار ایدی نصاری لارنک هر بر مذهبی اوزلارنچه شول استالکه باسب اوقی لار ایمش کاتولیک پراتستان و باشقه مذهب لار موندان صوک زور بر کنیسه گه کردک بو کنیسه نک آچقچی عرب لار قولنده توا ایکه ن نصاری لار کرب عبادة قیلغاچ بو عرب قاراول بیکلاب آلا ایکان اچینه کردک اچنده نیچه تورلی مذهب ده بولغان نصاری لار عبادة لار قیلب یاتالار ایدی. قایسی براولاری تزلانب اولترب بزنک کبک قول کوتارب دعاء‌قیلالار ایدی هم آمین دیب ده ایته لار ایدی. موندان چغب باردق روسیه حکومتی طرفندان صالنمش مناستیرگه بارب کرب کوردک مناح و مناشکه لار بیک کوب ایدی باشلق لارندان سورادق بزلار روسیه لی قزان تاتارلاری رخصت ایتسه گز بز مناستیرنی کرب کورر ایدک دیب ممنونیت بله ن آچقچ لارنی کوتارب آلب چغب آچب کورساتدی کنیسه لارنک باشنده صلیب لار بارده آلتون ایدیلار. شوندان بر تاو باشنده بر مناره غه آلب بارب کورساتدی بیک بیوک ایدی بر یوز یتمش باسقچی بار تیمردان ایلانب منک باشینه چقدق بر زور قالا قول بار ایدی باشقه نه رسه یوق بو شوندان مناره ایکان بو تاودان حضرت عیسی علیه السلام کوک که کوتارلکان ایمش قبری دیه کورساتدیلار. قدس شریف دان یکرمی کیلومتر یراق لقده خلیل الرحمن دیلار ابراهیم علیه السلام نک قبر شریفی شونده ایکان مه التأسف بارا آلمادق یولی مشقت ایشاک تیه بیک قیبات آلالار ایکان. قدس شریف نک اهالیسی کوبچلک یهودلار ایکان قارتلاری آق کلاپوش کییب چیکه ساقال لاری بیک ازون بولا ایکان قول لارینه تسبیح تارتب اوقرلار ایدی دیمه ک بو تسبیح یهودلارنکی بولغان ایکان بزنک صالقان صوفی ملالرمزده محرابلارده چات چوت ایتب اوترالار بیت ا بونی شولاردان آلغان لار ایکان دیب ایولادق. روسچه بو قدس شریف یورسالیم دیه لار. ایندی موندان مصرغه بارو نیتمز ایدی کرانتین مصرغه حاضرغه حج دان کیلکان کشی لار اچون یول یوق دیب یبارمادیلار.

شوندان کیدی بیروت قه قایتب کیلدک. ایندی موندان استانبولغه کیته رگه کیره ک ایدی. بر کون رفیق لارمه ایته م ایده گز ایرته گه روسیه سفارتخانه سینه برامز بر نه رسه ‫/96a/ اشلاب بولماسمو دیدم نیگه آنده بارامز دیدیلار بر اش بار خدا قوشسه بلکه شول ئش بولماسمو دیدم. اول نه رسه دیدیلار سز بیت صایدان یوزاسز روسیه نک قانونی بوینچه اوزینک تبعه سنی یول خراجتی بولماسه کونسول یاردم ایتب بوش اوزاتورغه تیوش دیدم آقچه مز یوق ایماس آلتون حسابینه بیش یوز صوم آقچه مزنی آلدان استانبولغه پرواد قیلغان مز شولای بولسه حکومت نک قانونی بولغاچ بزلار شاکردلارمز اوقوچی لارمز بزگه یاردم ایتارگه تیوش دیب حنزیردان بر توک قبیلندان بولور. یاری باریق ایرته گه دیدیلار ایرته بولدی کون چغشی بله ن سفارتخانه گه یونالدک بیک ازاق یلان بارب تابدق اایشکنده قاراول تورا ایکان آفریقالق قاره بر کشی فورماده کینکان زبانی کبک قارارغه قوتک قالماس شوندای قارا هه م الوغ گاودالی تورکچه بله ن ایکان نی کیره ک دیدی بز ایتدک کونسل غه کیلدک اشمز بار ایدی دیدک کرب کیتدی ده برآزدان صوک کرکز دیب بزنی کرتب یبردی بارب اداره سینه کردک اداره ده سرکاتبی کنه اولتره ایکان یومشمزنی ایتدک اول کرب کونسل غه ایتدی ده شوندوق کونسل کیلب چقدی ده نه خدمت گز بار دیدی بز ایتدک واش پرافاسحادیتلستوا دیب سویلادک. بزلار مدینه دان کیله مز استانبولغه باراچاق مز آندان راسیه گه قاتامز بزنک یول حرجمز بتدی ممکن بولسه بز سزلارنک بالاگز بولساق سزلار بزلانک حکمی آتامز دیب اوتنه مز بزلارگه استانبولغه قدر بوش پراحوط قه بیلیت بیرسه گز ایکان اوتنچمز شول دیدک قایا پاسپورطلارگز دیب سورادی بزلارده پاسپورطمزنی بیردک قارادی ده نو سزلارنک پاسپورطلارگزنک وعده سی اوتکان نی اچون وعده سی تولغاچ کونسولدان پاسپورط آلمادیگز دیدی بز ایتدک مدینه ده کونسل یوق باشقه یردان آلونی بلمادک دیدک. ایندی سزلارنی مین توغری یاتاب بله ن روسیه غه ازاتامن دیدی. مونه ایندی خفاغه قالدق قولمزده آقچه مز بوله تورب مونده کیلورگه نیک کیره ک ایدی ئوزمز کولتورنی یاورپیس لار کبک یاخشی کاستوم کالستوک باشنده قزل فس میق قالن ساچ لار یتو ایدی. بز قونسل دان اوتندک فاش پراوسحادیتیلستوا سز ئوزنگز بله سزلار بز مدینه ده اوچ قدر اوقب استانبولغه بارب دیپلوم آلومز کیرک اگرده سزلار بزلارنی توغری روسیه گه اوزاتا تورغان بولسه گز بزلارنک نیچه یل اوقب یوریمز یوقغه چغاچق البته سزلار الوغ کشی سنکز الوغ لارنک عاداتی موندان ئشلارنی عفو اتمک در البته سزلار بزلارنک بو احوالمزنی اوتنچ مزنی یرگه سالماس سز دیه چن کوکلمز ایله صوریمز دیدم بزنک اوتنچ مزنی قبول ایتارسز دیب اشانامز دیدم. پاسپورطلار استالی اوستنده یاتالار ایدی ایندی دورت کوز بله ن قاراب تورامز پاسپورطقه برر نه رسه یازماسه یارار ایدی دیه خیریت بر نه رسه ده یازمادی صوکره باش کاتبی نه /96b/ بر نه رسه یازارغه قوشدی ده کابینتنه کرب کیتدی. کاتب یازدیده آلب کرب قونسدان قول قویدرب چقدی ده کابینت که سالب پچات لاب قولمزغه بیردی هه م پاشپورطلارمزنی ده بیردی آلب بارب روسکی اوبشیستوا پراحوطنیک کانتورینه بیررسز دیب رحمت اوقب چغب کیتدک. ایندی اویلمیز بو کاعزکه نه رسه یازدی ایکان بلکه بزلارنی یاتاب یولی بله ن آلوب کیتکز دیب یازغاندر اگرده بولای بولسه اوزمزنی اوزمز بارب تابشرغان بولامز. نی بولسه ده کانبرت نی اچب بر بلکان کشی دان اوقتورغه کیره ک بولای توغری کانتورغه ایتب بیرمیک دیه کشی تابب اوقتدق درست بزنک اوتنچمز بوینچه استانبولغه بیلیت یازغان ایکان کانبرت نی یاکادان بوزماسدان یابشدرب ایتب تابشردق بوده حنزیردان بر قل بولدی. موندان استانبولغه اوچنچی کاس ده بیلیت قرق صوم تورا ایدی دیمه ک بزلار بوش کیتدک. بو پراحوطمز سودا پراحوطی بولو سببلی ازاق یوری تورغان بولدی هربر پریستن گه ترقاب یوک آلا و بوشاته ایدی دینکزده رادوس اوطراوینه هم ساقز اوطراوینه توقتاب برنیچه کون دان تورکیه نک ازمیر شهریته یتدک. مونده بر زور گرمانیه پراحوطی توقتاب تورا ایدی بز سورادق بو قایده بارا دیب ایتدیلار استانبولغه بارا دیه نه وقت استانبول غه یته ایکان دیگاچ ایرته ن کون چغوغه یته در دیدیلار. صوکره ممکن استانبوله بیلیت آلورغه دیدک ممکن دیدلار اوچنچی کلاس قه بر صوم آلتمش تورا دیدیلار ئه بزنک پراحوط موندان سلانیک شهرنه بارب آندان قایدادر یورب اوچ کوندان صوک استانبولغه باراچاق ایدی شوندان صوک سلانیک که باروچی کم بار دیه اعلان قیلوب اوزمزنک بیروتدان آلغان بیلت لارمز ۱۵ صوم دان ساتدق ده بو پراحوطقه بر صوم ۶۰ تیندان بیلت آلب گرمانیه پراحوطینه اولترب ایرته لاب استانبولغه کیلب یتدک. اتسانبولده بر اوچ آی قدر توررغه توغری کیلدی مونده بایازید میداندان حربیه نظارینه قارشو فاتیر آلب کردک. بر ایکی قدر سلطان فاتج محله سنه یورب عصمت افندی دیکان حساب معلم ندان آیغه بر آلتون ۸۶۰ تین تولاب حساب اوقدق مونده اوزمنک بالا وقتنده برگه اوقغان عبداللّٰه ساتییف یوقاریده یازلوب اوتکان ایدی دار الفنون نک طبیعیت شعبه سنده اوقی ایدی مینم بله ن مدینه ده بر یل تورب صوکره استانبولغه کیلکان ایدی. مونک بله ن هر وقت برگه یورب استانبولنک هربرلارنی کوردک بر کون ماتورنی پراحوط بله ن /97a/ جمعه کون ایدی بیقوز دیکان اورنغه باردق بو کون یال کونی بولب سببلی بتون شهرنک کشی لاری مونده یورب تاماشا قیلب قایتورلار ایدی شهردان ۲ کیلومیتر بوسفور بوینده خالق کوب یاخشی توغایلق تیکز جیر سیارک کینه بیک قارت طوبل آغاچ لار ده اوسب اولترا ایدی هر کم اوز ملیت لاری بله ن اویناب کولب یوررلار ایدی موندان برنیچه کیلومیتر بولور اورمان اچی بله ن استانبولده مشهور قارا قولاق چیشمه سی بار ایکان شول چیشمه نک چقغان اورینه باردق بر مرمر تاشندان اولاق یاساب قویغان اولترب ایکمه ک بله ن زیتون جمشی آشاب صونی اچب قایتدق بو صو میکروبسز صو بولب موندان پراحوط بله ن استانبولغه کیترب قاره قولاق صووی دیب اوراملارده قچقرب ساتب یوریلار آندان شعیب تربه سی دیکان اورنغه تاو باشندا ایکان مونی بارب کوردک ایتولارینه بناء‌بو اورنده شعیب پیغمبرنک زیاراتی بار ایمش آندان آب حیات چیشمه سی بار ایکان آندا بارب صودن اچب کیچ بله ن شهرگه قایتدق ایکنچی جمعه کون ایوب الانصاری مسجدنه بارب جمعه اوقب ایوب الانصاری حضرتلارینه ینه مدینهء منوره ده تورغان مدرسه مزنک خواجه سی بشیر آغاغه زیارت قیلدم خدا قبول ایتسون مونده غلط کوپری یانندان ماتورغه اولترب باردق اوچنچی جمعه ده حیدر پاشا دیکه ن استانسه غه بارب اسکدار طرفنده آندان پویزد بله ن مال تیه دیکان استانسه غه توشب ینه ماتور بله ن مرمره دیکزینک اوطاونده بیوک آط دیگان یرکه باردقق اوطاراده بر تاو ایکان مونده شهرنک بیوک آدملارنک ذاچه سی ایکان کوز بر منظره در بتون تاونک اطرافی کول ساچکه لاری بله ن زینتدلنگان ماطور ماطور جای کونینک ایولاری بار نق تاونک باشنده زور ریستاران بار ایکان کررگه دیب بارساق پالتسیه تورا ایکان مونده عثمان لی لار غه کروگه ممنوعدر دیدی خیر افندم بزلار مسکوف لیمز دیب پاسپورطلارمزنی کورستب کرب آشاب چقدق کیچ که قدر یورب استانبولغه قایتدق ایکنچی وقتده بوش چاغمزده استانبول اچنده تورلی اورن لارنی کورب یوردک سلطان فاتح سلطان سلیمان جامع لارینه هم سلطان احمد جامع سینه بارب مونده یکچری لار دیکان موزه خانه نی کرب کوردک بولار دین اسمندان سلطان نک بعضی بر یاوروپا قانون لارنی قبول اتوینه قارشب حکومتکه قارشی چقغان کشی لار ایکان سکسان کوب کشی بارسیده بورنغی اوزلارینک کیم لارنده آیاق اورا باسب تورالار ترک کشی لار کبک قاضی لاری جلادلاری باشقه بیوک آدم لاردر بونلارنی حکومت /97b/ تیوشلی جزالرون بیرکان در تیک یولار موزی خانه ده صورت لاری کنه تورادر جامع یاننده آلمانیه پادشاهی ویلهلم استانبولغه کیلکان وقتده بر چیشمه یاساتب کیتکان ایکه ن شول سببلی آلمانیه چشمه سی دیب یورته لار. ینه بو میدانده دیکلی تاش اسمنده بیوک تاش باغانالار دورت پوچماق لی هر طرفینه تورلی بورنغی حرفلار بیه ن یازولاری بار هیلوکرف حرفی هم تورلی قش ده جن لک صورتی اشلنکان در بو باغانی مصردان کیترگان لار ایکان فرعون لار قالمش آثار عتیقه لاردان در ینه بر کون سرکه چی دیکان استانسه دان اولترب صمانیه استانسه سینه توشب کچوک مصطفی پاشا محله سینه بارب یوقاریده یازلمش عبداللّٰه افندی نک یورطینه بارب همشیرمز سعید خانم نی کورب تانشب سویلاشب اولتردق بو بیچاره استرلی باشنده بولغان زمانلارن اونتب بتمش در مین آولده یاش وقتده کورشومزده اوسکان قز ایدی عبیداللّٰه شریپف دبکان کشینک قزی ایدی مع التأسف عبداللّٰه فندی نی کوره آلمادق اول ایسه وقت چه آول لارغه کیتکان ایدی. موندان صوک بر کون آیا صوفیه موزا خانه سینه بارب بورنغی زمان ننک کوب آثار عتیقه لارون کوردک شولایوق مصردان فرعون لار زمانندان قالمش آثارلار چوین کروب لار و باشقه لار کوب ایدی. وقت لار راسیه گه کیتوگه یاقن لاب کیله در برآز موندان کیره ک لی کتاب لار آلورغه کیره ک کتاب دکان لارندان آزلاب آزلاب کتاب لار آلا باشلادم دینی و فنی حدیث تفسیر حغرافیای تاریخ کتاب لاردان هر قایوسنی آلدم فتح القدیر ابن عابدین بخاری شریف قاموس الاعلام شمس الدین سامی بک نک بایتاق کتابلار آلدم کوبسنی مطبعه دان چقمش حالنده کزیت کبک یعنی توبلانماگان ایدی پوچته غه سالورغه آرزان بوله دیب هه م تاموژنه حاقی بولمی دیب کاعز روسنده سالدم جمعسی ۱۲ قداق دان ۱۳ اون اوچ پاسلکه بولدی هر بر پاسیلکه گه اوچه ر بلانکه فرانسوز تلنده یازدرب آفستریا پوچته خانه سینه تابسردم هر پاسیلکه گه ۶۵ تین تولدوم ویانا پاریژ آرقلی روسیه ده الوغ تیمر یولی سامار ازالاتاوست سیبر یولنده آکسون استانسه نیکفارده کیامز اولغان سمیع اللّٰه عبدوللین اسمنه سالدم بارنده قایتقاچ سلامت آلدم. موندان صوک اوستمه کیم لار آتا و آنا غه آزراق بولاک لار آلدم آماگه دیکان پاریژ فابریکانده اشلانگه ن کسه ساعاتی آلدم ۱۲ صوم غه یاخشی زاکرانیچنی کون چومادان یخشی جون آدیال کاستوم آیاق کیم لاری آتامزغه بر جبه اوزمه یاخشی دیکنال دان جبه چالمه فس بربر یکرمی دانه مرجان آحاق کبی بولاک نه رسه لار ئالدم /98a/ بو ۱۹۰۸ بر منک توقز یوز سکزنچی یلده آغوست آیلارنده ایدی. مدینه دان برگه چغقان ایبداش لارمز برگه ایدی ایندی ستانبولدان چواستاپولغه باررغه کیره ک تاغن بیروت ده قونسلدان بوش بیلت آلمغان کبک مونده ده قونسولدان بوش بیلت آلورغه کیره ک ایدی استانبولده صوقر حافظ دیکان بر تاتار ماکلیرنی کورب سویلاشدک بزلارگه روسیه قونسلدان روچ بیلیت آلب بیر هم تورکیه نک تاموژنه سندان بزلارنی اوتکارب ازاتب بیر دیدک اول ایتدی اوچ گزگه بر آلتون دان اوچ آلتون بیررسن (آلتون ۱۰ صوم) یاری دیدک چونکه بو حافظ روسیه قونسل لاری بله ن تانش ایکان بو حافظ آغا وعده سنده تورب بزلارگه بوش بیلیت آلب کیتردی ده ایرته لاب پراحوط قه توشارسز مینده بارب تاموژنادان اوتکرب یبررمن دیدی ایرته لاب توشب تاموژنادان اوتب پراخوطقه اولتردق بزنک اوتمزدان اوق شهردان عزیته کردی بو کون سلطان عبدالحمید اهالیگه حریت اعلان قیلدی دیه مع التأسف بزلارگه کیری پراحوطدان قایتورغه بولمدی حوش استانبول یاشاسون تورکیه نک حریتی دیب وداع لاشب ایدک برگه پراحوط دان چغب تاموژنه سراینه کردک ده چومادان لارمزنی تفتیش قیلب اوتدیلار شوندان صوک تاموژنه ناچانلیکی چغب سزلانک پاسپورطلارکزنک وعده سی اوتکان دیب اوچ یارمغه بیر یوز بیش ص،م اشتراف تولیسز دیدی بزلار آقچه مز یوق حالمز بولسه قایتقاچ تولارمز دیدک آلایسه آگته غه قول قویگز دیدی قول قویدق ده بزلارنی چغارب یبردی شوندان تانش قریم تاتارلاری بله ن برگه چغب بزلارنی بر یاخشی عنه نومیره غه آلب بارگز دیه اوتندک یاری دیب بر نومیره غه کیترب قویدیلار رحمت دیب آیرلشدق. بر ساعت ده اوتمادی معلوم تاتارمز ایزفوشچک بله ن کیل گانده بزنک مونده بر جمعیت مز بار ایکان سز کاشردلارنی مجلسکه آلب کیلورگه اوتندیلار هه م مولود شریف اوقی چاق سز دیدی ایبداشلارمز ایلان مصلحت قیلشوب باررغه بولدق کیتدک بو مجلس یورطنه بارب کردک بر ایکی یوز قدر قریم لی تاتار جیلمش در بزلارنی حوش صفا کیلدگز دیه قاشولاب آلدیلار اسانلاشوب بتکاندان صوک شاکردلار بر مولود شریف /98b/ اوقوگزنی اوتنامز دیدیلار بزلاده بیک اعلا دیب اوقورغه باشلادق مولود تمام بولغان دان صوک آش پلاو بیرب بزلارنی قوناق ایتدیلار. بزلار سورادق بو مجلس گز نیندای مجلس بولدی دیب دیدیلار مونه بزلار چواستاپولده تورغوچی تاتارلار بو اورننی مسجد قالورغه ساتب آلدق شونک بر کیکاشی ینه جیولمش ایدک نصیب بولسه ده یاقنده عمارتینه باشلایاچق مز دیدیلار سز شاکردلار نک بو مجلسمز گه کیلوب بزلانی ممنون قیلدگز بزلارده مسجدگزنی تمام قیلب اچینه کروب خداغه عبادة گزنی نصیب ایتسون سلامت لاشب قایتب کیتدک. بر ایکی کوندان مسکاوا آرقلی سامارغه بیلیت آلدق ایبده ش لرمز اورازایوفکه آرقلی قزان غه بیلیت آلدیلار مسکاواغه سفر ایتدک حارقوف آر یول تولا شهری آشا مسکاوا غه یتب حارقوفسکی واکزالغه توشب آندان ایزفوشچیک بلان باگاژلارمز ئالب قزانسکی فواکزالغه بارب باغاژلارمزنی کامیرا خرانینیه گه تابشرب اوزمز شهرگه کیتدک لیوپیسکی پلاشادقه توقتاب ناوای واروارسکی پادفویه غه توشدک سودقه سینه دورت صوم ایللی تین تولادک اوچنچی قاتندا ایدی. مونده بر قزانلی محمد جانف دیکان کشی شول نومیره ده کیل گه ن مسافرلارغه مسلمانچه آش لار پیشرب هر نومیرلارغه زکاز بوینچه آش تاراتا ایکان چونکه مسکواده مسلمان سویغان ایت لارنی تابو مشکل در. بو محمدجان آغا اللّٰه نک رحمتنده بولسن برنیچه کون لار بزلارنی اوز آشلاری بلان قوناق ایتب هم ده مسکوا نک تورلی اورن لارن قریمل و باقچه لارنی مسجدلارن اوزی کورسه توب یوردی فقط نومیره حاقن آلدی باشقه آشلارینه حاق بیرسه ک ده آلمادی برلارنی اوزی کبلب قزانکی واگزالغه اولترتب یبردی اللّٰه گناه سنی عغو ایتسون شوندان صوک یولداش مز محمد خلیل سلطان بیکوف میر سید مظفرف لار بلهن اورازیفکه دان آیرلشب کیتدک سلامت سامارغه کیلب توشب بر ایکی کون تورب آکسیون استانسه سینه بیلیت آلب کیلب توشدم موندان اون ایکی کیلومیتر نیکفار آولینه توشب توغان کیاومز سمیع اللّٰه عبدللین یورطینه کیلدم کیلب کره م بله ن مرحوم آتامز هه م انکامز مونده قوناق غه کیلمش لار ایکان الحمد لله مخترم آتامزنی هه م آنامزنی کورب شاد بولب قالدم. آتامزنک ایتوینه بناء آولمزنک حضرتی عبداللّٰه محمد حارث اوغلی توقایف هه م برادری محمد شاکر محمد حارث اوغلی توقایفلار اوفاغه ایرته سی کون باراچاق لار دیب ایتدیلار شوندان /99a/ اویلادم مینم ده اوفاده گوبرنسکی اوپراولنیه غه کرچه ک اشم بار ایدی بولارغه اوچاب بوگه بارسام بکله مینم اشم توغرسنده برر یاردم قیلورلار دیب اویلاب اوفاعه باررغه ایلادم هه م آکسیون استانسه سینه بارب اوفاغه بیلیت آلدم شفران استانسه سینه کیلب یتسام مذکور حضرتلارمزگه یولقب کورشب برگه اوفاغه کیتدک اوفاغه بارب سیبیرسکی غاستینه غه نومرغه توشدک. مینده احوالمنی بیان قیلدم مینم غوبرناطور ادارسنده شوندان اشم بار ایدی نیچک کورب سویلاشه مز دیه الایسه بزنک تانشمز احمد سلطان تیرغولف آنده خذمت ایته مین کورب سویله شرمن دیدیلار صونکدان قایتب میکا حواب بیردیلار وعده قلدی ایرتن غوبرناطور بله ن کورب سویلاشورمز ده خبر ایتارمن دیب ایتدی دیب ایکنچی کون تیرغولف نومرمزغه کیلدی مونه آنداغی فولص پاسپورطگزنی آلب کیلدم بو زگرانچنی پاسپورطگزنی میکا بیره سز دیدی پاسپورط منی تابشرب صوکره ایتری سزنک اشگز حقنده عوبرناطر بویله جواب بیردی. مسئله مز تاموژناده پاسپورط اچون بر یوز بیش صوم اشتراف صلدیلار شونی غوبرناطوردان عفو ایتدرو ایدی. غوبرناطور بو اش حقنده اوزم عفو ایته آلمیم فقط مینسترستوا غنه عفو ایته در دیب ئه گر ده اورنداغی ناچالنیک لار درست بو کشی فقیر تولارلک حالی یوق دیب کاغز بیرسه شول وقتده مین بو کاعزنی مینسترگه یبررمن دیب ایتدی دی. یارار بو اشمز حاقنده بر یول تابب ینه شول توقایف لار بلان برگه شفران غه قایتدق آنده ترویکه پاوسکه آربالار کوتب تورا ایکان بولار بلان برگه اولترب استرلی باشقه سفر ایتدک سلامت کیچ یستو نمازی وقتنده قایتب یتدک الحمد لله یورطمزغه قایتب آتا آنامه کورشب خدا شکر قیلب یوقلادم. بربر آتنه دان صوک ادارات نیک کیلب میکا ایزویشنیه بیردی مونه بزدن چواستاپولسکی تاموژنه بر یوز بیش آقچه سوراب بیرگه ن دیدی توغری دیب قول قویب ایزویشنیه نی آلب قالدم. ینه بر آیدان استاناوای پریستف کیلب مینی چاقرتدی ده مونه سزلار گرانیتسه دن بارغان ایکان سز تاموژنه سزگه ۱۰۵ صوم اشتراف سالغان شونی بیره سز مو دیدی. درست لکن مینم یاکا غنه قایتدم توررغه یورطم یوق حاضر هیچ بر نه رسه بیررگه قولمدان کیلمی ایدم اگر ده کوچب بر وقت یتسه تولارمن دیدم اویلاب توردیده آلایسه فقیرلک اچون آلتی قارت نی آلب کیل ده آلار بو کشی اول صومانی تولارلک دیب قول قویسه لار بو کاغزنی غوبرناطورغه قایتارامن دیدی. شولای ایتب آلتی قارت قول قویب بیردیلار ده میکا بار کاعز کیره ک بولسه ک ایکنچی وقتده چاقرتورمن دیب چغارب بیردی والسلام شونک بله ن بو مسئله حال قیلندی. /99b/

۱۹۰۸ نچی یلده رمضان آی سنتابر ۱۴ لارنده بولسه کیره ک سلامت کلام اللّٰه نی حفظ قیلب قایتسام تراویح نمازنده ایومزده آتا آنامزنی آرتمه قویب کلام اللّٰه نی ختم قیلب بیرسه م ایکان وعده م بار ایدی شول وعده منی اوتو نیتی بله ۱نچی رمضانده باشلاب ۱۵ نچی رمضان غه قدرلی اوقب تمام قیلدم ایومزگه سیغان قدرلی کورشه آغا انی لار هر قایوسی کیلب نمازده اشتراک ایتدیلار خدا رضالعی اچون بولب خدا نیتمزنی قبول ایتسون آمین. ختم کچه سنده محله مزنک امام لاری و هم قاری لار ختم مجلسنده قاتنشوب ختم دعالارنی قیلب تمام قیلدق. ایندی قش لقده مدرسه گه کرب شاکردلار آراسنده اوتکاررگه کیره ک بولدی بردن اوقغان مدرسه مزنک بر بولمه سنی رخصت ایتدیلار شوندان مدرسه گه کرب شاکردلار بله ن بعضی درسلارنی اوگراتب باشقه چه معارف یولنده تورلی معلومات لار بیرب هر تورلی عزیته و مجله لار آلدرب شاکردلاگه استقبال نک باسنه قاراب اوقوغه ترشگز دیه تورلی فکرلار سویلاب قولمدان کیلکان قدرلی اجتهاد ایتدم. محله لی مدرسه مدیرلارینه بو اش لارم اوخشاماس بولدی جدید دهری بولب قایتقان ایکان شاکردلارگه سیاسی فکرلار سالا تورکیه دان عزیته لار آلدرا دیب تیوشلی اورنغه دانوس هه م بیردیلار. لکن بر فائده قیله آلمادیلار. شولای ایتوب قشنی اوتکارب یازغه یاقنلاشب قالغانن آتا آنالرن بزلارنی اویله ندررگه اویلی باشلاسه لار کیره ک. تیزره ک مونک باشنی بیله مه سه ک کیتب قالور دیب اویلاب استرلی باشنده مشهور خلفه لاردان استرخان گوبرناسنده بوکای خان ایلنده چرکه س روعی نارن قسمی علی خلفه آیدابولف نک کریمه سی فاطمه وعده قیلشقان لار بو علی خلفه قزاق طائفه سندان بولوب یکرمی یاشلارنده استرلی باشینه اوقوغه کیلب شونده ختم کتب قیلب صوکره الوغ مدرس لاردان بولوب کیتکان خلیل اللّٰه خلفه رابعه اسملی قزنی طول لانه نکاح لانب شوکاردان رفیقه مز فاطمه توغمش در. آنامزنک آتاسی ولی اللّٰه خلیل اللّٰه برلان بر توغمه در دیمه ک رفیقه مز فاطمه نک آناسی رابعه بلن مینم آنام نک آتاسی بر توغمه در. شوتدات صوک ۱۹۰۹ بر منک طوقز یوز طوقزنچی یلده آپریل آینک ۲۹ نده فاطمه بله ن زفاف مز بولدی. بو زفاف مزدان برر آی اوتب مین اوزمنی اوقوغه یاردم قیلب یبرگه ن یالپاقطالده عبیداللّٰه علیکایف حضرتلارینه بارب کورشومز تیوشلی ایدی شوندان مین ایون آیلارنده آندا باردم اورازای غه آندان قزان غه آندان سراتوف قه آندان پویزد بله ن الیکساندر گای ‫/100a/ بو وقتده مین نیتم ماقاریه (نیژنی) یارمینکه سینه بارب ایلانب قایتماق ایدی. حضرت بله ن کورشب تیوشلی امانات لارنی بیردم برنیچه کون لاردان صوک کیتو ایدی رمضان آی یاقن بولو مناسبتی بله ن حضرت میکا ایتدی رمضاننی مونده اوتکارب ختم قیلب کیتسه گز یخشی بولور ایدی دیدی. مین ایتدم مین مونده سرلارگه ختم ایتو نیتی بله ن کیلمه گه ن ئیدم فقط سزلارنی ولی نعمت مز بولو سببلی زیارتقه کیلب ایدم دیدم. ممکن بولسه بر ختم ایتوگزنی اوتنه م دیب ایتکاندان صوک مینده چن دان مقصودکز بولسه یاخشی سوزنکزنی یرگه سالوغه وجدانم قبول ایتمی ختم قیلورغه قرار بیردم ده دیدم اول وقتده بو کوندان باشلاب میکا تکرار قیلورغه کرشورگه کیره ک دیه تکرارغه توتندم. روزه غه بر نیچه گنه قالغان ده مین اوزمه حاج قیلورغه قوشب یول حرجلارمزنی بیرب یبرگه ن قزاق لارنک آولینه بارب تیوشلی شهادت نامه نی حج قیلوم اچون ینه آزراق زمزم حرمه تسبیح کبک بولاک لارنی تابشررغه کیتدم. برنیچه کوندان صوک ایلانب قایتدم. قایتسام حضرت بر مسئله قویدی سیندان صوک بزگه اورالسکی شهرینه یاقن اورال صوی بوینده البشین دیکان شهردان محمدجان مانژوقف دیکان بر سوداگر آدم کیلدی اول دیمش بزنک البشین قالاسینه بر امام کیره ک ایدی امام لق ده قیلسون هه م مکتب لارگه کرب مسلمان بالالرن زمانغه موافیق راق اوقتورلق ده بولسن دیمش. حضرت ایتکان مینده بر آدم بار حاضر ده اویده یوق قایتقاچ سویلاشب جواب تیلگرامن بیررمن دیکان. نی مصلحت کوره سن باراسن یوقمی بزگه جواب بیررگه کیره ک ایدی. مین ایتدم حضرت مینم ملا بولورغه فکرم یوقدر بولدرا آلمیم دیه جواب بیردم حضرتده بو کشی قبول قیلمادی دیه جواب یبردی. ینه قارشی تیلگرام کیلدی ۱نچی رمضان غه بزگه ختم گه کیلسون دیه کیلو مصارفی اوزمدان دیمش. شوندان حضرت ایته سن دیدی مینم ایتدم سزلار اوزکز بله سز سزلار نیچک مصلحت قیله سز دیدم. حضرت ایتدی مینم چه باروک مصلحت بردان شهرنی هه م کشی لارن کورب سویلاشورسز مصلحت اورن بولسه ملا بولب ده قالورسن دیدی. ینه آنده بارب ۱۱-۱۲ کونده ختم ایتارسن ده ۱۵ نچی رمضان غه منده قایتب کیلورسن آندان صوک بزده ختم قیلورسن بردان تکرار ایتوگه ده یاخشی بولور ایکنچی دان مونده یارمینکه وقتی بولای بیک کیلم کیتم کوب بولا سینک تکرار ایتوکز تشویش بولور دیب اویلیم دیدی. یاخشی آلایسه بد بارب کورب قایتیم دیب اول وقتده بو کوندان یولغه چقوم کره ک ایدی. شوندوق ایکی آت یاللاب ۱۵۰ کیلومیتر یرکه ۱۱ صوم تولاب سفر ایتدم ‫/100b/‬ ۱۹۰۹ نچی یل سنتابرنک ایکنچی کوننده روزه باشلاندی یولده بر روس بایلارنیک حوطرینه کرب قوندق شول کیچده سحر آشادق حوطر خواجه سی بای ملالرغه سخر آشارغه ایت پیشرگز دیب قزاق حدمت چی لارینه ایتب چقدی ایرته لاب تورب روزه بولب شول قویاش بایوینه البشین غه بارب کردک بز چاقرغان کشی آطقه اولترب برارگه افطارغه باررغه دیب چغب کیله ایکان بزلار قارشی بولدق بزلاردن تیز تیز کنه یوندق ده بزلارنی ده افطارغه آلب کیتدی شونده بولغان کشی لارگه ایتدی بو کون نصیب بولسه ختم باشلای مز بو کشی قوناق قاری لولادر دیدی. افطاردان قایتدق ده مین بر یونب است باش الشورغه توغری کیلدی چونکه یولده بیک توزان کوچلی بولو سببلی بتون است باشمز توزان بولب قالدی بزگه صو هم کیره ک لی کولماک ئشتان لرمزنی کیترب مونچه سینه ایتدی ده سز یونغاچی مین بارب مسجدکه خالق لارغه اعلان قیلب قایتم چونکه کوب خالق نک بوندان خبرلاری یوق ایدی اولده قایتدی مین حاضرلانب مسجدکه کیتدم خداغه تابشرب هر کون اوچ پاره اوقب اون کونده ختم تمام لارغه بولدی. ختم مز تامام بولغاندان صوک محمد شریف مانجوقف مینی پاوسکه ترویکی آت جیگب اوزی یالپاقطال غه کیتدی. مونده ۱۵ نچی رمضانده ختم باشلاب قدر کیچه سی کوننده تمام قیلورغه دیب خداغه تابشرب باشلاب شول روشده ختم مزنی تمام قیلدق حضرت ۱ صوم ده رحمت بالام عمرکزنی بوشقه اوتکارمه که ن سز ایکان ختم دان صوک بر یاخشی یفاک چپان کیدردی اللّٰه نک رحمتنده بولسون آمین

ایندی آولغه قالدی حضرت ایتدی ممکن بولسه بو قش بزگه معلم بولب کبلگز شاکردلارده یاخشی غنه جیولور هم بر اوغلم نی عبد العزیز اسملی سزدان قرآن حفظ قیلدرر ایدم دیه قایتب یاکادان کیلورسز دیدی یاری آولغه قایتب مصلحت قیلوشرمن آندان جواب بیررمن دیه کیتدم سلامت قایتب کیکاش قیلدقم صوکره باروغه اویلادم ده جواب بیردم استرلیباشنده عبیداللّٰه ایشان توقایف مدرسه مدیری بولو صفتی بلان میکا مونده شاکرد اوقتورغه یول بیرمادی مین تریلکه توتاسم کیلمه دی موندای نادان آحمق لارغه فائده سز مدرسه گه شاکردلار جییب خلفه لار اسمندان فائده لانوب مریدلاردان قاز کورکه جییب کیف لانب یاتوچیلارغه اسم کیتمادی هم بر جمله حدیث که یاخشی معنی بیره آلمی تورغان جاهل لارگه درسکه اولترمادم شوگا ده کیفی بولسه کیره ک. ‫/101a/ شوندان ینه دان یالپاقطال غه کیتدم ده بارب مدرسه ده معلم لک قیله باشلادم هم حضرتنک مخدومنی ده حفظ قلدره باشلادم بایتاق قنه قزاق شاکردلاری ده بار ایدی قش نی مونده یالغزم اوتکارب یازنده استرلی باشینه قایتب کیتدم بو سنه ینه رمضان غه ختم که چاقرب حات یازب بو رمضان ده دیم بوی نیکفار آولنده ختم ایتارگه دیب کیاومز سمیع اللّٰه عبداللین چاقرب ایتدی اول مونده آندان یالپاقطالغه باررمن دیب نیت لاب چقدم نیکفارده ختم وقتنده سلامت لکم کیتب قالدی خدانک یاردمی بله ن ختم منی تمام لادم ده سزگه بار آلمیمن دیب حضرتکه تیلگرام یبردم قش ده معلم بولب کیلگز دیه ینه قشنده آنده بارب معلم لک ایتدم هم مخدومنی ده حفظ نی تمام لاتب یازنده قایتب کیتدم. میندان صوک بو مخدوم برادرلاری قارغالیده مشهور خیراللّٰه علیکایف حضرتلارینه بارب آنده یاخشی تکرار قیلب مرتب حافظ کلام اللّٰه بولب چقدی. بو ۱۹۱۱ نچی یلده ایدی.

۱۹۱۲ ده استرلیباشقه قایتب مدرسه گه کرمای یورطمزده توردم. ۱۹۱۵ نچی یلده جماعتمز فاطمه نی ۳۰ نچی مایده یورطمزغه کوچرب آلدم بابامز مرحوم بیک کوب بولاک لار بله ن ازاتدی حاجت اصلیه مزنی تامامی بله یتکزلاب اوزاتدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن. ۱۹۱۴ نچی یلده گرمانیه محاربه سی باشلانب صوغش ۱۷ نچی یل غه قدر دوام ایتدی میکاده ۱۶نچی یلده صوغش قه آلنورغه دیب یعنی بزنک ترلغان یل لارغه ۱۸۸۱ نچی یلغی لارغه خبر بولدی. نیچکده بر چارسینه کررگه کیره ک بولدی مین بو چاره نی ارنبورغ شهرینه آرمیهه گه طون نگه تورغان ارنبورغ لق سوداگرلاردن محمد حاجی ایوپف دیگان کشی نک زاوادده تیری اشینه کردم مونده طون اچون دوبنی گه اشلنگان تیری لارنی بوشاتب یبرر ایدک هر تیری باشینه ۱۰ تین تولارلار ایدی هر اوچ آیغه سروک بیررلار ایدی (آتسروچکه) بیش لاب کشی اشلار ایدک ۱۹۱۷ نچی یلده روسییه نک الوع انقلابی باشلانب زاوادده اشلی تورغان کشی لار کیته باشلادیلار چونکه ولاس بای لار قولندان چغب اشچی لار قولینه کوچدی بو یلده آوده یورطمزده اوت چغوب ایودان باشقه قارالتیلار اوطن پچن کبک نه رسه لارمز یانب یالغز ایومز قالب مال طوارلارمز قار اوستنده قالمشلار دیب آتامز دان حات کیلدی ‫/101b/

نیچکده بولسه آولغه قایتب یورطمزنک حالن بلورگه کیره ک زاوود خواجه سی ایوپف نک آلدینه بارب میکا اوتپوسکه بیرسه گز قایتب کیلور ایدم دیدم. اول ایتدی حاضر خواجه لق بزده یوق اشچی لار قولنده آلارنک مجلسلارندان سورا دیب. میندا اشچی لار جیولشنی کوتب جیولش کوننی مجلسدان سورادم بزگه اوتپوسکه بیرسه گز قایتب کیلور ایدم دیه یولارده بر تاوشدان بر آیغه رخصت بیردیلار مارطنک ۱۵ نچی کون لارنده پوزد بله ن ایوگه کیتدم نیکفار آولنده توغانم قرداشم نک یورطینه توشب ایدم فقط کیامز سمیع اللّٰه عبدللین اولم اورنده یاتا ایدی آزراق سویلشه ایدی نی خبرلار دنیاده دیب سورادی مین ایتدم نکولای پادشانی اورندان توشرب اورنینه کیرنسکی دیکان کشی اولتردی دیدم پادشانک توشوینه قووانب بولسه کیرک کولدی لرر کون تورب استرلیباشقه کیتارگه کیره ک ایدی چونکه قار بتوب یول بولمی قالو احتمالی بار ایدی. استرلیباشقه قایتب بر ایکی کوندان صوک خبر کیلدی کیاومز وفات دیه کومو کونینه بارب یتارگه یول بولمادی بردان صو و یاغمورلار بولب کیتدی. شول سببلی جنازه سینه بارا آلمادم قایتب بر نیچه کونلاردان صوک زاودده قالغان ایبداشمز عبدالرؤف بلالف دان حات آلدم. یازا زادودغه رابوچی سالدات کرستیان لار طرفندان کامیسیه کیلب تفتیش قیلدی دیب سزنی هم بزنی آرمیه گه آلورغه دیب یازب کیتدی لاردر. آراق تورمه تیزراک کیلورگه طرش بونده اشچی لار تارالب بتدی قاراول بله ن مین گنه حاضر که قالب تورام دی ممکن بولسه آرمیه گه باررغه یارامی دیب نیچکده بر سبب قیلوب کبل دی بزلارنی بولار تیرچیلار توگل بولار معلم لار چونکه دوکامینت لار ده اوچیتل دیب یازلغان دیب بزلارنی او غه آلورغه قرار قیلب کیتکان لار دیه یازدی مین ده بر چاره قلورغه تیوش بولب نیچه آولنک قارتلارنی کورب اوتندم احولمنی سویله دم میکا بو کشی تیری ایلار ئشنی بله صوکغی وقت لارغنه معلم لک قیلدی دیب بر اسپرافکه بیرگز دیدم اوتنومه بناء قارت لار ده یاخشی دیه سیل ساویت دان تصدیق لاب اسپرافکه بیردیلار صوکره توکل خدا دیب ینه ارنبورغ کیتدم پویزد بله ن بارب یتدم ده واگزالغه کامر حرانینه گه باغاژلارمنی بیردم ده کیچ ساعت ۹لار ایدی توغری ئشله گه ن زاوودقه یونالدم قابقه سینه بارب جیتسام قاراولچی تورا ایدی بو تانش کشی استرلیتاماقنی ایدی اسان مو زیمله ک دیب ‫/102a/ ایسان لاشدم ده نی حال لار بار دیدم. مونده کشی لار بار ده تارلاب بتدی زاواد ده اشلامی حاضر ده برو ده یوق مونی دیدم. تیک یالغز بطالف قنه کانتورده یاتا دیدی ممکن مو کررگه دیدم کرگز دیدی بارب کانتورنک ایشکنی قاقدم کم اول دیدی مین قدیرف دیدم آچوب کرگز دیدی اسان لاشدم احوال سوراشدم حاضر کم هیچ بر خبر یوق شولای یازب کیتکه ن ایدیلار ده بر نرسه ده یوق ئلی دیدی شونده یوقلاب ایرته لاب شهرگه کیتدم شهرده بایتاق بزنک بلان ئشله گه ن تانش بلش لار اچراب قالدی نی خبرلار بار دیب سوراشدم آلار ایتدیلار ساق بول شهرده آولامه بارا یاشراک هر کمنک وایننوی دوکامینت لاری تیکشره لار دیدیلار براولاری ایتدی کیرنسکی حکومتی معلم لارنی موبلیزاستیه دان عفو ایته دیکان خبرنی سویلادیلار سوراشب بلدم درست ایکان ایندی اورمنک معلم بولومه اسپرافقه کیره ک بولدی تیزگنه آولغه کیتدم قایتب اسپرافکه آلب کیلدم ده وایننوی ناچالنیک که کردم دوکامینت لارمنی آلدی ده سیکراتارینه کاغز یازب بیررکه قوشدی ماشینه ده باسا باشلاغان ایدی شول وقتده صالدات کرستیانسکی اداره سندان کامیسسیه بولب بر ایکی کرب سیک تاریانینه اولتردیلارده اوزلاری نی اچون کیلولارن بلدردیلار سیکرتار همان مینم کاعزمنی باسب یاتا ایدی توقتادی رازوی اوفیمسکی غوبرنا اشتولی دیب سورادی ده شولای دیدم یوق بزلار چیت غوبرنا کشی سنه کاغز بیره آلمیمز دیه ماشینه دان کاغزنی آلب یرتب تاشلادی ده باشقه دوکامینت لارمنی قایتارب بیردی خوش چغب ده کیتدم. اورامده یورولار قورقنچ ایدی نیچکده بولسه تیزگنه آولغه اچقنورغه کیرک بخت قه قارشی آولداش لاردان فضل احمرف دیکان کشی کیلگه ن ایکان منی اولترتب آلب قایتاسون مو دیدم بز بوکون کیته مزاولگرسه ک ایدی دیدیلار شول کوندوک ارنبورغ دان چغب کیتب سلامت استرلیباشقه قایتب جیتدم ده تیزدان استرلیتاماق غه بارب وایاننوی ناچالنیک دان معلم بولوم سببلی وایننوی اشتاب نک شوندای پریکازینه بناء بو کشی عسکرلک خذمتندان قوتلمش در دیه قولمه کاغز بیرب چغاردی اون یدنچی یل آغوست آیلارنده بولسه کیره ک شولوق یلده استرلیتاماق معارف بولکندان ملکای آولی مکتبنه معلم بولب بیلگلاندم. /100b/ یگرمنچی یلغه قدرلی مه لکه ی اولنده اوقتب استرلیباش مکتبنه کوچدم ۲۲ نچی یلغه قدرلی استرلیباشنده اوقتب اوزمنک عریزه م سببلی معلم لک دان آزاد ایتلدم بو یل لارده قاتی آچلق لار بولدی آدم لار بالالرنی خاتون لارنی سویب اشادیلار حتی اولگان کشی لارنک اولکلارنی آشاوچیلار ده کوب بولدی. آدم لار آچلق دان بیک کوب اولب حتی قبر قازرغه کشی بولمی قالدی ئوزم کوزم بله ن کوردم هم قولمدان کیل که ن قدرلی شول بیچاره لارنک جنازه سینه قاتشب جیلغان آلتمش قدر اولکنی اوچ چاناغه تویاب آرقان بله ن بیلاب زیارت قه آلب باردق چونکه آلب باررغه کشی تابلمی قالدی خدا رضالغی نیتی بله ن دوست ایشلارگه آیتب اغانه جییب بر زور یام قازتب قویدق استون صالام بله ن یابب بر اورندان غنه آچق قالدرب قویدق شول بازغه یوقاری ده یازلغان اولک لارنی بر یاق غه ایرلار بر یاغنه خاتونلارنی قویب دفن قیلدق خدانک یازمیشنه راضی بولب صبرلق قیلب آمانت جان لارنی تابشرمش لاردر اللّٰه بارچه سن مغفرت قیلسون آمین بو زیارت استرلیباشنک الوغ مقبره سنده کون چغش طرفنده تاو یاغنده تاش اتینه بوینده در. ینه ده ایکنچی بر الوغ باز قازتوب آنده ده بر یوزلاب آدم قویلسه کیره ک بو الوغ مقبره نک اورتالغنده صو یولی یولغان چوقر بوینده در بو یلده قزم آسییه دنیاغه کیلدی ایلکی قدر کشی چاقرب اسم طوینی قیلدم خدانک بیرگه نینه شکر اوچ بالام ایکی قرداشم تربیه مده ایدی آچلق آقرلقنی کورمه دک آزراق بولسه ده ایکمه ک دان اوزلمه دک آلدانراک یلنک آور بوله چاقن اویلاب برآز صاقلق ایگن مز بار ایدی. حکومت ده اوقتوچی بولوم سببلی آزراق یاردم قیلدی ینه امیریکا جمعیتی طرفندان عمومی راسییه نک آچلق ده قالون حسابقه آلب بالالارغه محتاج قارت و قارچق لارغه ده آشخانه آچب زور غنه آدام لارنک سلامت قالو ینه یاردم ایتدی بو آشخانه (آرا) اسمنده ایدی الوغ کشی لارگه آینه بر پوط دان کوکورز بیردی بالالانی آشخانه غه جییب کونینه ایکی مرتبه آش بیردیلار. بیرگان آشلاری آق کومه چ شیکر قاقاوا سوت اسی اش ایدی هم آزلاب است باش آیاق کییم لاریده بیردیلار شول آچ بالالارنک ردقینه ظلم قیلب آشخانه مدیرلاری کوب رزقلارن ساتب فایده لاندیلار بو نیندای وجدانسزلق /103a/ اوقوچیلار اوزگز اویلاب کورگز بالالار سلامت قالدیلار آلارنک رزقلارن آشاوچیلار کوبدان یر قوینینه کردیلار خداغه نی جواب بیررلار. بو آچلق یکرمنچی یلنک کورندان باشلاندی بو یکرمنچی یلده تیف آوروی آندان وبأ آوروی باشلانب استرلیباشده کونینه یکرمی آدم اولگان کونلاری بولدی یکرمی ایکنچی یلنک یازینه قدر دوام ایتدی شول درجه ده قورقنچلی بولدی که آولده ات پسی قارغه چوکه کبک قشلار قالمادی حتی آدم لار آغاچ قایرسنی اون قیلب هم سویاک لارنی اون قیلب آشادیلار تکرمانگه بارساک کوره سن تارتورغه بارغان قایری سویاک بولور ایدی باشقه اورلق نک اسمیده بولمادی حتی بعضی آدام لار سیرنک بزاو صوکنده توشه تورغان چوب دیلار شونی آشادیلار کشینک سیرلاری بزاولاماسدان بورن آدان بروک چوبنی تاشلی کورمه گز دیب ایتب قویارلار ایدی ۱۹۲۲ نچی توقز یکرمی ایکنچی یل نک یازنده افراط درچه یل لار یاخشی بولدی یازغه چغو بله ن خالق اولان تامرلاری اتلک دیلار شونک تامرون قمزلق قورغالاق دیکان اولان لارنی آشاب بولسه ده سلامت قالدیلار. آدم بالاسی اولانکه چقسه آچق اولمه س ایکان یاز جای کونلاری شول درجه ده فردان چیلق بولدی بلکه موندای یازنی کشی کورمه گندر دیب اویلادق هیچ کورنمه گه ن چاچکه لار کوندی تاو بویلارنده پچن لار چاپدیلار عمرده بولماغان سییلارنی آولغه قایتارب کونینه اوچ مرتبه ساودیلار بزنک محله نک کتونی زیارت قارشینه اندرغه یابارلار ایدی خاتونلار شونده بارب ساوارلار ایدی اوزنک جماعتم فاتیمه ده کونده بارب ساوب بر چیلاک آلب قایتور ایدی جماعتم بله ن سویلاشب نیچکده بولسه کوزگه آز غنه بولسه ده آرش ساچب قالورغه کیره ک ایدی دیه رفیقه م بیک یاخشی بولور ایدی ده بیت ارلق قایدان تاباماز صوک دیدی طرش ساق تابارمز دیدم ده خدا نصیب ایته ایرته گه بالالار بله ن یورب کیلک آرش باشاقلاری بولور تابله آزماز جییب قایتوگز دیدم شولای ایتب بولار برنیچه کون یورب بر پوط آرش تابدیلار مین تاغن بر حرکت قیلب آزماز تابارمن دیه براودان یارطی پوط تابلدی آولنده کوندره ک صوونده عبیداللّٰه حضرت توقایف نک تکرمانی بار ایدی اوغلی شریف توقایف شونده تورر ایدی بارب آکاردان قرض فیلب بر پوط آرش آلب قایتدم دیمه ک ایکی پوط یاروم آرشنی یکرمی برنچی یل نک کوزنده بوی سیکسان آرقلی ۴۰ ساژین یرگه ساچدم خداغه تابشرب شول یردان ۲۲ نچی یل جاینده آت تارتمی اون یوک اون آربا کولته کیترب باسدرب راسحوط دان /103b/ صاف بر یوز اون پوط آرشنی کلاتمه صوغب سالدم خدا بیرسه شولای بیره ایکه ن بو کورگان قلغان ئشلارم در.

۱۹۲۳ یلدان باشلاب آتامز بار آزراق ایگنچیلک اشینه کرشدم. انقلابقه قدر بزلارگه آولده جیر برماس ایدی اون سیگزنچی یل دان باشلاب عمومی خالق بله ن برابر جیر بیردیلار جیرمز بولغاچ ایگن ساچارگه کیره ک ۳-۵ دیسه نیمه آشلق ساچب ترک چیلک قیله باشلادم باشقه کسبم بولمادی بره نگی و باشقه باقچه یاشل چه اوستره باشلادم ئوزمنک دهقان چق لغم اوزمه تیه تورغان بولدی ار آت ایکی سیر ۵-۶ صارق قاز قوش دورت بیش اومارطه شولای ایتب ۲۸ بر منک توقز یوز یکرمی سیکزگه قدرلی کیلدم ۲۶-۲۷ نچی یللارده ۲۶ نچی یل آق ایدل بوینده جیرگه ن آولنده یاکی مسلمان لار محله سنده امام لاری فاتح کریمف نک چاقروی بوینچه رمضان ده ختم گه باردم بو محله اهالیسی اولنده چواش ملتی بولب ۱۹۰۵ ده رسمی مسلمان لق بقول قیلب مسجد سالب جماعت بولب نماز اوقولارینه یکرمی یل بولو مناسبتی بلان بر ختم قرآن قیلورونی مصلحت قلغان لار ایکان شوکار بزنی چاقردیلار ینه شولوق رمضان ده پیرم شهرنده امام کرامت اللّٰه آیدارف ده ختم که چاقرب تیلگرام بیرکان ایدی بعضی بر سبب لارگه بناء بارا آلمیم دیب جواب قایتاردم ینه توقز یوز یکرمی یدنچی یلده ارنبورغ شهرنده امام عبد العلیم دولتشین حناب لاری رمضان شریف ده ختم قرآنغه چاقرب تیلغرام بیردی اولکی یبده ده چاقرب ایدی جیرکه ن ده ختم قیلوغه سوز بیرلو سببلی بار آلمیم جوابنی بیرب ایدم بویل ینه چاقردی بویل بارب مشهور ارنبورغ شهرنده احمد بای حسینف مسجدنده ختم باشلادم سامع بولب تورر اوچون ارنبورغ ده معلم مدرسهء‌حسینیه معلم لارندان عبد الرحیم قارینی تعیین لاب اون دورت تراویح ده ختم قیلدم. صوکره ارنبورغده کروان سرای مسجد ندان متولی لاری امامی عبد القوی حضرت یاتقان نومیرمه کیلب ایندی بزنک مسجدده ده ختم بیلوگز دیب التماس قیلدیلار التماس لارینه بناء حوش دیب ینه ایکنچی ختم نی کروان سرایده قیلدم الوغ امامی نعمت اللّٰه تیموشف ایدی بیک عالم فاضل خوش وعظلی خالق دینی حرافات لارگه اشانب یورمه گز خالص ترقی لک طرفنده ایدی اللّٰه رحمتنده غریق اولسون آمین. ‫/104a/

بو مسجدلارنک حاضر کونده ده بنالاری سلامت ختم وقتنده مسجدنک مؤذن نده تربیه لنوب توردم رمضان آینک قدر کیچه توننده کوب چیلک بله هم خاتن قزلار ده کوب ایدی ختممزنی تمام لاب تیوشلی دعاءلارنی قلب اماملار طرفندان بعضی بر دینی نطق لارده سولانب تمام ایتدم الحمدلله رب العالمین

یوقاریده یازلورغه تیوش ایدی بو اورنده یازارغه توغری کیله

ایندی اون ایکنچی یل دان ۱۶ نچی یل غه قدرلی یورطده تورسام ده ئش سز یاتمادم خالق ئشلارینه قاتشب ئشلادم برنچی اون ایکنچی یلده آولنک آکلی آدام لاری بله سویلاشب موکا قدرلی سیره ک یرلرده بولمش بر پاتریبتل کیبتی آچوغه اویلادق. بر دورت کشی بو ایوشمانی بارلق غه چفار اچون اوفانک گوبیرنسکی اداره سینه رخصت سوراب عریزه بیردک بزلار بو ئشنک آرغانیزاتورلاری بولدق. صوکره رخصت جوابی کیلدی آندان صوک خالقنی جییب مجلس یاصاب سویلادک پاتربیتلنک خالق غه فائده سی حقنده هم کیل گه ن فائده شوشی ایوشمانک اوز کاسسینه جیلا هم باشقه لارنی. ایندی مصلحت کورسه گز شوشی اویشماغه اعضا بولب یازلوگزنی صوریمز هم ده اعضالق سالومی نیندای قدر بولورینه شوشی اعضالار اچندان بر اوچ کشی سایلارغه ینه بو شیرکه تنک اسمی نی نیچوک قویامز دیب آکلاشقاننک صوکنده شرکه تنک اسمی نور بولوغه قرار بولدی اعضالق سالومی ایللی صوم بر رئیس بر حیسابچی بر اوچ کشی لک تفتیش کامسیه سی رئیس که یاردم چی سایلارغه قرار بولب تفتیش کامیسه سینه مینی سایلادیلار هم باشقه لارنی. شولای ایتب بو ئشنی بارلق غه چغارب ئشلارمز یورب کیتدی خالق لارده بیک راضی بولشب بونی قایدان اویلاب تابدگز دیب مونده بیرگه ن فائده مز اوزمزگه بولا ایکان دیب رحمت لار ایتدیلار.

۱۵ نچی یل لارده ینه دان بو شرکت نی زورایتورغه کیره ک دیب مصلحت قیلشب یاکادان ایکنچی مکتب آچوغه سوراب اوفاغه عریزه بیردک باشده بو اشکه آرغانیزاتور بولب محله مزنک امامی عبداللّٰه حضرت توقایف شریف توقایف هم ئوزم قول قویب یبردک تیزدان رخصت جوابی کیلب یوز صوم سالم بله ن سفعت اسمنده بر کیبت آچدق آولمزنک سودکیرلارندان عبدالکریم اسکندرف نک تاش کیبتنی اجاره ئالب اوزنی ساتوچی قلب شیرکتمزنی ‫/104b/ آچدق حکومت تورلی کستیان لارغه کیره کلی نه رسه بیرب توردی کیبت لرده هر تورلی آشاملق کندیتر کبک نرسه لار بولب آرزان بها بلان ساتلا باشلادی چاستنی سوداگیرلار تورلی چه خالق غه اگیتات سیه لار تاراتسالار ده نومیرلاری اوتمادی اشمز یاخشی یورب کیتدی اعضالارده کوندان کون آرتب کاسسه مزده کوچلاندی چونکه خالق پاتریبیتل نک فائده سنی آکلی باشلادیلار.

۲۱-۲۲ نچی یل لارده آولمز سیلساویتنده اعضا بولب ئشلادم ۲۲ نچی یلده قالقاش فولصی ادارسندان ایول بوی مناوزینه کانطون سیلاوغه وکیل بولب سایلاندم بارسی طوقز وکیل ینه بویل ده استرلیباشینه بورچ شیرکه تی آچلدی (کریدیتنی تاوارشستوا) بو شیرکه تده تفتیش کامیسسیه نه اعضا بولب سایلاندم.

استرلیباش فانتالی

۱۹۲۶ نچی یلده استرلیباش بورنغی صو یولن یولغه یالو فکری کیلب توشدی بو فانتال ایسه موندان توقسان یل ئلک استرلیتاماق سوداگیرلارندان مرحوم عبدالخالق مجیدف اغانه سی بلان ئشلانلگان شوشی ۱۷ یل الوغ انقلاب قدر اشلاب کیلسه ده توزاتوچی لار بولماو سببلی ئشلامی قالدی. بو صونک کیلوی استرلیباشنک زیارت یاغنده غی تاودان چغادر. شول چشمه نی مسجد مدرسه لارنک آلدنده بولسون دیب یر آستنه قازب اوزن قاراغای بوره نه لارنک اورتاسندان براو بله ن تیشب سالب کیترتکان بزنک وقتمزده صو خانه اسمی بله ن یورر ایدی صو کوچ بله ن یعنی اوپور بله ن کیلب صوخانه اچینه باغانادان ۳ آرشین یوقاری منوب آندان توبانگه توشار ایدی آرتق صوی زور اورام چغب اولاق دان آغب تورر ایدی موندان ده خالق لار فائده لانا ایدیلار بونسنی بلکه ی چشمه دیب یورتورلار ایدی توقایف لارنده هرقایوسینک یورطنه عید خلفه فضلوللین یورتنده ده بار ایدی. شولای بولب اصل اساسی تعیین قیلنغان صوخانه گه صو کیلو آزایب قالدی انقلاب وقتنده بو صو یولنی عمارت قیلوده تورغان توقایف لار قایسی وفات قایولاری آولدان کیتب قالدیلار شول سببلی خالق صوغه محتاج بولب قالدی. ‫/105a/

ایندی مین بو حقده آولمزنک مأمورلاری بله ن صحبت قیلب فکرلارن آلشدم. هم دیدیلار خالق یاردم بیرسه بزلارده هر تورلی حکومت طرفندان تیوشلی یاردمدان کیری تورماس مز دیب حکومت دان بورچ قه اسسودا آلشب بیرو کبک همه ده تجنیجکی یاردملار کبک حاجت لارگزنی اوتارمز دیب مصلحت بیردیلار. بویل حکومت طرفندان خالق غه اوز آرا سالم سالناچاق سالم بوله شول سالوم آقچه سنی خالق اوزلارینک عام فائده سینه توتارغه حاقلی دیدیلار.

یاری بو ئشنی بلکه اشلارگه ممکن بولسه ایکان بو حقده بر زورراق جیولشده خالق غه آکلاتورغه قرار بیردم. اگرانوم ئبده ش ده مینده اوز طرفمدان تیوشلی یاردم بیرونی خالق غه روسچه سویلاب توشندررمن دیب میکا بونک سوزی زور یاردم بیرر دیب اویلاب خداغه تابشرب بو ئشنک یولغه سالنوغه ینه کوکلم اشاندی. آپریل آخرلارنده ایدی بتون آولنک خالقی اورمان بولو اچون اورمانغه جیلورغه بولدی اورمان یر بولو مجلسنده بر ده آدم قالمیدر شول جییلش قه آلمزنک اومارتالق دیکان بر آیرم اورمان اچینه جیولدیلار. بو اومارتالق توقایف لار اوزلارینه تیوشلی اورمان لارنی آیرب آلوب اوزلارینه میلک قیلب اطرافنی قاناو بله ن قازب قویغان لار ایکه ن. مجلس باشلانودن اورتاغه چغب محترم قرداشلار رخصت ایتسه گز مینم کوب چیلک که بر کیکاشم بار ایدی دیب سورادم ده رحیم ایتوگز ایدکلارندان صوک سویلارگه باشلادم مونه جماعت اوزگزگه معلوم موندان توقسان یل بورن استرلیتاماق سوداگرلارندان عبدالخالق مجیدف دیکان آولمزغه بر عمرلک صدقه مز بولسن نیتی بله ن صو یعنی فانتال کیترکندر شول صو یولمز بو کونده بوزلب یاتماق ده آولمز یاخشی صوغه محتاج لغن هر قایسگز بله سز دیدم بیکردا اوت یانغن وقت لارنده آولنک اورتاسنده صو یوق بولسه ده بیک آز آلو قیین در. مونه محترم آغا و انی لار توکل خدا شوشنی ئشلاتب یول غه سالیق دیب مین سزلارگه مصلحت قیلام سزلار قولگزذان کیل گه ن قدرلی یاردم ده بولسه گز بوندای خالق فائده سینه ئشلنه تورغان ئشلارکه شیکسز یاردم بیره چک در موندان طنچ بولوگزدیدم. ایکنچی بزلار حاضرگی کونده ایرکن لک حکومه تینه چقدق ئلکی حکومت وقت نده اوز احتیاری بله ن بوندای ئشلار اشلاتو آغرراق ایدی. توقایف لار بولسه صو اوزلارنک یورطلارنده ‫/105b/ بولو سببلی کوب چیلک صوغه محتاج بولسه لار ده کوب اعتبار قلماس لار ایدی. ایندی بزلار شوشی ترقی لک زماننده تورب ده براونک کیترگان صوینی یوق قیلب قالدرساق تاریخ ده بر قاره بوله چاق منی هر قایسگز آکلاسه کیره ک بو عمرلک استرلیباشینه تاریخ ده موندای تاریخ قالدرو عفو ایتلماس لک بر یات یوله چاق. اگر ده بزلار بو ئشکه چن کوکلمز بله ن کچومزنی سالساق صوکغی عصرلارده بولاچاق بنده لارگه بر ایسته لک بولاچاق قیامت که قدر اوزمزگه بر صدقهء جاریه بوله چق در قرآن ننک وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ⁴¹⁰ آیة كريمه سينه مصداق بوله چق مز. آیة نک معناسی بودر.

بز یازارمز اولمه سدان ئلک آرت لارینه ئشلاب قالدرغان یخشی لق لارنی دیمه کدر.

البته بله سزلار قیامت قه قدرلی بو صومزدان نیچه ملیون آدام لار هم بولغان حیوان لار اچه چک هر قایوسی صوصاولارندان راحت بولب کیته چه ک لار شولارنی محتاج بولغان صولاردن راحتلانوب قووانب کیته چک لاردر. مثال اچون اسسی کونلارده بیک صوصاب صو تابالی یرگه ن وقتگزده آلدگزده ده بر قیونی اوچراتب قالسه گز رحمت بو قیونی یاساغان کشی گه دیب کیته سز. بو وقتده سین بر گنه کشی سن بزنک یاصاغان فانتالمزدان ملیون لار اچه چک در اورام بالالاری اجتهاد قیله بوله چاق در قرآن ایته لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى⁴¹¹ دیه اوراملارگه یوق بولا اوزلاری حرکت قیلسه لار غنه باشقه یوق. بزنک قرآنمز غه موافق الوغ انقلاب نک باش لغی فلادیمیر ایلیچ لینین ایته در کم ئشلی شول تشلی دیه بونی قرآن ده شولای دی بو توریده بایتاق سویلاب توشندرگه ن صوک بعضی آغای لار موندای زور ئشلارنی بارب قولمزدان کیلور میکان دیوچیلارده بولدی اخلاص بله ن اشلانسه ایرلارنک کوچی تاولارنی کوچره در همة الرجال تقطع الجبال در دیدیم. بعضی براولار ئلی موس تورمبز بیت بزکه اول فانتال نیک کیره ک براوی ایته مینم قویم بار براوی مینم یانمدان صو آغب یاتا دیوچیلار ده بولدی اورام بالاسی اوزینک اچون گنه اویلاب قارارغه یارامی استرلیتاماق مجبدف نک ده اوینده صوی یا قیوسی بولسه کیره ک نی اچون مینم قویم بار دیه استرلیباشقه قانتال اشله تکان بر اویلاب قارگز مونده هیچ بر شخصی فائده بولمسه کیره ک ‫/106a/ سز ایته سز بوکا بزلار یاخشی توشندک مونی ئشلارگه آقچه نیچک تابارمز بو حاقده ئبداش آگرانوم سویلاب بیرر آندان سوراگز بو حقده آگرانوم سوزگه کرشب ایته باشلادی.

ایبداشلار بو فانتال حاقنده مین آز غنه سولاب اوتام مین بو کون ابداش قادیرف نک سویله گه ن سوزینه بیک درست دیب بلدکم صونکده اور طرفمدان شولارنی غنه ئیته چه ک من. سزلار بونی ئشله تورگه آقچه قایدان تابارمز دیه ئبداشلار تیزدان حکومت طرفندان خالق غه اوز آرا سالم سالنه چق (ساماولاژینه) مونه شول سالم دان جیلغان آقچه نی خالق اوزلارینک عمومی کیره ک اورنلارینه کوپر قویونی قازتو کبی و باشقه لار توتارغه رحضت ایته چک بو لر ایکنچی بو غنه یتماسه حکومت دان قرض (اسسودا) آلارمز هه م کورساتب اشلاتورگه تحنیک سورارمز. بو ئش لار غه ئوزم یوللاب ئالب سزگه یاردم قیلورغه وعده قیلام. فقط سزلاردان سوریم بو بر فائده لی بولغان ئشنی اشلارگه بر ایکی اوچ کون اوزگزنک آت لارگرنک کوچ لارن جبرلانمی گنه سالب بر تن بر قول بولب یاردم ایتوگزنی سوریم. مینم سوزم تمام. ایندی بو حاقده ۱نچی بو فانتال نی ئشلاتوگه مو یوقمو تاوشقه قویارغه کیره ک. ایکنچی ئشلارگه قرار بولغاندان صوک بیش کشیلک بر کامیسسیه سایلارغه کیره ک شول کمیسسیه مز تیوشلی تدبیرلارنی کورب قاراب ئشلانور. اوچنچی جیر قازو اورماندان هم باشقه اورن لاردان ماتیریال کیترتومزنی اوزمز استمزگه ئالامز دیه تاوشقه قویب قرار چغاررغه کیره ک. شوندان مین سوز ئالب محترم جماعت بو ئش حاقنده برده آورسنمی غنه ئوزگزنک بالارگزنی ردقلاندرو اوچون جای بوی جیرلار سورب اورب باسدرب هم باشقه لار نیچک تورشب ئشلیمز بو فقط اوزمزنک اوچون گنه اما بو فانتال عمرمزگه قدرلی فائده لانوب هم خدا قاشنده مکلوک ثواب لی آخرتده خدا قاشنده دنیاده قیلغان یاخشی عمل لارمز گه حساب قیلنه چه غنده شبهه یوقدر نماز روزه کبی در. مونه اویلاب قاراگز آرامزده برولار نیچه آی لار هم یل لار بوینچه توشاک ده آورب یاتا. براولار نیچه یل لار تورمه لارده یاتالار آس سلامت لنسام تورمه دان چقسام ایدی ئلله نیندای یاخشیلق لار قیلور ایدم ده مونه بولارنی اسکه آلب سلامتلکمنک قدرنی بلب بر ایکی اوچ کون سلامت لک نک ‫/106b/ صدقه سی بولور دیب اویلاب بو حذمت گزدان شادلانوب یاردم بیررسز دیب چن کوکلم دان اشانامن. ینه براونک بربر آی اولب قالا آی آتم بولسه فلان ئشلارنی ئشلار ایدم دی. فقیرلارگه بو خدا اوچون بولغان ئشلارگه یاردم قیلور ایدم دی ئش اوتدی حاضر اوکنب سویلاوده فائده یوق اولده راک ایدی شولارنی حساب لاب بر ایکی کون آت لارگزنک سلامت لکنی تلاب آتلارگزنک کوچنی ده یاردمگه قوشارسز دیب امید ایده م بولار بارده آور ئشلار ایماس در.

ایندی تاوشقه قویارغه قالدی برنچی فانتال نی اشلاتورگه مو یوقمو دیه کوبچیلک بله ن ئشلارگه بولدی ایکنچی کامیسیه سایلارغه بیش کشی کاندیدات لار کورسه تگز دیه مجید قدیرف بصیر دصینف محمد حسن سیف الملوکف مجید حسنف مجید مناسپف خلیل اللّٰه هبة اللين شولارنی تاوشقه قویب کوبچلک بلان قرار بولدی آلتی دان بر سنی معاون قیلب بررسی آورب قالسه آنک اورنینه لار دیب توررغه قرار بولدی. اوچنچی جیر قازو ئشلارن فانتال اچون کیره کلی نرسه لارنی تاشوغه اوز اوستمزگه آلامز دیه تاوشقه قویب بوده اوتدی. ایندی قالدی ئش باشلارغه.

۱۹۲۶ نچی یلنک مای ۲۰ سنده تحنیک کیلول کامیسیه بلان تانشب ئش باشلاو حقنده سویلاشدک نیشلارگه کیره ک دیدی برنچی آولده بولغان ایر جانن اشلارلک کشی لارنک هم رابوچی آت لارنک اسپیسکه سن آلوگز دیدی آندان خواجه لق ئشلاری برگزنی سایلاگز کیره کلی ماتیریال لارنی تابب ئالور سزلار قالغانگز مونده ئشلاوچیلارنی قاراب تورر. خواجه لق نرسه لارنی باشقه ررغه حسن سیف الملوکف اورماندان یارارلق آغاچ لارنی تابب شولارنی تیوسلی اورنینه کیترو اچون بصیر دصینف نی تعیین لادک. قالغان لارمز هر ئشده کوراتب ئشلارلار دیدی رابوچی لارنک هم آت لارنک حسابنی هم تیوشلی روشده نارات ئشکه هم آتقه خلیل اللّٰه هبة اللين تعيين قیلندی اسپسکه لار تمام بولدی.

ایندی صونی قایدان کیتره مز نی روشلی بورنغی یولندان مو یوقسه یاکا ‫/107a/ یاسارغه مو بو حقده مذاکره لارمز بولب اسکی یولنی تاشلاب یاکا یول بله ن کیتررکه بولدی بورنغی دای یاکا بوره نه دان سالنوب صونک کیلشنی نارامالنی روشده بولورغه بورن کوچ بلان (ادپور) بلان کیلور ایدی. استرلی باش نک الوغ ئورامینه اوچ اورنغه زور شاک ئشلانب نیچه نک جیلاک صو توررغه تیوش اچنده بو شال لارنی استون تیمر بلان یابدرب هر وقت آت آربا میچکه سی بلان بوتان آلوچیلار شول شاک دان کاچه ایت ایترب الورلق بولسن. چشمه نک چقغان یرن قازتب اورنینه بورا توشرب توبه سن تیمر بلان یابب بویاتوب قویارغه. بورن آغا تورغان اولاقتنی هم کر یوو اچون اورنلار قلارغه ۱نچی شاک مؤذن یورطنه قارشی بازار یاننده ایکنچیسی بورنغی بلکه ی چشمه آتالغان اورن غه اوچنچسی تاش کوپرنی اوتکه رب استرلی تاماق غه کیته تورغان اورام چاتینه بیلکی لاندی. یولی بورنغی توقایف لار باقچه سی آرقلی الوغ مسجد یانندان اوتب مؤذن یورطینه یتب شوندان بورلب ۱نچی شاک غه آندان ایکنچی که آندان کوپر آشا چغوب اوچنچی که آندان قایتب کیری تاش کوپر توبینه استرلی صوینه توشه چک در. ۱نچی ئوبتده صو باشن قازب تیره سنی مه تی بالچق گلین بلان ترامفایت ایتارگه بولوب قزل یار چوقرندان هر آت باشینه ۱۸ یوق بالچق کیتررگه هم اوزم ده تاشدم. شولای ایتب برنچی اشمز باشلاندی اللّٰه تمام لارغه نصیب ایتسون آمین

بوره نه یولنی قازرغه بولدی دیمه ک صونک باشندان اوچنچی شاک غه قدر بر کیلومیتر اوزن لغنده تیوش بولدی. مونک اچون میتر حسابی بلان هربر رابوچیغه کوبمی میتر قازرغه تیران لگی نه قاراب براوگه اوچ میتر براوگه بر میتر توشدی ئوزم ده صو باشینه یاقن اورنده تیوشلی وظیفه منی ئشلادم. ایندی مونده سالو اچون کوبمی بوره نه کیرک ۱۳۰ دانه کیره ک تابلدی بو بوره نه لارنی آلب کیلو اچون حسن سیف الملوکف نی یبردک آق ایدل باش طرفینه تاوغه بارب شول بوره نه لارنی سال بلان استرلی تماق غه کیتررگه. استرلی طاماق دان ئوزمز بارب ئالب استرلیباشقه کیتردک ئوزم ده بارب کیره کلی یابو تیمری هم توبکه قورشاو اچون بولغان تیمرلارنی آلب قایتدم. ایندی بو بورنه لارنک اوزن لغی ۹-۱۰ آرشین چاماسنده شونی اوزه گندن گنه بروب تیشارگه کیره ک ایدی بورندان مونی بورا تورغان براو اوزمزده بار ایدی شونک بلان بوررغه استرلیتاماق دن ‫/107b/ استالار کیترتب هر بورنه باشینه بر صوم ایللی تین بیرب تیشدردک. ایندی یرلارنی قازرغه بولدی بو ایون آیلاری ایدی بازارلارده رزق لار قیبات بولب خالق لار قازوغه آورسنه باشلادیلار بو ئشکه مجید قاری دین بلان بزلارنی بو آغولاب توشردی دیه میکا بیک کوب قارغش لار ایشتورگه ده توغری کیلدی مینده سالقن قان بلان گنه صبرلق قیلب یوردم. کوب چیلک آراسنده بو له تورغان ممکن براولارنک رزق لاری ده کیم بولوی قازوب بتردیلار اللّٰه بولارغه ثواب لارن نصیب ایتسون آمین. ایندی بوره نه لارنی سالغانده هر بورنه نک ایکی باشینه تیمر قرشاوینه ایکی بوره نه نی توتاشدر اچون تولکه قاغاررغه کیره ک بولدی یتارلک تولکه قورشاولارنی شاهی احمد دیکان تینرچی دان اشلاتدک. بازارغه چقسام اون قیبات بعضی آغا انی لار هر وقت میکا قیلا باشلادیلار بو ئشنی سین قوزعاتب چغاردک مونه کوره سک بازار حاقلارنی داوای ئون تابب بیر شوندی سوزلار بلان کوب باشمنی واتدیلار حتی خالق آراسینه چغوغه قورقه باشلادم مجبور بولدم آطمنی جیگب بر بش اون کون ارنبورغ بارب قایتدم دیب چغب کیتارگه شولای بولسه ده‌ئشلار آورلق بلان بولسه ده بارا ایدی ایبده شلارگه ده ایتدم مین آزراق یوریم قایتیم ئه لی سزلار هر نیچکده ئشنی آلب باررغه ترشگز دیه کیتدم خداغه شکر برآز طن آلب سلامت قایتدم اش لار اشلانب بارو استنده ایدی. بولغان یوره نه لارنی تیوشلی روشده سالب تمام لادق شاک لارده ئشلانب تمام بولدی. چشمه باشنده ئشلان گه ن بورامزغه ده صو تولدی آرتق صونی شونداغی اولاق غه یبرب تورامز. ایندی بورنه یوینچه صونی یبرب کوررگه بولدی یا اللّٰه مونده یتدی مجید قاریغه یا تروک یا اولم وقتی اگر ده صو یورمی قالسه شول وقتده مینی خالق اوزمز قازتقان چوقرغه سالاچاق لار ایدی. بسم اللّٰه توکلت علی اللّٰه دیب صونی آچب یبردک ئوزم یکرب بارب برنچی شاک نک اچینه توشب تشیک که قولاغم قویب با بلگانم نی اوقب یاتدم طکلاب یاتام یاتام بر وقت چک ایتکان تاوش لار /108a/ قولاغمه اشتله باشلادی کوب ده وقت اوتمادی صو کیلب توشب باشم قویب یبردی ده مینده الحمد لله دیب شکرانه قیلب ایندی اوکنچک بتدی والسلام ده ایندی اوکنچم یوق دیه قواندم خدا دنیاده خالق اچون نیندای یاخشلق قیلدک دیب سوراو بولسه شوشی ئشمنی قویاچاق من دیب الدال على الخير كفاعله دیکان سوزگه بناء جناب رب العالمین مینی ده بو ئشمنی صدقهء جاریه دان حساب قیلب قیامت غه قدر بو ئشمنک اجرمنی نصیب ایتسه ایدی دیب کوکلم دان دعاء قیلدم. اوشبو کونگه قدرلی بو صو دوام اتمک ده در. صوکره بتون اطرف خالقمزده مونه مونه قاری سزلارنک خدمت گز بوشقه کیتمادی آول راحتلاب صو اچه کیلکان آدم لارده صو اچب هر قایولاری رحمت بونی اشلاتوچیلارگه دیب کیتارلار ایدی. خدا اچون بولسن. مینم استرلیباشینه قیلغان یاخشی لغم شوشی بولسه کیره ک در. بلکه اوقب بو تاریخنی بالالار هم اوقوچلاردان اوتنچم شول در بزگه ده بر دعاء قیلولارنی.

۱۹۵۳-۱۹۵۴ نچی یل ده بو فانتال نی حکومت اوزی ینه دان یاخشی راق قیلب بز گیترگه ن یولدان آز غنه یوقاری راق قازب چوین توربه سالدرم بز قویغان شاک لار یانینه ینه بر نیچه اورن غه گرانیت قویب ئشلاتدی. بو ایندی باشندان بیرلی استرلیلاش فانتالینک اوچنچی اشلانوی در برنچی عبد الخالق مجیدف کیترگه ن فانتال استاراق استرلی صوینه یاقن راق یار بویلاب کیلب یوقاریده کورسه تلگه ن صوغارغه کیلب کرمش در. ایکنچی بزلار ئشلتکان یولی تاوغه تاباراق ئشلاتولدی. اوچنچی سی بزنک یولدان بعضی یرلارنده ینه ده تاوغه تاباراق قازلب بز تورغان یورطمز آلدنران اوتب آولنک یوقاری یاعندراق اوتب آندان بورلب الوغ اورام غه چقمش در. محترم اوقوچیلار مونه مینم بو استرلی باش فانتالی حاقنده آز غنه بولغان بلومنی تاریخ بولب قالسون نیتی بله ن یازدم. قسقه غنه بولسه ده موندان صوک قالغان استرلیباش فانتالی حقنده تاریخ یازوچیلار بولسه بوکا قوشب بلکه یازارلار.

يلوح الخط في القرطاس دهرا وكاتبه رميم في التراب

معنی سی یازو قالور کاغزلارده زمان لار بوینچه یازوچی سی توفراق ده چرگه ن بولور

بو فانتال حقنده قسقه غنه بلولارمنی یازب سوزمنی تمام قیلدم. استرلیباش ده عبدالمجید بن شیخ الاسلام قدیرف المشهور بمجید قاری ۱۹۵۵ …⁴¹² ‫/108b/

نه حق بلا گناه سز مظلوم بولب محبوس لک ده یوروم حاقنده آزغنه یازب کیله چه ک ده بالالارمه بر یادکار هم عبرت بولو اچون بو واقعه نی یازب قالدرونی اویلادم بو ۱۹۲۸ نچی یل ده ۱۱ نچی دیکابر واقعه سی در استرلیباشینه پرکارور معاونی عز الدین علییف دیکان کمسنه خطالق بلان قارانغی تونده الوغ اورام ده قولنده ئوزینک قورالی بلان یعنی ناگانی بلان آیاغی تاشقه به رلب اوز اوزنی هلاک قیلمش در.

یوقاریده سویلانمش علییف برنچی مرتبه پرکارور بولو صفتی ایله استرلیباشینه کیلمش در ئوزینه تیوشلی ئشلار حاقنده. بو علییف دیم بوی قرغان آولندان در اولده مینم زمانمده استرلی باش دینی مدرسه سنده ده اوقومش ایدی. شول سببلی میکا تانش ایبداش ایدی. انقلاب دان صوک اوقب یوردچسکی اشلارده ئشلی باشلامش در. برنچی دیم بوی نیکفار آولنده صودیه حسین تیرغولف بلان صوت ئشلارنده ئشلار ایدی بو وقتده نیکفارده توغان قرانداشم نک فاتیرنده ترو سببلی هر بارغان وقتمده سویلاشب اوترر ایدک. آندان صوک قرغز میکه آولنده ئشلامش در. صوکره استرلیتاماق کیلب پریکارور یاردمچسی بولب اشلی باشلاغان حاتونی نیکفار آولینک اسماعیل ملا اسلام قولف قزی عائشه ایدی. بو عائشه ده بالا وقتندان مینم قرداشم فرخی سرور یورطنده هر وقت اویناب یورر ایدی. شول سببلی مین آنی اول مینی بیک یاخشی بله ر ایدی. هر وقت ده علییف بلان باشقرط آول لارنده سبان طویلارنده اوچراشه ایدک. دیم بوی نارس تاو (چبنلی) آولنده سبان توینه کیل گه ن وقتم ده شول آولنک دولت شاه آغا یورطنده بر قونب قوناق بولب ایدم. استرلی باشینه کیلومی بلب مونی کوررگه تلادم. اچراتدم اسان مو مجید آبزی دیه بیک اسانلاشب عائشه ده ایتوب ایدی آنده مجید آبزیده بار کورسه ک سلام ایتورسن دیب ایتکان ایدی. رحیم ایتوگز بزنک ایوگه قوناق بولگز دیومه قارشی عفو ایدرسز مجید آبزی بو سفرده برده باررغه وقتم یوق دیب نصیب بولسه ایکنچی سفرده کیلورمن دیدی. یاری رحیم ایتوگزنی اوتنب قالام دیب آیرلشب کیتدک. بو کیچه ده علییف اسپکتال گه آنده بورن قرغز میکه ده ئشلا گه نده لیسنیک تانش خاتون نی اوچراشب اسپکتال ده ‫/109a/ برگه اولترغانلار بو خاتون استرلیباشنده پوچته ناچالنیکی سامارین دیکان روس بله ن تورا ایکان بلکه اسپکتاکل دان صوک فاتیرگزغه باررمن دیسه کیره ک. شوندان صوک علییف فولص یورطینه بارب ساویشانیه قورغان. صوکره ساعت توقز اون چامالارنده چغب فولس نک استروژینه بارب مینم ناگام دی آلب کیل دیب ایتکان. مین حاضر کریدیتنی اوبشستواغه بارام دیب. فولص پریدسیداتیلی ایتکان آلایسه مین سزگه ازاتوب باررغه کشی بیریم دیب ناگانن کورسه تب بو بولغاچ کشی کیره کمی دیمش. تون لار قارانغی اورام لار قاتقان پچراق شول وقتده بو چغب پوچته یورطنه بارب کرب تشندان ته رزه دان قارسا کیره ک. یورطنک ایکنچی یاغنده بر آولاق ایوده مالای لار قزلار جیلشب اوین قورالار ایمش. بردان یورطده مالای لار چقا باشلاغانلار هم ایودان سامارین ده چغه باشلاسه کیره ک. بو شوندان قورقب آشغب اورام غه چغب کیته قابقاغا قارشوغه فانتال بار آنک اطرافنده زور تاش لار بورنه لار یاتب قالغان. بو قارانغی ده آشغب بارغان کشی بردان تاشقه آبنب کیته ده بلماسدان قولنداغی ناگانندان یانغلش آتلب یغلاده باشی تاشقه برله. شولوق مینوتده ایکنچی مرتبه آتو بوله مونسی خالق غه خبر بیرو اوچن بولسه کیره ک. چونکه ناگان نک اول اتلوی ده طماننی تاوش بولب ایکنچی مرتبه ده آچق تاوش بولا. کشی لار کیلب یتب حراب بولدم. یورطقه کرتگزدیمش ده شوندوق آلب کرب پوچته ایوینه سالغان لار صو سوراب فانتال دان آلب کیلب صووق صو اچرگه نلار ده شول ساعتده جان بیرمش در. یغلغان اورننده ناگانی یاتب قالغان ایکی پول قالغان اچنده ایکی گیلزسی یوق. بر پول اوزنک پیماسینک اچندان چقغان. شول وقتده سویستوک هم بیگه ن بو سویستوق ده یاننده یاتب قالغان. یول پالته سینک صول یاق چابون کیدرب هم بروکه سن تیدرب سول یاق بوتینه تییب یوراک تاری آشه چغوب پیماسینده تورب قالغان. قان سراغان آدم گه بردان سووق اچرب یلی صو اچردک دیب ایتکان لار بو بر ایکنچی حراب بولدم ایتکان سوزنی حراب ایتدیلار دیب اورنداغی توره لار آلداب ایتکان لار اوزلارن خدمت کورستکان کشی کورساتوب آتقان لار دیب جواب بیرکان لار ایدی تون بوینچه آولدان /109b/ نیندای آروراق کشی لار بولسه شولارنی قولغه آلا باشلادیلار. ساعت ۱۱ لارده ایوم ده ایبداش حسنف بله ن بر عریزه یازب اولتره ایدم قابقه آچق استال ده قار قارشی اولترامز تره زه قابقاچ لرده آچق بردان ایشکنی قاغا باشلادیلار چقدوم کم بار دیه بز آچ دیدی آچدم کورسه م میلیتسیه اسلیدواتیل صودیه هم باشقه لار کردیلار ده قولگزنی کوتارگز دیه کامندا بیردیلار ده اوبسکه گه باشلادیلار سزلار ارستاونی دیدیلار بو جماعتم هم بالالار یوقلی ایدی. اوزمزنی بتون ساندق لارنی ایو توبه لارن بارن قاراغاندان صوک بزلارنی ئالب چغب کیتدیلار. بز ایسه نی حال نی ئش بولغان نون بلمیبز آلب بارب بیکلاب قویدیلار. اوچ مسجدنک ملالرنی مؤذن لارنی باشقه آولده بولغان حال لراک کرستیان و سوداگرلار حتی شول کوننی استرلیتاماق ده بولغان کشی لارنی خبر بیرب بارنده قولغه آلدیلار. جمعسی اوطز آلتی کشی ایدی. شوندان صوک فولص پریدسداتیلی قاراغوش آولیننک صابر مقصودف نارودنی اسلیدواتیل عنیت تخفة اللين لار اوفاغه تیلگرام بیرمش لار مسئله شوندان. آتقان کشی لار بار ده آرستاونی دیب. مین یاتام نی اش بولدی ایکان دیب اسم کیتب هیچ بر نرسه بلمیم هم باشقه لارده سولای بولسه کیره ک. بتون آول چیت لارینه قاراول لار قویب هیچ بر آدم نی کرتمادی لار و چغارمادیلار نیچه کون لارگه قدرلی. ایرته لاب اوفادان ناچالستوالار کیله باشلادی وایننوی پرکارور ناچالنیک گپو هم استرلیتاماق دان بولغان ناچالنیک لار کیلدی بتون استرلی باش بر قیامت حالینه کیلدی چژ ده پژ خالق سویلی هر تورلی سوز نیندای ئش بولدی ایکان توننه قاراول غه اسمینه بولدی ایکنچی قاراول کیل گه چ سورادم نی بار دیه اول ایتدی پرکارورنی آتقان لار دیه اسم کیتب قالوب کوکل گه کیلمه گه ن بر ئش صبرلق قیلدم خداغه تابشردم. بر کون خاقلق معلوم بولور دیه امید ایتب یاتدم.

ایندی تیکشرو باشلاندی داپروس آلا باشلادیلار. برنیچه ایبداش لارنی چاقرب جواب آلغاچ مینی هم چاقردیلار. مین ایللی یاشمه قدرلی موندای احوال نی کورمه وم سببلی برآز قورقب قاوشاب قالدم چونکه مین اوز عمرمده حاکم آلدینه کیلوب گواه صقتی بله ن ده جواب بیرگه نم یوق ایدی. شول کوننی ایرته دان کیچ که قدر قایده بولدک نیله ر ئشلادک کم لار بله ن سویلاشب یوردک علییف سیکا تانش ایدیمی بو باشقه لار کوب نرسه لارنی سوراب بارسینه ده جواب بیروم تیوشلی بولدی ‫/110a/ بو ئش حقنده اوزکنی عیب لی دیب بله سون مو؟ یوق. بو کونده کم لار بله ن سویلاشدک قایالارده بولدک جواب شونده شونده شونک بلان سویله شم قوردیم. کوندزنده قاین آغامز جماعتم بلان برگه هم باشقه آغا انی لار نیده کورشولارنی قوناققه چاقرب ایدی شونده بولدم کم لار بار ایدی بارنده ایتب بیرم فلان فلان لار اوزمنک هر وقت اشلاشب یورگه ن بر فقیر آدم ده بار ایدی. اول کم خبیر اسحاقف دیدم. آندان صوک ایتدم مینی شول کونلارده کنه حقوق تیکشرو کامیسه سی حق سز اوله راق مینی حقوقدان محروم قیلغان ایدی لار بتون یورشم شول حقوقمنی توغری بولماو سببلی محروم قیلولاری اچون عریزه بیرب یوللاماق ایدی. کامیسه ده زینوللین لطف اللّٰه محی الدین هبت اللین ینه کم در اسمی خاترمده یوق کامیسیه رئسی اوزم کاندیتاراسن کورستب ۲۱ نچی یلده معلم لک که قویدرغان ایدم مجید حسنف بورندای بزلارنی جدید دهری دیب کولب یورگام بر خلفه ایدی کامیسه ده مینم طرفده بر تاوش کیم بولغان رئیس صفاتی ایله حسنف ضررمه تاوش بیرب مینی حقوقدان محروم قیلغان لار. بروگه یاخشیلق قیلساک یامان لق کوت دیمش لار بو شوندای بولدی. کون تون اوزمنی آق لارغه هربر اورندان اسپرافکه آلب ماتریال جیو ایدی. بو حقده علییف که کرب ئشمنی سویله مش ایدم. اول ایتدی مجید آبزی مین سینی انقلاب قدرلی کم اکانک بله م انقلاب دان صوک نیندای ئش لار ئشلادک شول حاقده اسپرافکه لار ئالب میکا عریزه بیررسن مین تیکشررمن دیدی لکن تیزره ک ئشله مین بر کوندان کیته م دیدی. شول حقده علییف یاننده بولدم دیدم. اول سیکا تانش مواول کامونیست نیشلاب آنک بله ن سویله شه سن دیه اول مینم یاش وقتنده برگه اوقغان هر وقت کورشم یورگه ن ایبداشم ایدی دیدم. ۱۱ نچی دیکابر کوننی کون بوینچه ئشم بله ن ساعت کیچ توقزغه قدر یوردم. حتی سکز اون یاشلی بالالارمنی یبروب فلان کشیگه بارب مین سوراغان کاغزنی سوراب آلب قایتگز دیه یبردم. ساعت سکزده کیچ کیل ئلی برگه لاب انستروکسیه قاراب عریزه یازارمز دیه یارار باررمن دیب وعده شونی ایوم ده کتب اولتره ایدم بر ملطق تاوشی ایشتلدی آچق تاوش بله ن صوکره /110b/ ایکنچی مرتبه ینه ملطق تاوشی طماننی ایدی شوندوق سویستوک تاوشی آی وای دیگان تاوش لار ایشتله باشلادی مینم یورطم یوقاریده ایدی کیلدورگه چغب باسقچ دان مگلاب توره ایدم شول اوغلم بلان قزم یوکرب قوقشب قایتب کیلدیلار اتی ئلله نیندای ملطق تاوش لاری اورام دن کشی لار فانارلار بلان یوری لار دیب مین دیدم برر ایسرک نی اورام ده ملیتسه لار آلب کیتکان در دیه. شوندان اویمه کرب ئشلارمه قاراب اولترر ایدم کوب ده اوتمادی حسنف کیلب کردی ئلله نیندای اورام ده شاوشولار ایشتله مینده مونده کیلورغه چغب اشتب توردم نه بولغاندر بلمادم. صوکره عریزه لارمزنی یازب اولتره ایدک بردان اشکنی قاغب چاقراب چغاردیلار آچدم ملتسیه لار کردیلار ده ایکمزنی ده آریستاوایت ایتدی جماعتم بالالار یوقلی ایدیلار دیدم. ینه نیچه مرتبه لار چاقرب داپروس قیلدیلار. نیچه مرتبه یورت لارنی اوبسکه قیلغان لار. بر ایکی اوچ کوندان صوک اوفادان کیلکان پرکارورلار قایتب کیته باشلادیلار. خالق آلدنده آتامز دیب کیلکه ن لار ایکان خدا قوشماغان ئش بولمی حاق لق چغار ئلی دیب یاتامز شول درجه ده بر دهشت که قاراول غه آولدان کشی یتشمادی کورشی آول لردان قارول کیتردیلار. شوندان صوک فقیرلار صوبرانیه سی جییب بزلارنی صراغان لار خالق ایتکان فاکتیچسکی راستلانه در بز بو کوندان آتوگزنی سوریمز لکن راست لمی تورب بو ئش بولای بولور دیب اشانمیمز⁴¹³ بلکه باشقه آولدان کیلب برر دوشمانی آتقان در بزکه هیچ برسی معلوم ایماس. سزلارده سیسکوننی ات لار بار هم خالق نی هم محبوس لارنیده چغارگز ده اگر ده ات براونی توتسه شولار عیب لی بولور دیب ایتکان لار. ایکنچی کون خالق نی جییب هم ات نی اولگه ن اورنینه ئالب کیلب قاراغان لار ایکان پوچته ناچالنیگی بلان ظهر الدینف دیکان میلیتسه سنی توتقان بولار توقتات غان لار خالق یبرگز ات نی دیه سوراسه ده یبرماس دان ات نی آلب کیتکان لار شوندان صوک بزلارنی بارمز نیده استرلیتاماق غه تورمه گه اوزاتدیلار آولده اون کون یاتدک خداغه شکر تورمه نی اشتب بلسه ک ده گناه سز بولب اچقه کررگه ده /111a/ خدا نصسب ایتدی بر خفالانمی ناحق فولصی نک رئیس لاری و باشقه کشی لارنک یالغان کورسه تولاری بلان جماعتم آلتی بالام ایکی یتیم قرداشم شولارنی قالدرب کیتدم گناه سز بولوم سببلی برده قایغرمادم حکومت حقلقنی تیکشرب بلماسدان گناه سز بنده نی جزاء قلماس دیب امید ضور ایدی. علییف نک آکته سنی یازغان وقتده پالته سی بلان بر یوکه سنیک یانغانن یازماغانلار شول وقتده سیل ساویت پرسیداتیلی خیرالدین فرحشاتف دیکان نی اچون پالته بلان بر یوکه نک کیگانن یازمیسز مینم چه مین مونی یازارغه صوریم دیمش بز صوغشده وقتده یاقن دان کیلگان پول یاندره یراقدان کیلسه یاندرمی دیب ایته لار ایدی دیب. شوندان یازمش لار. اولکنی قارغان دوختر باشده ایتکان ایتو قین ممکن ینه شه کیلب آتوغه اورنلی ناچالنیک لارنک سوزینه بوی صنب آتقان لار دیه اوزینک فکرنی یازمش در. شوندان صوک اولکنی استرلیتاماق غه اراتقان لار آنده زاوه لار گه ده تلار قچقرتب قارشی آلغان لار. یازب اوتمش ایدم بزنک بلان خبیر اسحاقف ده آشده بولدی دیه. بو بیچاره نک بخت سز لگینه قارشی ایون بارب تیکشرسه لار قان لی تون قانلی پچاق میچ باشنده یاتا ایکان میلتسه لار تابدق اولترکان کشنی دیب شادلق بلان پرکارردان سونچنی آلغان لار یاری. درست اوترگان کشی نی تابماغان لار تیک قانلی تون بله ن پچاق تابقان لار آنی بیت سویماغانلار پچاق بلان آتماغانلار پول بلان آلارچه اگرده تون اولتروچی بولسه اول عیبلی بولور ایدی. شوندان صوک اسحاقف دان سؤال باشلانه. سین مو عییف نی اولتروچی دیه بو جواب بیره یوق اخشامدان یوقلادم ایشکه ده چقغانک یوق دیمش نیک آلدی سن آتلودان ئولیسنک دیه عیب لاوچی قورقته تیکشرگز درستلارگز آتارسز دیمش. آلای بولغاچ فانلی تون بلان پچاق قایدان سزگه بارب کرگان جواب اول میکا کیلب کرمادی اول تون بلان پچاق نی من ئوزم آلب کردم نیکه دیسه گز کیچدان مین فلان کشی گه آت سویشرغه بارغان ئیدم شونده قانغه بویالغان مین قایتدم پیچ باشینه تاشلادم مونه قایدان اول قان دیمش هم ات سویدرغان کشی نی چاقرب سوراسه لار اول درست دیمش مونه اولتروچنی تابوغه شادلانو تچماغان کوتکه بوق یابشمس ایمش دیلار اورنداغی ناچالنیک لار /111b/ نیچکده بولسه اونداغی ناچالنیک سوزمزنی درست که چغارمز اشانماسدان بوتون پچاق نی مسکاوغه یبرب تیکشرتروب قایتاردیلار مسکاودان آت قالنی بولون راستلاب قایتارغان لار. ئش لار بارب چقمی ات نی ده یبرمه دیلار تون بلان پچاق ده دان ده بولمادی. بو کشی لار بیک خفاده قالدیلار اوزلارندان ئوزلاری قورقه باشلادیلار آتقان کشی لارنی آرستاوایت ایتدک دیب تیلگرام بیردی یکل بولسه ده اثبات ایتوی بیک آورغه قالدی. شوندان استرلیتاماقه تورمه کرو بلان بزگه بر کشی والچوک دان قچقردی اولکنی آلدرب دوخترلار کامیسینی سوراب یاکادان تیکشرتسون لار دیه. بزلار موندای اشنی قلماومز و کورماومز سببلی قورقدق بلکه تیوشسز روشده بزنک ضررغه أشلارلار دیه. اگر ده شول وقتده بو اشنی قلغان بولساق بدلار بلکه قوتلغان بولور ایدک. چونکه اوفاده پرافیسورلار دوخترلار اون یدی کشی بو حاقده آکته بوینچه و باشقه ئوز فکرلارنی یورتب اوزندان آتلورغه تیوش دیب تابقان لار اگر ده وقتنده کامیسیه قارغان بولسه شوندوق مسئله آچلغان بولور ایدی دیمشلار و اوچ آی استرلی تورمه سنده یاتب بزلارنی اوفاغه ازاتدیلار بارمزنیده اوفاغه بارب اسلید ستوننی کورپس قه همه مزنی بر کامرگه کرتدیلار برنیچه کوندان صوک بزلارگه گپو طرفندان اون بر کشنی غیب لی قیلب پرکارتورغه ئشگز بیرلدی دیه. صوکره موندان باشقه لارنی هر تورلی سروک بلان سیبیرا طرفنده فیسلکه که یبردیلار اومسکی گه ناریمسکی کرایغه و باشقه جیرلارگه. بزلار یا خدای نی بول ادیب یاتامز عالی صود اداره لارینه برنیچه کره سؤال غه چاقردیلار. شوندان صوک بزلارنی اویش کورپس دان دورت قاتلی استالیپن کورپیسنه تورلی کارمرلارغه قویدیلار. مین ایکنچی قاتده ۱۹ نچی کامیراده اولتردم علیم توقایف میکا کورشی کامرده ایدی حسنف اوچنچی قات ده ایدی روزه آی کیلب یتدی خدا قبول ایتسون تورمه نک ایکمه کی بلان صالقن صو اچب رمضان روزه مز توتدق بیش وقت نماز قالمادی خداغه شکر. شول وقتده مرحومه جماعتم کوکره ک بالاسی مریم اسملی قزم بلان کیلوب کورشب یویله شب کیتدی بو احترام لاری اوچون جناب حق الوغ اجرلار بیرسن آمین.

شوندان صوک آپریل آیلاری ایدی مش مش خبرلار جغا باشلادی بزلارنی قوتقارالار ایمش ‫/112a/ حاضر اشلارگز عالی صود آلنده زور ئشلارنی تیکشره تورغان استال گه چقغان مسئله نک آخری شوشنده آچلا دیدیلار بو اداره اسلیدواتیل پا واژنیم دیلام دیلار مونده عثمانف دیکان کشی اشلی ایدی. روس لارنک پاسحه بیرام لاری یتب قالدی. بردان بر کون بزنک ایبداش لاردان جیدی کشمزنی چغارب یبردیلار. تیک قالدق بزلار بش کشی مین عبدالرحیم عبید اللّٰه اوغلی توقایف حسنف اسحاقف هادی مؤذن. ایندی اویلادق بزلارنی عیبلی قلدیلار آخری اویلانب قالدق. قوتلب کیتوچیلار عبد الرحیم لطف اللّٰه اوغلی توقایف علیم توقایف عبد الرحمن آیدابولف بصیر دصینف احمد علییف مجید مناسیپوف. کونلار برنده نیکفارده توغان کیاوم مجید ولیوللین کیلب کورشدی هم کوچته نه چ لار کیتردی اول ایتدی آبزی قورقمه گز چغاچاق سز دیدی مین ایتدم سین مینی یواتور اچون گنه ایته سن باشقه لار کیتب بزلارنی آیرب قالدرماس لار ایدی دیدم مونه آبزی ئش موندان ایکان جیدی کشینک ئشنی قارغان شوندان صوک آورب کیتکان سزنک ئش گزگه نوبت یتمی قالغان بالنیسته دان سلامت چقسه سزنک ئشنی قاری یاچق در دیدی. مونه مونه چقاسز خدا قوشسه دیب یواتب قوواندرب کیتدی مای بایرامی ده یتب قالدی یاتامز کوتب بشنچی مای کونی کوندزگی آشنی آشاب قنه بترب تورا ایدک والچوک دان قچردیلار قادیرف چیست داوای اسکریه سویاوادو دیب قاوشاب قالدم ایشکدان چقغاچ سوزم باشقه ئبداش لارده بار مو دیه بارغزده چغاسز دیدی شونداق آلارده باگاژلاری بلان کیلب قوشلب برگه چغب ده کیتدک کانتورغه کرب قولمزغه کاغز الب چغب کیتدک تیک ایتدیلار ساعت آلتی ده گپوغه باررسز دیدیلار تورمه قابقاسندان چغب بار ایدک مرحوم عبدالقادر توقایف ایزوشچیک بلان بزگه قارشی کیله ایدی بزلار چقدق بیت قووانب ایتدک کولب گنه شولای منی دیب بزگه باررسز دیدی. مین حاضر ایزووشیک یبررمن دیب کیلب یتدی بزلارنی آلب باردی بزنی کوتب آش لار پشرب تورغان ایکان اللّٰه رحمت ایتسون آمین گپو غه باردق ساعت آلتی ده دیدی بزلار سزلارنی قایتقاچ بو حقده برر نرسه ایشتسه گز با بلسه گز بزنک شوشی آدریسمز بلان یازارسز تیکشرب بلورگه ترشگز دیه چقاردی. /112b/ دیمه ک ویرحاونی صود حکم گه بیررلک ئش تابمادی دیمه ک صودسز سلامت قوتلدق خداغه شکرلار اولسون البته حق لق اوستن بولورغه تیوش ایدی حکومت ده بیک یاخشی تیکشرب عدل لک بلان ئش قلدی مونداغی وجدان بلان حقیقت نی بلب بزلارنی آزاد ایتونی یاشاسن حکومت هم عدالت محکمه سی. شوندای دهشتلی ئشلار بولدی که حتی اول ئشلارگه قاراب حکومت ئشلاسه نه چاره بونی اشلامادی فقط توغریلق نی ئشلادی بتون عزیته لار بتون رابوچی لار سابرانیه سی بردان آقردیلار بولارغه عالی حزاء بیرلسن دیه حتی آمریکاده باشلا تورغان روس عزیته سی ده یازدی. مسکاوا غزیته لارنده هم بولدی. نیندای وجدانسز ظالم کشی لار بار ایکان. ۲۹ نچی یل ۱۹ نچی غنوارده باشقردستان اسان کیلدیف دیکان بر باشقرط ئیبده ش مسئله نی بلمه سدان مینی قان ازلاری دیه بر مقاله یازدی قرآن حافظ مجید قاری قدیرف دیه قایتقاچ ئوزم کوزم بلان اوقدم.

شوندای افترا شوندای یالغان نی نی وجدان برلان یازوینه خیران قالدم مونی اوقوچی لار دنیاده شوندای وجدانسز ظالم بار ایکان. بزنک اشمز مسکاواغه بارب آنده کورلب اوفاغه کیری قایتاردیلار یاخشی تیکشرب کورگز ملالار فولاق لار دیه شخصی یه تگزغه بیرلب ئش قلماگز دیه هم تنبیه قیلب یازمشلار در. ۱۹۲۸ نچی یل دیکابرنده آینده اشمزنک نومیره سی ۵۲۰ ایدی. خدانک رحمتی بتون عزیته لار عالی جزاء بیراون دیب طلب قیلب باقرسه لار ده صودنک عدالت بلان تیکشروی آرقاسنده بزلارنی صودقه بیررلک فاکته تابمادقلارندان صودسز چغارب یبردیلار خداغه تشکردان عاجز قالدق. سلامت قربان بیرامینک عرفه کیچه سنده ساعت اون برده قایتب عائله لرمزغه قوشلدق خداغه شکر بارب میلیتسیه اداره سنده معلوم بولب طنچ قنه تورا باشلادق. بو کونلار بزلارگه زور شادلق بولسه ظالم لار اورنداغی ناچالنیکلا یمه حاتم کونی بولدی. ایندی بولار نیچکده بولسه یلان کبی بر یاوزلق ایتو نیت لاری بولسه کیره ک بز آلارنی مونده یاشاتاچه ک توکل مز دیه بر فرصت تابب بزلارنی یاکادان بر سبب تابب بر ئش قیلاچاق لارینه اویلاب یوردک چونکه بولار اوزلارندان قورقه باشلادیلار بولارنی بزگه بر یاوزلق قیلورلار دیب بز نیچکده بولسه ‫/113a/ مونده توتارغه یارامی دیه میندان بر سبب ازلارگه ترشقان لار. بیگره ک ده صابر مقصودف صبر تحفت للین هم باشقه لار. شوندان صوک سینتابرنک ۱۹ نچی کوننده فولص ده نالوگ حقنده سابرانیه بولب شونده بعضی بر گراژدانلار کیف لارنده بولو سببلی قارشو سوز سویله گه نلار شریف جان علییف عبیداللّٰه دیکان ابداشلار. فولص پرسیداتلی مقصودف سزلارنی قایتقان لار قورته دیب شول کیچه ده بزلارنی هم شریف جان عبید اللّٰه ابداش لارنی قوشب قایتادان قولغه آلب شولوق کیچه ده استرلی تاماق تورمه سینه ازاتدیلار استرلیتاماقده برنیچه کون لار یاتب ینه دان اوفا تورمه سینه ازاتدیلار. بو آلنوغه استرلیتاماق ده بر چاقرب تورمشم اجتماعی چغشم حقنده صوراب یازدیلار ده اوفاغه بارغاچ باشقه نرسه سورامادیلار. اول آلنغان ده 25 3/2 ایکنچی سنده 85.11 مادسی بیردیلار.

شول اوفاغه بارغان دان بیرلی ۱۹۲۹ نچی یلنک آغوست آینه قدر بر سؤال سز یاتا بیردک. بو وقتده هر آولدان رایوندان مؤذن و حاللی آدام لارنی همه سن تورمه گه کیترب تورمه نی تولترب قویدیلار حتی اورن بولمی قالدی اوفا تورمه سنده بز بار وقتنده اوچ منک آدم یاتدک اییول آی لارنده کشی لارنی هر بر طرفقه ازتا باشلادیلار بزدان شریفجان عبیداللّٰه مناسپف لارنی یورطلارینه یبردیلار قالغان لارمز دان بر کوننی عبد الرحیم لطف اللّٰه اوغلی توقایف هم استرلیباش امامی علیم توقایف نی بزنک یاندان آلب ایکنچی کامرگه قویدیلار بر ایکی کوندان صوک بولارنی ده ماشینه بلان آلب چغب کیتدیلار ایکنچی کون بزلارکه اعلان قیلدیلار اول وقتده گپو اداره سنده اوچ کشی لک (ترویکه) کامیسیه بار ایدی شولارنک قرارلاری بوینچه اون یلدان میکا عبد الرحمن آیدابولف مجید حسنف قه بیش یلدان بصیر دصینف احمد علییف عماد الدین تحفت اللین که خبیر اسحاقف قه اوچ یل استرلی باش فولص نک بزلاره ناحالنی بولاک لاری شوشی بولدی. ۱۹۲۹ یل ۲ نچی آغوست کوننده اوچ یوز کشنی بر شالون قیلب ازاتدیلار آرخانکیل طرفینه خیرلی سی دیب یونالدک کون لار اسسی قزل واگون لارده هر واغونده ۳۵ کشی صو بیک آزبیرلار توبادان تیمر قزدره در شول روشده صمار پینزا مسکاوا پیترازاواد میدویژی غارا کیم شهرلارن اوتب ۱۱ نچی کونده مورمان تیمر یولی بوینده لااوخی دیکان استانسه غه ایلتب توشدیلار قاراغای اورمان ‫/113b/ سازلق لاواحی استانسه ندان آلتی کیلومیتر بر پونکت که باردق یورطلار تیره سنده اچنده برنیچه بارک لار بار کول بوینده کیرته بلان اوراتلب آلنغان. بزلارنی تزوب قویدیلار ده اسم قاملیه مز بلان سوراب تفتیش قیلب بتدیلار گپو ناچالنیک لاری اوزلارینک ایته تورغان سوزلارن ایتدیلار شول وقتده برنیچه آربالار بلان بزلارنک باغاژلارمزنی کیترب اویدیلار. ئوزمز کامندا بلان جایاو کیلدک. شوندان مونچه غه قودیلار اسسی مونچه بولسه ده کول بوینده کچکنه بر اوی اچنده برنیچه اسکامیکه لار اسسی صو بیروب یوندق است باش کیم لارمزنی دیزینفیکسی گه آلدیلار. یالان غاچ روشده چقدق ده چغو بلان بتون کشی لارگه یتارلک است باش آیاق کیوملارن کیترب ایوب قویغان ایدیلار آپاپاق کولمه ک استان کیمنلار یتورگه کون باتینکه بوشلاق (سوکوننی پینژاک) بورک بارسنده بیردیلار ده یووب قویغان تازا بر باراک که کرتدیلار کون باتوده کیلب ایدک بارک کرگانده کون یاقترغان ایدی چونکه بو یرلارده تون بیک قسقه بولادر. شوندان صوک یوقلاب یال ایتدک. تورومزغه ایکمه ک بر کیله دان بالق آشادق ده چای اچب بتکاچ یورتقه چغارب پاکیت لارنی کورب تفتیش قیلب دوختر غه کورنب کاتیگوریلار تعین قیلدیلار ده بیک سلامت یاشلارنی دورتنچی اورتاراق کشی لارنی اوچنچی آوروراق بو سرلی بولغان لاری ایکنچی که تیگوریه غه قویدیلار. توش یتدی آش بوتقه بالق کبی پورسه لارمزنی آشاب بوکون یال ایتدک. اوچنچی کوندان باشلاب ئشکه چغاردیلار اوچ یوز آدم بارده نیچو بر یل تورمه ده ۱۱ کون یولده آچلی توق لی کبل گه ن آدم لار آشاب تویب بولی مونداغی کشی لار ایته لار بولار نیندای خالق اوبژورنی کامانده می ئلله دیه ابدراب سویلشه لار ایدی.

شوندان بر کیله ایکی یوز غرام آرش ایکمه گی بیره باشلادیلار بالق کوب کوبمی آشاساک ده کوخته یاننده میچکخ سی بلان تورا ایدی. مونده ئش لاری شوندان ایدی سازلق تاش لق قاراغای اورمان آراسنده استانسه دان ۵۶ کیلومیتر فینلاندیه گرانیتسه سینه ساشا یول یاساو ایدی قازوب آغاچ لارنی کیسب یوللارنی تیگزلامه ک ایدی. بزنک اوچنچی لار آت آربالار بله ن قم بالچق تاشو ایدی تیاوچی بوشاتوچی حاضر آلب بارب بوشاتب ‫/114a/ شوندان صوک بره ر آی ئشلاب آلغه راق ۱۹ نچی پونکتینه اوزاتدیلار بر گنه باراق اولده ناچار شونده بر کول آشا کوپر سالالار ایکان نویابر جیدسینه قدر شونده کشلارنی شوشی نویابر بیرامی کوننی ئشدان قایتورمزغه بزلارنی یاتابقه چاقرا باشلادیلار بزلار ایندی بو کون بیرام کون آش صو یاخشی ایت ده بولور دیب قووانب قایتب ایدک مونه سیکا داوای ده داوای دیب پاستیل لارمزنی جییارغه توندق عبدالرحمن آیدابولف بلان ایکاومز دمینف بلان حسنف قالدیلار مونده اون یللقلارنی غنه یبردیلار حسنف بورنوقه کیتکان ایدی. قایده بارومزنی هیچ کم بیلمیدر. نرسه لارمزنی چغارب بر یرگه اییوب قویدیلار ده اوزمزنی جایاو یبردیلار باگاژلارگزنی کیمه بلان آلب باررلار دیدیلار بر زور کول بوینده ایدک اوزمز کون باتقان ده چغب کیتدک ۱۵ کیلومیتر ایکان بورن تورغان پونکت قه بارمز ایکان تون اورتالارنده نادزورلار مونده بر ساعت یال ایته سز دیدیلار اورمان اراسی سازلق یاتورغه اورن یوق قایدا آغاچ توبی قایدا یاتقان بورنه لارگه باشمزنی تراب یوقلادق یاقترا باشلاغاچ قوزغالب کیتدک ده کون چغوغه بارب یتدک کیلسه ک باگاژلارمز یوق کوته مز کیچ بولب بارا بر وقت خبر چقدی کیمه باتقان دیه بر وقت کیچ ساعت اون برلارده کیمه کیلدی دیب خالق شو ایته باشلادی. یوکرب باردق کیمه کیلب توقتاغان بتون نرسه لارمز صوده کیمه اچنده یوزب یاتالار ایدی آلب کوچ که کوتارب باراک غه کرتدک بتون نرسه صو مندر یورغان تون پیمالار آزق شیکر مافه رگه بولغان نرسه جبب بتکان ایدی. شوندان تون یوقلامی قویاش چقغانغه قدرلی الب یللاب برآز غنه قوردی. یقو یوق تاماق غه آشاغانمز یوق داوای یاتاب قه دیب آقرا باشلادیلار. ایده جوش کیم لارمزنی آقره غه آسب قولغه بر ایکی توزلی بالق بیردیلار ده آلب چغب ده کیتدیلار آلتی کیلومیتر بورن توشکان استانسه مز (لااوخی غه) پویزدکه اولترتدیلار ده قایده بارومزنی بلمیمز. شول درجه ده قینالدم قول باشمه چوبای چقغان ایدی آور نرسه لارنی کوتارب بولمی رحمت لار بولسن قایناغام آیدابولف یاردم قیلب کوته رشب باردی. توزلی بالق آشاب فواغونده صوق یوق نی اشلارگه بلمیمز ته ره زه دان قار سوراب آلب آشادق آنی ده بیرمیلار فاغونلار صووق نویابر آینده ایدی. /114b/ بارب پاپوف اوسترف دیگان بیلامور دیگزی بوینده شونده توشرب آغز باگاژلارمزنی کوتارب ۳ کیلومیتر باراق غه آلب کیتدیلار. مجبور بولدم نرسه لارمزنی یولده تاشلاب کیتارگه نادزورلار آل نرسه لارگنی دیه نی ماگو مینم قول باشم آورته دیدیم. نی تله سه گز شونی اشلاگز نی جواب بیبرسز دیدم. شوندان بر تاقته لار قاراولچی سنه قالدرب کیچ بولدی ساعت اون لارده ایدی بر وقت کم نک باغاژی قالغان دیب قیچقردیلار یوکرب چقدم مینم نرسه لارمنی آت بلان کیترکانلار سلامت آلدم. بو یرده اون ایکی کون کرانتین ده تورامز ایکان. بوندان فائده لانب یوش کیم لارمزنی بارنده کیبدرب آلدق. اون دورت کوندان صوک ینه بزلارنی یاتاب قه آلب چقدیلار قایده بارومزنی بلمیمز بیلامور دیگزی بوینده پراحوطقه تویاب ازاتدیلار کیچ ساعت بیشلار ایدی خالق کوب پراحوطنک اوستنده بارامز شپانه دیکان مخلوق لار ده کوب ایدی. پراحوطنک آستینه توشردیلار چونکه آندان تاوار آزق بکب نرسه لار کوب ایدی. دیگز اورتاسینه کرب کیتدک تون له بولدی مونه بر وقت جیل قار بوران چغب کیتدی بر قیامت بولدی پراحوط اوستنده جیل بیک کوچلی خالق بیک قچقرا بیکره ک ده شپانه لار کم لاری بیک یوقه بزلارده تون پیمالارمز بولسه ده باغاژمرنی چیشمه دک قورق دک آلورلار دیه مین بیک قالتری باشلادم پراحوطنک قایده باردی بیلمیمز تیک بورانده ایلانب یوری بیره تیشلارگه ایندی بارام ده ماتروس لارنک بولمه سن آچب کردم ده چاوا استاریک دیب مین اوتندم ممکن بولسه آز غنه یلنب چغار ایدم دیه یارار یلن ده بزلار حاضر اشکه چغامز سین مونده قارول بولب توررسن هیچ براونی کرتمه دیه اول آراده اوزلاری قیماق پشره لار ایدی میگا بر ایکی نی بیردیلار هم پشکان به رنگی بیردیلار چای ده اچدم یلندم راحت مونچه کبک بولمه ده بار بیره م طشده غی خالق پراحوط اوستنده تاپانب یوریلار مین مونده اوجماخ غه کرب آلدم. خداغه شکر دیب اولترا ایدم. ماتروس لار قایتب کردیلار نو استاریک فسو پاردکه مو دیب سورادیلار ده پارادکه دیدم قارشی پراحوط آدشقان دیب هیچ کورب بولمی بوران تولقن کیچلی باتب کیتمه سه لار یارار ایدی دیب سویله شه باشلادیلار. تاک ده یاقن لاب قالدی. /115a/ یاقتدری کون چقغانده ایلانب کیری پاپوف اوستف قه قایتدق. پراحوط چغاردیلار تاغن کامانده بلان کیچه گی اوچ کیلومیتر باراق غه آلب کیتدیلار ینه ده باغاژلامنی آلمادم. نادزورلار آقرسا ده مین آور دیه یار باشینه تاشلادم ده کیتدم یوغالسه سز جواب بیررسز دیدم ده کیتدم. بارب باراق غه کردک ئرلی بیرلی چای اچب تاماقلانب یوقلاب یال ایتب فاحته یانینه کیتدم قابقه توبنده کانطورنک ایو ئالدنده مینم نرسه لارمنی کیترب قویغان ایدیلار سلامت ایکان کوردم ده باراق غه قایتدم. بو کون یقلادق ده ایرته لاب ینه یاتاب قه آلب چقدیلار فاحته یانینه تزدیلار مینم ئش باغاژده ده تدان چقدم ده کچه گی اورننده یوق نادزورغه مینم باغاژلارم قایده کیترب بیرمه سه گز مین کیتمیم تلاسه گز آت گز دیدم. باغاژنک تابلور قورقمه ایده ره تکه کر دیدیلار. یاری اشانب چغب کیتدم پراحوط یانینه بارب توقتادق مین هامان نره لارمنی تابدرام ۱نچی گودوک بولدی یوق ایکنچی بولدی یوق قایدا نرسه لارم دیب نادزولاردان سرویم حاضر کیله دیلار اوچنچی گودوک بولدی بزلارنی پراحوطقه کرتدیلار شول وقتده مینم نرسه لارمنی جان غه سالب کیترب کرتدیلار سلامت الدم توشدان نادزورلار پاوچیل فسه دیب سورادیلا آلم دیدم. پراحوط قوزغالب ده کیتدی ایندی بلدک موندان آلتمش کیلومیتر دیگز اورطاسنده سالافکی دیکان اوتراو ایکان بیش ساعت یول ایمش. سلامت بارب جیتدک پراحوط یه کر تاشلادی چغارا باشلادیلار پرستین تولی ناچالنیک لار هم باشقه حالق لار چقدق ثارشومزغه حسنف ایبداش کیلب کورشدی مین آیدابولف ایکاومز برگه سو سلامت سین مونده منی سزدان کیتکاندان بیرلی مونده کیلب حاپر باراق ده قاون بولب توراب ئشم یاخشی دیدی. یاری بله سز حاضر بز مونچه غه بارامز بزگه اورن آلب قوی اوز یانکدان دیه ممکن بولسه ترشورمن دیب قالدی بزلار کیتدک ۲نچی کروب تون ساعت اون ایکی ده بارب حسنف نک یانینه کردک باراق بیک زور قاراغای دان ئشلان گه ن یاقتی میچ لاری یاغلب تورا بیش یوز کشی بار ایکان یاخشی عنه اورن قویلغان ایکان رحمت. یوقلادق. ایرته بلان توردق چای پای اچب یه ایبداش بزلارنی ده /115b/ ایندی دیدک کاماندیرنی کوردم اکارمزنی ده دنیوالنی ایتب قویارمن دیدی. یاری دنیوالنی بولب بر کون توردق ده منه قچقرا باشلادیلار یاتاب قه دیب شوندوق بزلارنی ده بارمزنیده پاستیل لارمز کوتارب چقدق اوچ قدر کشی بار ایدی. نرسه لارمزنی تیکشرب بزلارنی ازاتدیلار حسنف نی باشقه یرگه بز ایکاومز ۱۱ کیلومستر سالافکی نک (موکسلم) دیکان پونکتینه یوک لارمزنی آتقه تویادیلار اوزمز جاوای کون باتقانده باردق تون صووق بیک ازاق تیکشرب بزلارنی زیملانکه باراق غه قویدیلار بو ایسه کرانتین باراقی ایکان. چیلابی تیره سندان باشقرطلارده بیک کوب ایدی. قونشاق آولی سلیمان ملا باشقردستان نک عالی صودنده آدواکت بولب اشلاگان دینیکین دان لینین غرادنی ساقلاب قالوچی باشقرط پولکینک کاماندیری بولب اشله گه ن نوری اعظم تاهرف ده بار یدی. باراق لار بیک اسسی قاندالابرده یوقلاب بولمی بر کون کیچکی پاویرکه گه چقغانده صووق تیدرب بیک قای آورب قالدم ۴۰ درجه اسی لک بولدی. شوندوق مینی شفا خانه گه آلدیلار آیدابولف باراق ده قالدی. شفا خانه برآی یاتب سلامت لکمی ایکنچی کاتیکوریه توشب چقاردیلار بو وقت ده آیدابولف نی قایتادان کریمل غه اوزاتدیلار کیل که ن یرمز. شولای ایتب مین یالغز قالدم شنا خانه دان چقغاچ یاخشی آغاچ باراق غه قویدیلار باراق زور یاقتی یلی اوچ اورنده پیچ لاری بار ئشکه قوشمی لار سزلار ایتوالید سزگز سزلارنی اشکه توشرغه حقمز یوق دیه ناچالنیکلار جواب قایتارالار ایدی. است باشقه قسقه کیم پیما بیه له ی کبک نرسه لارنی بیردیلار کونینه دورت یوز قارا ایکمک اون اوچ غرام شیکر دورتنچی کاتیگوریه دان حسابلاب کونینه اوچ مرتبه اسی آش بیره لار ایدی. باراق ده تیک یاتا بیرگز دیدیلار. یاتامز جای لار یتدی آز غنه ایکمه ک کوب راک بولور ایدی دیه کانطوراده استروژ بولب کره ئالدم. مونده یاخشی غنه بوله باشلادی کانتور آدم لاری اوزلارینک آش کاتچکه لارنی ده قای وقتده قالغان ایکمه کلارن ده بیره لار. مای غه قدر شولای یاخشی غنه تورب ئیدم بشنچی مای ده ینه یاتلب قه اوزاتدیلار قایده ایکانن بلیمز. باردق کریمل غه آنده آیدابولف ایدی بزلارنی کیچ مونچه ده یوقلاب ایرته ن قیدادر آلب کیته لار. ایرته ن توردق باراقدان آیدابولف ده کیلب چقدی اولا ده بزنک بلان برگه باراچاق /116a/ ایدی. کیتدک ۲۰ کیلومیتر قدر بیلامورنک یاینه بارب توقتادق بیش کیلومیتر قدر دینگزدان اوطراوغه اوتدک بو وقت دینگزده بباراق زورلغنده بوز آغا ایدی شول بوز آلارسندان کیم بلان اوتب ئنزر دیکان پونکت قه باردق بو یرده زور چرکاولار بورن مناستیر بولغان ایکان. مونده توقتاب برآز پاویرکه قیلغاندان صوک برآز کشی مونده قالدی هم آیدابولف ده مونده قالدی بوگلمه رایونی عبدالباری فتاحف دیکان ملا ده مونده تورا ایکان یاری ئه بزلارنی دورت کیلومیتر آلغه ایکنچی کالغوفه دیکان پونکت قه اوزاتدیلار. مونده ده چیرکاولار تاو باشنده شول تاو باشنده غی چیرکاوگه بزلارنی قویدیلار بتون بیلامور دینگزنده پراحوطلارنک یوروی کورنب تورر ایدی. کیلسه م بزنک ایبداش حسنف مونده ایکان اوچراشب کورشدک اول شفا خانه ده سانیتر بولب ئشلی ایکان سینده سانیتر بولساک اورن بار عریزه بیرر دیدی شوندوق عریزه بیردم ده قبلول ایتدیلار ایکاومز شفا خانه ده ئشلی باشلدق ۱۹۳۱ نچی یل آغوست باشینه قدرلی. ما آیلارنده کون باتسه ده یاقتیلق بوتمی ایدی تونده حات یازب بولسه ایدی اوتسز. موندان صوک بو بالنیتسه نی یوق قیلدیلار ده بزلارنی مرکز کریمل شفاخانه سینه کوچردیلار بتون اورولانب آلب باردق مرکز شفا خانه سنه بارب آنده ئش باشلادق شفا خانه اوچ قات لی کریپست اچنده دوخترلار آزربیجان لی جودت افندی هم باشقه لار ایدی برگه قدر مونده ئشلاب صوکره بزلارنی ینه دان یاتاب قه چاقردیلار قایده ایکانن بلمیسز شولایده راسییه گه دیب مش مشلار بار ایدی حسنف نی چاقرسه لارده اول قالدی اوزی تله ب آنده کانال ئشلارغه بارر حال یوق ئلی دیب. مونده روسییه نک مشهور آدم لارندان بوگلمه هادی آطلاسف شاعر سعید سونچه لی مسکاوا امام عبد الودود فتاحف قزاق لاردان یوریست احمد بایتورسونف لار بار ایدی هم سلطان علییف اوفانقی آلار قیلدیلار. بزلار پراحوطقه اولترب ۸ یوز کشی چغب کیتدک آولده کیلب کیتکان پاپوف اوسترفقه کیلب آندان پویزد بلان کیتردیلار کیم شهرن اوتب شاوین دیکان استانسه غه دورتنچی آتدیلینیه گه قاری مای غوبه دیکان یرده. کیلب توشدک بر گنه باراق تازلق قارغای اورمان آراسی شونده توقتادق /116b/ آزماز عنه کشیلار بار ایدی مونچه یاسی باشلادق کچکنه کوخنه سی بار ایکان باشقه نرسه یوق ایدی بر ایکی کوندان صوک یاتاب کیله باشلادی راسییه دان هر کون کیلو استندن بر کوننی یاتاب ده اولداشمز عز الدین عبداللّٰه اوغلی سعید اللّٰه سیف اللّٰه اوغلی آیدارالی آولینک مؤذن نی قارشی لاب آلدق بیک قواندق توغان لارمز کیله گه ن کبک بولدی خوش نی ئشکه یبردیلار دیدک بز نیسزراک ده ئشلی ایدک مونده کانال یاسارغه دیب یبردیلار ایدبلار شونده بلدک بزلارده مونده کانال غه کبلومزنی ۱۹۳۱ نچی یل نویابر ۱۲ سنده بیلامور کانالنی ئشلارگه باشلادق سازلق قاراغای اورمان نی کیسب کوپر سالب قانال ئشلی تورغان یرگه قدرلی یول یاسادق شوندان کانال قازی باشلادیلار. بزلار قارت ایکنچی کاتیگوریه بولو سببلی یکل اشده بولدق کوخنه غه اوطن کیسو و باشقه لار یگرمی لاب کشی بر بریگاد بولب یوردک گاپون دیکان اوکراینلی ایدی بریگادر ۱۹۳۲ نچی یلغه قدرلی شوشی مایغویه بولکی شاوین استانسه سنده بیلامور کانالینک باشندان باشلاب ئشلادک سکز منک قدرلی محبوس لار بولب اسمینه بلان کونن تونن ئشلادک بزلار خداغه شکر یکل ئشلارده کنه یوردک توکاگه ن قم نی لارنی تیکزلاب تیوشلی اورن لارنی تازارتب سبرب شوندای ئشلارده بولدق شوشی یلنک نویابر‌اینه قدرلی کانال نک ییر ئشلاری تمام بولدی هم ئش وقتندن ایکی کونگه بر کون ئتکوت بیردیلار. آندان کانال بتو مناسبتی برلان اشینه قاراب میکاده بر یل بیردیلار. بو کونلارنی باراقلارغه باراسن دیه. مینم عریزه م بولماسه ده آیدابولف قه ایتدم. ئیده بزده باریق کامیسیه گه دیدم ده توکل باردق کورندک یازدیلار بر نرسه ده ایتمادیلار. فیورال آیلارنده ۳۳ نچی یلده بیک صووق کون ایدی یراق غه بارب بوره نه کیسب قایتب بیک آرب یوقلاغان ایدک تون اورتالارنده قدیرف بارمو دیه قچقرب چاقردیلار تیز بول ئیرک که کیته سن دیدیلار آیدابولف بلان ینه شه یوقلاب یاتا ئیدک آبدراب قالدق اول قالدی. مین توننه ساعت برنچی ده چغب کیتدم چقسام قابقه توبنده ۲۵ کشی لار باغاژلاری بلان توقتاغانلار هم یوکلارن چاناغه تویاب یاتا ایدیلار آلارنی کوندزوک چاقرغانلا مینی باراک لاردان تابا آلمی یورگه نلار ایکان. سلامت چغب کیتدک ئوزمز جایلاو حالنده تون بیک صووق ایدی. ۱۵ کیلومیتر مای غوبه دیکان پونکت که باردق ده یتدک مونده ۱۵ کون کرانتین ساقلار ایمش. شونداق کرانتین نی باراق غه کرتدیلار. /117a/ مونده اون بیش کون تورت بزلارگه یگرمی بیش کشیگه اختیاری سورگن گه کیتارگه براولار مه له که سکه براولار پوگاچف قه بزلارنی فیاتکه غوبرناسنده کوتلوس دیکان شهرگه دفوینه صوی بوینده شونده باررغه قوشدیلار. دیمه ک بزنک ئیرک که چغومز شوشی بولدی بزلارنی قالغان بیش یلمزنی شوشنده توررغه تیوشلیمز ایکان قولمزغه گپو طرفندان یازلغان دوکامینت نی بیردیلار ۴۴۴۰ نومیرلی یازلغان شولای اون یل غه سیاسی ماده 58.11 بلان قولغه آلنغان قدیرف گپونک کاللیگیه سی قاراوی بوینچه (ساگلاسنی قاراری بلان) قالغان وعده سنی بیلده لنمش ییرده تمام لارغه دیه یولمزغه آزق بوش پویزد بیتلی بیرب قاراولسز پویزدگه اواترب یونالدک. ۸ نچی مارت کونینه کوتلسقه بارب توشب نرسه لارمزنی کارما خرانینیه گه تابشرب میلیتسیه اداره سینه ریکیستراوایت اتیلدک. کون بیک صووق ۵۰ گرادوس قونارغه اورن تابب بولمی کیچ بولدی بیک قیبات چیلق قاره ایکمخ ک نک کیله سی ۱۰ صوم سوت یارتی لیتر ۵ صوم بزدای محبوسلار آچلقدان سووق دان اوراملارده اولوچیلار بار ایدی. قایدا قونارغه میلیتسیه گه بارساق مونده فاتیر یوق آنا بر کیلومیتر بولور شونده بر بیزپریزورلار شپانه لار یاتالار شونده بارب قونماسه گز باشقه یرده اورن بولماس دیب ایتدی. آنده قونساک ایکی یوز غرام ایکمه ک ده بیره لار دیدی. شونده کیتدک بارب کردک نه در بر باراق کوز کورمی اچی توتون پوچماق ده غنه بر صوقر لامپی یانب تورا ایدی. سکی قرنده اولترب قنه یوقلامی چقدق ده ایرته بولغاچ تیوشلی ایکی یوز غرام ایکمه ک نی آلدق ده چغب کیتدک. میلیتسه گه بارب بزلارنی قایده یبره سز دیب سورامق نیکولسکی رایوننه بارب معلوم بولورسز آنده ایتورلار قایده توررغه دیب. آلسه بزگه کاعز بیرگز یولده کوراتیرغه کررگه دیب کاغز هر سیل ساویت که یازدی بولارغه کفارتیر بیلسن قونب کیتارگه دیه. قولمزغه کاغزنی آلب چقدق ده ایبداشلار بلان جیلوب سولاسدک بو کون کیته مز دیه هر بر کشی نرسه لاری کوب بولغان لار تاقته دان قاداقلاب بلکه ی چانه یاساب آلدق. شادرین اویازیقونشاق آولی نک ملا سی وفا سلیمانف بلان ایکاومز بر چاناغه تویاب برگه تارتب دوینه صوندان بوز اوستان چغب کیتدک یا اللّٰه خیرلی سفر دیه شوندان الوغ آرخانگیل یولینه توشب کیتدک یگرمی بیش کشی برگه /117b/ یول بوینده زور دور روس آول لاری کیچ بولسه سیل ساویت که بارب ایتب فاتیر سوراب آلامز شولای ده صووق ده اورامده بار ایکی ساعت توررغه توغری کیله هر ایوگه بولب تاراتالار ایدی. شولای ایتب برنیچه کونلار چانا تارتب باردق بزنک بارا تورغان نیکولسکی دیکان یرنی هیچ کم بلمی ابدرادق بر آولده میلیتسه اداره سینه کرب سورادق بزلار بارغان یرمرنی بلمیمز سز بلوب بزلارنی یولغه سالسه گز دیب ناچالنیک توراب کارته نی قاراب ایتدی سزلار یکغلش کیریگه کیتکان سز دیدی حاضر یول گزدان کیری قایتب آندان یول لارده سوراشب بارا تورغان اوزنغزنی تابارسز دیه بزلار بورلدق ده ایلانب قایتدق. کوتلس قالاسینک قارشوسنده بر زور روس آولی بار کیلب شونده قوناق ایرته لاب تورب بر اورن غه جیلشوب مصلحت قیلوشدق یه نیشلی بز بارامز مو شول اورن غه بولماسه کیری کوتلس قه قایتب بز سزلارنک یبرگه ن اورننی تابمادق نیشلاسز. ایکنچی ییرگه یبره من دیدی. قولمزغه کاغز آلب ایدک اورام ده بر باراق ده تورغان رابوچی لارنک بریکادیری ایکان باراق موندان ایکی کیلومیتر بزده اش بار آلورمز دیب بزنی چاقردی ابداش بلان سویلاشب باررغه بولدق ینه دان میلیتسه گه کرب ایتدک بزلار مونده قالابز ایندی دیب یارار دیدی. شوندوق کوتارلب باراق غه باردق برنیچه کوندان صوک بزلارگه اش بیردیلار اشپال کیسارگه نومانی تولترساق ایکمزگه ۹ یوز غرام ایکمه ک تولماسه ایکمزکه دورت یوز غرام استالاولغه ساتب آلورغه تالون بیره لار باشقه یوق. شولای ایتب اشلاب قارادق نورمانی تولترب بولمی هر کون ایکاومز که دورت یوز ایکمه ک اشلمی اول نرمانیده بیش کوندان صوک بیره لار بیش کون نیچوک توررغه کیره ک آقچه غه آلورغه ۱۰ صوم کیله سی آقچاده یوق کیم لارنی ساتا باشلادم یدی قاداق جون باشقان پیمانی بیش یوز غرام ایکمه ک بیردم یاخشی کون چومادغم بار ایدی زگرانیچنی آنی هم بیش ایکمه ک که بیردم شولای ایتب آرتق نرسه نی بارنده ساتب آشاب بتدم اوزم حال سزلانب اشدان قالدم آیاق بیت لار ششب کیتدی حال مشکلگه قالدی اجلم شوشنده ایکان دیب اویلاب یاتدم. اللّٰه نک رحمتنده بولسن جماعتم فاطمه اوزلارینه بوماسه ده بارن تابب بر پاسیلکه صالدی برآز آقچه آزراق مای توقماچ صوخاری اون شونک بلان برآزغه سوزلدم. بوده بتدی ینه بر پاسلکه آلدم بو هم تمام بولدی. بو وقت اوطز اوچنچی یل مای آیلارنده ایدی. اولان لار چقدی دوینه توغینده کوبشه قمزلق قوزغالاق /118a/ جییب قایتام ده توز سالام پشررگه اون یوق مونچه غه بارب قنه پشره م شونی آشیم ده تیرله ب راحت لانب یاتام قای وقت ده جیتن اورلغی آلام براتکانی هم شونی قردرب قویب آشقه سالام کوندان کون حال بته ایدی حتی حاجات مه اورمالاب بارا تورغان بولب قالدم بیت شیش آیاق شیش نرسه نی ساتب بتدم تیک ایودان چقغان بر تونم قالدی یاخشی بره ن اچلی ایدی کشی لار ایته لار سین بیت اوله سک آو لارغه چغب کیتارگه کیره ک آزماز رزق بیررلار شولای ایتب بلکه سلامت لکنی قوتقارب قالوسن دیدیلار. ئه مینم آولغه باررلق حالم یوق ایدی خدا بر یاردم بیرسه نی بولسه ده آولغه کیته ر ئیدم دیدم. ایندی اولودان باشقه اش قالمادی. مینم بلان برگه کیل گان یولداشم سلیمانف یال کوننی کوتلس بازارینه کیتب ایدی قایتقانده یولده اولب قالغان. بر چوقر اچنده اولگن بارب تابب میلتسه گه بارب معلوم قیلدم برنیچه کون یاتقان صوک قایده در آلب کیتب کومسه لار کیره ک اللّٰه نک رحمتنده بولسن آمین. کوبده اوتمادی دوخترلار کامیسنیه چاقردیلار. بارب کورندم اسپیکه گه یازدیلار یوز پراتسینتنی یوغاتلقن دیه آکلادم مینی آکته قیله لار دیب شوندان سورادم بو کامیسیه نک ریزولتاتی قاچان بولور ایکان دیه دیدیلار معلوم توگل بلکه ایرته گه بلکه اوچ آیان بز درستنی ایه آلمیمز دیدیلار. مینم ایک آغر کونلارم ایدی بو کون لار بولارنک جوابنی کوتسه م اولب قالارمن بولماسه خداغه تابسرب توننی ساتیم ده پویزد بلان قایده بولسه ده کیتارمن دیب ایلادم اولسام یولده اولب قالارمن بلکه خدا بر یاردم بیرر دیه قایتدم ده توننی ساتدم ۴۵ صوم غه ایرتوک آرقه غه قابچقنی آسدم ده کیتدم کوتلس قه بزکه ایکی کیلومتر ییر دی باردمده یارتی لیتر سوت آلدم یارم کیله ایکمه ک تاماقنی آزراق قویدردم ده کیتدم استانسه غه توکل خدا کاسسه دان بر بیش استانسه لق یرکه بیلیت آلدم ۵ صوم تولادم. ایندی ازقلامی پویزد کیته چه ک لاکن پویزدکه کرکه نده گپو نک کشی لاری قاراب تورالار بزدای کشی لار کیتماس دیه یا خدای پویزد کیلدی پاسادکه بوله باشلادی مینده یا اللّٰه دیه کوب چیلک حاخول مارچه لاری آراسینه ئشقلانب /118b/ پویزدغه کردم ده ئشک باشنده غنه یوقاری منب سوزلب قنه یاتدم اوطن قویارغه پولکه نک بر جهتنده آز غنه ریشوتکه ده بار ایدی بر وقت گپو نک کشی کرب فاگون بوینچه تیکشره باشلادی مینده حیات بلان اولم حالنده یاتام یا خدای دیب کورمه دیلار اوتب کیتدیلار. شوندان بیلیت آلغان استانده غه کون باتوغه بارب یتدم طنچ قنه کیل گه ن وقتمده کوریم ئلی دیب استانسه غه توسدم اگرده توشرگه ن بولسام ایرته لاب واتکه شهرینه بارب یته ایدم. توشم بلان کیلدی ده توقتادی ده دوکامینت سوری باشلادی یاری بیلامور کانالندان آلغان دوکامینت نی کوتلس ده وقت میلتیسه دان باشقه کیتام دیب سوراب آلغان ایدم. کورسه تدم اشانمادی پویزددان آلب قالدی ده استانسه غه آلب کیتوب بر اورنغه قویدی مین کیل گه نچی شونده تور دیدی. برآز کوتب توردم بر یارتی ساعت قدرلی کیلب یتدی ده دینی مینی قزل فاکونلار اراسنده بر یول بوینه توقتاتدی ده ینه مینم یاغه اون کشی آلب کیلدی آلارده مینم کبک کشی لار ایکان شوندان گپونک وکیلی پولاموچنه ی کیلدی دکامینت گه قاراب سورادی نیک قاچدک دیب مین دیدم قاچقانم یوق دوکامینت قولگزده بیت دیدم یوق آنداغی ئه موندان کوتلس دان دوکامینت یوق بیت دیدی. مین ایتدم مونه مین ایکنچی اورنغه بارب لارگه دیب کیله م ئوزم حال سزلاندم آنه مینم ئشلار بیک آور ایندی یکل راک ئشکه بارامن دیدم. شوندان صوک مینم دوکامینت نی قولمه ده بیردی ده تکه اون کشی نی فاگونغه کرتدی مین قالدم کیت دیکان کشی ده یوق تور دیکان کشی ده یوق قاراب توردم بلکه مینی قالدرغاندر دیب آقرن آقرن غنه فاگون لار آرسینه کرب کیتدم. باردم فاگزلغه کردم تون باتقان وقت ایدی. بو ایون آیلاری تون نک بیک قسقه وقتی ایدی فگزال ده کشی یوق بر اوزم یوقلامی اولترب چقدم ایرته بولدی کشی لار جیوله باشلادی بر کامسامول کیلدی ده ینه میلیتسه گه آلب کیتدی. بارب ناچالنیک که ایتکاچ ناجالنیک پوسکای یاوا اول تیکشرلکه ن دیب مینی یبردی. قایتدم فاگزلغه دوکامینت قولمده اوطز صوم قدر آقچه بار یانیمده توتام ده ۱۹ صوم بیرب فیاتکه گه بیلیت آلدم قالغان آقچه م /119a/ ایکمه ک آلدم ده آشادم پویز کون باتوغه کیله ایدی مونده کونینه بر گنه یوری در وقت یتدی پویزدکه چقدم ده پویزد قارشیلاب کیچه مینی توتقان میلتسه کوردی ده بابای کیته سن منی دیدی کیته م شول یبردگز بیت دیدم ئه یده والای دیدی ده مین یا اللّٰه دیب قیاتکه گه قاراب یول توتدم توکل کیله چه کنی بولار خدا بلادر.

ئیرته سی کون ئیرته لاب فاتکه گه کیلب یتدم استانسه آلدینه چقدم ده قاراسام بتون یولچی لار طشده ده یاتالار ایدی مینم بو وقتده بر آشارلق ایکمه ک ده بر تین آقچه ده یوق ایدی قایده کشی لار آشاب اولترسه لار شولار آلدینه بارب آز غنه ئکمه ک بیرگز دیه سوراب آزماز یورک یالغادم. سورادم بازار اوزاق مو دیه آنچه اوزاق توگل دیدیلار بر کولمه گم لار ایدی کاجوننی شونی آلب بازارغه کیتدم بارب کردم ده اون صوم غه صاتدم آز غنه ایکمه ک قاتق آلب آشادم خداغه شکر شولای بازار آراسنده یورگه نده بر مسلمان قارت نی اوچراتب سلام بیرب سوراشدم بوگلمه اویازندان ایکان. بابای مونده مسجد بارمو دیه دیدی بار کوبدان توکل بولغان ایدیم ملاسی اوفا اویازی دان کیلگه ن ایکان. ممکن بولماسمی میکا مسجدنی کورساتورگه ممکن دیدی شوندان مینی آلب کیتدی برنیچه کوارتال لار اوتکاچ مونه قرداشم شوشی اورام بلان توغری اوک یاغی بلان بار شونده مسجد که آلدینه بارب چغارسن ایکی یه تاژلی مناره سی یوقا قزل کیرپیچ دان سالنغان ملاسی مسجدنک اوزنده تورا دیدی یاری رحمت بابای دیب اوزاتب آیرلب کیتدم. مسجدنک آلدینه توقتاب تورا ایدم براو ایکی قولینه صو کوتارب قایتب کیله قاراسام ئوزم نک مدینهء منوره ده بر مدرسه ده کورشی بولمه ده نیچه یل برگه تورغان ایبداشم احمد شوبان ایدی اول مینی تانمی توردی ده برآز صوک تانشب ایده رحیم ایتکز دیه مینی آلب کردی. خوش حال لر نیچوک دیب سوراشه باشلادی یاری صوکندان سویلارسن دیدم ده اول سزدان بر التماسم بار ممکن موسزده بر اوچ توررغه ممکن تورمش زمانه چه باررن آشارمز رحیم ایتگز دیه یوق نی عیب ایتماس سز دیدی یاری رحمت مینم فاگزل ده آز غنه اسکی موسکی کیم لارم بلان تابچغم قالغان ایدی شونی بارب آلب کیلیم دیدی یاری دیدی شوندان بارب آلب قایتدم چای حاضرلادی احوالنی سویلادم شولای بر وقت قزاندان شهر شرف ملا دی کیلب چقغان ایدی قدر الحال یاردم قیلب یبرگان ایدی ‫/119b/ اول وقتده خالق بار ایدی بای لار ده آزراق بار ایدی حاضر کشی بیک آز قالدی. قدر الحال تورشب قارارمن دیدی. بیچاره آلتی بالاسی بار اوزی چومادان یاساب آبصطای بازارده یورب کونلک رزق تابالار ایدی حالی بونک ده بیک اور ایدی شولای بولسه قاره یوز مورسه تمه دی اللّٰه نک رحمتنده بولسن امین ایندی تاماق یویارلق آش یوق نیک جان ساقلارلق غنه ایدی میم بولسه بیک آخر درجه ده یونچب کیلگه من بازارغه چغام بار کشی لاردان آزراق سوریم قایسی قاتق قایوسی بر قابم ایکمه ک بیرورلار ایدی ایکمه ک ساتا تورغان مگازین آلدینه بارب توردم بعضی براولاری بر کیرک بولسه ده بیرب کیتارلار ایدی. احمد افندی قایتاده ایبداش برده اش چقارب بولمی دیدی. بو احمد افندی فیاتکه نک راییوننی امامی هم محتسب ایدی قاراماغنده کوب مسجدلار بار ایدی اوزگز بله سز بر یول بار اگرده بارسه گز موندان ۴۵ قرق بیش کیلومیتر مسافه ده مینم قاراماغمده نوقرات دیکان بر آول بار بورن بیک بای آول ایدی آلتی دانه مسجدلاری بار. شهر شرف نی ده شونده یبرب ایدم یاخشی یاردم بیرب یبرگه ن ایدیلار. باروغه ایلاسه گز مونه اوز اسمم دان ملالارینه حات یازب بیره من سزنک حاقده ممکن بولسه محله گزدان یاردم قیلدرگز دیه. الیته آنده ده خالق حاضر کونده یونچو بولسه کیره ک شولایده بوش ایتماس لار دیدی ایندی بخت گز بلور. یاری یاز دیدم شول کوندوک سفر ایتدم فیاتکه صونی پاروم بلان اوتب کیتدم جایاولار توغان قملق یروگه آور اوزم ده حال سزمن توغای ده بر کیلومیتر بولور آور غنه آتلاب بارام یول بوینده یاش کنه روس یکتی ایکمه ک آشاب اوترا ایدی یانینه بارب اسان لاشدم ده ممکن یولچی قارت قه آز غنه ایکمه ک سندرب بیرسه گز ایکه ن دیدمرحیم ایتوگز دیب بر صنق ایکمه ک که مای ده یاغب بیردی کوزم دان یاش لار کیلب قالدی بیک ممنون بولب رحمت اوقب یولیمه یونالدم شولایده انشاء اللّٰه سفرم خیرلی بولور برنچی سفر دوک ایکمه ک بلان مای آغزه تیدی دیب خیرلی فال قیلدم بارب الوغ شوسه یولینه چقدم ایکی طرفی قارغای اورمان ایدی چاقرم باغانالاری یازلغان آقرن غنه آتلاب بارم زور زور غنه روس آول لارندان اوته م اورام بوینچه روس لاردان ایکمه ک صوریم رحمت قایولاری قاتق قایولاری قواس برنگی کبک نرسه لار بیره ایدیلار لکن محروم قیلمیلار ایدی /120a/ کیچ یاقنلاب آلده بر زور غنه روس آولی کورنه کون باتوغه بار یتسام فاتیر تابسام بلکه شونده قونارمن بولماسه یول بوینده اورمان آراسنده یوقلارمن دیب کیله م ایون آیلاری تون بیک قسقه وقت ایدی. تون باتوغه آول غه یته م آول بیک زور لکن برده فاتیرگه کرتمیلار قارچق مارجه لار چارلداب تورالار. پچن وقتی بولو سببلی یاشلاری بارده یراق غه توغای غه کیتکان لار شونده قونب یاتب پچن ئشلارگه. مین بیک ینچو روشده من کشی قورقورلق یوریم اورام بوینه کرتمیلار شوندان براو ایتدی آنده کالحوز اداره سی بار شونده قوندرلار دیه بارب تابب دوکامینت نی کورساتب قونارغه رحصت ایتدیلار ینه مینم کبک بر قارت پوپ ده بار ایدی ایکاومز یوقلاب ایرته ن تورب دوکامینت لارمز آلب چغب کیتدک اول بر یاق قه مین بوته ن یاق غه. بار تورغاچ ینه بیک زور آول کورنه ایدی یراق توگل بارب یتدم بونده مسلمان لار کورنه باشلادی هم مگازین لارده مسلمان لار ئشلی ایکان. بو بر زور کون زافودی فاخاروشف اسمنده رابوچی نک کوب یری ایکان. مگازین غه کرب کشی لاری مسلمان بولو سببلی برآز حالمنی سویله رگه مجبور بولدم هر قایوسی بر صوم ایکی صوم یاردم قیلدیلار ایندی مسافر بابای مونده ایولارگه بارب یورر مونده آغا انی موب آز بولسه ده یاردم قیلورلار دیدیلار. درست هر قایوسی تماق نی طویدرب یاخشی آش لار قاتق سوت آشاتب چغاره ایدیلار کیچ بوله باشلادی ایندی قایده یوقلارمن دیب ایولاب بر کشی بلان سویله شدم بابای عیب ایتمه گز مونده قونوگز قین بولور کازوننی یورطده تورا باردا پارتینی خالق لار شول سببلی فاتیر تابا آلماس سن دیدی‌آلدگزده اوچ کنه چاقرم بر روس آولی بار شونده ایکی یورط تاتارلار تورا بیک کشی لار سین شونده بار سینی قوندررلار هم آشاتورلار دیدی. یاری دیدم ده چغب کیتدم. بارب یتدم بو کشی لارنی ازلاب تابدم. برسینه کرب رحصت سورادم بر یاش کنه خاتن ایکان ایده کر بابای دیب کردم حالمنی سویله دم. بیچاره خاتن قچقرب یغلاب ده یبردی ای مینم ده آتام ده شولای یوریدر ایندی دیه تاماق آشاتدی ۵ صوم صدقه بیردی بابای عفو ایده سز بزده قونوغه بولمی سببی ایسه بز فاتیرده تورامز خواجه بلان شرطنامه مز بار باشقه کشی قوندرماغز دیه مونداغی روس لار /120b/ چیت کشی لاردان قورقه ر ایمش بیکره کده بزدای لاردان بعضی شوندای کشی لار ضرر قیلب کیتسه لار کیره ک بابای یراق توگل اناوی یورطده بر آغا انی کشی بار سز ایندی شوکا بارکز دیدی اگرده اولده قوندرماسه قایتب کیلورسن برر چاره قیلورمن دیدی. باردم تره زه سی آچق چای اچب اولتره ایکان ایده رحیم ایتوگز دیه چاقردی کردم چای یانینه بیک یاخشی چه بله ک پشرب قویغان من بله سز آچ کشی بردان تانسق آش بولو اچون یاخشی غنه آشادم احوالمنی سویلادم ممکن بولسه بو کون سزده قونسام ایکان دیدم. مسافر بو بیک یو ییرده آور مسئله ایندی فاتیر خواجه سی بر قارت چق مارجه ایکان اول برده کشی قوندررغه قوشمی شولای بولسه ده بر چاره تابارمن یاخشی قونارسن دیه بزنی شادلاندردی اللّٰه نک رحمتنده بولسن آمین ایکنچی کون تورب چای اچدک بزگه رخصت بیرگز دیدم قایده باراسز توقرات غه روسچه کارینه دیلار آلایسه موندان نیکولسکی قالاسنه باررسز نوندان فلان ساعت پویزد کیته بیلیت حاقی ۹۰ تین کته تورا دیدی هم آقچه ده بیردی آندان بزنک تانش کشیمز بار شونده کررسن دیدی ممکت بولسه سز بر کاعز یازب بیرگز اول کشیکه مینم اچون بارب کرو یکل بولور ایدی دیدیم یاری دیب حات یازب بیردی. نیکولسکی گه جیتدم تکی کشنی ازلاب تابدم خواجه ایوده یوق ایکان خاتونی غنه ایکان رخصت سورادم کرتدی حاتنی بیردم شوندوق آشارغه کیتردی قالغان یاخشی ایت شورپاسی کومه چ قویدی شولای ایتب قاماق آشاب کورشی لارنده ده مسلمان لار بار ایکان آلارده کیلب سولاشب اوتردیلار یوقلادق ایرته لاب تورب یولغه چقدم ۱۵ کیلومیتر یولم قالغان ایکان زور یولغه توشدم کالخوزلار بوش آت آربه بلان قایتالار مین بارا تورغان یرگه برسی ده اولترتمای لار آلار مونده پچن تاشی لار ایکان مسلمان لاردان شوندای کشی لار ده بار ایکان دیه جایاو خالم ده بار یتدم احمد افندی شوبان ایتکان قاسیمف دیکان ملاغه باردم حاتنی بیردم خوش کیلدگر رحیم ایته سز دیب آلب ایونه کرتدی اسان ساولق دان صوک احوالمزنی قسقه چه غنه سویله ب بیردم یاخشی مسافرسز یونگز ده یال ایتوگز دیدی شول وقت بر بالا یکروب کیلب حضرتنی آشقه چاقردی یاری باررمن دیب یبردی ده میکا ایتدی بو فقیر کشی آش صوی نی حالده در شونک بلان سزنی بردان آلب باررغه توغری کیلمای بارغاچ حالنی کورب سزگه بالانی یاکادان یبررمن دیب کیتدی. /121a/ بالا کیلوب ده یتدی ئیده بابای بزگه دیب یاری کیندم کیتدم بارسام فقیر بولسه ده بیچاره آدم بیک یاخشی آش حاضر له گه ن بورنغی بای لار آشی کبک مینم بو آشنی کوروم برنچی مرتبه بولدی قوناق بولب قایتدق حضرت یولده میکا ایته ایدی انشاء اللّٰه سفرگز اوگار سببی ایسه بو آشنی مین بو یل لارده بر کشیده ده کورمادم بو کون مونده کوردم بو سزلارگه هم نصیب بولدی. بو کون شولای اوتدی مین ده بیک کیف له نب کیتدم بو آشلارنی کوروب آشاومه الحمد لله ایرته سی کون تیوشلی حات لارنی باشقه ملالرغه تابشرب تانشب قایتوغه کیتدک بارب هر قایوسنی کورب فیاتکه امامی نک سلامن سویلاب هم ئوزنک کیلو مقصدنی سویلاب چای لار اچب اولتردق یاری بر ۱۵ کون لار توررسز قولدان کیل گه ن تل یاردمی قیلب جمعه خالق غه ایتورمن ئوزگزده کیلورسز دیدی. ایکی مسجدده بر جمغه اوقدم ۱۵ کون بولدی بونک آراسنده کورسی حاتن لار ابی لار ملاغه مای کوکه ی جیله ک کبک نرسه لار کرته ایدیلار هم میکا ایکمه ک هم شوندای آشارلق نرسه لار کرتور ایدی لار بابای دعاء قیلسون دیب آزماز کره باشلادی تاماق ده تویه باشلادی خداغه شکر کیته سی کونده محله اسمندان متولی لار کیلب آلتمش صوم آقچه تابشرب یاردم ایتب کیتدیلار برآز کورشی لار فلان ییرگه ایکمه ک نی ساتب ده بیش اون صوم جیدم بارینه راضی بولب کیری فیاتکه گه احمد شوبان ایبداشکه قایتارغه بولدم. مینم اجل دان قالوم شوشی نقرات آولی سبب بولدی میکا یاردم قیلغان بنده لارنک خدا گناه لارنی یارلقاسن امین. اللّٰه ایمان لارن یولداش ایتسون سلامت بولغان لارینه خیرلی عمر بیرب حسن خاتمه نصیب ایتسون آمین بحرمة سيد المرسلين سلامت ایله نب فیاوتکه گه قایتدم اشلارنی حالده ایبداش سلامت قایتوگز دیب احمد افندی اسان لاشب خداغه شکر سلامت قایتوگزغه بیک شاد بولدم سزدان صوک جماعت مز شول کشنی یالغز یبردک اوزک آلب بارمادک حای بیک ضعیف بیت یولده قالمسه یارار ایدی مینی بیک خفاغه سالدی شول سببلی سزلارنک سلامت قایتوگزنی دورت کوز بلان کوته ایدم. آزراق یاردم بولدیمی دیب سورادی اللّٰه غه شکر یوللق حرج تابدم دیدم بیک یاخشی بولغان ایکان دیدی. بر ایکی کون تورب بازاردان بر اون قداق لی بر ایکمه ک ئالدم یکرمی صوم غه اوفاغه پویزدکه ۴۹ صومغه بیلیت ئالوب ینه سی کون سفرگه /121b/ ایکی نچی کون پویزدکه اولترب پیرم شهرینه یونالدم یولمه بر بتون آرش ایکمه کی ئالدم باشقه بر نرسه ده بیلیتم بار شوشی ایکمه کم بار ایکنچی ایرته لاب پیرم گه یتارکه تیوشلی مز توننه پویزده ایمه ک نی باش ئاستم قویب یوقلادم ایرته ده تورشام ایکمه ک دان یل لار اسکان یاری خیرلی بولسون دیدک ایندی آقچه ده یوق ایکمه ک ده یوق اوفاغه یتارگه ایکی کون لک یول بار پیرم گه کیلب توشدم مونده پیرسادکه بوله اوفاغه توننه ساعت اون ایکی ده کیته چه ک در کون بوی استانسه ده کوتارگه توغری کیلدی قورساق آچ نیشله رگه کیره ک فاکزال ئالدنده تایانب یوریم بر تاتار آغا انی کیلب چقدی سلام بیردم کورشدم برآز سویله شب اوتکاچ بو کشی دان سورادم سز بلمیسزمی مونده ذاکرجان رحمت للین دیکان کشنی آنک آتاسی مونده زور سوداگیر بولغان دیدم بلامن دیدی ممکن بولسه میکا ئه دریسنی ایسته گز ایکان دیدم درست یورط نومیرنی بلمیم شولای ده تحمینا ایتوگه ممکن لینین اورامی بلان تراموای غه اولترب ایکنچی توقتاوغه توشده شونده فلان روشلی یورط بولور شول یورطقه کرساک یورط اچنده بله کی گنه ایو بولور اول شونده تورا دیدی بارب تابدم. بو رحمتوللین یکرمی یاش لارنده ایدی مینم وقتمده بوبی عبد اللّٰه نمعمت للین بلان حاجغه بارغان ایدی شونده مین آنک بلان تانشب برگه یورب آدریسنی آلب ایدم توقز یوز ۷ نچی یلده بوسله کیره ک شول کشی نک ئه ردیس حاترمده با ایکان شول سببلی بارب کورشورگه تلادم تابوب کورشب مینی تانمادی مین آزراق توسمزلدم آراده یکرمی بیش یل اوتکان ایدی ساچ لاری ئاغاریب کیتکان نهایت تانشدق عفو ایت مینم سزگه کیلونک سببی شوشی مین توتقندان قایتب کیله ئیدم مونه اوفاغه بیلتم بار مع التأسف توننده پویزده بولاک ایکمه کمنی اوغرلادیلار یانمده بیلیت دان باشقه بر نرسه ده یوق ممکن بولسه بزگه اوفاغه یتارلک رزق لق یارزم ایتسه گز ایکان دیدم. ایداگز ایوگه کرگز دیدی آلب کردی کرسه م ایونده آپپاق ساقاللی بر قارت آتاسی کوزلک کیکه ن قرآن اوقب اولترا ایدی کورشدک چای حاضرلادی دوگی دان بشرگه ن بلش ده بار ایکان آش قویدی یاخشی چای مینم اچون بو کوننی بو برنچی آشم حساب لانه ایدی. ایندی رحمت اوتب رخصت سورادم بر ایکمه ک غزیته گه تورب ۱۰ صوم آقچه بیردی اللّٰه نک رحمتنده بولسونلار شولای ایتب /122a/ بیرده ش آشا ایکنچی کون کون باتارده کیلب توشدم الحمد لله یاقده باررغه آبدراب توردم اوچنچی محله بورنغی امام بولب تورغان صابر حسنف یورطنه یاردم قارانغی توشکان ایدی بر کشی وفات آبصطای بولماسمی دیه ممکن توگل بزده قاتیر تروچیلار کوب دیب جواب بیردیلار آبصطای قایده تورا دیب سورادم فلان اورام ده تورا دیدیلار باروغه یراق بولدی کورشی ده مسجد بار ایکان مسجد ده کم تورا دیدم فراش تورا باشقه کشی یوق دیدیلار ده بردان مسجد که بارب فراش دان سورادم مسجدده تونب چغو ممکن بولماسمو دیه یوق بو کشی قوندرا تورغان یورط توگل دیب جواب بیردی مین دیدم بو خالق هم اللّٰه یورطی مونده نمازده اوقورغه مجبور بولغان مسافرلار ده قونارغه ممکن دیومه قارشی سزدای براو قونب پچارتب چغب کیتکان ایدی بولماس دیب جوابنه قارشی یوق فراش افندی مین قونام نی قیلساک ده قیل دیدم ده کردم ده قوندم ئیرته ن تورب بازارغه چقدم ده آزغنه تاماق آشادم شوندان صوک ئوزم شریک هم آلوداشم عید محمد احمرف دیکان ابداشم نی ازلاب کیتدم آنک مونده سینترالنی کتبخانه مدیر بولب تورغاندان خبرم بار ایدی بارب تابدم احوالنی سویله دم باری ایبداش حاضر مین ئشکه کیلب باشلادم ساعت دورت ده قایتام دیب رحیم ایتوگز دیه ئدریسنی بیردی ده مین چغب کیتدم یولده اوزم طوینده بولب قاتشب یورطمه چاقرب قوناق ایتب برگه یورگان تانشم غنی خلفین دیکان ایبداش اوچراب قالدی بو آولمزده وقت ده عبدالرحیم لطف اللّٰه اوغلی توقایف دیکان یاقن کشی لارمز دان کریمه سی ماهی سرورنی آلب ایدی شول سببلی بتون باشندان آخرینه قدر طوی لارن اوتکارب نیچه مرتبه استرلیتاماقدان آطمه اولترب آلب قایتقان ئیدم هم باشقه وقت لرده کوب بولدق اول بوکون ده باشقردستان عالی صودنده اعضا ایدی. یاری سلام بیردم احوالنی سویله دم برده خرجمز یوق ممکن بولسه آزراق یاردم بیرسه گز ایکان دیومه قارشی یوق سزذای لارگه بزدان یاردم /122b/ یوق دیدی ده بورلب کیتدی مونه دنیاده محتاج حالگه توشب قالساک دوست لارنک ده شولای ایته لار ایکان کشی گه یاخشیلق قیلغان بولساک یمانلق کوب دیمش لار.

بوکون جمعه کون ایکان ئوزم یوقلاغان مسجدکه جمعه عه باررغه اویلادم قایتب بونب جمعه نمازینه کردم بونده کیلب اوفا مفتیسی مطیع اللّٰه عطائی جمعه اوقی ایکان معلوم گز اوزم بیک توبان حالده حبس دان قایتقان کشی نیک حالی معلوم باشم ده اسکی کیبکه اوزتمده آلاما که ژان شول حالده بولسام جمعه دان صوک کلام اللّٰه اوقدم دعاء قیلدق تمام بولدی جماعت چغه باشلادی مفتیسی ایسه آخرغه قالدی بارب کورشدم سز قایدان دیه سوراب مین استرلی باش مجید دیکان کشی بولام بیدم ئه له سز مجید قاری مو دیدی شولای دیدم تاوشگزدان بر ایشتکان کشی نک اوقوی دیب اویلاب ایدم نیشلاب بو حالده سز دیه سوراب قسقه غنه حالنی سویله دم نیک جمعه دان اول ایتمه دگز مین سزگه خالق غه ایتب آزراق یاردم قیلدرغان بولور ایدیم دیدی رحمت حضرت بو یرگه قایتب یتکاچ موندای یاردم صوراب سزکه مراجعت ایتوگه وجدانم قبول ایتمه دی دیدم شولای ده بولسه ئلگی مینی قوندررغه کرمه گه ن فراش قه ایتدی بو کشی گه مسجد آقچه سندان بیش صوم بیر دیدی ده اسان لاشب چغب کیتدی اللّٰه رحمت ایتسون التفاتینه فراش دان بیش صوم نی ئالدم ده ایبداشم عید محمد که بارب کردم اوزیگنه ایکان ایبداش جماعتی ایوده یوق ایکان برگه لاب آش پشرب راحتلانب سویله شب اولتردق ایکی کیچ تورب قایتوغه نیت قیلدم یوقاریده ایتکان صابر حضرتنک آبصطای ده تابب تانشب کورشم اوغلی عبد الحی حسنف اینژنیرلکه اوقب یوری ایکان بیک حرمت قیلب عبد الحی بیش آقچه بیرب مینی اوزاتدی رحمت صابر حضرت بو آبصطای بلکه بزنک استرلی باشینه قوناق بولب بارغان ایدی آنامز طرفندان قرداش ایدی آنام نک آتاسی ولی اللّٰه رحمت اللّٰه اوغلی بو حسن اوغلی صابر ملانک ده باباسی حسن شول یاقدان قرداش ایدی شوندان پویزدکه بیلیت آلدم رایفکه استانسه سینه آنده بارب توشب کورشی قایراتلی آولی میکنوللا دیکان کشی اوغلی نک ‫/123a/ اوچراب اول مینی قایراقلی آولینه آلب قایتدی مونده بر کیچ یوقلاب ایکنچی کون ایرته لاب فخر الدین آغا چایگه چاقرب یغلی یغلی قوانب خداغه شکر سلامت قایتوگز دیب قرآن اوقتب صدقه بیرب ازاتدی کیچ که قارشی استرلی باش قه بالالارم یانینه یونالدم موندان استرلی باش ۱۰ چاقرم ایدی زور یولدان قایتمی یولسز توغری آولغه قاراب سفر قیلدم چونکه زور یولده کشی لار اوچراب تانورلار دیه یولسز قایتدم کون بایوغان چیشمه باشی تاوینه کیلب اولتردم شول تاونک ایته کنده آلما بر تاش ایوده تورالار ایدی بالالار قچقرشب یورط تیره سنده اوینیلار مینم نی اشلارگه بلمی خداغه شکر بالالارم کورم بیت دیب قوانچم دان نیشلارگه بیلمی ایدم اوط یاق تان نلار بارب کوردم سلامت جماعتم برله کورشب بالالارمنی کوردم بر شادلق خدا غنه بله کچکنه قزم مریم میندان قرق کونلک بالا بولب قالغان ایدی اول مینی بلمی ده ایدی بو وقتده اول بیش یاش ده بولسه کیره ک یل لار بیک آور جماعتم بعضی بالالار بلان یراق یالانلارغه یورب باشاق جییب قایتب بالالارنی تربیه قیلا ایدی الوغ اوغلم مسعود استرلی باش صبیر کتوونی کوته ایدی شولای ایتب نیچک بولسه ده ازق تابب کشی دان خیر سورامی اوز تاماق لارن تویدرب تورغان لار خداغه شکر الوغ قزم حه لیمه ۱۶ یاشنده تاش بناءلار سالوچیلارغه بالچق تاش تاشب خدمت ایتوب یوری ایدی اسکه باشقه هیچ نرسه مز قالمغان بولسه ده امانت قیلوب قویغان کشی لار تابقان بیرمه گه نلار بارنده تورلی بازارلارغه آلب بارب ساتقان لار بتون یاخشی کیم لارمز کبی نرسه لارمز کوب ایدی. ایک زور خیانت قیلوچی مجید علی اکبرف لقبی مانقه مجید دیلار ۲۱ نچی یل آچلق نده آچلقدان تویدرب چغارغان ایدم کوشومز بولو سببلی آناسی اولدی اوزم کفن لک بیرب دفن ایتدیلار مونه شوشی بالادان بزگه شول ایزگی لک قایتدی إتق شر من أحسنت اليه دیکان پیغمبرمزنک سوزی حق در اولده اولدی باشقه لار اولدی خداغه شکر بو کونکه قدر سلامت مز هم بالالارم ده سلامت بورنغی آرتق یورط هم کیم لارمز بولدی بالالارم اوقدی آدم بولدی لار حکومت نک یاردمی آرقه سنده خداغه صبرلق قیلدق وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ⁴¹⁴ آیتنه اعتقادمز کامل ایدی. قایتقاچ بارب محلی ناچالنیک لارغه /123b/ قایتومزنی بلدرو تیوش ایدی برآز اویلانب معلوم بولسه نه بولور ایکان دیب قورقوده راق توردم. شولای ده بولسه آول نک قارتلارندان اوغلم بلا برگه کتو کوته تورغان یعقوب آغا توقایف دیکان کشیگه خبر ایتدرب چاقرتب مصلحت ایتدم. اول ایتدی آزغنه صبر قیلوب تور خالق لار قایتقالاسونلار شوندان صوک معلوم بولورسن دیدی عبدالرحمن آیدابولف سزدان بورن قایتب ایدی ار ایکی کون حبس قیلب توتدیلار ایدی. آنده مونده یورب ار ایکی آس اوتسون شوندان صوک معلوم بولورسن دیدی. بر یاق غه سفر ایتوگه توغری کیلدی توغان قرداشم فرحی سرور دیم بوی نیکفار آولنده ایدی شونی بارب اسان مو یوقمو ایکانن بلب کورشوگه نیت لادم آتامزنک شاکرد عبدالرفیق عبدالرحیم اوغلی اسکندرف آغاغه چاقرب اوتندم مینی ممکن بولسه ایرته لاب کته قایراقلی آولینه ایلتوب قوی دیه اللّٰه رحمت ایتسون بر سوزسز بیک یاخشی مینم شول یاق غه کولته گه ده بارسم بار آلب باررمن تاک بلان کیلورسن دیدی ئیرته سن کون مینی قایرق لی غه ایلتوب قویدی اللّٰه مغفرت قیلسون اللّٰه یولغه برده خرجم یوق سببلی جماعتم مرحوم بر یاخشی کیم منی صاقلاغان ایکان شونی چغارب بیردی اللّٰه بو جماعتم دان راضی بولسون رحمت بلکه برر یرده ساتب آقچه غه ایلاندررمن دیه آلب چقدم.

قایراقلی دان جیاولاب آیاق ده چاباتا باشقه اسکی کیبکی آلما کاژان یولده یغمور یاوا بارب یانغرچی آولنده یتدم آنده اوگی ابیمز مرفوغه آبصطایغه کرب کردم است باشم یوش بیک یاخشی قارشی آلب آست باشمنی چغارب کیبارگه قویب یاری بلان ضور خرمت قیلب تربیه لاب توندرب ایکنچی کون ملا گولوم آولینه بارب جمال الدین ملانک آبصطای عفیفه آپاغه توشدم بیک حرمتلاب اوچ کون قوناق ایتب یولغه قدر چغب ازاتوب یبردی اللّٰه نک رحتنده بولسن آمین. شوندان نیکقار آولینه بارب یتدم بازار کون ایدی سوراشدم قرداشمنی هم کیاومنی آلار مونده یوق بلمیمز دیدیلار یورطلارنه بارسام یورطنک اسمی ده یوق تیک بورنغی تاش آبنالار کلاداوای لارغنه بار احاطه سیده یوق بازارغه چغوم بلان بورنغی تانشمز عبد اللّٰه مقصودف اچراب قالدی بارر یرم یوق سزکه بارام ایندی دیدم ‫/124a/ رحیم ایتگز کیلگز اویده دیدی. یورطینه بارب کردم ده چای اچرگه اولترتدی کیلن ننک آتاسی مندان آولی حافظ دیکان کشی ده بار ایدی تانش کشی ایدی سویلاشب اولترغانده میلیتسیه کیلوب کردی ده بزدان داکومینت سوری باشلادی. مینم کیتماس دان برون استرلی باش سیل ساویتی دان آلغان کاغزم بار ایدی بو اسکی دوکامیننت بو یارامی دیدی قابچغم نی تفتیش قیلا باشلادی. مینی آلب کیتارکه اویلادی شوندان مین بیلامور کانالدان بیرگه ن دوکامینت نی کورساتدم شوندان نی اچون باشدوق مونی کورسه تمه دک دیدی مینی قالدردی. شوندان کیلن ده قورقب قالدی مجید آبزی تیزره ک کیت ایندی دیدی مجبور بولدم قابچغم نی آلب چغب کیتارگه. قرداشمزگه اوت کورشی سی بولب تورغان عنیت اللّٰه دیکان بر یگت مینی کورستکان فلان یلنی پرکارورنی اولترب تورمه دان قاچب قایتقان کشی دیه. بو کیچ نی جهانگیر آغا دیکان کشی قونب هم اولده سوراشب قرداشم نک قایده ایکاننی اسلاق آولنده مکلی احمد دیکان کشی بلورسین شونده بار دیدی اسلاق غه بار تکی کشنی تابب اول ایتدی بلبایده تیری اشنده ئشلی دیدی ینه جیاو بلبای کیتب بارب قرداشمنی تابب هم کیاومز مجیدنی کورب قووانشدق. قرداشم نک تورمشی شوندای ایدی اوینده بر اشارلق ایکمه ک ده یوق ایدی بیچاره یوندرب اس باشمز آلشدرب چوکندردان آرش اونی بلان پیروک پشرب آزراق تماق قویدردی مین آچ بولسام اول بیچاره لار میندان آچلار ایدی خداغه شکر بو کوننی کوره مزگه ده دیب بر ایکی کوندان صوک چغوب کیتدم منزله طرفینه آنده قرداشم نک اوغلی کلیم اللّٰه معلم بولب ئشلی ایکان هم آپام نک قزی مریم قرداشم ده شونده معلم بولب ئشلی ایکان مقصد آزراق یاردم ایتماس لار مو دیه باررغه چقدم بلبای دان اسان صووی بویی بلان آولدان آولغه قونب اق بوینده الوغ چاق ماق آولینه یتدم مونده آتام نک بر توغان قرداشنک قزی ماهی سرور اوغلی مجید شولارنی قونب بارچنده قوناق ایتدیلار موندان کیتب وره ش مسلم وره ش قاتمش تابن صاقلاو باشی اول لاری بلان منزله صووی بوینده شه رله رمه آولینه بارب یتب مونده آتامزنک بر توغان آپاسینک قزینک اوغلی عارف جان ملاغه بارب توشدم تانشب قارشی آلب باری بلان زور حرمت قیلب ایکنچی کون تلنچی تاماق غه /124b/ سفر ایتدم یکرمی چاقرم مسافه بولسه کیره ک جایه و حالم ده باربی تب قرداش لارنی کوردم مینم تلاک شوندای محتاج حالمده قرداش لک حرمتینه برآز یاردم ایتماس لار میکه دیب یارر ایدم ئشلار مین اویلاغانچه بولمادی الانسان یدبر واللّٰه یقدر مصداقنچه بولدی بلکه میندان امید ایته تورغان بولب کورندیلار. موندان آیلانب ینه برادرم عارف جان ملاغه کیلب اول بیچاره اوزی یتم حالنده تورا ایکان بیش آلتی بالاسی بار شول احوال ده قواندان کیل گه ن بار حرمتنی قیلب جه یه ولاب چغب بر قدر مینی نورکان آولینه اوزتدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن آمین نورکه ی آولندان آتامزنک بالالارمزنک توغان اوسکان آول لاری سارمان رایوننده قارمالی آولینه سفر ایتدم اوطز چاقرم یول ایدی باربی تب آتامز بلان بر توغان حبیب الرحمن اوغلی کشاف الدین آبزی یورطینه توشدم آتامز بلان بر توغمه آغامز عبدالعلیم قارامالی ده مؤذن ایدی شونک ایکی اوغلی احمد لطیف نور العیان اسملارنده کیلب کورشه بلمادی لار ئوزم بارب ازلاب کورشدم قز قرداشلارمز کیلب کورشب آبزی دیب قدر الحال حرمت لارن ایتدیلار خدا دان قایتسون جزاسی. مونده برنیچه کون تورب بابالارمزنک قبرلارینه دعاء قیلب آول طرفینه قایتارغه نیت ایتدم مرحوم کشاف الدین آبزی اوغلی صلاح الدین نی مینی آت بلان بوگلمه ایلتورگه قوشدی بوگلمه موندان یتمش چاقرم یول ایدی آندان تیمازغه پویزد یوری در صلاح الدین برآز اون تویاب آنده ساتار اچون مینه آلب بارب بوگلمه گه یتکردی اللّٰه قیلغان مشقتنی ثواب قه یازسون آمین. مونده بر ایکی کیچ قونب پویزدکه اوچ دورت استانسه یول تویمازی آولینه کیلدم موندان بلبای سکسان چاقرم یول ایدی بلبای کیتدم سلامت بارب قرداشم فرحی سرورغه کردم سلامت قایتوم غه بیک قووانب قولندان کیاگه ن قدرلی تاماقمزنی تویدرب منی استانسه غه ازاتدی موندان اولترب شافران استانسه سینه قوشدم ده بازارغه چقدم بازارده کوکه ی بلان سودا قیلوچی طاهر بیکتمر اوغلی دیکان آولداش قه اوچراب کورشب ممکن بولسه مین آولغه آلب قایت ایندی دیب اوتنومه قارشی بیک یاخشی قاری آبدی برآز آت مز آشاسون تاماق تویدیرب آلیق ده آندان کیتارمز دیب مینی بیک شادلاندردی وقت یتدی آت نی جگب چیغوب کیتدک آخشام قارانغی سنده سلامت استرلی باش قه یتب بیکتمر قاری نه جتکاچ توشدم ده تاوباشی بلان توغری یورطمه بالالارم /125a/ قایتب کردم آولده نیدای برگه آشاب اچب قوناق بولشب یورگه ن ایبداشلارمز کوب ایدی شوندای قین چیلق سفرندان قایتدی دیب نه براوی کیلب کورشسون حتی اورام نک بر یاغندان بارغانم نی کورسه لار آلار ایکنچی یاغینه قاچار ایدیلار. سینده آقچه بار وقتده بارده اشنا بارده دوست ایندی آقچه یوغن تویسه بارده یانکدان تایار دی توقای ایته بو بیچاره طاهر ایبداش بلکه عمرنده مینم یورطمه کرب چای ده اچمه گه ندر مینی شول آور وقتمده ۶۰ چاقرم یولدان حرمت لاب اولترتب آلب قایتدی مونه چن مسلمان کشی شولای بولسه کیره ک عمرم بوینچه خاطرمدان چغاراچق توگل من اللّٰه عمریته برکات بیرب کشی گا محتاج بولمی بالالاری بلان طنچ و راحت یاشانت آمین قلغان یارزمی خدا راضی لغی اوچون بولب شول یاخشی لغی اچون اللّٰه بولغان گناه لاری عفو قیلب آخر کونلارده اللّٰه نک ایمانی بلان دنیادان اوتب جنت سرای لارنده راحت یاشاسن آمین.

ایندی قالدی باروب تیوشلی گپو اداره سینه معلوم بولورغه برنیچه کون لاردان صوک وقتمنی تابب کررگه بولدم شول وقتده قورقغانم نی بر خدا بله در ایدی باشقه وقتده خدادن شولای قورقغان بولسه م بلکه بو حال لارگه توشمه گه ن بولور ایدم بار بلگان نی اوقب کردم قولمده بولغان دوکامینت منی کورساتدم اوقب کوردی بو ناچالنیک اسلاق آولی سلیمان قارت اوغلی رشید اسملی ایدی مونک آتاسی فیض الرحمن بزم یاش وقتمزده استرلیباسنده عبدالکبیر خلقه مدرسه سنده اوقور ایدی آیاق کیومی تگوکه استا ایدی. صوکغی وقتنده یالپاطال غه عبید اللّٰه علیکایف مدرسه سینه بارب شونده تورب آلمالق الیکساندر گای استانسه سنه قزاق آراسنده امام بولب تورر ایدی. دوکامینت بیلامور کنالدان آلنغان ایدی ۴۴۴ نومیرده پاسناناولینه کاللیگیه گپو داسروچنی بوشاتلدی دیب یازلغان ایدی شوندان آنداغی کانال حقنده نیچوک ئشلادگز قین بولمادیمو دیب تورلی نرسه لار سوراشب برآز اولترب یاری بابای میلتسه گه کرب یازلا توررسن دیدی رحمت دیب چغوب کیتب میلیتسه اداره سنه کرب یازلدم خداغه شکر شوشی وقتده اوزمنی بالالارمه آولمه قایتدم دیب اشاندم قووانچم دان نی دیرگه بلمی خداغه شکرانه دان عاجز قالدم. آیاغم یرکه یتمی جماعتم یانینه ایوگه قایتدم اول ده بیچاره هم بالالارده ‫/125b/ نیشلارگه بلمی لار ایدی. ایندی اورام غه چغب یوری باشلادم اوزمنی بو آولنک کشی سی توگل کبک کوره ایم بوتنلای بر چیت ایلدان کیلکان کبی کورنه ایدم. باش ده آلمه کیکی آیاق ده چاباتا اوسته اسکی کاژان. بورن جفه ک چابان قاره کون بورک لار کییب یورگان لارمنی اویلاب بلکه بو حالمه شادلانوچی لارده بولغاندر مین بو حالنی اوزم خدانک بر رحمتی دیب ایولاب کوکلم دان شاد بولودان باشقه نرسه بلان اسم یوق. بو میکا بلکه خدانک سناوی بولغاندر بر آورلق غه ایکی یکل لق بیررمن دیه وعده اشانب خدادان بر یکل لگی بولور ئلی دیب امید ایتب یوری ئیدم فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا⁴¹⁵ ایة كريمه سينه ايمانم كامل ايدی. ایندی بر ئشلار چاره سینده تکرارگه نی ئشکه کررگه ده بلمیم چاسام ییر یوق باشقه هنر هم یوق آولده اینوالیدلار شرکتی دیکان اداره بار ایکان آلار حکومت که قاب صوغب بیرو آرقان ایشو کبک ئشلار ئشلاته لار ایکان. باردم اداره گه رئیش منکغلی ظریف اوغلی احمرف دیکان تانش ایکان حالمنی بلا ایندی دیدم ممکن بولسه میکا قاب صوغارغه بیرر ایدگز دیدم. بیررگه ممکن مجید آبزی لکن سزدای کشی لارگه گپو رخصتندان باشقه بیره آلمیمز مونه گپودان سورارمن رخصت ایتسه بیررمن دی. بو سوزینه قوانب قایتدم ایکنچی کون یاری بیره مز دیه تیوشلی برنیچه کیله یوکه سالاباش اولچاب بیردی ده آلب قایتب کیتدم اوزم بولسه قابنی نیچک صوغارغه استانوکی نیچک بوله بر نرسه ده بلمیم نیشلارگه ایندی توتام ده بارام عفور دیکان یگت که اول قاب صوغه ایکان توغان بر یاردم قیلوگز میکا بار برنیچه ساعت وقتگزنی بیرگز ده ایومه استانوک یاصاب هم قاب صوغو روشنی ئیره تب بیرگز دیدم یاری قاری آبزی باررمن دیب قالدی هم تیزدان کیلب ده یتدی استانوک ده یاصادی بارسن تیوشلی ئشلارنی اوگراتب یوکه نی ازاتب قابنی صوغه ده باشلادی بلمه گه ن یرک بولسه کیلب سورارسز دیدی رحمت اوقب قالدم بو عبدالغفور قرداشنک موندای یاردم قیلوینه اللّٰه گناه سنی عفو قیلب ایمان لی بنده لر جمله سندان بولسون ایدی آمین. اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه

قابنک ئشلاو حاقی بر دانه سینه ۴۵ تین بیره حکومت هر یوز قاب باشینه یارطی پوط آرش اونی ازراق غونباش مای کانفیت بالق شولارنی بیره دی ایدی. ‫/126a/ شول روشده ایکی یل ئشلادم شولای ده بولسه تورمش بیک آور ایدی آلتی بالا هم بر قرداشم اوزمز ایکاو طوقز کشی مز بر یازنده جماعتم فاطمه بلان اون ساژین یرنی تیمر کوره ک بلان قازب تاری ساچدک کوزنده ۱۰ پوط تاری آلدق آزماز پیچده چابب بر بش اون یوک پچن یاسادم. اویلادم بولماس آخری نیچک ده بولسه بر چاره تابب اوزبکستان که بارو فکرینه توشدم لکن یول خرج یاسدم بیک قین ایدی بعضی بر کورشی آولمزلارده یاشرغان آولی مطهر خیراللّٰه اوغلی بولسه کیره ک بو کشی بزنک استرلیباشنده حکومت گه آرقان ایشب ترک چیلک قیله در ایدی یاش وقتنده مدرسه ده بر زمانده یاتمش ایدک بو بیچاره احوالمنی سویله گه چک بر سوزسز قرق صوم آقچه چغارب یبردی ممکن لک بولسه وقتی بلان تابشررسز بولماسه بونک اچون خفا بولمه گز دیدی چن کوکلم دان رحمتنی اوقوب شاولق بلان ایومه قایتدم رفیقه مزکه مصلحت قیلب سفرگه چغارغه اویلادم. بو مطهر ایبداش که بو قرضم نی تابشرده آلمادم اوزبکستان بارو بلان بالالارمه ایتب یبرگه ن یتدم آولده یوق قایده ایکانن بلوچی لار بولمادی دیب قایتدیلار. وزمده ایلانب آولغه قایتق وقتمده سوراشب قارادم وفات بولسه کیره ک بالالارن ده بلوچی بولمادی شوشی قرضمنی بو کونگه قدر تابشررغه ممکن لک بولمادی. خدا برکات بیرب برر نسل نسبنی تابسام تابشرو نیت من هم بالالارمه ده ایتب قویدم.⁴¹⁶ وفات بولغان بولسه اللّٰه نک رحمتینه یولقسن خدا گناه سن عفو قیلسن آمین اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه دنیاده فقیر حالنده شوندای کشی لار با ایکان بوکا نیچک قیلب دعاءدان عاجزمن بورنغی زمانم ده برگه آشاب اچب یورگه ن ایبداشلارم اورامده قارشی کیلسه لار ایکنچی یاقغه قاراب کیته ایدیلار. شوشی آزماز آقچه بلان اوزبکستان غه نیت قیلب ارنبورغ غه سفر ایتدم خیرلی سفر بولسن آمین. /126b/ استرلیباشندان ارنبورغ غه چغب کیتدم سلامت ارنبورغ غه یتب آولداشمز مجید حبیب اللّٰه اوغلی محمد یارفقه توشدم آچق یوز بلان قبول ایتدی. بونک ایوده بر آی قدر یاتدم بر ده قاره یوز بیرمادی بازارغه چغب آزماز اسکی کیم لار آلب ساتقالاب یوردم بعضی وقت لرده تالچوک بازارندان اسکی کیم لار جییب آلب قاراغالقه استانسه سینه بارب توشب تورلی کالحوز و سافحوزلارغه یورب آلغان نسره لارمنی ساتب قایتور ایدم یولداشم ارنبورغ لق اوتیل جیوچی فرید اسملی کشی ایدی شول آلب یورر ایدی شولای ایتب سرما یاسی باشلادم کونلاردان بر کون ارنبورغه ۷۰ چاقرم یرده کاشیرن‌(اوکتابر) دیکان رایونغه اسکی نرسه لار بلان بازارغه کیتدم (حاضرگی کونده اوکتابر اسمنده یوری) شونده بارب بازارنده نرسه لارمنی ساتب بش اون کیله آق مای آلب قایتب ارنبورغ ده ساتار ایدم. یاخشی غنه فائده لانب ایکنچی بازارینه باردم ده نرسه لارمنی ساتب ۱۵ کیله مای آلدم بو ماینی تاشکند که آلب بارو نیتی بلان چونکه قاونچی دیکان یرده قزم حه لیمه کیاومز حسن الدینف لار تورا ایدی شولارغه کوچته نچ ایتب آلب ئیدم. بازار تمام بولب ایندی کیتام دیب فاتیرده طماق آشاب اولتره ئیدم شونده بر میلیتسه کیلب کردی ده فاتیر خواجه سی روس ایدی طشقه چغب میکا بابای سینی چاقره دیدی کردم مینی سوراشورغه کرشب بازاردان نی آلدک دیب سوراشه باشلادی پاشپورنی آلب قارادی قابچق لارنی تیکشردی صوکره مای ئالدکمو دیه سورادی مین آلغانم یوق دیدم فاتیر ایه سی روس آلدی دیه ایتدی ده کلاداوای دان ماینی کورسه تدی. سین اوتکان بازاردا ده کیلب سودا قیلدک دیب سین اسپکولنت دیب مالمنی هم اوزمنی آلب کیتدی میلیتسیه اداره سینه فاتیر خواجه سی روس یاخشی عنه اسرک ایدی میندان اچارگه آقچه سوراغان ایدی یوللق آقچم قالو سببلی بیره آلمادم شول سببلی بینی آچو ایتب کورسه تکان. میلتسه آکته یازدی مالمنی آلدی ده هم پاسپورطمنی آلب مینی یبردی رایونگزغه /127a/ یبره م پاسپورطگزنی آنده آلورسن دیب قولمه وقتلی بر یازو بیردی ده چغب کیتدم شوندان ایلانب ارنبورغ غه قایتدم مینم آز ماز غنه آقچه م قالغان ایدی آولداشم محمدیارف ایته سینکا پاشپورطکنی آلب یورمیسن دیدی قالدرب کیتو کیره ک ایدی بو حال نی کم بلا نی بولسه بودی ایندی اوتدی اوتکان اشکه صلوات دیلار. ایندی نیشلارگه قالدی آزیاغه کیتسه م پاشپورط یوق قایتسام صود قیلورلار بلکه برنیچه یل تورمه گه اولترتورلار دیب قورقام. شولای باشم قاتب یورگه ن کون لارمده شهرده ساژنسکی اورام دان کیله ایدم قارشمه قاینشم عبد اللّٰه الازل بدیکف اوچراب قالدی ای جزنه ی نیشلاب بولای یورسک دیب اسان ساولق سوراشدی ده مینی ریستارانغه آلب کرب قوناق ایتدی کیچ فاتیرینه قونارغه آلب کیتدی بو کافکازدان کیسلاوادسکی دان قایتب کیله ایکان. بتون احوالمنی سویلاب بیردم. قولم قسقه راق قالغان ایدی جزنای عیب ایتمه گز دیه میکا آلتمش صوم آقچه بیره باشقه کیم لار هم بالالارغه کوچته نه چ لار آلب بیردی اللّٰه اجرن بیرسن آمین. شولای ایتب توکل خدا استرلیباشقه قایتوغه اویلادم. خدانی یازسه شونی کوررمن دیدم ده قایتب ده کتدوم. سلامت آولغه قایتب کرب ایومزده بالالار بلان چای اچب اولترا ایدم براو کیلب ایشک قاقدی چقسام آغا انینک برسی قاری آبزی سینی سیل ساویت چاقرا دیدی ده سینک پاشپورطنک مونده کیلگان ایکان سز بر یرده مای آلب قولغه توشسه گز کیره ک دیدی درست مین شونک اچون قایتدم دیدم ده یارار باررمن دیدم ده اول کیتدی. سیل ساویت که باردم سینی ساعت آلتی ده میلیتسیه چاقرا دیدی یارار دیب چغب کیتدم وقتنده میلیتسیه ادارهسینه باردم کیچ که ساعت اون غه قدرلی کوتب اولتردم صوکره ناچالنیک کیلدی کردم. اولتر دیدی بر کاعزلار قاری باشلادی شونک سیل ساویت مینم بالالارم حقنده معلومات تابشرغان ایکان. صوراولار باشلاندی. /127b/ سین علییف نی اولترب یاتب قایتقان سنک دیدی یاتب قایتدم تیک کشی اولتروچی توگل من دیب کورگز کورگان کشی کبک وجدانسز شوندای یالغان معلومات بیرگان. بالالارنک بازارلارده سودا قیله لار ایکان دیدی درست مینم آلارغه اوقو اچون کتاب دفتر آلب بیررلک قوتم یوق آلار بتون استرلیباشنک اوتیلنی جییب حکومت آلارغه شرپی و باشقه یارارلق نرسه لار بیره شونی آلب بازارغه چغارب ساتالار دیدم ممکن سزگه بو حقده اوتیل سیریا کانتورندان صورارغه. بو حقده اول سزگه درست جواب بیرر دیدم. موندان قایده چغب کیتدک نیگه کیتدک میکا سویلاب بیر دیدی سیردنی آزیاده قزم کیا بار ایدی شونده بارامن دیب جایاو حالمده آولدان آول غه کیتدم یول راسحوطینه آرتق کیم لارنی ساتا باردم. شوندان کاشیرین رایونینه یتیب آنده واق تویاک نرسه لارمنی ساتدم ده قزم غه کوچته نه چ آلب بارر اچون ۱۵ کیله مای آلب ایدم شونی میلیتسه مینی سین اسپکولانت دیب مایمنی هم پاشپورطمنی آلدی ده ئوزمنی مونده قایتوغه قوشدی مین بو کون قایتب چای ده اچمه دم آلدگزغه کیلدم دیدم. سین بیت ۳۵ کیله مای آلغان سن دیدی یالغان آرتق مای مینم کبی فاتیرده بر روس آلب مینم مایم یانینه فاتیرنک کیلاتینه کرتب قویب ایدی میلیتسیه کیلب کرو بلان اول یورطدان چغب قاچدی شول ماینی ده مینکی دیب اویلادیلار ده فاتیر خواجه سینک تانش کشی سی بولو سببلی هم مللت چیلک قیلب اول ماینی ده مینکی دیب گواه لق بیره شوندان میلیتسیه اگر قیلب مینی مونده قایتوغه قوشدی قولمه اسپرافکه بیردی. شوندان ناچالنیک تاتار ایدی اشگزنی صودقه بیره م دیدی بلگه نگزنی ئشلادگزدیدم پاشپورط منی سورادم بیرلمی صوددان صوک آلورسز دیدی میکا ازلاب چیتکه چغارغه کیره ک حاضر اشنک وقتلی چاغی میکا بالالارنی آشاتورغه کیره ک بیت دیدم مونده ئشلارسز چیت ئشلاسه ک پاشپورطک یوق دیب سینی ئشکه آلماس لار میکا یازارلار آکته غه قول قویب سلامت چغب کیتدم /128a/ ایندی ایکنچی کون ئشلارگه کیره ک باردم ده بر آغا انی که کیکاش ایتدم ابو کشی یوردیچسکی ئشندان خبردار ایدی یه توغان مینم ئشلاری موندای بولدی بارنده سویلادم ده صوکره بو ایتدی دیلگنی کوررگه کیره ک آندان بر کیکاش بیررمن دی. مین دیدم ئش بار ده مین سویلاگان روشده دیدم. اویلاب توردی ده مونه نرسه مجید آبزی صودیه بولسه معلوم کورشگز بورنغی زماندان بیری آش صویگزنی آشاغان اچکه ن کشی نه قدر اوزی صودیه بولب یوره ده آتاسی بر آولنک کولاکی ایدی بتون کراستیان لارنی یاللاب آشلق لارن اوردرب باسدرتوب نیچه شه ر منک لار آشلق آلور ایدی یاری انقلاب قه قدر وفات بولب قالدی. شونک بالاسی بو کون صودیه بولب خالق لارغه کولاکلارغه صود ایتب یاتا بو کشی بر رحیم سز وجدانسز آدم موکا اشانچ یوق ایکنچی دان سین بیت مجید قاری بولوک سببلی یورطنکدان تیوش سز روشده قووب چغارب بتون بالالارکنی فیورال صوغنده قار اوستینه چغارب تاشلادیلار مین بلام البته سز بو زاکونگه کرمی ایدگز شخصی دشمان لق بلان سینی حقسز جبر قیلدیلار البته بو وقتده بولغان ییرلی توره لار مونی بلسه لار کیره ک ایندی شولای بولغاچ بو ئش بر کچکنخ ئش بونک اچون بر نرسه ده بولورغه تیوشلی توگل مینم چه یدنچی آغوست ماده سینه قوشب آز بولسه ده صروک بیررلار. باشقه کشی بولسه بر نرسه ده بولماس ایدی. سین ممکن لک بولسه موندان یوغال باشقه سوز یوق دیدی. ایکنچی کوندوک رفیقه مز غه مصلحت ایتدم ده نیشلاربز کیتسه م یولغه آقچه کیره ک. کیتنه سه م یوق اچون محبوس بولوده یکل توگل بیت نی بولسه ده خداغه تابشرب کیتامن. بر کجه مز بار ایکان رفیقه م شونی بروکه براوگه بر مامق شال گه ئالشب میکا شونی بیردی ده مونه یولده ساتب یولغه آقچه قیلورسن دیدی. مین ده شوشی شال نی ئالب سریدنی آزیاکه سفر ایتدم دوکامینت یوق توگل آنده بارب بر اورنغه ئشکه کرب برنیچه آیلار ئشلاب میتریکه م بار ایدی شوشی یردان اسپرافقه ئالب اوچ آیلق /128b/ پاسپورذ آلدم یوژنی قازقستان رایونی صاری آغاچ دیکان یرده ایدی تاشکند که یاقن بو ۱۹۳۵ نچی یلده ایدی. شوندان تاشکند اوبلصی المکنت دیکان پونکت ده (آق قورغان رایونی) سیل پا اداره سینه تیری جون و باشقه نرسه لار حاضرلار اچون کیبتکه کردم. بو ییرده بورن زمانده تویسکی عبدالولی یاوشف لارنک مامق زاوودی بولغان حاضرده ده شول زاوود اشلاب تورادر. شولای ایتب یالغز اوزم گنه تورب ئشلی باشلادم. جون تیری تاوق کوکه ی پوشنینه وا اوتیل بارنی حاضرلاب یکرمی کیلومیترلق پسکند دیکان رایونغه تابشرر ایدم، شولاب ایتب یاخشی ئشلاب تورا باشلادم. مونده یراق توگل اق رایونی ۱۹ کیلومیتریده ایدی مونده کیاوم بلان قزم حلیمه ئشلار ایدی هم ۱۳ یاشلک قزم ده بولار یاننده ایدی. برنیچه آیلار اشلاکه ندان صوک سیل پانک رئیسی مؤمن حیدرف دیکان اوزبک ایدی سوردام ممکن لک بولسه سزلار یاردم ایتب برآز آوانسه قیلب آقچه بیرسه گز الوغ مرحمت گزدان بولور ایدی دیدم چونکه مین راسیه دان خاتون بالالارمنی کیترسم کیره ک ایدی دیدم. یاخشی دیب ایکی یوز صوم آقچه بیردی ئوزنک ئش حاقم ایکی یوزدان آرتق بولب دورت یوز ایللی صوم آقچه بلان سیه گه ن قزمنی کورشو آولمزغه بر خاتون قایتا ایکان شوکا قوشب قزمز آولغه اوزاتدم بار آناکنی هم بالالارنی آلب کیل دیب یبردم ۱۵ کون دیکه نده قزم بالالارنی تاشکند که یاقن قاونچی دیکان استانسه غه آنب توشکان ده آندان صوک آق قورغان غه کیاومزگه تیلفون بیرب آط سوراغان آندان کیاومز حسن الدینف ایکی گیب بریچکه بلان بارب آلب کیلگان اللّٰه ثواب قه یازسون آمین کیاومز جماعتم هم بالالارمنی قاونچی دان آق قورغان غه آلب کیلگان رحمت شوندان صوک قزم حه لیمه المکنت که تیلیفون بلان ایندی ئنی ئنی لار سلامت کیلدیلار دیب /129a/ کوزمدان یاش چغوب قووانب نیشلارگه بلمی قالدم رئیس دان صورادم بالالار کیلب قالغان ئیکان بارب قایتسام ئیکان دیه یاخشی دیدی شوندق بالالارم بلان کورشب کیچن ایلانب قایتدم. رئیس دان فاتیر صورادم بر یاخشی غنه بیردی رحمت ایکنچی کون رفیقه هم بالالار کیلب یورطنی قازالاب اچن طشن آقلاب قویدیلار. بالالارنی کوچرب ئالب کیلدم ده فاتیرگه کرب یقلادم موگا قایده بولسه شونده یوقلاب یورر ئیدم. خداغه شکر بو کوننی کوردم دیدم بر زیمله نکه ده بولسه ده توررغه راضی ایدم. ۳۶ نچی یل اییون آینده ایدی اوطز یدینچی یلغه قدر مونده ئشلادم بالالارنی اوقوغه بیردم. شولای ایتب شوشی یلنک باشنده بو ئشمزدان چغب پسکند دیکان رایونغه کوچمه ک بولدم بو وقتده کیاوم بلان قزم حه لیمه پسکند ده ایدیلار. مای باشی کون بر آت آرب یاللاب قویانب کیتدک بر کجه مزده بار ایدی آنی جیته کلادک پسکند که بر کیچ یوقلاب ایکنچی کون غولب اسملی برخان بر ایونی بوشقه فاتیرگه بیردی اللّٰه نک رحمتنده بولسن آمین. بر آی قدر مونده ئشیز یاتدم صوکره مورطالی سیلپاسینه مخصوص اشکه چاقردیلار بو پسکند دان ۸ کیلومیتر یرده ایدی آنده بارب آت آربا بلان بر آی قدر ئشلادم ده سحاب ئالب قایتدم آت بلان اسی یرلارده دالاده یرو قینلیق قیلدی. ینه پیسکند که قایتب بر آی تورغان دان صوک ینه مینی بوکه سیل ساویتینه شوشی سیلپا رئیس نیشان علییف دیکان چاقردی بارب مونده زگاتوفکه دوکانون آلب اوزم گنه ئشلی باشلادم بالالر پسکندده قالدیلار بو اوطز ینچی یل آغوست آینده ایدی شولای ایتب مونده اوطز سکزنچی یل نک آپریل آینه قدر ئشلاب حساب آلدم چونکه بالالارنی تاشلاب آنده توردم قیین بولدی ئشلاکان اورنمده هیچ بر کیم چیلیک قلمادم خداغه شکر پسکندکه قایتب برآز تورغاچ پسکندده ده کیرف سیلپاسینک رئیسی عبد الرزاق سارساتف دیکان کشی مینی /129b/ پسکندده کیرف سیلپاسینه زگاتاویل گه کیلب چاقردی مین ئشلی آلمیم دیسه م قویمادی بزگه باراسنک دیب یاری آلایسه دیب قبول کورب بارب دکاننی قبول ایتدم ده ئشکه کرشدم یاخشی غنه ئشلاب یوردم ایکی کشی یاردمچی مز بولدی قشلاق لاردان جییب جون قیری اوتیل شوندای نرسه لارنی تابشررلار ایدی برسی محمد قل ایکان برسی عبدالقادر ایکان ایدیلار ۳۹ نچی یلده زگاتوفکه اشنده برنچی اودارنیک بولب صوره تمنی پاتریب سایوز دیوارینه آسب قویدیلار ممکن قدر دکاننده کیمچیلک قلمادم بارینه رضا بولب ئشمنی اوسدرمادم بو کونلارنی کورب بالالارمنی یانمه جییب اولتردم منک منک خداغه شکرانه قیلودان باشقه فکرم بولمادی توقز یوز ۴۲ نچی بلدغه قدر بونده ئشلاب ۴۱ نچی یلده کیرف سیلپاسنی سکراشایت ایتدیلار شوندان میکا بو ئش دان قالورغه توغری کیلدی ۴۲نچی یلنک مای آینه قدر ئشلاب حساب منی تمام لاب ئشمنی تابشرب چقدم خداغه شکر شوشی یلده اورمه مخصوص یورط آلدم آلتی منک صوم غه برآز بو یورطنی توزاتب یاخشی غنه ایو بولدی سلامت بالالارم بلان اچینه کرب اولتردم خداغه شکر یورطسز قالغان بالالارمه یورت قیلب بیردم دیب خداغه شکرانه قیلب خداغه شکر بو کوننی کوردم دیب یاتدم کیرف سیلپاسینه برگه ئشلی تورغان ایبداشم عبد الرحمن محمد رحیم اوغلی عثمانف دیکان کشی ایدی اول اسکلاد مدیری بولب جیلغان مال لارنی آکا تابشرب زگاتوفکه غه تیوشلی مانفاکتور کون تاوارلارنی آنک قولندان آلور ئیدم. دیمه ک دورت یل برگه ئشلادک یورطی هم ینه شه کورشمزده ایدی هیچ بر قچقرشب تالاشوب تورمادم. شولایده بولسه شخصی فائده سنی کوزله ب مینم جیغان کوکه ی تاوق کبک نرسه لاردان حکومت حسابینه یازمی میکا حکومت بهاسی بلان آقچه بیرر ایدی. قای وقت لارده یاخشی تاوارلارن حردم کون لاوزتن مبنم اسممه فاکتور یازب تاوارنی اوزینه آلب میکا آقچه لارنی حکومت حاقنه اسبلاب بیرر ایدی شولای ایتب بر ایکی مرتبه بو اشکه کون سه م ده صوکره مونی بیرمی باشلادم. دیدم بو مال لار زگاتوفکه فه بیرلسه بونک اچون حکومتکه جواب بیروم کیره ک شولای سینده آلب قالساک مین بالا چاغالی آدم بالالارینک است باشلارینه ده آلسام مین نیجوک حکومتکه زگاتوفکه قیلور کیره ک ده قطعی روشده /130a/ توقتادم. نی اچون دیساک مینم جان ته ن بلان ترشب جیغان زگاتوفکه نی اول اوز قائده سینه تاشکند که بازارغه ساتدرر ایدی البته بوکا هرکم نک آچغسی کیله چه ک. شوندان صوک ناچار قاری باشلادی بعضی وقت لارده دکانغه کرب قایا آزراق اچارگه آل ئلی دیه ر ایدک مین بونی اشلاماز ایدم ای مجید ابزی نیک الوک ترلوک مینم قولمده بیت دیه ایدی بوکا مین هیچ التفات ایتماسدان یورر ایدم. چندان ده اول سیاسی اداره نک وکیل بولمش ایکان. بتون مینم اوزآرا سویله شکه ن سوزلارنی حکومت که خلاف بولمسه ده بیش بلان آرتدروب آنده بارب تابشرا ایکان یاری. نیچکده بولسه مونک تله گی مینی ئشدان چغارب نیندای بولسه ده بر فرصت تابو بولب مینی موندان یبروگه حرکت قیلغان چونکه موندان باشقه بعضی بر یاشرن ئشلارن مین بلور ایدم بر کوننی نی زاکوننی حکومت نک بر آطنی یورطنده اورلاب صویب ایکنچی کون تاشکندان بر اوزبک کیلب تیری تویه گه ن بولب بو آط ایتنی فاتیری آستینه بارب تاشکندکه بازارغه اوزاتدی مین بونی بلدم بلسه م ده هیچ کم گه ایتکانم یوق ایدی. آخرنده بو مسئله حکومت کشیلارینه ئشتب بونی مین ایتکان دیب اویلاب میکا نیچکده بر یاوزلق قیلو فکرنده بولغان حقیقت بو اشدان مینم خبرم یوق. ایکنچی دکانمه بعضی بر تاتار میلیتسیه لاری کیلب تاوار صورارلار ایدی بولارنک بازارغه چغارب ساتو اچون بولغان بلب بیرماس ایدم. بعضی وقت علی باشقه ناچالنیک لارده میندان ایتلک کون و باشقه قاون کوکه کبک نرسه لار سورار ایدیلار آزماز بیرسه م کوب وقت بیرماس ایدم آلارده بونک اچون میکا ناچار قارارلار ایدی. ینه پسکندلک حلیل قولماتق دیکان بر اوغری اوتیلده بر دکانده ئشلاب یورر ایدی بر ظالم بو بر کون میندان کیلب طوی قیلا ایدم بزگه آزراق چای تاوار کالوش کبک نرسه لار سورادی یاری اسکلاد چغارسه ممکن لک بولسه آزماز بیررمن دیدم. اسکلادان مال بیک آز بیردیلار شول سببلی بونک تلاکنی اوتاب بولمادی. شولایده بولسه وعده خلافلق بولماسن دیه آزراق چای برنیچه یاولق بیردم قارب توردی ده آچولانب ارغتب چغب کیتدی. بو کشی ده سیاسی اداره نک آگینتی بولغان ایکان برده آنده بارب /130b/ سوزلارنی بارب یالغان سویله گه ن شولای ایتب ۱۹۴۲ نچی یلده ۴ نچی نویابرده مینی قولغه آلدیلار بو یلده اوغلم موحسن نی ۱۹ یاشنده ایندی صوعشقه اوزاتدم هم کیاومز حسن الدینف نی شولایوق ازاتدم الوغ مصعود ۳۹ نچی یلدان بیرلی عسکرلک ده ایدی جماعتم یاشکنه قزلارم بلان قالوب ایدم هم مینی ۴ ناویابرده حبسکه آلدیلار آلتی آی پسکند تورمه سنده اولترب تاشکندکه ازاتب سیاسی معیوب لار تورمه سی یر آستنده بولغان کامرلارگه اولترتب بر آی یارم دان ینه پسکندگه قایتاردیلار. تاشکند نک نارکومینه کرتب داپروس آلدیلار کورسه توچی آدم لار یوق دی یازلمش عبد الرحمن عثمانف خلیل قورماتف اوزبک بر تاتار میلیتسه سی اوزمنک دکانمده اوبرشیتسه بولب اشلاگان نوریه اسملی بر فرقه وی روس حاتنی ایدی. ۴۳ نچی یل نک یکرمی برنچی مای کیچه سنده تونله ساعت ۱۲ده پرکارور بر تاتار حاتنی صودیه لار اوچ اوزبک حاتنی تاشکنددان اوبلص صود کیلب میکا حکم چغاردیلار صود قاشنده پرکارور خاتن عالی جزا بیرونی صوددان طلب قیلسه ده صود ئسه اون یل حکومت تک کونس لاگیرلارنده توررغه دیب حکم چغاردی. برنیچه کوندان صوک مینی تاشکند تورمه سینه ینه ازاتدیلار آنده بارب برنیچه کون اولترغان دان صوک شولوق قزم آسییه کیلب ایکی کون آزق تابشرب کیتدی رحمت وقتلارنک آورلیغینه قاراماسدان آتا دیب مینی اسکه آلوغه جماعتم هم بالالارمه خیرلی تورمش بیرسن دیب دعاء قیلب قالدم برنیچه کوندان صوک مینی تاشکنددان ۱۸ کیلومتر اورتا آول استانسه سی زانگی آتا دیکان قشلاق یاننده اوبشنوی لاگیرگه اوزاتدیلار قرق اوچنچی یل ۱۷ نچی ایون کوننده بارب لاگیرنک ایکینچی پونکتی ده قویدیلار. بزلارنی اینوالید حسابلاب یکل ئشکه تعیین ایتدیلار برنیچه کون آرپا اوردق پچن ده جیدق آگاروددان قییار جییو کبک ئشلارده هم پامیدور جیو چوگندر رادقا و به رنگی آیروب کبک ئش لارده بر ایکی آی قدر یوردم صوغش وقتی بولو سببلی بحبوس لارگه آشاو اچو مسئله سی بیک آور ایدی محبوسلار هر کون کوب برنیچه آدام تگی دنیاغه سفر ایته ایدیلار شولای بولسه اوزم آرتق آچلق کورمادم جماعتم بالالارم اوزلارینه بولماسه ده ایکی آی اوچ بر بولسه ده آقچه و آزق قزم آسیه کیترب /131a/ تابشرب تورا ایدی آرتق کییملارنی ده ساتب نیچک بولسه زور آچلق قیین لغی نه توشمادم شوندان صوک لاگیر اچنده بوخالتیریه اداره سینه فراش بولب کردم کانتورنی تازالیم ایده ننی یوام ئش آغر توگل ایدی قرملی بر آغا بلان ایکاومز برگه حدمت قیلور ایدوک مونده برنیچه آی صوکره ناچالنیک سان چاس نک کابینتنه فراش قیلب تعیین قیلدیلار. یالان ئشینه چغب یورمی باشلادم. برنیچه آیدان صوک موندان الب یورطقه یورط سبروچی ایتب اشتاننی قیلب بر لینین غرادلق باغدانف بله ایکاومزنی تعیین قیلدیلار آیلق ۶ صوم ایدی موکا لاگیر بازارنده ایکی یوز غرام قارا ایکمه ک آلب بولسه ایدی لاکن یورطنک کامندانتی حبیب اللین دیکان بر تاتار آندجان غه یاقن بر اون یللق محبوس ایدی شول بیک زور جبر ظلم قیلدی مین ایسه آنک ظلم لرنی شکایت ایتماسدان صبر ایتب ئشلاب یوردم اللّٰه دان قورقماغاندان قورقا دیلار شولای ایتب صبر قیلدم. بو ئشده ایکی یل ئشلادم خداغه شکر بالالارم آرمییه دان کیلب یوزدان جماعتم هم کیاوم کیلب کوشب توردیلار نادزورلار یاخشی قارادیلار حبیب للین کبک هیچ ظلم جبر قیلمادیلار. مونده ایکی یل ئشلاب مینی لاگیرنک اوچنچی پونکتی بولغان اینوالیدلار لاگیرنه اوزاتدیلار مونده بر آی تورب ۴۶ نچی یل ۸ نچی آپریل کوننده مینی هم ۷۰ لاب کشنی تاشکنددان ۶۰ کیلومیتر اینوالیدلار لاگری تاباقسای دیکان لاگیرکه اوزاتدیلار بوده اینوالیدلار لاگیری ایدی. بارمیم دیب طرشب قاراسام ناچالنیک دوختر قارونی مصلحت ایتدی آنده یاخشی بولور دیدی. شولای ایتب ۷۰ کشی یتدک ایکی ماشینه بلان ۴۶ نچی یل ۸ اپریلده تاباقسای غه یونالدک ۳۵ کشی آلب قالدیلار ده قالغانن کیری قایتاردیلار. شولای ایتب تاباق سای ده قالدم بر آی قدر مامق دان جب ئشلارگه قوشدیلار بر آی قدر ئشلادم لکن بیرکه ن نورمنی توترب بولمی نورمی تولماو سببلی ایکمه ک نی دورت یوز غرام غنه بیره لار ایدی. بوکون ناچالنیک سان چاست قه عریضه بیردم مینم قارتلغم نی ایولاب بر یاردم قیلسه گز دیه آزاقلامی مامیسیه کیلب قاراب مینی بالنیسه گه آلورغه قوشب کیتدی. ایکنچی کون /131b/ مای نک ۲۱ لارنده بولسه کیره ک خداغه تابشرب بالنیتسه گه کردم بالنیتسه بیک تازا اچنده کتبخانه سی رادیو تیتول قایناب … خانه سی ده اچنده ایدی. یاتوغه تیمر کاراوات آدیالی پراستینه لار هم تشن تاسمال یاغمده بر کچکنه گنه تومبچکه بار ایدی. اون ده بر مونچه یباره لار آندان تازا کولنه ک اشتان یتو بتون یاقاقتنی تازه لارنی بیرب اسکی لارنی آلالار ایدی آشاو اچون کونینه ایکی یوز غرام آق نان دورت یوز غرام قاره نان بیره لار پالاته نک اچنده آق نرسه لار یابلغان آشنی شونده کیترب بیره لار کونینه یگرمی یگرمی بیش غرام شیکر بعضی وقت سوت آزراق آق مای ساری مای قالباسه کبک نرسه لار بیررلار ایدی. یورطقه پاپریکه چغارمیلار شونده کرب سانی لار ایدی. اوقورغه کتاب و غزیته ژورناللار بولور ایدی. هر وقت تاشکند نک پراودا واسته ک غزیته نی اوز اسممه آلدرب اوقور ایدم الحاصل بالنیتسه نک تربیه سی یاخشی دوخترلار هر کون قاراب دارو بیرب تورالار ایدی. برنیچه آیدان صوک حکومت نک قراری بوینچه ۶۰ یاشدان یوقاری بولغان قارتلارنی هیچ برسن قالدرماسدان بالنیتسه گه کالوغه قرار بولدی. شوندان بولغان قارتلارنی بالنیتسه گه جیب تربیه قیلا باشلادیلار. شول کوندان بیرلی قایده یبرسه لار ده توغری قابقه دانوق بالنیتسه که یبررلار ایدی. شوشی تاباقسای ده قرق توغزنچی یل غه قدر توردم. موندان صوک تاشکند که یاقن لوناچارسکی ده یالانغاچ دیکان لاگیرگه وقتلی قیلوب بیردیلار. مونده ده بالنیتسه گه الدیلار ایکی آیده اون کون تورب ینه تاباقسای غه قایتاردیلار یالانغاچ ده تورغان وقتمده اوغلم مسعود لوناچارسکی ده تورا ایدی کیلنم بلان ۴ کیلومیتر یرده ایدی هر وقت اوغلم کیلب آزق یلی آشلار تابشرب کیتار ایدی رحمت فاطمه کیلنمه بیک یاخشی آشلار یبرر ایدی. تاباقسای غه قایتب بر نیچه آی تورغاچ سنتابر آی لارنده بولسه کیره ک ینه دان بزنی آنگران دیکان لاگیرگه یبردیلار بو آنگران اوزم نک یورطم در بالالارم موحسن آسیه اوزمنک یورطمده تورالار ایدی. یورطمز لاگیردان ۳ کیلومیتر ایدی. مونده شفاخانه گه /132a/ مونده ایللی برنچی یلنک فیوال آینده بیک نق صووق تیب ۳۹-۴۰ درجه ده حرارت بولب لازریت الدیلار بر کون ده حالم بیک آور ایدی ناسیلکه بلان کوتارب آرباغه صالدیلار ایکی کیلومیتر لازارتیگه بارب یتدم قار یاغمور یاوار ایدی باتقاچ یاردمچی یوق جانم بوغازیمه کیلب مونچه غه بارب کردم بوک م بیک کوب شول کونلارده ایللی تورلی آشاملق بار ایدی تیک اشاب بولمی مونچه غه بتون کیم لارنی سالب بتون آزقمنی شونده تاشلاب چغب کیتدم یالان آیاق غه یرتق کالوش اچینه قار تولا باررغه حالم یوق لازارتنیک بر خادمی یته کلاب آلب بارب پالاتاغه صالدی باراکدان خبر ایتارگه بر آغا انیکه اوتنب کیتم ممکن بولسه فولنی چغوب برر کشی بولسه شوشی ادریس بلان مینم بالالارمه خبر ایته کورگز دیه ایتکان خدمتلاری اللّٰه رضالغی اچون بولب دنیا و آخرت مقصودلارینه ایرشسون لار ایدی آمین. ایرتوک آسیه قزم کیلب کیتکان پیرداچه بار دیب چاقردیلار چغوب کورشوکه ناچالنیک دوختر رخصت بیرمه دی حال گز آور چغارغه یارامی دیدی شوندان صوک پیرداچمنی پالاتاغه کرتدیلار منم تلاگه ن نرسه م قاتق ایدی بار ایکان کورو بلان قاتق نی آلب قابدم آزراق کوزم آچلب قالدی قایماق هر تورلی فروکته تاوق ایتی کوکه ی و باشقه نرسه لار کوب ایدی رحمت ایندی بالالارم آتا دیب حرمت ایتولارینه بو حرمتلاری بالالارندان قایتسون دیب دعاء قیلب قالدم آنده آغوست باشلارینه قدر مونده یاتب یاخشی سلامت لندم خداغه شکر هر وقت بالالارم کیلب حالمنی بلب توردیلار رحمت تولمشسن نادظورلار ده بیک رعایه قیلب توردیلار ینه ده مینی موندان تاشکند که مرکزی شفاخانه که اوزاتدیلار بو ایسه تاشکندنک آردژنیکیدز رایوننه قویلته دیکان قشلاق ده ایدی مونده کیلب شفاخانه که سالدلار مین اوبکه اوروی دیب شوندان کارگه قویدیلار برنیچه کون رینگین دان اوتب بابای سینده اوبکه آوروی یوق برانخیت دیکان آوروی بار باشقه نرسه یوق دیب مینی ایکنچی پالاتاغه /132b/ بو بالنیتسه نی سان گرادوک دیب یورته لار ایدی مونده ایکی آی تورب ینه دان بزلارنی تاباقسای غه قایتدق سنتابر آیلارنده ایدی بونده ینه ساتسیارغه کردم پالات طنچ بار ده قارتلار ایدی دیکابر آیلارنده مینی فالیچ رنجوی صوغب بردان تلسز قالدم کوندز ساعت اوچ لار ایدی ئله دوقتر کیتمه گه ن ایدی بردان بلادردم شوندق دارو اچرب بر یوز ایللی گرام تامردان قان آلدیلار اون یدی کون بر سوز سویلمه دم کشی بلان سویلاشوگه عزیته کترب اوقوغه رخصت ایتمادی. بتون حاجتم آستمده اولدی اون یدنچی کون آزغنه تلم ئه یله نه باشلادی خداغه شکر قیلب قوونب آقرنلق بلان تلم یخشی آچلدی. موندان برآز آرولانب ایدم تره زه دان صووق تییب ینه ۳۹ درجه ده حرارتم بولدی اون بیش کونلاردان صوک یاخشی غنه بولب کیله ایدم ینه بر کون یاتبقه چاقردیلار بو ۵۱ نچی یل فیورال آینده حالم بیک آور ایدی ایکندی وقتنده قولتق لاب آلب چقدیلار ده کلوبکه قویدیلار بیش تره زه آچق بیک صووق بولدی تونه بویی یورغان آستندان چقمدق ایرته لاب توردق ینه چاقردیلار یاتاب قه شول وقتده حات آلدم حه لبمه دان پاسیلکه سالدق دیگان کیلب یتمای قالدی بیک زور وقتم ایدی شولایده تانش نادزورلارغه اوتنب کیتدم کوره سز بیت آورو حالمده کیتب بارم ممکن بولسه کیلو بلان مینم آرتمدان شول پاسیلکه نی تیزلک بلان بیرسه گز ایکان دیدم یاری دیب سوز بیردیلار کوتارب ماشینه غه توشدیلار ده استانسه غه آلب باردیلار آنده کون بوی تیکشرب فاگونلارغه کرتدیلار حالم بیک آور ایدی اللّٰه غه تابشرب یورب کیتدک تونله ینه فاگون صووق ایده نده یاتامز تورب حاجات اوتارگه حالم یول یا اللّٰه یاردم اوزگدان دیه بارام قاونچی ده نیچه یل برگه یاتب یورگه ن ایبداشم کفالیوف قارت بولوینه هم ده آور بولوینه قاراماسدان قولندان کیل گه ن قدرلی یاردم بیرب کیلور ایدی اوزبک تاتار قرداشلار برسی ده آوزمه صو صالمادیلار. شولای ایتب سمرقندکه یاقن یوزاق دیکان استانسه غه کیچ ساعت توقزده توشردیلار. خالق آرقاسینه نرسه لارنی /133a/ کوتارب کیتدیلار مین بارا آلمیم نادزورلار داوای دیه مینی قستدیلار ایدی مین ایتدم حالم یوق دیب هامان قچقرالار داوای دیه مین مجبور بولدم نرسه لارمنی یولنده تاشلاب کیته رگه صوکره نادزورلار اوزلاری کوتارب آلب بارب لاگیرگه کرتدیلار مونده برنیچه یاتقان ننک صوک ده مینی شفاخانه آلدیلار دوختر اوزبک ریزایف دیکان کشی ایدی یاخشی آدم ایدی مینی یاخشی قارای رحمت. برده حالم یوق آشارغه ده مای کبک نرسه لار یوق ایدی رحمتلی قزم حه لیمه نک معلوم پاسیلکه سی کیلب چقدی حق سبحانه و تعالی بالالارینه توفیق بخت بیرب اوزینه خیرلی اوزن عمر نصیب ایتسون آمین اللّٰه راضی بولسون بیک نرسه بیرگه ن قاز ایت آق مای ساری مای چای کانفیت بیک اوزک وقتم ده بیک زور فائده سی بولدی حتی نادزورلار عجب ایتب توردیلار موندای یاخشی پاسیلکه براوگه ده کیلگه نی یوق ایدی دیلار ایدی. یاری مونده بر ایکی آی قدرلی یاتب یاخشی غنه یوری باشلادم شوندان صوک بزلارنی ۱۰ یللق محبوسلارنی همه سن یبردیلار فرحات استروی بیگاواد دیکان لاگیرگه اورساتسکی استانسه سندان بر استانسه اوتب آندژان یولینده شونده کیلب توشدک. مونده تونله کیلب بزلارنی لاگیرنک باراکلارینه اورناشدردیلار مونده بزدان ئلک یاپون اسیرلاری تورب کیتکان ایکان باراکلار بیک یاخشی تازا بزلارنی آیرم بر باراک گه قویدیلار سیاسی استاتیه لار بولومز سببلی چاقرسه لارده مونده شفاخانه گه کرمادم نی بولسه ده بولور اوز کیم لارمنی کیینب ییرگه هواده یوریم دیه آیته م شفا خانه یاتقان آدم بالنیتسه دان بیک زیرگب قالدم بو وقت مای آی ایدی ۱۹۵۲ نچی یل نصیب بولسه بویل ۴ نچی نویابر کون ۱۰ یللق محبوس لک کونم تولوغ تیوشلی در دیب خدا دان سلامت لک سوراب یاتدم اوکتابر یکرمنچی لاری جیتب ایدی مینی چاقرب فوتو کارتچکه م آلدیلار ان شاء اللّٰه /133b/ یبرسه لار کیره ک دیب برآز امید لانب قالدم. محبوس لارنک وعده سی تولا باشلاسه ۱۵ کون آلدان رسم لارنی آلالر پاسپورطمزغه قویار اچون. شولای ده بولسه برآز قورقوده توردم چونکه بزدای سیاسی استاتیه لارنک قای برولارن یبرمیده قویالار ایدی دورتنچی نویابر کونی ده جیتب قالدی یا اللّٰه نه بولور ایکان دیه کوتب یاتدم تیزدن آشمزنی آشاب چغب یتدک مینی اوربا اسملی اداره گه چاقرب کیلدیلار باردم نچالنیک قایده قایته سک دیب سورادی مین دیدم ممکن بولسه آنگران دیکان شهرگه قایتامن دیدم باش اوستی آنده یبره مز دیدی بیک طینب خداغه شکر ایومه بالالارم یانینه یبره لار ایکان دیب چونکه بعضی کشی لارکه ایونه بارمای ینه اوچ یا بیش یل غه اختیاری ویسلکه بیره لار ایدی شولارنی ایولاب قورقوده ایدم. ایندی چت قوتلب کیتوم اشاندم شوندان میکا بر سیکز اورندان بر کاعزگه قول قویدررغه قوشدی ناچالنیک ام ف ده باشقه کیم اسکلادندان کتب خانه شوندای اداره لاردان شولای ایتب بیک آشغب لاگیر اچنده یوکرگه لاب یوری ایدم اوزبه ک ایبداش قارت قادیر آتا اوغلگز کیلگه ن دیب ایته لار دیدی اسم کیتب قالدم قاوشاب کیتدم قوی بولماس دیه قابقا توبینه یوگرب بارسام اوغلم موحسن لوحکاوای ماشینه بلان تورا خیران قالدم نی ایتورگه بلمی یغلاب یبردم موندان قچقردم بو کون چغامز خدا نصیب ایتسه دیدم ده سین شونده کون ممکن بولسه ناچالنیک دان کورصورگه رخصت آلیم آندان صوک کررسز دیدم. ناچالنیک که بارسام اول دیدی نیندی کورشو اول دیدی برنیچه ساعت دان سزنی چعارامز دیدی یاری آلایسه دیدم ده کیلب اوغلمه قچقردم ساعت بیشسز چغب بولمی بتون ئشلارم ترتیبنده دیدم سین بارب چای خانه بر قایده برر یرده یال ایت دیدم. شوندوق بزلارنی چغارب یبره تورغان ناچالنیک طشقه موحسن تورغان یرگه چغب کیتدی مین قچقردم آنا شونک قولنده ایندی /134a/ بزنک اشمز دیدم شوندان اوغلم ناچالنیک انی اولترتب قایده بر آلب کیتدی مین ده مونده بتون اشلارمنی بترب نرسه لارمنی بیلاب قویعان ایدم بو وقت ساعت برلارده بولسه کیره ک کیلب ده چاقردیلار ایده چغارغه دیب مینده تیزگنه باگاژمنی کوته ردم ده باراک دان قالغان ایبداش لارم بلان اسان لاشب قابقه توبنده گی کانطورغه چقدم مونده تیوشلی کاغزلارغه قول قویب قولمه عمرلک پاسپورط بیرب چغاردیلار اوغلم موحسن قارشمده ماشینه بلان تورا ایدی شوندوق اولتردق ده لاگیر اچنده قالغان ایبداش لار بلان سزده فوتلوگز دیب دعاء قیلدم ده بورلب کیتدک ایبداش لارم قول بولغاب قالدیلار الحمد لله حق تعالی بو کونلارنی نصیب ایتدی دیب خدامه شکرانه قیلب استانسه غه سفر ایتدک موندان آلتی کیلومیتر ده ایدی. مینی چغارب یبرگه ن ناچالنیک کیچ ساعت ۱۱ ده پویزده کیته اوزم بارب اولترتب یبررمن دیب قالدی بز بارب استانسه غه توقتادق ایتکه ن وقتده ناچالنیک کیلب تاشکند که بیلیت آلب یبردی بزلارده خیرلی سفر دیب اولترب کیتدک الحمد لله رب العالمین بی گناه مظلوم بولو صقتی الیه محکوم بولغان اون یللق حکم مزنی خداننک قوشووی بوینچه صبرلق بلان تمام قیلب اوزدردک خیره وشره من اللّٰه تعالی دیب بو کونمزگه خداغه شکرانه قیلب یونالدک خداغه مک مک شکر لار اولسون محبوس وقت لارم ده شکایت ایته رلک زور آغرلقلار کورمه دم رحمتلی جماعتم عزیز بالالارم هر وقت یاردم ده بولب آشاو اچو توغرسنده برده قین لق کورمه دم اون یلنک اچنده آلتی یل یارم شفاخانه ده (بالنیتسه) ۶۰ یاشدان یوقاری قارتلارنی آچق /134b/ آوروی بولماسه ده شفاخانه قویدیلار مونده ده حکومت اوررلار آش بلات تربیه قیلدی آلدمزغه آش و چاینی کیلترب بیره لار صو قاینب توره هر وقت هر کون طبیب لار کوره لار آشاو شوندای بولدی کونینه ایکی یوز غرام آق ایکمه ک دورت یوز غرام قاره ۲۵ غرام شیکر قای وقتده آق مای ۵۰ غرام قازلیق سوت باشقه لارنی بیرب توردیلار. فروکته وقتده هر تورلی فروکته لار دان هم قارپوز قاون قیار کبک نرسه لارنی کوب بولماسه ده بیره لار ایدی. یاتقان شفا خانه مز اچنده رادیو کتبخانه هر تورلی غزیته لار هر کون کیلب تورا ایدی اوقو اچون هر تورلی کتاب لار بار کونده بر مونچه آق کولمه ک اشتان پروژینی کاراوات ماتراس آدییال مندر تاستمال آق مندر تشی همه سن هر مونچه ده آلشدرب تورا ایدیلار حکومت نک بو مرحمه تینه هر بر قارتلار دعاءلار قیلب حکومتمزگه طنچ لق وطن غه طنچلق بیرسون خدا دیب دعاء قیلب یاتدق هم یاتالار ایدی لاگیرنک اچنده دکان هم آشخانه چای خانه اختیاری اوز آشمزنی پشررگه مخصوص آشخانه سی بار ایدی آقچه سی بولغان کشی لار هر وقت ده ساتلق آشخانه لار دان اشاب تورالار ایدی خداغه شکر اوزمزده کوب وقت اوزمزنک پشرب هم آقچه لی آش دان آشاب توردق. لاگیرنک یورطنده صوخانه هم هر تورلی گل لار تورلی ساچکه لار بلان تولو در باشقه چه پامیدور به رنکی کبک نرسه لار ده اوستره لار صولار فانتال بلان بعضی یرده قیین بعضی یرده آرق صولاری بلان سوغاره لار ایدی اون محبوس لک ده یورگه ن لارم قسقه چه یازب اوشبو اورنده تمام قیلدم. ۱۹۵۲ نچی یل ۴ نچی نویابرده ناجات بولب ۶ نچی نویالر کوننده ساو سلامت اوز یورطم هم جماعتم و بالالار تورغان شهرمز آنگران غه اوغلم موحسن آلب قایتدی. الحمد لله رب العالمین بخرمة سيد المرسلين آمين. ۱۹۵۵ سنه ۹ نچی اوکتابر یازلدی کوچردم‫⁴¹⁷‬/135a/

یازلمش اوتمش اون بیش یللق مظلوم بولب محبوسلک ده یورب تورغان ییرلارم سترلیتاماقده اوفاده ۱۹۲۹ نچی یلده اوفادان مورمون طرفینه ۳۰ نچی یلده مورمون تیمر یولنده برنچی لاوحی دیکان استانسه غه توشب فینلاندیه چیکلارنده تاش یول اشنده آندان بیلامور اوطراوی صالافکی دیکان اوسترفده بر یل آندان ۱۹۳۱ نچی یل قدر وقتم اوتدی وعده قدرلی قوتقارب بیش یل قالغانی سروکنی اختیاری سورکن قیلب فاتکه اوبلص قوتلس دیکان شهرده بولب قارت لق سببلی کامیسیه قوتقاردی. سلامت آولمه بالالار یانینه قایتدم. ۱۹۴۲ یل ده محبوس لک ده اوزبکستان جمهرریتی تاشکند اوبلصی نک اطرافنده اون یل اچنده اون لاگیرده بولدم هر قایسی تاشکندان یراق توکل ۶۰-۷۰ یراغی ۲۰۰ یوز کیلومیتر یرده بولدم ۱ نچی تاشکند که ۱۸ کیلومیتر زنکی آتا لاگیرنده ۴۳-۴۶ نچی یلغه قدر آندان تاشکندان ۷۰ کیلومیتر چیرچیق استروی یاننده تاباقسای دیکان لاگیرده آندان تاشکند که یاقن لوناچارسکی یاننده یالان غاچ دیکان لاگیره ایکی آی اون آندان ینه تاباقسای غه قایتب اوزمنک تورغان شهرم هم یورطم بالالارم یاننده آنگران دیکان لاگیرده ۱۰ آی بولب آنده بیک آورو بولب ۱۰ آیدان صوک تاشکند که یاقن قویلق دیکان شفاخانه یبردیلار مونده ایکی آی یاتب قایتب ینه بورنغی تاباقسای غه قایتار دیلار آندان سمرقند دان بیری یراق توکل یوزاق دیکان لاگیر گه آنده فیورال مارت آپریل مای آیلارنده بولب آندان بیکاوا دیکان لاگیرکه یبردیلار مونده آلتی آیدان آرتق تورب شوندان قوتلب ۱۹۵۲ نچی یل ۶ نچی نویابرده آنگرن که قایتدم ایکی اوچ مرتبه پرسیلنی پونکت ده تاشکنده بولدم ‫/135b/ بالالارم یانینه قایتب ۵۲-۵۳ یل نک قشنده شوشی آنگران شهرنده اوتکارب یازنده ایون آی باشلارنده قزم وه سیله کیلب اول مینی اوز خراجاتی بلان راسییه گه تووب اوسکان آولم استرلیباشقه هم توغانم فرحی سرور غه قزم حلیمه لارگه بارب صیله و رحم قیلب آولمزده قرداش روع لارغه آتا و آنالارمزغه زیارت ایله مشرف بولدم. قزم وه سیله بو وقتده قاشقا دریا اوبلصی شهری زیاب دیکان شهرده شفاخانه ده آپتیکا مدیری بولب ئشلی ایدی بزلارنی آتا دیب حرمت ایتوب مین اون یللق محبوس لکده اوتکه رگه ن آناسنی حرمت قیلب مینی قرداش و توغانلارم هم آتا و انا مز نک قبرلارینه زیارت قیلورغه نصیب بولدی. حق سبحانه و تعالی عمرینه برکات و طنچ لق قزم فلوحه گه توفیق هدایت بخت سعادت بیرب آناسینه یاردم چی بولورغه نصیب ایتسه ایدی آمین. /136b/

اعوذ باللّٰه من الشیطان الرجیم بسم اللّٰه الرحمن الرحیم

يا أيها الناس اتقوا ربكم الذي خلقكم من نفس واحدة وخلق منها زوجها وجعل منهما رجلا كثيرا ونسيأ والتقوا اللّٰه الذي تسألون به والارحام إن اللّٰه كان عليهم رقيبا⁴¹⁸

اوتکان یازلمش نرسه لارم عمرمده کورب اوتکان و طرمش لارم حقنده ایدی خدا نصیب ایتسه اوزم نک بلدکم قدر نسل سنبنی یازماغه نیت قیلدم جناب رب العالمین موفق ایتسون آمین. کیله چه کده بالالارمه بر خاطره بولوب هم اوزلارینک آتا بابالارن بلو بر فائده دان بوش بولماسه کیره ک.

یوقاریده یازلمش ایدی توغمه آتام شیخ الاسلام بن عبد القادر بن بیکتمر بورنغی تاریخ بوینچه اوفا غوبرناسی منزله اویازی الیکساندر قارامالی فولصی تاتار قارمالی آولنده توغمش در⁴¹⁹ حاضرگی کونده تاتارستان جمهوریتی قازان غه قاراغان سارمان رایونی قارامالیسی دیب یورتلادر

عبد القادر بابامزدان توغمش ۱ نچی شیخ الاسلام ۲ عبد العلیم ۳ حبیب الرحمن ۴ یوزلی بیکه ۵ نچی حبی جمال ۶ نچی محبوبه درلار

۱) آتامز شیخ الاسلام دان توغمش ۱ نچی زهره ۲نچی عبد المجید ۳ نچی فرح سرور

زهره آپامز عمرنی تگو اشی بلان اوتکارب آخرنده اوبکه آوروی بلان ۱۹۰۶ نچی میلادیه ده وفات در قبری استرلیلاش الوغ مقبرسنده باش طرفنده یالمش تاش باردر زهره استرلیباشنده احمد علی خلفه دیکان کمسنه نک نیاز علی اسمنده اوغلینه تورمش قه چغب آپامز هم جزنامز وفاتی صوکنده قالمش قزلاری بری ام جهان ایکنچی مریم اسمنده بولب نیچه یل لار مینم تربیه مده ایدی ‫/137a/ کوزلاری تاوق کوزی دیکان رنجو بلان مبتلا بولب تورمش کوره آلمادیلار اولچار استرلیباشنده باقر محمدیارف نک اوغلی عبد الکریم دیکان کشی کا نکاح لانب آندان بر اوغل بالا قالب اوزلاری وفات ایتدیلار استرلیباش مقبره سنده کوملمش در موندان راییم اسملی بر بالا بو کونده استرلیباش بالالار یورطنده تربیه لنوب حاضرگی کونده شونده خدمت قیلادر

مریم قرداشم ۱۰ یل قدر معلم لک ایتوب آخرنده کوزدان ضعیف قالوب حکومت یاردمی بلان تورمشدر

۲ نچی عبد المجید ۱۹۰۹ نچی سنه‌ء میلادیه ده ۲۹ نچی آپریلده استرلیباش ده مشهور قازان طائفه سندان مدرس علی خلفه آیدابولف نک قزی فاطمه بلان نکاحمز بولب ایکاومز توغمش دنیاده سلامت بولغان بالارم توبانده گی لاردر. یوقاریده یازلمش ایدی عبد المجید ۱۸۸۱ نچی یل مارط آینده توغان

۱ نچی حا لیمه ۱۹۱۳ میلادیه ده توغمش استرلیباش عائله دفترینه یازلمش در ۱۹۳۴ استرلی باش راونی آیطوغان آولی عباد اللّٰه تحفة اللّٰه اوغلی حسنتدینف دیکان کشیگه ۱۹۳۴ میلادیه ده تورمش قه چغب حاضر کونده باشقردستان جمهوریتی بلبای شهرنده یاشامکده در

حه لیمه دان توغمش بالالار ۱ نچی امینه ۲ نچی نائل ۳ نچی شامل ۴ نچی مدینه ۵ نچی خالده اسم لارنده درلار. قزم حه لیمه روسچه تاتارچه اوقو یازو بلان کوب مگازین لارده سودا ئشنده اشلادی حاضر کونده یورط حواجه سی بولب یاشامکده در

۲ نچی اوغلم مسعود توغان ۱۹۱۷ نچی ۱۳ نچی عنوارده استرلیباش عائله (میتریکه) دفترنده یازلمش در اوزبکستان ده تاشکند اوبلصی طوی توبه دیکان رایوندان فاطمه دیکان بر قزنی نکاح لانب آندان رئیسه اسملی بر قز بالا بولب ایدی نه سببدر آرالارنده کیلش ماوچیلک بولب فرقت قیلمش بو کیلنم حاضرده قزم رئیسه بلان تاشکند شهرینه یاقن لوناچارسکی پاسیولکه ده اوقوتوچی بولب یاشی اوز یورطی کالینین اورام ۵۵ نچی نومرده

موندان صوک باشقردستان جمهوریتی تیمازی دیکان رایونده شرف الدینف دیکان کمسنه نک زاکیره اسملی قزنی نکاح لانب وسیله اسملی بر قزی بولدی حاضر کونده تیمازی رایوننده تورادر. ‫/137b/ الوغ جهان صوغشی وقتندان اول عسکرلک که آلنب لینین غراد مکتبنده آویاتیحنیک که اوقب برنچی فیلاندیه صوعشندن اشتراک قیلب هم ده الوغ جهان صوغشی وقتنده مسکاواده آیداروم ده حدمت ایتب لیتینات ایکنچی درجه سنی آلب سلامت قایتدی. تاتارچه اوقو یازو بله.

۳ نچی قزم آسیه ۱۹۲۲ نچی یلنده ۱۰ استرلیباشنده توغب صوکره اوزبکستان غه قیلب برنچی تورغان یرمز تاشکند اوبلصی پسکند مکتبنده اون یللق اوقونی اعلاچی بولب تمام لاب صوکره تاشکند ده طبیبه مکتب نک تیخنیکومده اوقب آعلاچی بولب تمام لاب قایتب پسکند شفاخانه سنده ئشلی باشلاب بو کونکه قدر شول ئشده ئشلاب تورادر. ۱۹۴۱ نچی یل لار بولسه کیره ک مکتبده اعلاچی بولو سببلی بر آی مسکاوا لینین غراد قه سیاحت که یورتب قایتاردیلار. پسکندده تورچی شاکر دیکان کشی نک اوغلی رحیم مکلی ولییف دیکان کشی گه تورمشقه چغب فرید اسملی بر اوغلی بار بو کونده مکتب نک ایکنچی صنف دا اوقی در ۱۹ یاشنده

۴ نچی اوغلم موحسن ۱۹۲۴ نچی یلنده توغدی استرلیباش عائله دفترنده یازلمش در اوزبکستان پسکند رایوننده اعلاچی بولب اون یللق مکتب تمام لاب صوکره پسکند رایونی دوم قورغان قشلاغنده معلم لک قیلب ۱۹۴۲ نچی یل ۱۹ آغوست ده ۱۸ یاشنده ایدی الوغ جهان صوغسنه عسکرلک که آلنب عسکرلک وقتنده پولامیت لک که اوقوب صوغش وقتنده برنچی لیتینات لک اسم نی آلب سلامت صغوشده بولب سلامت قالدی شولای ده بولسه ۱۰ آی قدر قافقازده قراسنی دار شفاخانه سنده یاتب سلامت ۱۹۴۶ یلنده قایتدی کوب اورنده تننده راسکول لار کرب برآزی ئلی ده قالغان مشهور دانباس‫/138a/‬ ۵ نچی دیکان کومر شاخته سنده توغان فارشیلگراد اوبلصی کیرفسکی رایون بربینسکی رودنیک ده سمیع اللّٰه مطیغوللین دیکان نک دیلبه ر اسلملی قزینی نکاح لانب⁴²⁰ آرمییه وقتنده آلب قایتدی اوغلم موحسن بلان کیلنم دیلبار آراسنده توبانده گی سلامت بولغان بالالاری در

۱ نچی محمود قدیرف بو کونده ۸ یاشنده اولب ۱ نچی صنف ده مکتب ده اوقی در

۲ نچی منیره اسملی بو کونده ۶ یاشنده در. مندان باشقه تووب اولکان لاری راویل اسملی اوغل منصور اسملی مراد اسملی لار ایدی راویل دانباس ده مدفون منصور آنگران ده ابی سی فاطمه نک قبری یاننده مراد باشقردستان کومرتاوده مدفون ۵۴ نچی یلده موحسن حاضرگی وقتده اون یلدان بیرلی سود اشنده حدمت قیلا در.

۳ نچی قزم دیلارا باشقردستان جمهوریتی کومرتاو دیکان رایونده کومر شاخته ۱۹۵۶ نچی یلده ۱۳ نچی فیورالده توغمش در حاضر کونی آتا و اناسی بلان ارنبورغ شهرنده تورمش قیلب در.

۵ نچی قزم وه سیله ۱۹۲۶ میلادی ده استرلیباشنده توغب استرلیباش عائله دفترینه یازلمشدر طوقز یاشلارنده اوزبکستان غه کیلب پسکند رایوننده ۱۰ یللق مکتب تمام لاب صوکره تاشکند شهرنده طبیب مکتبینک فارماتسیب بولیکی اعلاچی بولب تمام لاب بو کونده قاشقاداریا اوبلصی قارشی دیکان استانسه ده اوبلصنی آپتیکه ده مدیر بولب ئشلی موندان ئلک شهری زاب رایوننده ئشلی ایدی ۱۹۵۳ نچی یل ۳۱ دیکابرده شول یرده تورلوق قیلوچی فیدائی اسلام اوف دیکان کشی گه تورمش قه چغب حاضرگی کونده ۱۹۵۵ یل ده فلوره اسملی قز بالا دنیاغه کیلدی. نکاح طوینده اوزم بولب اوزم نکاحن اوقب تابشردم. ‫/138b/‬

۶ نچی قزم مریم ۱۹۲۸ یلده استرلیباشنده توغدی استرلیباش عائله دفترینه یازلمش در ۸ یاش وقتنده اوزبکستان غه کیلب پسکند ده ۱۹ یللق روسچه مکتب نی اعلاچی بولب تمام لار صوکره تاشکند طبیبه مکتبیته کردی آنده برنیچه اوقوب لینین غراد طبیبی مکتبی اینستیتوتیته عریضه بیرب کردی آنده اوقب ۱۹۵۳ میلادیده مکتب نی تمام لاب اعلاچی بولب شهاده نامه آلب ینه شولوق مکتبده اوچ اوقوغه کرشب (آسپراتورغه) کردی سلامت بولسه بویل ۱۹۵۶ یلده تمام ایته چه ک. تورمشقه چقغانی یوق ئلی خدا توفیق اوزینه ایبداش بولورلق بنده نصیب ایتسه ایدی آمین⁴²¹

۳ نچی توغمه قرداشم فرحسرور ۱۸۸۳ یلده استرلیباشنده توغمش در اولکی وقت اوقووی بلان یاخشی عربچه اوقو یازو کلام اللّٰه نی اوقونی بیک یاخشی بله در ۱۹۰۵-۶ نچی یل لارده دیم بوی نیکفار آولنده قزان سوداگیرلارندان مشهور سمیع اللّٰه عبدللین دیکان کشی گه یاشی ۶۰ لارده بولسه کیره ک شوکا تورمشقه چقغان یغلی یغلی بیرگه نلار اولکی وقت نک مدنیتی شوندای بولغان ایکان دینی کتابلارده کفولک کیره ک اوتنسه لارده بای بولسه کفوا بولماسه ده یاری دیب زمانه ملالاری شریعت چقارغانلار بو کیامزدان ۱۹۰۶ نچی یل ده بر اوغل بالا تووب اسمی کلیم اللّٰه بولغان دی ۱۹۱۷ نچی یل نک مارت آینک آخرلارنده سمیع اللّٰه کیاومز وفات بولب نیکفار مقبرسنه دفن قیلنمش در ۱۹۲۲ الوغ انقلاب وقتنده بتون مال و ملکلارنی مصادره قیلو سببلی قرداشم فرحی سرور صبی اوغلی کلیم اللّٰه بلان تیک اوکاوی یورطن قالدیردیلار باشقه اوگای اوغلی صبی نک مالنی حقنی ‫/139a/ بولوگه کرتمی یاشرب آلوب قالغان ایدیلار آلارغه نصیب بولمادی بتون اوزلارینک مال لارنی آلب صوکره شاهگرای دیکاننی اوزینک ایونه آتب چغب کیتدیلار خداغه هر اشنی بلاه اما تیز ایتمی مظلوم بولب قالغان قرداشم هم اونچا بو کونده سلامت بلبای شهرنده یاش لار ظالم لار بار دا اولب بتدیلار خدا عدل جاکم آمنا وصدقنا صوکره قرداشمه تورمشلار آور بوله باشلادی چیتده اورالسکی تیمر یولی بوینده آزکنه استانسه سنده آنامز بلان بر توغمه آعامز عزت اللّٰه ولی للین نک اوغلی مجید ولیوللین مونده کیلب تور قرداش گزنک یورتون قاراب توررسن دیه چاقرب ایدم اول بیچاره کیلب بر ایکی تورب صوکره قرداشمز موکا نکاح قیلب برگه تورا باشلادیلار بولارنک اورتاسنده دورت قز بالا بولب یاخشی غنه تورمش قیلب یاشادیلار آخر عمرلارنده بلبای کوچب کیتدیلار بالالاری ۱ نچی سی امینه ۲ زیتونه ۳ نچی زهره ۴ نچی رئیسه اسملارنده در امینه بلبای ۱۰ یللق مکتب ده نیمس تلنده اوقب چغوب حاضرگی کونده باشقردستان مکتب لارنده نیمس تل نده اوقوتوچی بولب یاشیدر بر باشقورط یکتی صودیه غه سعیدف فاملیه سنده ایدی آراسنده کیلوشموچیلک بولو سببلی آیرلشدیلار آرالارنده بر اوغل بالا قالدی بانو اسمنده بری قز لابه اسمنده در برنیچه یل لار استرلیباشنده اوقتب بو کونگی کونده اوفاده چیرنیکوفکه یاقن بر مکتب ده اوقته در. قزی ۱۵ یاشنده اوغلی ۱۰ یاشنده

کلیم اللّٰه سمیع اللّٰه عبد اللین دان قالغان یتیم حالده اوقب آگرانوم لق مکتبنی تماملاب حاضرگی کونده بلبای ده آناسی فرحی سرور بلان برگه تورالار زاوادسکی اورام ‫/139b/‬۱۷ نچی نومیرده اوز یورطلارنده تورالار حاضرگی کونده بلبای ده غزیته اداره سنده مخبر (کاریسپاندیت) بولب خدمت ایته.

زیتونه بلبای شهرنده ۱۰ یللق مکتب تمام قیلب صوکره اوفاده طبیبی مکتب تماملاب بو کونگی کونده اوفاده چیرنیکه ف که ده دوقتر بولب خدمت ایته در چشمه رایونی صفر آویلنک اسعد اسملی کشیگه تورمشقه چقدی رشیده اسملی بر قزی بار ایکنچی ینه بر قزی ۱۹۵۵ نچی یلده آغوست آینده توغدی در.

زهره برنچی بلبای ده ۱۰ یللق مکتب تمام لاب صوکره لینین غراد ده شرق تل لاری اینستیتوتنده اوچ یل اوقب صوکره قزان شهرنک آکادیمیه نک بر شعبه سنده اوچ یل اوقب ینه مسکاواغه بارب ایکی یل اوقب ۱۹۵۴ نچی یلده قزانده پیداگیچسکی اینستیتده اوقوتوچی بولب حدمت ایته در بارسی یگرمی یل اوقشده بولب بو یل قزانده تورمشقه چغب ۱۹۵۵ یلده اسکندر اسملی بر اوغلی بار

رئیسه بلبای ده اون یللق مکتب تمام لاب صوکره لنین غراده پیداگیچسکی انستیتوت تمام لاب لینین غراد مکتبنده اوقتوچی بولب شونده آکادیمک عفورف اسملی بر تاتار یگیتینه تورمشقه چغب رشید اسملی بر اوغل بالا بولدی بوکونگی کونده ۱۹۵۵ نچی یلده اسفیردلاوسکی شهرنده (یکاتیرنبورغ) ایبداشی بلان برابر اوقوتوچی بولب حدمت ایته لار. مونه ایکمزنک آراده ده بولغان بالالارمز یوقاریده یازلغان لاردر. ‫/140a/

۲ نچی عبد العلیم بن عبد القادر قارامالی آولینک برنچی محله سنده مؤذن بولب خدمت ایتکام. بالالاری نور محمد فائز هاجر برنچی خاتونی مریم دان بولغان لار مریم جنکامزنک وفاتی صوکنده ایکنچی خاتونی نورکه ی آولندان آلمش حسن بانو اسملی در بو جنکایدان ریحان احمد لطیف نور الغیان اسملارنده بولمشلار مریم جنکای بورالی آولدا حاجی ملانک قزی بولسه کیره ک بو حاجی ملا بلان جماعتم فاطمه نک آنکه سی ربیعه نک آناسی بلان بر توغمه لاردر.

نور محمد برنچی أق بوینده تمتق مدرسه سنده احمد لطیف حضرت ده اوقب صوکره استرلی باشینه کیلب بر ایکی یل اوقب شولوق قارامالی آولینده مؤذن بولب خدمت ایتب وفات بولدی قایسی یلده در معلوم بولمادی مرحوم بیک یاخشی کشی ایدی اللّٰه مغفرت آیلاسون آمین

فائزه ایلبک آولی عبد العلیم اسملی کشیکه تورمشقه چغب شونده وفات اولمشلاردر هر ایکاولارنی کورب بلام اللّٰه نک رحمتنده بولسن لار

هاجر ملا صوی بوینده یراق توگل چالپی آولینده بر آدمگه ترمشقه چقمشدر بونی یاش وقتنده کورب بلام کیاوی کم در معلوماتم یوق

ایکنچی خاتونی حسن بانو دان

ریحان نورکای آولینه تورمشقه چغقان کیاوی معلوم توگل

احمد لطیف قارامالی آولینده تورمش قیلادر

نور العیان شولوق قارامالی ده تورمش قیلادر حاضرگی کونده کنه سلامت لار مو بلمیم ‫/140b/

عبد القادیر دان توغان

۳ نچی حبیب الرحمن موندان کشاف الدین اسملی بر آغامز بار ایدی قارامالیده یاخشی غنه تورمشده بولب قایو یلده در وفاتی قارامالی ده بولسه کیره ک یاخشی کشی ایدی. اللّٰه نک رحمتنده بولسون نیچه مرتبه قارامالیغه قایتقانم اتکامز شوشی کشاف الدین آبزیده قوناق بولب تورا ایدک صلاح الدین اسملی بر اوغلی بار ایدی سلامت در یوقمی کوب یلدان خبرم یوق جماعتی مستوره اسملی ایدی

۴ نچی یوزلی بیکه آپامز أق بوی مسلم رایونی قاتمش آولنده تورمشده ایدی آتامز مرحوم بلان هر وقت بارب کورشه ایدوک احمد حافظ اسملی بر گنه اوغلی بار ایدی بیک دیندار یاخشی تورمشده بولب آتامزنک وفاتی صوکنده قایسی یللارده بولسه کیره ک تحمینا ۱۹۲۴ نچی یل لرده منزله بوینده شوله رمه آولنده تورمشده صاحب گرای اسملی کشیده ایدی شونک بلان کیلب بزنک استرلیباشنده اوز ده قوناق بولب کیتکه ن ایدیلار اللّٰه رحمتنده بولسونلار آمین.

شوشی یولزی بیکه آپامزنک قزی فرحی سروردان عارفجان اسملی بر اوغلی بار ایدی یاخشی اوقمشلی شول شه له رمه آولنده ملا ایدی نورکای آولنده محمد جان حضرتدان اوقغان ۱۹۳۳ نچی یلده بارب کورشب قوناق بولب کیتدم غایت دیانتلی تقوا آدم ایدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن آمین ۶ بالاسی بار ایدی کم لاردر اسم لارنی بلمیم

یوزلی بیکه آپامزنک اوچنچی قزی ماهی سرور أق بوی الوغ چاقماق آولنده تورمشده ایدی عبد المجید اسملی بر اوغلی بار ایدی شولوق ۱۹۳۳ یلده بارب کورشدم ایگن چیلک بلان کون کوره ایدی اورتا تورمشده ایدی اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه ‫/141a/

عبد القادر بابامزنک ۵ نچی بالاسی حب جمال اسمنده نورکای آولنده تورمشده ایدی ایرنی بیلمیم یاشلی وقات بولسه کیره ک عارف جان اسملی اوغلی بار ایدی برآز قلاغی کیم ایشته ایدی بر وقت ده آتامز مرحوم بلان بارب کورشب آلدم ایکن چیلک بلان کون کوره ایدی لار.

۶ نچی قزی محبوبه آپای قارامالی غه یاقن باللی قاماق آولنده تورمشده ایدی ایرنی بلمیم بر اوغلی بار ایدی آتام مرحوم بلان بارب کورشب ایدم ایگنچلک بلان کون کوره لار ایدی. جمیع اتا و بابالارمز بارچه توغان قرداش روغ لارم خدا مغفرت ایلاسن آمین

مرحومه آنام نک نسل و نسبلاری یازامن

مرحومه آنامز علیمه ولی اللّٰه قزی أق بوینه یاقن مشهور بیرکه آولنده توغمشدر بوگلمه اویازی چکن فولصنده ولی اللّٰه رحمت اللّٰه اوغلی رحمت اللّٰه حسن اوغلی در. ولی اللّٰه بابامز مرحوم نک اوچ خاتنی بولمش در آنامز نک آناسی شریف الجمال مصطفی قزی قزاندان کوچب کیلمش بزنک آنامز شوشی شریف الجمال دان توغمش در. ولی اللّٰه بابای بیرکه آولنده آزراق سودا اشنی بلان کسب ایتسه کیره ک یاز کوننده صوق وقتنده چکه ن بازارینه آت منوب بارغان ایکان قایتقان وقتنده بر تکرمان یاننده یولده اولترمشلار و اللّٰه اعلم ایتولارینه کوره کیچن عففه اسملی حاتنی آیرب ایرتن بازارغه کیتسه کیره ک شول حاتن تم اولتروینه سبب بولغان ایمش دیلار. ینه بر حاتنی بولغان اسمی حاطرمده یوق آندان فرحی سرور عزة اللّٰه توغان فرحی سرور دان اسن اسملی بر قز بولغان فرحی سرور بلان اسحاق قزی کومه لک صوی بوینده باشقرد آراسنده تورب شونده وفات بولغان لار

عزة اللّٰه آبزی یوقاریده یازلمش ایدی شول عزة اللّٰه دان قالمش کیاومز هم انمز مجید که حاضرگی کونده سلامت قرداشم فرحی سرور تورمشقه چغب شوندان توغان قز بالالاری ‫/141b/ یوقاریده یازب اوتدم عزة اللّٰه آبظی سلامت وقتنده آزفیکه استانسنه بارب کورشمش ایدم بیچاره فقیر گنه بیک یواش آدم ایدی برآز اوقمش ده بولو سببلی شول یرده باشقرط بالالارینه دین سباغی اوقتب تورمش جای کونلاره چیت بازارلارغه بارب اوراق قه یاللانب بایلارنک اشلقنی اورب یورگه ن هم مال لرنک یلقی لارنده قاراب کون کیچرگه ن آخرغی وقتدن شون آزنکه استانسه دان پویزدان توشکه ن کشی لارنی بر‌آتی بولو سببلی شولارنی تاشب ده یورگه ن. بر آولغه پاساژیرلارنی ایلتب قایتب کیلگه نده تونله بر روس طرفندان بی گناه مظلوم بولب اولترلگان مرحوم بیک یاخشی آدم ایدی اللّٰه نک رحمتنده بولب شهید بنده لار جمله سندان بولب اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه آمین. بو کیاومز هم برادرم بلبای ده آش قازانی آوروی بلان آورب اوفا شفا خانه سنده برنیچه آیلار یاتقان صوکره اوفا دوخترلاری آپیراتسیه کیره ک لینین غراد شفا خانه سینه یبرگه ن لار آندا بارب آپیراتسیه دان صوک دورت کنه شاعت تورب امانت جاننی تابشرغان انا لله وانا الیه راجعون آپیراتسیه وقتنده لینین غراد طبیب لک وقتنده اوقوچی قزم مریم ده اشتراک ایتکان. لینین غرادده توغان کیاوی آکادیمیه اوقوچی هم رئیس اسملی قزی بیک یاخشی تربیه لاب اسلام دینی رسمی بلان دفن ایتکان لار فقیر حالده اوقتب آتالارنی تربیه لاب کومولاری اچون جناب اللّٰه کوب اجرلار نصیب ایتسون آمین بو کونده اوفاده چیرنیگوفکه ئشلاب تورغان قزی زایتونه ده اوفادان بارب جیتب دفن مراسمنه اشتراک قیلغان هم مرحوم آتاسی حرمتلاب قبرینه تیمردان ریشوتکه یاساتب قویغان رحمت بو توغانلارم اجرنی خدادان قایتسون آمین.

مرحوم ولی اللّٰه بابامز وفاتی صوکنده بر توغان آغاسی خلیل اللّٰه رحمت اللّٰه اوغلی استرلیباشنده تورمش قیلغان استرلیباشنده دین درس اوقتب همده ایولده ‫/142a/ ازراق سودا بلان ده شغلنکان بولغان بر توغان برادری ولی اللّٰه نک وفات … ایشتب شوندوق بیره که آولینه قایتب آنامز بولغان قرداشنی هم ابی مز …یف الجمال نی استرلیباشینه آلب قایتقان. استرلیباشدان بیرکه آولی ۱۸۰ چاقرم یول در اول وقت ده بزنک آنامز نک قز وقتی بولغان. صوکره اوز تربیه سینه آلب … استرلیباشقه یاقن گینه اسملی آولنک حافظ نصر الدین ملانک اوغلینه نکاح لندرمش در حافظ وفات بولب آنامز علیمه نی استرلیباشقه آلب قایتقان. صوکره اوزینک شاکردی … آتامز شیخ الاسلام غه بیرگه ن ۱۸۷۰ نچی یل لرده بولسه کیره ک. مرحوم خلیل اللّٰه خلفه قلاق غه … راق کشی بولغان شول نسبی قلاق غه قانی بولوی بعضی بر بالالارینه تأثرسز قالمغان. خلیل اللّٰه خلفه نک ایکی حاتنی بولسه کیره ک برنچی حاتنی وفات بولو سببلی ایکنچی حانونغه استرلیتاماق … ندان ام گلثوم دیکان خاتننی آلغان. اولگی حاتنی منزله اویازی مله صوی بوینده بورالی … علی آولده حاجی ملا دیکان کشی نک قزی بولسه کیره ک. شوکاردان بر ربیعه اسملی قز توغان ربیغه نی استرلیباشنده قزاق طائفه سندان بولغان بر شاکردکه ویرمش در ۱۴ یاشلارنده … ربیعه شول شاکردکه دوس محمد اسملی خلفه نامنده بولمشدر. استرلیتاماق دان آلمش ام گلثوم اسملی حاتندان محمد کریم اسملی بر اوغلی مدینهء منوره گه اوقوغه بارب شونده وفات بولب … زیارتی مدینه ده جنت البقیع ده در. محمد شریف ایکنچی اوغلی عسکری خدمت یورب قایتب استرلیباشده … ایگنچی لک هم آزراق کون سوداسی بلان سودا ایتب ترکلک قیلمش در یاخشی غنه دولت لی … دیندار و جومار کشی بولب یاشادی ۱۹۲۸ نچی یل ده استرلیباشنده ناحاق بر بلا حاق نده قولغه آلنب سیبریه گه یبرلدی آنده اومسکی شهرنده مسجد فراش بولب خاتن و بالالارن شونده … تورمش قیلب اومسکی اومسکی شهرنده وفات بولب اومسکی قبرستان ننده مدفون در اللّٰه مغفرت ایلاسون… اوغلی نک قزدر بو کشی صوکغی کونده امرشاک باش قارامالی غه یاقن آیط اسملی … تکرمان چیلک بلان کسب ایدب شولوق آیط آولنده وفات بولدی. اللّٰه نک رحمتنده بولسن. بیک عالم و علماء مخلص آدام بولب دیانات بلان عمر ایتدی جنازه ده بولب حقنده برآز سوز سویله ب … اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه /143a/‫⁴²²‬

…لی مقبرسنده مدفون در

… آغامز دان اسعد اسملی بر اوغلم بار ایدی اول قایو وقتده یاقده در وفات ایتمش در احتمال وطن صوغشنده بولو کیرک … کونده محمود اسملی بر اوغلی آناسی زینب بلان اومسکی شهرنده تورالاردر.

… آغامز استرلیباش مدرسه سنده اوقب برنیچه یل لار اورالسکی اوبلص یالپاقطال (سلاچین) … عبید اللّٰه بن زین اللّٰه الاسترلیباشی نک مدرسه نده اوقمشدر صوکره استرلیباشقه قایتب استرلیباس مدرسه سنده … بولب برنیچه یل درس اوقتب توردی عمر بوینه حبس بولو بلان مبتلا بولب یاشادی استرلیتاماق دا … فامیلیه سنده براونک قزی بلان نکاح لانب فرحی سرور اسمنده آلارنده ارقیه ینه بر اوغلی و بر قز بالاسی بار ایدی ۱۹۱۵ نچی یل لارده بولسه کیره ک وفات بولب استرلیباش مقبرسنده مدفون اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه اللّٰه مغفرت ایلاسون آمین.

… یوقاریده یازلمش ربیعه نی دوس محمد خلفه وفات بولب ینه قزاق طائفه سی بوکای ایلی آسترخان … چیرکه ی روغی تادون قسمی دیکان یردان کیلب استرلیباشنده کوب یل لار درس اوقب … استرلیباشنده الوغ مدرس لاردان حساب لانب درس اوقتغان علی خلفه بن آصافالی آیدابولف … کشیگه نکاح قیلمشدر. مذکور رابیعه بلان آنامز علیمه نک آتالاری بر توغمه ایدیلار … اوشبو علی خلفه بلان رابیعه دان توغمش رفیقه م فاطمه نی مین عبد المجید شیخ الاسلام هم … ۱۹۰۸ نچی میلادی ده ۲۹ نچی آپریلده نکاح مز بولمش در. نکاح طوی لارمز بیک … بولب اوتمش در طوی مجلسینه نیکفاردان کیامز سمیع اللّٰه عبدللین هم استرلیتاماق دان مشهور سوداگیرلاردان حبیب اللّٰه عثمانف و باشقه محله مزنک بتون علماسی و باشقه آول ده مخترم کشی لار بارده حاضر اولمش لار. نکاحمزنی استرلیباشده مشهور امامی عبداللّٰه حضرت محمد حارث اوغلی توقایف جناب لاری اوقمش در. قدا بولب کیلکان هم آتا‌آنامزغه و باشقه حضرت… ویرلمش در بو وقتقه قدر استرلیباشنده بزدای توبان تورمش لی کشی لارده موندای طوی بولماسه کیره ک. کیاوگه مخصوص هدیه لار یفاک چاپان بیشمت چالما ‫/143b/

چیتک و باشقه پلوش کلاپوشلار و باشقه کولمه ک اشتانلارنک هر تورلی سندا … ایدی آشاو یعنی طوی آشلارینک حسابی ده بولمادی قسقه غنه ایتسام کیاو… پشرگان باللی باورصاق بو بزنک تاتارلارنک بورنغی دان قالمش عادتی بوینچه ئشلانه تورغان بر مخصوص آشدر شول باورساق غه ۱۲۰ کوکه ی بر پوط آق اون بر قاون … مای خراجات قیلنمش در مجلسکه بو باورصاقنی ایکی کشی چاق کوته رب آلب آشلار. بوندان واق نرسه آش مسئله لرن یازوغه سبب بالالرغه بورنغی عادت لارنی … ایتوب یازارغه اویلادم. بلکه اشانماسلار شولای بولمه غاندر ایندی دیب اللّٰه رحمت ایلاسون ابی و بابالرنک بولای حرمت قیلولارین خدا آخرة ده الوغ جنتلارنی آل لارنده نصیب ایسون آمین. 1951 نچی یل ایون آینده مرحوم رفیقه م نی یورطمزغه کوچرب آلدم. اوزاتب آرتقان کیلگه ن قوناق لار قایناغم عبد الرحمن هم عبد الرحیم باجامز باطر آولندان مرتضی بدیکوف قایناغم عائشه بلان عبد الرحمن قایناعاﻨﯔ قایناعاسی عبداللّٰه اورمانسف ئوزم بلان بیش پاوسکه ده کیلدک ینه بر آربا یوک طوی غه مخصوص آشلار بر یوک بابامز طرفندان جهازلار (پریدان) اشکاف ساعت میبل لار تگو ماشنه سی ٣ قومغان تاس جیز بتون پاسوده همه سی بر توشده کله م کییز و باشقه یاصدق مندر کبک یورطقه نی کیره ک بارینده آلب کیلدی سولگس آشایارلق کبک نرسه لارده کوب ایدی.

اللّٰه رحمتنده بولب بابا و ابیمزگه دعاء قیلب آخرتده آچرولارن نصیب ایتسه ایدی آمین.

شولای ایتب بر جماعتم فاطمه بلان ٤٠ قرق یل عمر کیچرب ٤٩ نچی یلده اوزبکستان تاشکند اوبلصی انگران دیگان شهرده آخرغی نفس لارنی تمام لاب آخرت سفرینه کوچدی انا لله وانا الیه راجعون آنگران ده تیشک تاش محله سنده بولغان مقبره ده دفن ایدلب باشی اوچینه عربچه تاش یازلب 4591 نچی یلده تیمر بلان اخاطه قیلدرب قایتدم هم فوتوغرافیه بلان رسم نده آلردب بالالارمه تابشردم خاطره اچون اللّٰه ﻨﯔ رحمتنده بولسن آمین. ‫/144a/

زیارة تاشینه اوشبو روشده یازلمش در

بو قبرده قویلمش فاطمه علی قزی

ایسکه ئالب دعاء قیلوکز

بو قبرده فاطمه علی قزی مجید قاری جماعتی

وفات 1949 نچی یلده یازوعوچی آغاسی عبد الرحمن

آغوست 26 نده یازدروچی اوغلی موحسن دیه یازلدی

علی خلفه دان توغمش

عایشه در آشقادر بوی باطر آولنده امام مرتضی بدیکوف دیکان کشی گه طورمشقه چقمش در اصل ده مرتضی بوگولمه اویازی طیسوغان اولندان در عائشه دان توغان بالالار توبانده گی لاردر

زینب بو شول باطر آولنده شیخ الاسلام کاشایف دیکان کشی گه طورمشقه چغب موندان توغان بالالار زبرجد بو قازاقستان جمهوریه تی ساری آغاچ رایونی (قزل دلو) ستانسه سنده تاشکند که یاقن خالق حاکمی بولب تورغان قازاق جومابای یکیتینه تورمشقه چغب موندان بر بالا توغب 1935 نچی یلده ساری آغاچده وفات بولب آندان بر قز بالا قالغان ایدی صوکره بالاسی زینب قولنده قالدی. 1935 نچی یلده کورشدم قبری ساری آغاچ مقبرسنده در ینه اسعد فرید اسمنده ایکی اوغل بالا بولمشدر بو کونده قایده در معلوم توگل.

ایکی نچی عبد الحی باطر آولنده توغب صوکره ارنبورغده برآز وقت تورغان صونکده تاجکستان جمهوریتینه کوچب آنده سیلپاده سودا اشنده ئشلاب صوکره جهان صوغشنده بولب شونده وفات بولدی جماعتی ارنبورغ شهرندان هاجر اسملی ایدی آلارنده بالا بولمادی

استالین آباد شهرندان یوز کیلومیتر کویبشف رایوننده ئشلادی. 35 نچی یلده بارب کورشب ایدم اللّٰه نک شهید بنده لاذی جمله لارنده بولسون آمین ‫/144b/

اوچنچی عبد الازل بو ده باطر آولنده توغب صوکره ارنبورغ شهرنده سودا اشنده ئشلاب یاخشی غنه دولت صاحبی بولب یاخشی یورطلارن آلمش ایدی صوکره انقلاب مناسبتی بلان تاجکستان غه کوچب استالین آباددان بر یوز ایللی کیلومیترده قورغان توبه دیکان رایوندان اوتب توغالان (قاگانوفیچ آباد) دیکان یرده سودا ئشلاب توردی خاتونی ارنبورغ شهرندان عبید اللّٰه کشایف دیگان قرداشنی ئالمش حیات اسمنده ایدی بولاردان برنیچه بالا بولب بر قزی بولب حاضرگی کونده سلامت تورمشده بولب شول توغالان ده یاشیدر. جهان صوغشی وقتنده عسکرلک که ئالنب آندان برآز عقلی منه ضعیف لک بولغان عاقلی کیم بولو سببلی جماعتی حیاتﻨﯔ اولوینه سبب بولب 15 یل غه حکم ایدلمش در حاضرده محبوسلکده حکومت لاگیرلارنده اشلی در. عبدالازل بیک دولتلی هم جومارد بنده ایدی خدا خیرلی نجات بیرب بالالارینه قایتب قاوشوغه نصیب ایتسون آمین. بزده 1935 نچی یلده اوغلم مسعود بلان بارب کورمش ایدوک اوغلمنی ئشکه اوکراتامن دیه آلب قالمش ایدی.

حدیچه بنت علی خلفه

اورنبورغ اویازی بیکقل آولنده عبدالعلیم اسملی ملاغه چقمش ایدی کوب تورمادی بر یلدان صوک بالادان وفات بولب بیکقل آول مقبرسنده کوملمش در باشنده یازولی تاشی بار ایدی اللّٰه نک رحمتنده بولسون آمین.

عبد الرحیم علی خلفه اوغلی

بو کونده سلامت استرلیباشنده اوقب صوکره استانبولغه بارب آنده برنیچه یل اوقغان صوکنده استرلی باشنده مکتب ده اصول جدید بلان اوقتا باشلاسه ده محللی مدرسه سی مدیرلادی توقایف لار بونک اوقتوغه یول بیرمادیلار بو ده آکا بویصنمادی توتریه سودا یولینه کرشب یاخشی تجاردان بولب یاشادی آچق معلوماتلی خالص آدم ایدی. توقایف لار کوب جفالارغه حرکت قیلسه لارده اور فکرنده قالب حرلک بلان یاشادی. ‫/145a/

عبد الرحیم چالاقایف دان توغان بالالار

نیچه نچی یل لارده در خاطرم یوق استرلیباش قه یاقن یاشرغان آولنده قمر الدین مؤذن ﻨﯔ قزی شمس کمال نی نکاح لانوب بوندان توغمش بالالار توبانده گی لاردر

حدیچه عبد الرحیم قزی

استرلیباشنده توغب استرلیباشنده لطف الرحمن عبدالرحمن اوغلی ععلییف دیگان گه چغب لطف الرحمن انقلابدان صوک اوقوغه کوب قازان ده آفیا تیحنیک مکتبن تماملاب الوغ جهان صوغشنده زور حدمت کورستب کاپیتان ردجه سنده بولب اینوالید حاضرگی کونده استرلیباشنده 1609 پینسه آلب یاشاماک در. بو ایکاو ارالارنده اوچ اوغل بار حاضر کونده اوغل لاری اوقوده اسملاری حاطرمده یوق.

زهره علییفا

بو هم استرلیباشنده توغمشدر قز وقتنده استرلیتاماق کشی سینه تحفت للین گه تورمشقه چغب کوب تورمادی تخفت اللین نک اخلاقسزلق بولودن سببلی آرالارینده آیرلشو بولدی صوکره اوفاده داود دیکان باشقرد یکیتینه تورمشقه چغب آندان بر اسکرینه اسمنده قز بالا بولب داود وفات بولب قالدی. بو قز بالاسی بلان اوزبکستانغه بارب ینه بر تاتارغه چغب ایدی آندان ده آیرلب یاش لکده عزیز امانت جاننی اللّٰه غه تابشرب اوزبکستانده نمنگان ده مدفون بولب قالدی اللهم إن كانت محسنا فزد في إحسانها وإن كانت مسيئا فتجاوز عنها آمین اللّٰه نک رحتنده بولسن. قزی اسکرینه نی بر توغمه قرداشی مریم تربیه لی بوکونگی کونده تاشکند شهرنده تیمر یول مکتبنک اینسیتونده اوقمق ده در.

مریم

استرلیباشنده توغمش در برآز اوقب صوکره استرلیباشنک ذاکر فضل اللّٰه اوغلی احمرف دیکان یگتکه چغب یاخشی محبتلی طنچ تورمش ایته لار ایدی. ذاکر حکومت ئشلارنده اشلاب‫/145b/‬ 1491 نچی یلنده الوغ جهان صوعشنده عسکرلک که آلنوب آمانت جاننی صوغش صفنده جناب حق غه تابشردی اللّٰه گناه سنی یارلقاب شهید بنده لاردن آیلاسن آمین. بیک انصافلی بالا ایدی یاش وقتنده استرلیباشنده 21-22 یل لارده ابتدائی مکتب که اوقور ایدی عایت اوتکن ذهنلی بالا ایدی آتاسی فضل اللّٰه احمرف استرلیباشنده باشده کومه چ پشرب صوکره یومرقه سوداسنده بولب آخر کونلارنده یاخشی دولت ایاسی بولب

روسیه نک الوغ انقلابی مناسبتی بلان حبس ده وفات ایتمشدر. اللّٰه مغفرت ایلاسون آمین.

ماوی علییفا⁴²³

شولوق استرلیباشنده توغب استرلیباشده اوقب صوکره اوزبکستان غه کیتوب نمنگان شهرنده تورمشقه چغب ئبده ش بلان کیلشمچلیک بولو سببلی آیرلوب صونکی کونلارده یوردیچسکی ده حارقف ده اوقب خالق حاکمی بولب صوکره قاشقادریا اوبلصی شهری زاب دیکان شهرده خالق صودینک تفتیش چی بئلب اشلاب صوکغی کونده استرلیباشقه قایتب حکومت اشنده اشلی باشلادی فیدر رایوننده اینسپیکتور بولب اشلاب تومه قاده در

عبد الرشید علییف

شولوق استرلیباشنده توغب یاش وقتندان اوزبسکتانغه توغان آپالاری بارب تاشکند ده طبیبی مکتبنی تماملاب قرق ایکنچی یلده تمام لاب برنچی اشکه کرشب الوغ جهان صوغشنده طبیب لق اشنده حدمت ایتب سلامت قایتب صوکره اوزبکستان قاشقا دریا اوبلصی میره که رایوننده طبیب بولب اشلاب صوکره استرلیباشقه قایتب استرلیباش شفاخانه سنده کوز طبیبی بولب حدمت ایته باشلادی. استرلیباشنده شریف جان آخون جان اوغلینیک ماهی نور اسملی قزنی نکاح لانب بو کونده بر اوغل ایکی قز بالاسی بار کوز دوخترلقنه 54 نچی یلده تاشکندن میدیسینسکی اینستیتنده اوچ آیلق کورسن اوقب شهادت آلدی ‫/146a/

ماهره علییفا

بو هم استرلیباشنده توغب صونکده اوزبکستان غه کیتب آنده حودوژستوا مکتبنده اوقب حودوژنیک بولب اوقوتوچی بولب اشلادی 1954 نچی یلده اشلاب تورغان اورنی شهری زاب دان استرلیباشقه قایتب حاطر کونده استرلیباشده اوقته هم حودوژنیک بولب اشلی ابداشی قراغوش آولی عبد الرحیم ذاکر اوغلی رشید دیکان کشیگه تورمشقه چغب حاضر کونده ایکی قز بالاسی بار. بو بالالار آنالاری شمس کمال کوکره ک آوری بلان آورب یتیم قالدیلار.

یوقاریده یازلمش بالالارنک توغمه آنالاری وفات بولو سببلی آتالاری عبد الرحیم چالاقاپف ایکنچی خاتن الوغه مجبور بولب صوکره تتر آرسلان آولنران تاناو احمد ریکان براونک قزنی نکاح قیلب آندان رشیده اسملی بر قز بالاغه دنیاغه کیلب بو هم یاش وقتنده آپالاری یانینه اوزبکستانغه بارب مید تیحنکوم مکتبنی تماملار حاضر کون شهری زابقه یاقن بر اورنده اشلامکده در.

بو ایکنچی خاتن ده ینه وفات بولب اوچنچی خاتون لق غه استرلیباشنک سالقن اوصمان دیلار شونک قزی عبدالرحیم لطیف اوغلی مه تورمشقه چغب عبدالرحیم وفات بولدی آندان بر عبدالباری اسملی اوغل بالا بلان قالغان عائشه عثمان قزنی اوغلی عبد الباری بلان نی اوستینه آلب نکاح لانب آلوب حاضر کونده یاشی 80 دان آرتق استرلیباشنده سلامت یاشامه کده در

بو اوچنچی خاتونی بالاسنی اییرتب کیلو سببلی بالالار آراسنده کوکل سزلک بولب البته اوگای آنا اوز بالاسنی آرتق کورب مجبور بولغان الانسان یدبر واللّٰه یقدر ریکان سوزینچه عبدالباری الوغ جهان صوغشنده وفات بولدی گناه سنی عفو ایتسون آمین. ‫/146b/

یوقاریده یازلورغه تیوش عائشه علی خلفه قزینک ایکنچی قزی

ام گلثوم باطر آولنده توغمش صوکغی کونده آغالاری بلان قازاقستانغه بارب شونده قزل اوردا دیکان شهرده آرسلان شاکرف دیکان تاجیک یکیتینه تورمشقه چغب خاضرگی کونده قزل اورده ده یاشی در شاکرف ایسه ساچ تراش بولب اشلی در یاخشی غنه کشی برنیچه مرتبه بولب کیتدم توغان بالالار فرید بو کوننی تاشکندده طبیبی مکتبده اوقیدر ایکنچی آیاق غه ضعیف قزل اورده مکتبنده اوقی اوچنچسی بر اوغل اسمی خاطرمده یوق.

آنالاری عائشه شولوق قزل اوردا ده وفات بولب قبری قزل اورده ده مقبرسنده در هم باشنده یازلمش تاش بار عائشه قایلی که چ بیک یومارد یاخشی خاتون ازماز خوان ایدی. اللّٰه نک رحمتنده بولسن. اللهم اغفرها وارحمها آمین.

عبد الرحمن علی خلفه اوغلی

‫1881‬ نچی یلده توغمش در یاش وقتنده اورالسکی یاقن قوسبه دیکان یرده صوکره استرلیباشنده اوسب 20 یاشنه قدر آتاسی مرحوم علی خلفه ده اوقب صوکره بخاراغه تحصیل علوم دینیه اچون بخاراده میر عرب مدرسه سنده آلتی تورب یدنچی یلنده استرلیباشقه قایتمش در استرلیباشده ایکان استرلیتاماق شهرنده نور محمد اورمانصف دیکان کشی نک عفیفه اسملی قزنی نکاح لانب صوکره یل استرلیباش مدرسه سنده اوقو اوقتو چلق بولب 1921 نچی یل لارغه قدر دوام ایتمشدر صوکره استرلیباشنه ایکنچی محله آرتدرلب مسجد صالنب ‫/147a/‬ استرلیباشنک توبان اوچ محله سنده 1920 نچی یل لارده تمام بولب سایلادق اوفا دینیه نظارتندان شهادت نامه آلب رسمی امام لق وظیفه سنی اوتی باشلادی 1928 نچی یلغه قدر بو یلنک 11 نچی دیکابر کیچه سنده بر واقعه بولوب یوقاریده یازلمشدر شول واقعه مناسبتی بلان مظلوم اولاراق حبسکه آلنوب فقیرنکز ده شولارنک اچنده بولوب اوفاده حبس خانه سنده بش اولترب قایتب 1929 نچی یلده 19 نچی سنتابرده قایتان آلنب ینه اوفا تورمه سنده 11 آی اولترب 1930 نچی یلده ینه اون یل مدت بلان مورمون طرفینه بیلامور کنالی نده بولوب هم آق دیگز اوطراوی صلافکی دیکان یرده بولب سلامت 1933 یلده بیش یلدان نجات بولب قایتب استرلیباشنده قاره ئش بولب ترکچلک قیلا باشلادی. صوکره 1939 نچی یلده اعدالاری نک ناحق دانوس لار بیرب ینه آلتی یل غه سیبرایه گه سورگنگه یبرلب وعده سندان الک سلامت قوتلب استرلیباشنه قایتدی. ناوای سیبیرسکی لاگیرنده بیک خالص خدمت قیلوب سیاسی مغیوب لاردان حساب قیلنسه ده حکومت توغری خالص خدمتینه بناء وعده سندان ئلک ایکی سنه سنی عفو ایدب نجات قیلمشدر. سلامت عائله لرینه قایتب قاوشب استرلیباشنده بالالاری یاننده ترکلک قیلا باشلاب صوکره حکومت نک دینی مراسم لارنی اجراء قیلوغه رخصت فرمانی چغارب هر مشهورراق محله لارکه مسجدلار بناء قیلوب بیودق بولب بزم استرلیباشده مسجد آچوغه رخصت بولب مذکور عبد الرحمن علی خلفه اوغلی آیدابولف نی یرلی خالق نک طلبی بوینچه حکومت شولوق مسجد که امام بولوینه رخصت قیلب هم ده اوفا دینیه نظارتی طرافندان ده شهادت نامه بیرلب حاضرگی کونده استرلیباش مسجدنده امام لق وظیفن اوتاب تورمقدر اللّٰه استقامت بلان دوامی مصیب ایتسون آمین اللهم اهدنا الحق حقا وارنا الباطل باطلا موجب نچه قایمتقه قدر دوامن نصیب ایتسون آمین. وقتچه دین رسم لارنی اجراء قیلولار نیچکه رگان وقتنده موندای دینی وعظلار سویلاب اهالی نک کوکللارینه سالورلاری ریادن ‫/147b/ اولماسن خالصا لله بولب من سن سنة حسنة حدیثنه مصداق بولسه ایدی. آمین.

عبد الرحمن آیدابولف بلان جماعتی عفیفه آراسنده توغان بالالار

مکرمه استرلیباشنده توغب اوسب 1930 نچی یل لارده بولسه کیره ک تورمشقه چغب بین لارنده نا راضیلق بولو سببلی آیرلمشلاردر. صوکره استرلیباشینه یاقن اورشاک باش قارامالی آولنده صلاح الدین دیکان حاتنی وفات بولغان کشیکه تورمیشقه چغب بو صلاح الدین نک کیم عقللی بولوی سببلی آندان ینه آیرلب موندان بر ایر بر قز بالا بوبی قالمشدر. اوغلی انور اسملی بولب استرلیباشده اون یللق حکومت مکتبنی تماملاب یاخشی عنه رسام لق غه اوگرانمشدر حاضر کونده قارامالی آولنده کالحوز ادارسنده حسابچی بولب ئشلاب تورمه قده در. قزی ایسه کالحوز خدمتنده ئشلاب یورمکده. صوکره عبد الرحمن آیدابولف مک برنچی رفیقه سی وفات بولو سببلی ایکنچی جماعتنی قراغوش آدلی صدیق مؤذن دیکه ن کمسنه نک قزی نکاحلنمش در دیلفروز اسملی. بولارنک طوی مجلس لارینه مرحوم رفیقه م فاطمه بلان قراغوش آولینه بارمش ایدی 4191 نچی یل لارده بولسه کیره ک اول وقتده الوغ قزم حه لیمه ایچماک بالاسی ایدی مارط آیلارنده بولسه کیره ک. یوقاریده یازلمش مرحومه عفیفه نور محمد قزی بالا تودرا قیینچیلق کورب جناب حق غه امانت جاننی تابشرمشدر اللّٰه نک شهیده بنده لارندن بولسه ایدی آمین مرحوم انصافلی یاخشی بنده ایدی بزلار کیاو بولب یورگه ن وقت لارمزده کوب حرمت لار ایتدی اللهم إن كانت محسنا فزد في إحسانها وإن كانت مسيئا فتجاوز عنها آمین اللّٰه مغفرت ایلاب رحمتینه موفق اولسه ایدی آمین. استرلیباش مقبرسنده مدفونه اولب باشنده یازلمش تاش باردر. ‫/148a/

عبد الرحمن آیدابولف نک ایکنچی رفیقه سی بلان آرالارنده توغمش بالالار توبانده

منوره تورمشقه چغب برنیچه یل توغان صوکنده ایری فرقت قیلب بر قز بالا قالمش در بو کونده سلامت در. منوره ایسه کوکره ک آوروی بلان وفات بولب یاشلکده استرلیباش مقبرسنده کوملمش در باشنده یازولی تاش بار. اللّٰه مغفرت ایلاسون آمین.

یغموره اسملی بر قز بولب یاشلکده وفات بولمش در استرلیباشده مدفون

بر اوغلی خلیل اللّٰه استرلیباشنده حکومت مکتبنده اوقب الوغ جهان صوعشنده بولب حاضرگی کونده مسکاوا شهرنده حکومت نک عالی مکتبنده اوقمده در بر اوتکر ذهنلی بالا ایدی سلامت لک بلان اوقونی تمام لاب وطن خادامی بولب آتا و آناسینه یاردمچی بولسه ایدی آمین.

مغفوره اسملی بر قزی حاضرگی کونده آتا و آناسنی تربیه لاب تورمق ده در تورمش قه چغو وقتی ایرشسه ده چقغانی یوق ئلی بر عاقلی توفیقلی بالا بولب آتا و آناسی تربیه لاب هم عمومی اشنده اشلاب یورمک ده در اللّٰه توفیق بخت بیرب خیرلی توفیقلی بنده ایبده شلک که نصیب ایتسون امین.

ارقیه حاضر کونده استرلیباشده اون یللق مکتب نی تماملاب بر یل مکتب بالالارن تربیه لاب هم اوقتغان صوکنده حاضرگی کون استرلیتاماق معلم لک عالی مکتبنده اوقمق ده در خدا توفیق بیرب آتا و آنا سینه یاردمچی بولورغه نصیب ایتسون آمین.

سلامت وقتم قدر بلدکم قدرلی نسل و نسبنی یازدم آلداغی کونده قرداش و نسبن بلوگه تله وچی بولسه شوشی یازومه قوشب یازسه لار ممکن

یازدم 1955 یل میلادی اوکتابر آینده 1375 نچی هجری ده ربیع الاول آینده کومرتاو شهرنده

‫/148b/‬ اوسب اوقغان استرلیباش قریه سینک بلدکم قدر تاریخن یازوغه اویلادم

بسم اللّٰه الرحمن الرحیم

رب یسر ولا تغسر

الحمد لله الذي خالق السموات والأرض وخالق الليل والنهار وقدرا معشيه الانسان فی القری وفی البلدان

والصلاة والسلام علی حبيب اللّٰه محمد رسول اللّٰه عليه السلام وعلی آله واصحابه الكرام

مونک صوکنده مشهور استرلیباش آولی اوفا گوبرناسی اوفا شهرندان 150 کیلومیترده استرلی تاماق شهرندان 55 کیلومیتر قبله طرفنده بولب الوغ سیبیریه تیمر یولندان بولغان شافران استانسه سندان 75 کیلومیترده تقریبا 73 درجه طولده 52 درجه عرض ده استرلی صوی نک باشندان بر کیلومیتر اورنده قورلمش قریه در اول زمانده باشقرطلار یرینه قزان آطرافندان ارنوبرع قارغالیسندان بعضی کشی لار صلح و مصلحت لاری ایلان سودا و کسب ایله شغل لنمک اوچون اوشبو استرلیباش اورنینه اوتار سالب اولترغان لار. صوکره سودا و کسبلاری آلغه بارولادنی اعتبار قیلب باشقه آدم لارده کیله باشلاغانلار شوندان آول باشلانب کیتکه ن. بو تاریخ نک قایو یل لرده بولوی بیک معلوم بولماسه ده پوگاچف واقعه سندان یوز یللار اولده بولسه کیره ک دیلار. پوگاچ واقعه سی بزم بو یرلارده 1773 نچی یللارده بولغان. استرلیباشقه یاقن تون طرفنده بوسقن چقری دیکان اورن بار شول وقتده بو یرلار اورمانلق بولو سببلی پوگاچ صوعشی وقتنده اورمان اچلارینه چوقرلارده زیمله نکه یاساب یاشنرب قالغان لار ایمش شول سببلی پوسقن اسمی قالغان دیب بابایلار نقل ایته لار ‫/149a/ بعضی کشی لارنک نقلینه کوره استرلیباشینه اول کیلوب اولترغان کمسنه لار برآز زمان تورغاچ ییرنی باشقورطلاردن اجاره گه آلغان لار اجاره لاری ایللی یلغه بولغان ایمش. 1850 یلده 25 نچی آپریلده یازشقان کاغزلاری ابو النعیم محمد لطیف دیکان کمسنه نک قولنده بار. آنک باباسی یوسف سوداگیر بولب قارغالیدان کیلب سودا ایتب پوطاش زافودی توتقان. معلوم کاغدنی 1859 نچی یلده باشقورطلار بلان اول یازشقان. اوشبو کاعد اوچونچی مرتبه آلولاری ایمش. هر مرتبه ده ایللی شه ر یلغه یازشقان ایمش در نقل ایته لاردر. شوکا بناء باشقورطلاردان کاغدلاشب ییر آلو 1859 نچی یلدان یوز یل ئلک آلا باشلاغانلار کاغد یازشمای اوطز یل تورغان بولسه لار استرلیباش 1655 نچی یل لار چاماسنده بولا باشلاغای بولودغه کیره ک. اوشبو زمانده غی کشی لارنک نسلی و بابالاری اولدقی کورلمای و بلنمای در. پوگاچ واقعه سندان صوکراق بولغان ئشلاری بلوچی ابی بابای لار بو یکرمی بیش مقدم زمانلارده بار ایدی و بعضی کشی لارده اسکی ران ساقلانغان یازولار آراسنده 1774 نچی 1797 نچی یل لارده بعض معلومات کاغدلری بار. استرلیباش آول تون طرفندان بیوک تاو بوینده استرلی یلغه سینک ایکی طرفینه اولترمش آولدر. قبله و کون چغش یاقلارنده آچق آزراق اورمان لاری بار. استرلیباش نک هواسی یاخشی هم میوه فروکته باقچه لاری آزلاب باردر هر قایو میوه لر وقتنده یتشسه لار آلمه آرمود کبی لاردر. یالان لارنده ییر جیله گی قاین جیله گی کبی یمش لار کوب بوله. اورمان لارنده چیقلاوک شمرط بالان قورا جیله گی بورلگه ن صوی بویلارنده قارلغان کبک یمشلار یتشه در. اورتاچه قشلارده صوقلق 12 درجه گه توغری بولب جای کونلارنده اورتاچه 17 درجه گه حدادت کوتارله در. استرلیباش خالقی تاتاردر. کوبچیلک خالقلار ایکن ساچب کسب قیلالار. واق راق بولسه ده برآز هنر ایالری ده باردر طاشچی پیچنیک آیاق کیم لاری تگوچی پچقچی بالطه اوستالار استالارنی کبکلار کومه چ پشرو /149b/ چیلار هم باردر خاتن قزلاردان چیگش ئشلاو شال بیله و کجه مامقندان پالاس سولگی آش یاولق کبک نرسه لارنی اشلاوچیلار باردر. استرلیباشنده 1897 نچی یلنک پرپیس بوینچه 1572 ایر جانی 1552 خاتن جانی بولب جمعسی 2124 نفوس کورندی. استرلیباشده آطنه ده بر کون بازار بولب هر تورلی خالق غه کیره ک نرسه لار ساتلماقده در. استرلیتاماق دان و باشقه آطرافدان بازار کونی سودا اچون کلوچی لار کوب بوله استرلیباش اوزنده بایتاق غنه دکان آچب هر تورلی سودا ایتوچیلار ده باردر هر کون کم نی تلاسه ساتب آلورغه ممکن در. 1910 نچی یلدان باشلاب بر سودا شیرکتی تأسیس ایدلب بایتاق غنه اعضاسی بولب (نور) اسمنده شرکت دکانی آچدیلار ینه 1915 نچی یل لارده ینه بر شرکت مکازینی آچلدی شفقت اسمنده بولب هر اعضاغه یوز صوم دان جییب بیک یاخشی سودا ایته باشلادی. مذکور ایکی شرکتنک ده اوزم برنیچه کشی حکومت دان رخصت یوللاب آچدق. استرلیباش قریه سی مشهور قریه لاردان حساب قیلنب مدرسه لارنده هر یلده نیچه شه ر یوز شاکرد هر آطرافندان کیلب علم تحصیل قیلب کیتار ایدیلار قازاقستان قرغیزستان طرفندان کیلب اوقوچی شاکردلار کوب بولود ایدی روسییه نک اچکی شهرلارندان ساراتف آچتراخان اورالسکی سیبر قزان اوفا و باشقه گوبرنالاردان کیلب اوقوچیلار کوب بولمش. شولایوق طریقت علم باطن درسلاریده شیخ لارغه کیلب مرید بولوب یوروچی کشی لار کوب بولمش در. موندان ایکی یوز یللار مقدم استرلیباشنده اوقب چغب علم تارالا باشلاغان.

استرلیباش آولنده برنچی مرتبه امام بولب خدمت ایتکان کشی مناسب ملا دیکان کشی بولمش در 1725 نچی یل لارده بولسه کیره ک 1725 نچی یلدان صوک استرلیباشده مسجد صالنب اول مدرسه لار سالب درس اوقته باشلاغان کشی حسین ملا عبدالرحمن اوغلی مرحوم برنچی مرتبه استرلیباشقه مسجد بناء قیلب جمعه اوقی باشلاغان. ‫/150a/

استرلیباشنده بولغان منبر تایاغی نک بر طرفینه یازلغان در حسین بن عبد الرحمن دیب یازلغان در فقیر شول تایاق وقت نده بولوم سببلی بو یازونی اوزم اوقغان ایدم. 1875 نچی یل لرده بو تایاق غه یور ایللی بار دیب ایته لار ایدی بو مرحوم حسین ملانک زیارتی استرلیباش آولینک اورتاسنده بورنغی اسکی زیارت اورننده یازولی تاشی هم استرلیباشنده محمد شاه آغا (بوری محمد شاه لقبی) یازدرب قویمش ایدی. آنک زیارتی ایکاننی قایدان بلگه ن در بزگه بلده لی توگل. حسین ملا اول مرتبه مفتی الوغ یکاتیرینه ایکنچی زماننده مفتی بولب کیلگان فرمان همایونی بوینچه 1789 نچی یلده مفتی بولب کیلگه ن یوقاریده مذکور بوینچه حسین ملا 1725 نچی یل لارده استرلیباشنده درس باشلاغان. شول وقت لارده مسجد و مدرسه لار بناء قیلنغان در. استرلیباش نک تاریخی 1725 نچی یل لاردان حساب لارغه یاری. مذکور حسین ملانک قایو یل لارده وفات بولوی معلوم بولمادی هم نیچه یل لار درس اوقوی ده معلوم بولمادی لکن عالم صالح کشی دیو نقل ایته لار ایدی اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه اللهم اغفر وارحم آمین.

استرلیباشده ایکنچی مرتبه درس اوقتقان کشی عدل شاه حضرت بن عبداللّٰه بغدانف بولغان. اوشبو عدل شاه حضرت ارنبورغ غه یاقن مشهور چبنلی اولغان دولتشاه حضرتنک آتاسی در. معلوم عدل شاه حضرت حقنده معلوم بولغان خبرلاردان چاقماق أق بوینده عبداللّٰه حضرت عفورف ایته ایدی منزله اویازی ورش مسلم آولنده شمعون ملا دیکان کشی استرلیباشده عدل شاه حضرت مدرسه سنده اوقب قایتب اوکازنوی امام بولب تورب 90 یاشلاری چاماسنده 1865 نچی یلده وفات بولغان. مرحوم شمغون ملانک استرلیباشنده تورغان وقت لاری 1795 نچی یل لارده بولسه کیره ک. و بالقلی قریه سنده استرلیباشقه قرق چاقرم ییره مشهور حسم الدین آخون حضرت عدل شاه حضرت ‫/150b/ مرحوم نک عدل شاه حضرت مدرسه سنده 1799 میلادی یازلغان کتابی بار. اوشبو مذکورلارگه بناء عدل شاه حضرت 1775 یل لارده بلکه مقدم راک بولسه کیره ک حسین ملادان صوک استرلیباشنده عدل شاه حضرت که قدر یعنی آلارنک ایکی آراسنده مدرس بولدیمو یوقمو؟ اگر حسین ملا بیک قارت بولب عدل شاه حضرت آکاردان صوک مسجد و مدرسه گه خلیفه بولب قالدیمو تعیین بلگه ن کشی بولمادی.

عدل شاه حضرت زمانه سنده استرلیباشندان متفنن عالم لار چغوب آرالارنده معتبرلاری چیت یرلارده درس ایته باشلاغانلار. شول زماندان تحمینا 1755 نچی یل لارده استرلیباشده عالم کشی لار چغا باشلاغان در دیب حساب قیلورغه ممکن. عدلش شاه حضرت 85 یاشنده 1812 نچی یلده وفات بولغان رحمة اللّٰه علیه. عالم فاضل کشی ایدی دیه لار ایدی.

عدل شاه حضرت زماننده و بر قدر نعمة اللّٰه حضرت زماننده اوغلی دولت شاه حضرت استرلیباشنده درس ایتکان و صوکره بخاراغه کیتکان دیلار. عدل شاه حضرتدان صوک استرلیباشنده نعمة اللّٰه بن بیکتمر بن طوقای اولمش در کتّه حضرت دیب مشهوردر. نعمة اللّٰه حضرت 1773 نچی یل لرده توغمشدر. 1801 نچی یل لرده بخارای شریفکه تحصیل علم اچون کیتمش در. شوشی 1801 نچی یل ده برنچی مارط چقب کیتکه نی بعض اسکی کاغذ لرده یازلغانی کورنه. نعمة اللّٰه حضرت مرحوم بخاراغه بارماسدان بورن مچکه ره ده محمد الرحیم آخون مدرسه سنده درس اوقب تورغان. عدل شاه حضرت وفاتندان صوک 1812 نچی یلدان باشلاب 1813 نچی یلده 22 آغوست ده اوکاز ئالب استرلیباش مدرسه سنده مدرس و مسجدده امام بولب علوم ظاهر و باطن دان درس بیره باشلاغان مرشد کامل شیخ فاضل اولب بقدر الامکان عوام آراسنده بولغان تیوشسز بدعت ئش لارنی بترب رسول اللّٰه یولینه اونده گه ن پیغمبری خدای نک یولی بلان یورونی بیرب دینی خرافات لارنی بتروگه اجتهاد قیلغان. مثلا ً آول لارده جیین (صابان توی) ناوروز کون لارنده طوی لار قیلب کشی اولگاچ اوج سی یدسی قرق نچی کونلارنده آش قلب میت لارنی اسکه تشرولارنی تیوش توگل دیمش. حاضرگی کونده ملالارنک وارث لارینه تقدیم قیلالار ‫/151a/ میتکه یعنی آتاسی و آناسی و باشقه یقین لاری اولسه شولارنک روحینه قرآن ختم ایتدرونی. البته بو اشلار خدا رضالغی اچون گنه اوقلسه بیک یاخشی لکن بولار میت نک کیمن توشه ک یاصدقن اله کترو نیتی بلان اوقله در. شوندان معلوم که ملا بلان مؤذن بولماسه آزماز قرآن اوقی بلگه ن محله قارتی آرالارنده تالاش و بربرینه عداوة بولولاری کونچلک قیلولاری بو ختم خدای اچون بولغامان بولونی کورسه تب تورادر. بو ختم اچون میت نک وارثلاری بر نرسه ده بیرماسه لار ایدی بولارده ختم دیب تالاشماسلار ایدیلار. بلکه میکا ختم ایتارگه قوشمه سه یارار ایدی دیب قاچا باشلارلار ایدی. خاضرگی وقتده ملالر مولود اوقو بدعة دیب اوقغان کشی لارنی بدعة قیلالار چونکه بدعة بولغان نرسه حرام ریب اول کشیلارنی خالق اراسنده آبرویلارن یوغالترغه حرکت قیلورلار ایدی. لکن اول وقتده مولود النبی مسجد ده کوبچیلک حضورنده اوقب کوبچیلک بلان صلوات شریفه هم پیغمبرمزنک نسل نسبین اخلاق و انصافن سویله لار ایدی هیچ بر کشی دان خیر و صدقه لار آلب آشلار حاضرلاب قیلماسلار ایدی. ایندی حاضر شولوق مولود اوقو بدعة دیگان ملالر مولود آی یاقنلاب قالسه خاتن لارنی مسجدکه جییب ئلله نیندای بولماغان سفسطه لارنی سویلاب بر کم بو مولودنی اوقتماسه شوندان کیمچیلک قلغان بولور دیب وعظلار سویلی باشلادیلار. ماتورراق تاوش بلان اوقسه لار بیچاره خاتن قزلارنک بیک کیف لاری کیلور ایدی. لکن پیغمبر خدانک اخلاق و انصاف یاخشیلاب سویله مس لار ایدی البته موندای مولودلار بدعة در.

البته مولود النبی نی اوقب خصوصا ً بو زمانده دین نک ضعیف وقتنده مطلقا سویلاب یاش بوون لارغه پیغمبرنک نیندای کشی بولغان اول اسلام دینی نیچوک بتون ییر یوزینه تاراتقان شولارنی آنا تلنده بیک نق سویلارگه تیوشلی در موکا هیچ انکار قیلماس. لکن آش لاد قیلب صدقه لار آلب مولود اوقولارمز ماتور ‫/151b/ کویلاب اوقب حاتن قز و باشقه خالق لارنک روحینه هیچ بر فائده برماسه کیرک اما ملالرغه یاخشی بر آی بوینه بلش پلاو آشاب کسه گه ساتب قایتولاد بیک کوکل در مولود بورنغی پیغمبرمزگه یاقن زمانلارده اوقو رسمی بولماغان صوکراق بیش آلتی عصرلاردان صوک اوقی باشلاغانلار اوقسه لارده یوقاریده یازلمش روشلی بولماغان مسجد جامع ده خالق جییلب قرآن ختم قلب پیغمبرمزنک یولنی اخلاق و افعالنی بولغان سنتنی خالق غه آکلاتودان هم صلوات شریفه لار اوقب پیغمبرنک یولی بلان یوررگه دیب وعظ سویلاب قیامت کوننده پیغمبرمزنک الوغ شفاعتی نی سوراب دعاء قیلنسه مونه مولود شولای بولادر. پیغمبری خداغه یاقن عصرلارده سنة رسول و آنک اخلاق و افعالی هر کم که معلوم بولغان هرکم بلب و آکلاب یاشاگه نلاردر شول سببلی مولود اوقب آنک حقنده سویلاو بولماغان. حاضرگی وقتده عکس نچه الاحكام تختلف باختلاف الارض موجوبنچه حاضرگی کونده کولود النبی نی اوقو تیوشلی در. یوقاریده یازلمش حقنده میت نک اوچن یدسن قرقن جیینلارنی بترو بولمش در من سنّ سنّة حسنة ً فله اجرها وأجرٌ من عمل بها حدیث شریفی نه مصداق بولسه کیره ک.

استرلیباشینه کیلگان الوغ کشی لاردان مرحوم قزاق خان لارندان جهانگیر خان و شیرعازی خان ایدی دیه نقل ایده لار. جهانگیر خان نک اوغل لارندن براو 1840 نچی یل لارده استرلیباش مدرسه سنده اوقب یاتمش در. بزم زمانمزده خان مدرسه سی دیه آتالمش بر مدرسه بار ایدی بلکه شوشندان وقف ایدلمشدر. نعمة اللّٰه حضرت زماننده استرلیباشنده علم ترقی تابوب اوقوچی شاکردلار کوبه یه باشلاوندان مسجد و مدرسه لارنی زورایتورغه حاجت توشب مذکور مسجد و مدرسه لار اچون کوب خراجات و همت صرف قیلنغان حاضرگی مسجد ایسه اولگی اورندان یوز تایاق قدرلی توبانره ک آولنک اورتاسنه کوچرب سالنغان بو کونده اوکتابر انقلابندان صوک 1930 نچی یل لرده خالق طرفندان مصادره قیلنب حاضرگی کونده کلوب بولب تورماق ده در. ‫/152a/ بو مسجدنک آلداغی الوغ بولمه سنی قازاقستان طالوفکه قسمنده تورمش قیلغان اسنبای آولنده اسنبای خواجه بک اوغلی نک یاردمی بلان بناء قیلنمش در مسجد نک توباسنی تیمر بلان یالپاقطال قوجانطای حاجی آبدولف دیکان ذات نک صدقهء جاریه سیدر إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ ⁴²⁴ آیة کریمه سینه مصداق اولسه لار ایدی آمین اللهم اغفرهما وارحم هما

1836 نچی یلده نعمة اللّٰه حضرت زماننده استرلیباشینه فانتال کیتورلگان شول فانتال حاضرده ئشلاب تورماقده در. اشلانگان دان بیرلی اوچ مرتبه تعمیر قیلنمشدر بزم زمانده 1926 نچی یلده اوزم اهالی گه تشویق قیلوم بلان کامیسنده اوزم حرکت قیلب ینه صو توقتالب قالوب ایدی تغمیر قیلدوق ینه 1955 – 55 یلنده حکومت طرافندان بشنچی مرتبه تغمیر قیلندی.

بو فانتال حقنده یوقاریده یازلب اوتدی. شوندان قارارسز. نعمة اللّٰه حضرت علم ظاهر و باطندان تعلیم ویرمشدر کوبره ک علم ظاهرگه اجتهادنی صرف قیلب زماننده مطبعه لار آز بولو سببلی کوب خراجات لار قیلب کتاب لار تابو اچون زور اجتهاد قیلمش در اوز قولی بلان یازمش مجمع لاری بار کورنه در هر فندان نقل لاری بار تفسیر قاضی و تفسیر شیخ زاده کوچرب آلو اچون یراق یرلارگه بارب قایتوین سویلی لار ایدی. شوشی کونلاردنه بخارای شریف دان آلدرغان کوب یازمه کتاب لری باردر. اللّٰه رحمة قیلسون الوغ اجر ثوابلارنی نصیب ایتسون آمین. نعمة اللّٰه حضرتدان 1815 نچی یلده محمد حارث اسملی بر اوغلی وجوده کیلمش در 1814 نچی یلده محمد حراث اسملی بر اوغلی وجوده کلمش در. 1833 نچی یلده اوغلی محمد حارث ارنبورغ کوبرنا توری طرفندان 1833 نچی یلده 23 نچی سنتابرده 1380 نومیری رخصت نامه بیرلب بخارای شریفکه اوقوغه سفر قیلدی 1841 نچی یلده سلامت قایتدی آتاسی نعمة اللّٰه حضرت زماننده شولوق یلده استرلیباشنده درس ایته باشلاب هم بر ایکی یلدان صوک شیخ لک بلان مرید تربیه ایتارگه باشلادی دیلار. ایکنچی اوغلی محمد حراث 1844 نچی یلده بخاراغه تحصیل علوم گه سفر ایتدی. بو یللارده استرلیباشنده جمعیت کوب ایدی هر طرفدان علم تحصیل قیلور اچون علم ‫/152b/ ظاهر و باطن درسلاری بیک ترقی ایدب تورغان وقتی بولغاندر. 1844 نچی یلده 1260 هجریه ده کته حضرت نعمة اللّٰه بن بیکتمر رحمهم اللّٰه حضرتلاری 27 نچی مارطده دار البقایه کوچدی اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه اللهم اغفر وارحم آمین یتمش اوچ یاشنده وفات.⁴²⁵

نعمة اللّٰه حضرتدان صوک اوغلی محمد حارث حضرت استرلیباشنده امام و مدرس اولمشدر. قانونی اوقاز آلغانغه قدر آرنبورغ مفتیسی عبدالواحد سلیمانف طرفندان 1844 نچی یل 4 نچی آپریلده استرلی باش آولنده امام بولب هم مدرسه لارنده درس اوقوتورغه محله خالق نک ئش لادنی تدبیر قیلون اچون دیب بیرگان کاغدی باردر. شولوق یلده رسمی حکومت دان رخصت کاغدی بولسه کیره ک. قارغالیده تورمش عبداللّٰه بن دولتشاه نک چنبلی قریه سندان فائزه اسملی قزنی نکاح لنمش در وقتنده توتاش آبصطای دیب یورته لار ایدی.

بو عبداللّٰه دولتشاه اوغلی باشقردلار طرفندن کانتون بولب صایلانب توره لک ایتمش در بونک کانتونی بولوی حاقنده قیرغازی بوینده کنجه (عبداللّٰه آولی نک) بر قارت یازمش بیتی ده باردر (یعنی مناجات) حاضرگی وقتنده عبداللّٰه ملا کوینه دیب جیرلیلاردر. صوکی وقتلارده دولتشین فاملیه سنده یورگان کشی لار شونک نسبنداندر جمله دان لینین غرادده عبدالعزیز دولتشین⁴²⁶ غینرال بولب یاشادی هم لینین غراد سالنمش مسجد جامع نک سالنوی تورسنده کامیسیه ده بولب خدمت قیلدی اللّٰه رحمة ایلاسون و باشقه اوغل لاری کوبدر. 1852 نچی یلده حارث حضرتنک توغمه برادری حراث بخارای شریفدان سلامت قایتب درس اوقتورغه باشلادی. بو وقت استرلیباشنده کامل شهرة و ترقی ایتکان وقتی در. استرلیباشینه کوب عالم و علماء لر کیلب ممنون بولب کیتمش لار. هم وقتنده عبد السلام و عبد الواحد مفتی لار استرلیباشقه تکرار کیلمشلاردر. هم مفتی سلیم گرای تفکیلف حضرتلاری استرلیباشقه کیلب تورو نیتی بلان بر ایو صالدرب ایدی کلیب ترو نصیب بولمادی صوکره بو ایونی وقف ادب قالدرغان. حاضرگی وقتده بو ایو سلامت پوچته اداره سی ‫/153a/ بولب تورمقده در استرلیباشنده اوقورغه کیلوچی شاکردلار کوب بولو سببلی محمد حارث حضرت زماننده کوب مدرسه لار بناء قیلنمش در. مدرسه یاننده صوخانه (فانتال) طاشدان بناء قیلب اوستینه درسخانه محمد حراث حضرت اچون بناء قیلنمشدر ۱۸۸۸ نچی یلده بو صوخانه حبیب اللّٰه بن محمد حارث حضرت اوغلی زماننده ینه دان یاشرغان تاشندان بناء قیلنب اوستنده گی درسخانه آلنب ایکنچی اورنغه کوچرلب سالندی صوخانه اچنده غسل خانه بولب قشلق اوچون غسل طهارت الو اچون هر وقت اسسی بولب تورر ایدی صوخانه نک فراش هر کون پچنی یاغب تازه لاب تورر ایدی. بو صوخانه الوغ انقلاب وقتنده بزلب تاشنی تورلی عمارتلارگه سوتب آلدیلار. محمد حراث حضرت استرلیباشینه ایکنچی امام لقغه تعیین قیلندی موندان صوک محمد حارث حضرت ۱۸۵۹ مچی یلده حج سفرینه نیت قیلب ۱۸۵۹ نچی یلده ۲۴ نچی دیکابرده آرنبورغ نک گینارال گوبرناطوری طرفندان رخصت بیرلب ۱۸۶۰ نچی یلده حج سفرینه کیتدی. سفرنده شام شریف و مدینهء منوره بارب ۱۸۶۰ نچی یلده سلامت قایتدیلار محمد حارث حضرت قوناقغه ایکی اوچ مرتبه قازان طرفلارینه بارغان ینه آسترخان کوبرناسی طالوفکه دیگان صاری اوزن بوینده روسچه مالی اوزان آتالار. قازاق نک معتبر بایلارندان اسنبایف خواجه بک اوغلی قوناقغه چاقرلب بارمشدر استرلیباشندان سیکز یوز چاقرم مسافده اورالسکی شهرندان اوتب باردیلار. بو مرحوم اسنبای دیکان آدم خالص علماءگه اخلاسلی بولو سببلی چاقرسه کیره ک یوقاریده یازلدی استرلیباشینه آلداغی زور بولمه نی شول آدم سالدرمشدر هم مسجد که غازلق ایتب قوی جوبنندان باسلغان کییز دورت یوز کشی سیارلق بولمه که غازلق قیلب بیرکان مرحوم نک صدقهء جاریه سندان محسوب بولب خدا آخرتده بو کشنی مغفور بنده لری جمله سندان ایلاب جنت سرایلارنده بولورغه نصیب ایتسون آمین. مذکور اسنبای خواجه بک اوغلی نک زیارتی مدینهء منوره ده جنت البقیع ده مدفون در باشنده تاشی بار اسنبای خواجه بک اوغلی وفات ۱۲۷۲ نچی سنهء هجریه ده یازلمش در مدینهء منوره ده وقتمده بارب تابب زیارت قیلدم بن فقیر ایسه مذکور اسنبای آولنده وجودکه کیلمش من آتام آنام بلان شول آولده ایر قز بالالارن اوقتب تورمشدر ۱۸۷۹ نچی یل لارده بولغان لاردر. /153b/ شول اسنبای آولینه بارودان ایکنچی یلنی اسنبای بن خواجه بک قزی حدیچه نی نکاح قیلمش بو حدیچه مرحومه استرلیباشقه کیلن بولب کوب جهاز آلب کیلمشدر حتی قزاق رسمنچه بیک زینتلی قیلب کییزدان ایو آلب هم کیلمش در بتون ایو اچنده بولغان یاخشی قیمتلی بخارا کله ملاری بتون چارشاو چیلدق کبک ایوگه آلنه تورغان نرسه لارنی انک قیمبت لی حتیفه دان اشلانمشدر ایتولارینه قاراغانده بو حتیفه لارنی فابریک که مخصوص زکاز قیلب آلدرغان دیلار بو جهازنی بزلارده بعضی بر اولارنک کورب اوتدک. مرحومه کوب توماغان برنیچه یلدان صوکره وفات بولب استرلیباش مقبره سینه دفن ایدلمش در یازولی تاش بار الوغ حضرتلارنک قبری یاننده در. بو حدیچه آپادان محمد ظریف اسملی بر اوغلی بالا قالمشدر قرق یاشلار چاماسنده وفات ایتدی بیچاره کوب وقت لار عقلی ضعیف لنب مجنون لک بلان مبتلا بولدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن یاخشی انصافلی آدم ایدی اللهم اغفر وارحم

بو محمد ظریف مخدومدان ایکی اوغل بالا قالب یاش لک وفات ایتدیلار حاضر کونده استرلیباشنده ام گلثوم اسمنده بر قزی موجود در. شول وقتده اسنبای آولینه قدا بولب مرحوم سلیم گرای مفتی ده بارمش در ایتولارینه قاراغانده طوی ۱۰ کون دوام ایتب نیچه یوزلاب قوی و نیچه صغر و نیچه یلقی هم تیه لار سویلمش در جمعیت بیک بولب حتی طالوفکه دان قزان سوداگیرلاری شونده کیلب اون کون بوینه سودا قیلمشلار. محمد حارث حضرت بیک کیک خلقلی بولب خالق غه محبتلی بولب یاشاگان هرکم گه تیگز قاراب کیلگان قوناقلارغه آچق یوز بلان قارشو آلمشدر هر وقت یورطنده کوب کشیلار مهمان بولب آش آشاغان لار. اوزینک اوتارخانه دیکان یورطنره قرق قدرلی غریب یتیم و عاجزلارنی طویدرو اچون بر آشخانه قیلدرب هرکون شولارنی آشاتمشدر. بر‌آچلق یلنده برده ایگن اوسماو سببلی خالق غه ۳ منک پوط ایگن تاراتمشدر. الیکساندر ایکنچی زماننده خالق غه بو یاردم لاری بولوی قلاغینه اشتلب پادشاه طرفندان ۱۸۶۹ نچی یلده ۱۲ نچی آغوستده تارخان لق درجه سی بیرلب مکافاتلانمشدر. محمد حارث حضرتنک الوغ اثرلارندان ‫/154a/ بتون خالق غه عام بولغان بناء قیلنمش استرلیباشنک اورتالغنده استرلی صووی آرقلی آق تاش دان اسپوتلاب بر تاش کوپر بناء قیلمشدر بو کونگی کونده بو کوپری باردر. ۱۹۵۶ نچی یلده سلامت ایدی. ۱۸۶۹ نچی یلده آرنبورغ آطرفنده قزاق لار حکومت که قارشی تاوش چغارب شولارنی طنچ لاندرر اوچون آرنبورغ گوبرناتوری کرژانوفسکی محمد حارث حضرت نی چاقرب اوکت نصیحت قیلولارنی بیورمشدر هم اوتنمشدر شوشی بیورق غه بناء ۱۸۶۹ نچی یل ۲۳ نچی مارط یازغان کاغدنی نسخه سی استرلیباشده بار ایدی. اوزگز هلاک بولورسز نیچکده بولسه طنچ بولورغه ترشگز بزم اسلام دینی هر وقت طنچ لقه چاقرادر دیب یازمش در شوشی نصیحتی بوینچه قزاقلار طنچلاب حکومت که بوی صنب قالغانلار. یازغان کاعنده مهری و قولی بار در. محمد حارث حضرت دنیادان خبردار کشی اولب فن لار اوگرنمه ک هر تورلی تلار بلمک ضرور و کیره ک اش دیه ایته در دیدی دیلار. اوشبو محمد حارث حضرت وقتنده استرلی صوی بوینده یاشاگان آلتی آول باشقردلارندان ۴ مک دیساتینه مقدارنده مکلولک که ییر ساتب آلمش در. آلغان ییری استرلی طماق یولی بوینده استرلی صونی آشا چغب استرلی صوینک ایکی طرفنده حاضرگی کونده نیکلایفکه سیرگی یف گه دیگان روس آولی بلان قوناق بای آراسنده در محمد حارث وفاتندان صوک وارثلاری مرحوم حضرتنک قرض اچون اوچ یوز دیساتینه یرلارنی هر دیسه تینه سن ایللی صوم دان ساتمش لار در حاضر کونده (سوخادول) اسمنده روس آولی یاشی در بورنغی چیکره لی شوشی آولینک یوقاری یاغنده ایدی بزم زمانده گران باغانه سی بار ایدی ایتولارینه قاراغانده شول ییرلارنی دیساتینه سنی بیک آزان حاق بلان آلمش لاردر بش اون صوم دان آرتق بولماسه کیره ک ۱۹۱۷ نچی یل الوغ انقلاب وقتندن مصادره قیلنب خالق فائده سینه تابشرلدی.

محمد حارث حضرت ۱۸۷۰ نچی یلده ۲ نچی نویابرده ۱۲۸۶ نچی هجری شعبان آینده آلتمش اوچ یاشنده وفات ایتمش در⁴²⁷ استرلیباشنک الوغ مقبره سنده مدفون در یازولی ‫/154b/ تاش بار در. جنازه کوب جمعیت بولب ایکی اوچ منک دیه نقل ایده لار اللّٰه نک رحمتنده بولسن. آمین.

محمد حارث حضرتدان وارث بولب قالمش بالالری عبداللّٰه بعیداللّٰه حبیب اللّٰه محمد شاکر عبد المجید عبد القادر قزلاردان زبیده زهره اوشبولار قالمش در

عبداللّٰه حضرت بزم عصرمزده استرلیباشنده امام بولب ۱۹۰۹ نچی یلده حج سفرینه بارب هم مدینهء منوره ده زیارت قیلب سلام قایتدی صوکره ۱۹۱۹ نچی یلغه قدر امام لق نی ادا ایتب اوکتابر آینده دار البقایه کوچدی. مرحوم حضرت آز سوزلی اوزینک وظیفه سنده بیک یاخشی وعظ نصیحت قیلب عایت استقامت لی کشی ایدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن.

استرلیباش مقبرسنده مدفوندر. دفن نده بزلار اشتراک قیلدق اللهم إن كان محسنتاً فزد فى إحسانه و إن كان مسيئاً نتجاوز عنه آمین بیک توغری سوزلی هیچ کم دان قورقمای حاقلق نی ایتور ایدی.

عبید اللّٰه استرلیباشنره امام بولب هم آخون مدرسه لار مدیری بولب آزراق درس بلان ده شغلانب ۱۸۹۲ نچی یل فیورال آینره وفات ایتدی اللّٰه مغفرت ایتسون آمین گوزل خلق لی کشی بولسه ده کوبره ک وقت بالالرنک یالغان سوزلارینه اشانب بعضی آدملارکه کینه توتب بایتاق خالقنی ناراضی قیلدی. معلوم گز در بای بالالاری ایشان مخدوم لار ای بارده شولای بولب آحمق نادانلق ده قالدیلار کشیلارنی نه حاق سوزلار بلان آتالب ینه سویلاب تیکشرماسدان شول کشی لارگه حکم قیلورلار ایدی. اللّٰه مغفرت ایلاسون. یاش وقتنده چاقماق عبد اللّٰه حضرت مدرسه سنده بولب اوقومش در عالم لکی کیم ایدی.

حبیب اللّٰه بن محمد حارث اولا ً استرلیباشنده اوقب صوکره منزله اویازی الوغ چاقماق عبد اللّٰه حضرت مدرسه سنده اوقب صوکره بخارای شریقکه بارب یاخشی عالم و مدرس بولب قایتب استرلیباشده بیک یاخشی نیچه یل لار درس اوقتب استرلیباشنک مسجد و مدرسه لارن بیک یاخشی عمارت قیلدرب هم تاشدان ‫/155a/ صوخانه سالدرب استرلیباشنک علم و باشقه درس و شاکردلار کوب بولب صوکغی وقتنده علوم دینیه ترقی ایتکان وقت بولدی. مذکور حبیب اللّٰه حضرت علم سویوچی⁴²⁸ همده بتون مسجد و مدرسه لار آلدینه آعاچ لار اولترتب هر مدرسه نک آلدینه فانار یاقتدرب صوخانه لر اچینه غسل و طهارت اچون صولار یتدرب بارنده یاخشی کورکه م یولغه سالغان ایدی مرحونک باقیات صالحاتلارنده ن بولسه ایدی. آمین. فقیرنگز ده بر ایکی اوچ یل لار آنده درس اوقدم یاش بولسام ده خلفه بالالری نادان قالا دیب کوبره ک اهمیتنی بزلاره یونالدرا ایدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن آیمن. مرحوم استرلیباشنده موعود اجلنی تمام لاب استرلیباش نک الوغ مقبرسنده بابالاری نعمة اللّٰه حضرتنك آیاق اوچنده دفن قیلنمش در اوستنده یازلمش تاشی هم باردر. وارث لارندان عبد الرحمن و زینب و عبد العلیم و عبد اللّٰه اسمنده در. عبد الرحمن مکه مکرمه ده ۱۹۰۸ نچی میلادیده وبا خسته لکی بلان وفات بولب مکه مکرمه نک جنت المعلی سنده برادری عبد المجید بن محمد حارث قبری اوستینه دفن قیلندی مکه مکرمه ده وقتمده اوزم هم شریکم عید محمد احمرف بلان برگه تکفین تجهیز قیلب دفن لادک اللّٰه نک مغفور بنده لارندان اولسن آمین عبم تحصیل یولنده امانت جاننی تسلیم قیلدی.

زینب عبید اللّٰه مخدوم حارث اوغلی عبد الرحیم گه تورمشقه چغب عبد الرحیم یاش لکده وفات بولب زینب تاشکند که بارب آنده وفات بولب قالدی. عبد العلیم صوکغی استرلیباش نک الوغ مسجد نده امام بولب انقلاب مناسبتی ایله محبوس بولب ۱۹۳۰ نچی یلده اوفا حبس خانه سنده وفات بولدی عبد اللّٰه یاش وقتنده استرلیباشنده اوقب صوکره قزان ده عالمجان حضرت مدرسه سنده محمدیه ده اوقب صوکره تاشکند شهرینک عالی طبیه مکتبنی تمام لاب طبیب لک وظیفه سنی اشلاب تورب صوکره فارلچ زحمتینه اشدان قالدی بو کوننی سلامت ایکی اوغلی باردر. ۱۹۵۴ نچی یلده یورطنده بولدم.

محمد شاکر محمد حارث اوغلی استرلیباشنده برآز اوقغاندان صوکره برآز چاقماق مدرسنده اوقب صوکره اورنبورغ اوچیلتسکی اشقولاسنده (مکتبنده) اوقب تمام قیلماسدان استرلیباشینه قیتب جماعت آلوب تورمش قیله باشلامشدر. ‫/155b/ اتاسی محمد حارث دان میراث بولمش بیش یوز دیساتینه قدر طوپراقی بولب استرلی صووی بوینده قوناقبای آولنده یاقن یرده ایدی شونده اوطار قیلب براز ایگن ساچدرب ینه استرلیباشنده یورطی آلدنده بر کیبتی بولب برآز سودا اشی بلان ده شغب لنب یاشادی طبیب لقدان برآز خبردار بولو سببلی رنجولرگه دوأ بیرب شولایوق شاکردلارگه کوب یاردامی بار ایدی چونکه اول زمان لارده آول یرلارنده شفاخانه و طبیبلار بولماو سببلی بو خالق اچون زور یاردم بولور ایدی هیچ کم دان دوأ اچون حاق آلماسدان بیرر ایدی اللّٰه اجرنی نصیب ایتسون آمین. بعضی وقت لارده حکومت ئشلارنده کامیتت لارده وقت لی خدمت ده بولور ایدی ۱۹۰۵ نچی یلنک روسیه نک انقلاب باشلان غان یللارنده عصودارستووننی دوماده اوچ مرتبه سایلانوده اعضا بولب پیتربورغده ئشلادی دوما یابلو بلان آندان قایتدی. مرحوم بیک یومارد آدم ایدی شولایده اخلاقی کیم ایدی بعض وقتلارده عیب سز بولو سببلی آدام لارنی رنجو کبک حال لاری بولب اوتدی اللّٰه عفو ایتسن. ۱۹۱۷ نچی یل نک الوغ انقلاب تولقن سببلی ۱۹۲۴ نچی یلنده حکومت طرفندان بیورق بولب اختیاری روشده استرلیباشندان کیتوگه مجبور بولدی یورط ییرندان باشقه ایو اسباب لاری آلنمادی اوزی ساتب فایدلاندی. صوکره ارنبورع شهرنده تورب برنیچه یل لاردان صوک امانت جاننی تابشرب اورنبورغ نک الوغ مقبرسنده دفن قیلنمشدر. اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه اللّٰه نک رحمتنده بولسن ارنبور شهرنده باننوی اوجر محله سنده قاسم دیکان آدم اوزم ینه اوچ کشی برابر آت آربام بلان آلب بارب دفن قیلدم دیه سویلادی. بورنغی جماعتی وفات بولب ایکنچی جماعتی آق ایدل بوی یومران قریه سندان بولب آندان حبیب اللّٰه اسملی اوغلی قالغان ایدی سلامت یوقمو معلوم توگل. بورنغی جماعتی استرلیتاماق رامییف فامیلیه سنده ماهتاب اسملی ایدی عبد الخالق قزی بولسه کیره ک آندان قالغان سلامت بو کونده استرلیتاماق ده مریم خورشید آمینه اوفاده حلیمه سمرقندده فاطمه اسملی قزلاری بار در. /156a/ حبیب اللّٰه محمد حارث اوغلی اولده استرلیباشنده اوقب (بوبی قریه سندان کیلمش عبد اللّٰه نعمة اللّٰه حضرت اوغلی (حاجی خلفه دیه مشهوردر) دیکان کشی دان اوقمشدر صوکره چاقماق قریه سنده عبد اللّٰه حضرت عبد الغفور مدرسه سنده اوقب صوکره بخارای شریفکه بارب ختم کتب قیلمش در ۱۸۸۱ نچی یل لارده بولسه کیره ک. مرحوم حاجی خلفه نعمة اللّٰه اوغلی استرلیباشنده یکرمی یل قدر درس اوقتب کامل اجتهاد برلا تعلیم قیلب ۱۸۸۳ نچی میلادیه ده رمضان شریف دان صوک آغوست آینده حج سفرینه کیتب حج نی تمام لاب رنجو اولارق مدینهء منوره گه سفر ایتمشدر یولده رنجوی آرتب ۱۸۸۳ میلادی یوم العاشوره ده ۲ نچی نویابر مدینهء منوره ده وفات ایدب قبر شریفی مدینه ده جنت البقیع ده رحمة اللّٰه عليه رحمة ً واسعة ً

مرحوم عالم فاضل و متقی خصوصا‌ً ً علم اصول فقه ده ماهر اولب شول وقتلارنده تورکی تلنده صرف کتابی یازمشدر. مشهور بوبی قریه سنده برادری نعمة اللّٰه حضرتنده مخدومی عبد اللّٰه بوبی بزم روسیه ده علوم جدیده ایرلارگه هم قزلارغه مخصوص اصول جدیده برلا مدرسه لار آچب برنچی ملت خادمی بولب خدمت ایتب اوز عصرنده روسیه تاتارلارینک یاخشی غنه ربی سی بولدی. ۱۹۰۷ میلادیه ده برابر حج بیت اللّٰه غه کیلب برابر وقوف عرفه و باشقه یرلرده خصوصا مخصوص مکه مکرمه ده غار شریفکه بارب زیارة ایتدک. غار شریف نک اچینه کرو بلان ایکی رکعت نقل عازی قیلب صوکره شوشی اورنده اسلام دینی نک دنیاغه تارالوینه سبب بولمشدر دیه نقط یویله دی. اللّٰه نک رحمتنده بولسن. اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه

عبد المجید محمد حارث اوغلی اولا استرلیباشنده اوقب صوکره منزله اویازی چاقماق قریه سنده عبد اللّٰه عبد الغفور حضرت مدرسه سنده اوقب صوکره ۱۸۸۶ نچی میلادی ده بخاراغه بارب علوم دینیه فنیه اوقورغه توتندی ۱۸۹۰ نچی یلده سلامت قایتب جایاق صوی بوینده ایلاک قریه سنده معتبر سوداگیرلاردان عبد اللّٰه حاجی کیلدیشف دیکان کمسنه نک محفوظه اسملی قزنی نکاح لندی. عبید اللّٰه حاجی اوزینک خراجاتی بلان بخارادان قایتارب قزنی بیرمش در ایون آینده طوی لاری بولب سنتابر آینده شول یلنی ینه تکمیل علوم یعنی اوقولارنی تمام اوچون ینه بخارای شریف ‫/156b/ بارب ۱۸۹۲ نچی یلده استرلیباشینه قایتب شاکردلارگه درس ایته باشلادی. مرحوم عبد المجید مخدوم آچق یوزلی یومارد طبیعتلی خوش مجلس آدم ایدی درس یولنده یاخشی تقریری بولب شاکردلار محبت قیلارلار ایدی مذکور عبد المجید مخدوم نی بن فقیرده کورب بلامن اول وقتده مین ۱۰ یاشمده ایدم آتامز مرحوم بلان هر وقت الفت قیلب سویله شور ایدی.

مرحوم ۱۸۹۳ نچی سنه مارط اونن ده حج سفرینه یونالب اولا مدینهء منوره گه بارب برادری عبد القادر بلان کورشب (بو وقتده عبد القادر مدینهء منوره ده اوقوده قراباش مدرسه سنده تورر ایدی) صوکره برادری بلان مکه مکرمه یه بارب حجنی تمام قیلب ۱۸۹۳ نچی میلادی ۱۴ نچی ایونده ۱۲ نچی ذو الحجه آینده وبا رنجوی بلان ۱۰ ساعت اچنده امانت جاننی تسلیم قیلب مکه مکرمه ده جنت المعلی دیکان مقبره سنه برادری عبدالقادر دفن قیلب باشینه تاش یازدرب قویمش در بن فقیرده قبرینه بارب زیارت قیلب شونک قبری یانینه برادری عبد الرحمن حبیب اللّٰه اوغلنی دفن ایتدک یوقاریده یازلمش ایدی ۱۹۰۷ نچی یلده شولایوق وبا رنجو بولب کوب حاجی لار مرحوم بولب قالدیلار فقیر ده بو وقتده مکه مرکمه حاج نیتی بلان مدینهء‌منوره دان کیلمش ئیدم. اللّٰه نک مغفرت ایلاسون.‌آمین.

عبد القادر محمد حارث اوغلی یاش وقتنده استرلیباشده اوقب صوکره مدینهء‌منورهده تحصیل علوم قیلو نیتی بلان بارب قُرّه باش مدرسه سنده تورمشدر سلامت استرلیباشقه قایتب بر ایکی یل شاکردلارگه علم قرأت تعلیم هم آز وقت باشقه درسکه شروع قیلسه ده بولارنی قویب دنیا اشی بلان مشغول بولب کیتدی آتالارندان میراث قالمش یرلارنی ئشلاتب استرلی صوی بوینده مشهور نیکلایفکه دیکان روس آولینک توبان یاعنده اوتار قورب ایگنچیلک و مال چیلق بلان معیشت ایتدی. زور عنه دولت ایاسی بولدی مهمان پرور کشی ایدی بیک محتاج لارغه یاردم بیرر ایدی مادی و معنوی یاردم ایتار ایدی برنچی جماعتی ارنبورغ ده عارف دولتشین قزی مفتوحه ایدی مونده وفاتندان صوک استرلیتاماق سوداگری علاج الدین بن حسام الدین بایازیدف دیکان کشی نک اسماء بیکه اسملی قزن نکاح لنب آخر عمرنده اوزبکستان ده نمنگان شهرنده بولب ‫/157a/ آمانت جاننی شونده جناب حق غه تابشردی اللّٰه مغفرة ایلاسن عالم علماء و باشقه فقراءلارغه یاردامچی ایدی همده استرلیباشده نیچه یل لار مسجد و مدرسه و صو یللارنی قاراب بارچه عمارت لارنی قیلدی خدا صدقه جاریه سندان نصیب ایتسون‌آمین. مفتوحه دیکان جماعتندان بر عبد العزیز اسملی اوغلی بار ایدی اوصلی قریه سی حمزین فاملیه سندان لقمان اسملی کشی نینک نفیسه اسملی قزنی نکاح لانمش ایدی بو کونده سلامت قاراقالپاق اوبلصنده تورسه کیره ک. اسماء بیکه دان بالا بولمادی اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه یاخشی کشی ایدی اقتصاد بلان بیک توغریلق بلان دنیاده ترکلک قیلدی.

حارث حضرتدان قالغان قزلار زبیده استارلی تاماق عبد الرحمن کمال الدین حضرت اوغلی نگایف نکاحنده بولدی زبیده ۱۹۱۱ نچی میلادیه ده حج سفرینه بارب سلامت قایتدی.

زهره استرلیتاماق سوداگیری عبد اللّٰه محمد ظریف اوغلی اوتامیشف نکاح نده بولب برابر بر قز بالاسی بولدی عبد الکریم اسملی اوغلی آپاسی زبیده بلان حج سفرینه بارب قایتدی بزنک عصرمزده استرلیباش نک مشهور توقایف لار اوشبو یازلمش لار بولوب ینه باشقه بالالاری بولسه ده انقلاب دان صوک تورلی طرفقه تارالب کیتدی لار

محمد حراث نعمة اللّٰه اوغلی ۱۸۱۴ نچی یل میلادی ده توغب ۱۸۴۴ نچی یلده بخاراغه تحصیل علوم دینیه اچون بارب ۱۸۵۶ نچی یل سلامت قایتب استرلی باشنده امام بولب هم درس ایتو بلان مشغول بولدی. کوب وقت رنجو بولب ۱۸۷۱ نچی یل ۳۰ نچی نویابرده دار البقایه رحلت ایلان ده اللهم اغفره وارحم. مرحوم عالم و عامل بیک استقامتلی توغری سوزلی بولب هم صاحب غیرة بولمشدر. وفاتندان صوکره اورنینه لطف اللّٰه اسملی اوغلی امام بولمشدر کوب عمر ایتماسدان ۱۸۷۸ نچی یلده وفات ایتمش در اللّٰه رحمت ایلاسون مرحومدان بر قز زینب اسمنده بر اوغلی عبد الرحیم اسمنده قالمش در آنالاری هدیه آبصطای صبی لقدان قاراب اوسترب زینب اوفا قارغالسی عصمة اللّٰه ينكايف ديكان كشی که تورمشقه چقدی (اوفا تیمر یولنده ناچالنیک استانسه بولب اشلار ایدی) امیر احمد اسملی بر اوغلی بار ایدی روس قزن نکاح لانمش ایدی بو کونده قایده در ‫/157b/ عبد الرحیم لطف اللّٰه اوغلی اوقتو وقتینه یتو بلان استرلیباش مدرسه سنده اوقب صوکره استرلیباش روس مکتبنده اوقب تمام لاب خالق ئشلارینه قاتشب صوکغی وقتنده استرلیتاماق زیمستوا ادارسینه رئیس معاونی اولب صوکره رئیس اولب ۱۰ یل دان آرتق خدمت ایتدی. مرحوم نینک توغری یولده بولب بتون خالق غه مکتب لار آچدرب بالنیسه کبی و باشقه کوپرلار کبک هم آغرلق یل لارنک آچلق یل لارنده فقرالار اچون شوندای الوغ خدمت کورستدی بیک عاقللی توغری سوزلی اشنده بیک محکم ایدی بتون کوچنی آرتقه قالغان مسلمان لارنی آغارتو یولنده خدمت ایتدی. استرلیتاماقدان عزه اسملی بر جماعت آلب تورسه ده کوب تورماسدان محبتی بولماو سببلی علی وجه الشرع آیرب آخر وقتینه قدر یالغز توردی آرالارنده بز قز قالب ماه سرور اسملی بلاغت که یتشو سببلی استرلی تاماق شهری غنی حلفین دیکان کشی که تورمشقه چغب صوک وقتده اوفا شهرنده تورادر خلفین مال دوختری بولب خدمت قیلسه کیره ک. مرحوم عبد الرحیم نک آتالارندان میراث بولب قالمش بر قدر یری هم نیکالایفکه چیرکیسوفکه دیکان روس آول لارنده اس یاعنده استرلی صووی بوینده تکرمانی بار ایدی. مرحوم روسیه نک الوغ انقلابی سببندان مظلوم ناحاق بلالرغه دوچار بولب ۱۹۳۰ نچی میلادیه ده محبوس حالنده مرحوم بولسه کیره ک اللّٰه نک رحمتنده بولسن وقتسز یوغالدی عمرنده خالق اچون طرشب ایتکان خدمت لارنی خدا صدقه جاریه دان ایلاب گناه لارنی کفارت بولسه ایدی آمین بولمادی اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه⁴²⁹

استرلیباش وقتنده مشهور خلفه لاری توبانده

زین اللّٰه حسروشیر اوغلی علیکایف اوفا یاننده آرسلان آولندان کیلب استرلی باش مدرسه سنده اوقب صوکره خلفه اولب درس اوقتمش در شاکرد وقتنده یاز کون لارنده آولینه قایتمی الوغ حضرت لاری حارث نعمة اللّٰه اوغلی نک دائم خدمتنده بولب بتون خواجه لق ئشلارینه باش بولب یعنی امیر بولب یورمشدر شوندان امیر خلفه لقبنی آلب ‫/158a/ قالمشدر. صوکره حارث حضرت که مرید بولب علم باطن یولینه کرشب حارث حضرت هم حراث نعمة اللّٰه حضرتلار زماننده بولب ۱۸۱۰ نچی یلده توغمش در ۱۸۲۷ نچی یلده استرلیباشقه کیلمش در صوکره محمد حارث وفاتی صوکنده چیلبای عبد الحکیم حضرت دان شیخ لق غه رخصت آلب استرلیباشنده شیخلق قیلمشدر یاشی توقسان بیش ده ۱۹۰۵ یل لارده دار البقایه رحلت ایدب استرلیباش نک الوغ مقبرسینده دفن قیلنب یاخشی آق تاشدان احاطه سی هم یازولی تاش باردر. رحمة اللّٰه عليه رحمة ً واسعة ً بزنک عصرمزده بولب مرحوم حقیقی شیخ بولغان کشی ایدی دنیانی اوزینه یته ر قدر ایگن ساچب ترچیلک ده قدر الکفایه مال لاری بولب چن کشی بولب یاشادی مریدلارنی قوشب خدمت ایتدیرمادی یاردم بر ایکی یاردمچی توتار ایدی. هر کم نی بر تیگز کورب آندای موندای خالق آراسینه کوب قاتشب یورمادی مجلس لارده آرتق سوز سویلمه س ایدی آولغه یورب مرید لارده قوناق بولب یورمادی بعض وقت لارده غنه زورراق طوی کبی مجلس لارگه چاقرسه لار بیک سیره ک وقتده غنه بارور ایدی باشقه شیخ لار کبک نفس خور بولب قورصق سیمرتب یورمادی اللّٰه نک رحمتنده بولسن بلکه خالص شیخ لقه اوحشایدر ایدی

مرحوم زین اللّٰه حضرت نک وارثلارندان قالمش عبید اللّٰه خیر اللّٰه لطف اللّٰه عطاء اللّٰه اسملی اوغل لاری در. قزلاردان حسن جمال ام گلثوم ینه شمس جمال بورلار برنچی جماعتندان بولدی اول وفات صوکنده یوز ای آولی آرنبورغ اویازی دان کامیله اسملی ایکنچی جماعت آلب بوندان لطف اللّٰه مکرمه حبیب اللّٰه آتلی وارث لار قالمش در. امیر حضرت نک (خلفه حضرت دیب ایته لار) ۱ نچی اوغلی عبید اللّٰه علیکایف یاش وقتنده استرلیباشنده حاجی خلفه یوقاری یازلمش عبد اللّٰه نعمة اللّٰه اوغلی بوبی دان درس اوقب صوکره بخاراغه بارب برنیچه یل لاردان صوک علم ظاهر و باطن نی تحصیل قیلب قایتب ۱۸۸۰ نچی یل لارده بولسه کیره ک اورال اوبلصی یالپاقطال (سلامچین) دیکان قزاچی آولنده امام و مدرس که تعیین قیلنب آخر عمرینه قدر شونده استقامت قیلدی برنیچه مدرسه لاری بولب کوبراک قزاق طائفه سندن هم بزم تاتارلاردان کوب کشی لار درس اوقب چقدیلار مرحوم آچق یوزلی مهمان سویوچی سخی آدم ایدی شولوق یالپاقطالده بورنغی امام ‫/158b/ عطاء اللّٰه آبدولن دیکان ملانک منوره اسملی قزنی نکاحلانب عمر ایتمشدر مذکور عطاء اللّٰه ملا اوزینک اماملق وظیفه نی تاشلاب اورننی بو عبید اللّٰه حضرت که تابشرمشدر

عبید اللّٰه حضرتنک وارثلار ۱ نچی اوغلی هدیة اللّٰه و حبیب اللّٰه و عبد العزیز و عبد الهادی و عبد البصیر و عبد الباری اسمنده بر گنه قزی عائشه اسمنده در. منوره نک وفاتی صوکنده اسنبای آولینک محمد علی اسنبایف دیکان کمسنه نک قزی فرحی سرورنی طول لاته نکاح قیلب عبد الباری شوشی فرحی سروردان توغمش در بونکاحی ۱۹۱۰ نچی یل لارده ایدی.

هدية اللّٰه یاش وقتنده شولوق یالپاقطال مدرسه سنده اوقب صوکره ارنبورغ قارغالیسی اوزنیک برادری خیر اللّٰه بن زین اللّٰه حضرت مدرسه سنده اوقب چقدی صوکره دنیا اشلری بلان مشغول بولب اورالسکی شهرنده عباس بیلاوسف نک اوغلی عبید اللّٰه دیکان کشی نک سعادت اسملی قزنی نکاح لانب بولار آراسنده برنیچه بالالار بولب صوکی وقتده ترک لار عبد الحمید عبد المجید اسمنده ایکی سی بخاراده تیخنکوم مکتبنده اوقتوچی بولب صوکره قاراقالپاق جمهوریتنده نوقس شهرنده درلار. هدیة اللّٰه روسیه نک الوغ انقلاب مناسبتی بلان اوزبکستان طرفینه کوچب حکومت ئشلارنده بوخالتیریه اشلارنده ئشلاب صوکغی وقتنده قاراقالپلق نوقس رایوننده آز قازانی رنجوی بلان امانت جاننی خدا تابشرمشدر اللّٰه مغفرت ایلاسن آمین مرحوم فقیرگز ایله کوب وقت لار بربرگه یروب هم سفرلارده بولب دوست دانه بولب یاشادک بیک آچق یوزلی خالق قه خدمت سیوچی ایدی.

حبیب اللّٰه علیکایف یاش وقتنده اوقوغه استانبولغه بارب یاشلای وفات بولدی

عائشه قزاقستان رایوننده یاکا قالا (ناوای قزانغه) شهرنده الوغ سوداگرلارندان شمس الدین حاجی اوتاکفدنه اوغلی محمد جان غه تورمشقه چغب الوغ انقلاب وقتنده آزیاغه بارب وفات بولدی صوکی وقتده کوب خورلق لارغه دوچار بولب وفات ایتدی. عائشه قایدادر. عبد العزیز علیکایف یاش وقتنده یالپاقطال مدرسه سنده برآز اوقب ۱۹۰۹-۱۰ نچی یل لارده مین معلم بولب تورغان وقتمده بزدان قرآن الکریم حفظ قیلب صوکره قارغالی خیراللّٰه حضرت مدرسه سنه بارب آنده ینه تکرار قیلب قایتب یالپاقطالده ختم قیلب ‫/159a/‬ ۱۹۲۱-۲۲ نچی یل لارده آچلق قه دوچار بولب صامارا کویبیشف شهرنده وفات ایتمش در.

عبد الصبیر عبد الهادی ۱۹۰۹-۱۰ نچی یل لارده مینم آلدمده لرنچی صنف ده اوقب صوکره قایده در یاشلای وفات بولمشلار. عبد الباری علیکایف شورا حکومتی مکتبنده مسکاواده اوقب ۱۹۵۰ نچی یل لرده باشقردستان جمهوریتی داولیکان استانسه تورادر دیب اشتدم آخری معلوم توگل. یوقاریده یازلمش عبید اللّٰه حضرت مین فقیرنی یاردم قیلب مدینهء منوره یباردی شوشی مرحومنک یاردمی بلان دورت یل مدینهء منوره ده اوقب قرآن الکریم حفظ قیلب سلامت قایتدم بزنک ولی نعمتمز بولب موندای خیرخواه بولوینه جناب حق رحمت و مغفرت قیلب قلغان صدقهء جاریه لرنی یوم الجزاده خدا آلدنده قیلسون آمین. عبید اللّٰه حضرت یالپاقطال غه ۹۰ کیلومیتر مسافه ده الیکساندرو گای (آلمالق) شهرنده وفات بولب قبری شونده در تحمینا الوغ انقلاب وقتنده شول اورنغه نفی قیلنب شونده برآز وقت طورمش در ۱۹۲۹ نچی یل لارده بولسه کیره ک.⁴³⁰ جماعاتی منوره استرلیباش حراث حضرت نک ربیعه اسملی جماعتندان توعمش در بزم عصرمزده یالپاقطالده وفات ایدب قبری شونده در ۱۹۱۰ نچی یل ده اللهم إن كانت محسنا فزد في إحسانها وإن كانت مسيئا فتجاوز عنها

امیر حضرت نک ایکینچی اوغلی خیراللّٰه یاش وقتنده استرلیباشنده حاجی خلفه مدرسه سنده اوقب صوکره مدینهء منوره گه بارب باب السلام ده محمودیه مدرسه سنده نیچه یل لار اوقب قرأة سبعة وعشرة بلان قرآن الکریم نی حفظ قیلب سلامت استرلیباشقه قایتب ارینبورغ قارغالیسی امّه بای مسجدنده امام و مدرس بولب کوب شاکرد تربیه لاب بیک کوب قرآن حافظ لار یتشدرب عمر بوینچه قازاق و تاتار و باشقرد شاکردلارینه علم اوگراتو یولنده بولدی بزم عصرده مدرسه لارنده ۶-۷ یوز شاکرد اوقور ایدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن الوغ علماء لاردان ایدی قلغان اجتهادلارینی وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ⁴³¹ آیتینه مصداق ایتب آخرنده خدا قاشوسنده ثواب بولسن آمین. روسیه نک انقلابی مناسبتی بلان نفی قیلنب نجات صوکنده تاشکند شهرنده امانت جاننی تابشرب إرجعي الى ربك راضية مرضية⁴³² بوی صندی وفاتینه قدر تاشکند ده عبد اللّٰه اسملی اوغلی تربیه سنده بولب خیراللّٰه خضرت توغان ۱۸۵۳ یلده ۱۹۳۴ یلده ۱۸ غنوارده وفات. ‫/159b/ شونک تربیه سنده ایدی بعد الموت آتاسنی یخشی تربیه قیلب تاشکند شهرنده دفن قیلندی کوب علماءلر جیولب مرحوم گه ختم قیلب دعاءلر قیلمش لار عبد اللّٰه تاشکند گه یاقن بوستاندق ده بوخالتیر بولب ئشلار ایدی حاضرگی کونده بوستاندق ده سلامت در. خیراللّٰه حضرت استرلیباشنده علی خلفه مجید قاری دان باشقه درست قرأت لی کشی یوق دیب أیته ایکان برادری حبیب اللّٰه مخدوم شولای دیب نقل ایتدی. مرحوم خیراللّٰه حضرت بلان عصرمزده کوب مجلسلارده بولب صحبت لارده بولدق. اللّٰه نک رحمتنده بولسن. جماعتی اورالسکی شهرندان عباس بیلاوصف قزی ایدی. خیراللّٰه حضرت مدفون تاشکند جغتای زیارتنده قبرنده کیرپیچ احاطه بار.

لطف اللّٰه علیکایف اقو ئشنده آز بولب دنیاغه بیرلب ایگن چیلک و تکرمان کبک ئش لار بلان مشغول اولمشدر. کوندراک صوی بوی شیپای دیکان آولده تکرمانی بولغان شونده تورغانده توننه بلان نچالنیک استاناوی کیلب آرقنک کوپری ناچار بولسه کیره ک بو ناچالنیک یوقلاغان لطف اللّٰه علیکایف نی اویاتب نیک کوپرنی یونات مدک دیب آچولانسه کیره ک بو مرحوم برآز قارشی ایتسه کیره ک شونک اچون بردان لطف اللّٰه نی لیوارویر بلان آتمش در شوندان مجروح بولب قالب برآز صوکره جان تسلیم قیلمش مظلوم بولب وفات اللّٰه رحمت و مغفرت قیلسون آمین.

عطاء‌اللّٰه علیکایف یاش وقتنده استرلیباشنده اوقب صوکره بخاراغه بارب تحصیل قیلب قایتب استرخان غوبرناسی یاکاقالا (ناوای کازانکه) شهرنده امام و مدرس بولب تعیین قیلنمش در محله سنده اطرفنده قزاق خالقی کوب بولب شونده نیچه یل لار استقامت قیلب زور غنه دولت که مالک بولب روسیه نک الوغ انقلاب نده وفات اولمشدر. صوکره جماعتندان بولغان اوغلی هم لطف اللّٰه اسمنده بولب قارغالی مدرسه سنده اوقب صوکره سودا بلان مشغول بولب انقلاب وقتنده آزیا طرفنده جیعرب قایتب ۱۹۳۸ نچی یل لارده استرلیباشقه یاقن دورت ایلی دیکان کچکنه باشقرد آولنده یاشاگان قزینه قایتوعینه آزیاغه کیتب شونده وفات امیر حضرت نک قزی کرمه قالغالی مدرسه سنده اوقوغان شولوق شهرنک فاتح خلفه فصیح اوغلینه تورمشقه چقمش فاتح یاخشی غنه اوقمشلی بولب ارنبورغ اویازی نیط باشی موسی آولینه امام بولب صوکره آق ایدل بوینده استرلیتاماق اویازی جیرگه ن آولنده امام ‫/160a/ بولب دینی مراسم لارنی باشقارب توردی جیرگه نده بو محله چواشن ملت ندان بولب ۱۹۰۵ نچی یل لارده اسلامیت نی قبول قیلب رسمی مسجد صالمش لار یتمش خواجه لق بولب شونلارغه دین مربی سی بولب روسیه نک الوغ انقلابینه قدر خدمت ایدب صوکره هجرت که مجبور بولب آزیاغه هجرت قیلب اوش شهرنده اقامت ایتمکده در.

امیر حضرت نک ایکنچی آبصطایندان حبیب اللّٰه بو هم قارغالی مدرسه سنده اوقب یوزای آولینه یاقن تیم ربای آولنده امام بولب صوکره اوفاده زیارت محله سنده امام بولب تورب برنیچه یل دان صوک امام لقدان یوشانب اوزینک اختیاری بلان آق ایدل بوینده مناوت دیکان رایونده عمر ایتب ۱۹۶۰ نچی یلده مناوز مسجدینه امام بولوغه خلفه حضرت (امیر حضرت) قزی حسنی جمال اورشاک باش قارامالی آولنده حبیب الرحمن اسحاقف دیکان ملاغه تورمشده بولب موندن عبد الرحیم اسملی اوغلی بولب صوکغی کون شولوق قارامالی ده امام بولب روسیه نک الوغ انقلابی وقتنده حبس خانه وفات بولمشدر.

ینه ایکینچی اوغلی عبد المجید بن حبیب الرحمن قارغالی خیراللّٰه حضرت مدرسه سنده قرآن حفظ قیلب صوکنده شولوق قارغالیده برادری خیراللّٰه حضرت که معاون امام بولب توردی انقلاب وقتنده حکومت طرفندان نفی قیلنب صوکغی کونده اوفا شهرنده تورمش قیلادر جماعتی ایسه یوقاریده مذکور لطف اللّٰه علیکایف دان قالمش هدیه اسملی قزنی نکاح لانب بو کونکه قدر سلامت لاردر بالالاری یوق. امیر حضرتنک بر قزی شمس بانو اسمنده که مه لک بوینده بر باشقرد آولنده سعدی اسملی ملاغه تورمشقه چغب شونده وفات بولمشدر بر اوغل بالاسی بولسه کیره ک

امیر حضرت نک گلثوم اسملی قزی آرنبورغ اویازی سایلمش بوینده یوزای دیکان آولده عبد الناصر اورمانف دیکان کشی که تورمشقه چغب شونده وفات اولمش در اورمانف نک بوزای آولنده سایلمش صونده تکرمه نی بولب شونک بلان عمر کچرمشدر یاخشی غنه دولت ایاسی بولغان در. عبد الکریم حبیب الرحمن هم فیض الرحمن اسمنده اوغل لاری بار ایدی. فیض الرحمن حافظ کلام اللّٰه بولب صوکره استانبولده اوقب شونده وفات بولب قالسه کیره ک ‫/160b/

استرلیباش نک بزنک عصرمزده هم بورغراق لاری زماننده بولب اوتکان مشهور خلفه لاردان (درس ایتوچی معلم لار) توبانده گی ذاتلار

۱ نچی حاجی خلفه رسمی عبد اللّٰه نعمة اللّٰه اوغلی پیرم کوبرناسی ساراپول اویازیندان کیلب استرلیباشده اوقب درس ایتمش در صوکره حاج سفرینه کیدب مدینهء‌منوره ده وفات بولب قالمش زیارتی جنت البقیع ده

۲ حلیم خلفه امیرف بوری اویازی بورای آولنده تووب استرلیباشده اوقب درس ایتکان قایتب بورای قریه سنده وفات بولمش در بر وقت لار سیبریه ده تومسکی شهرنده امام بولب توردی صوکره آندان کوچب بورای غه قایتب آخون امام بولب شونده وفات ایتدی اللّٰه نک رحمتنده بولسن حوش سوزلی آچق یومارد کشی لاردان ایدی سلامت وقتنده کورب صحبت ایتدم اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه

۳ محمدیار خلفه بلبای اویازی چقدای فولصندان کیلب استرلیباشده اوقب صوکره درس ایتمشدر علوم دینیه و عربیات ده یاخشی عالم بولسه کیره ک اللهم اغفر وارحم.

محمدیار خلفه دان ابو النعیم اسمنده بر اوغل قالب اول هم شولوق استرلیباش مدرسه سنده اوقب علوم نجوم و عقائد فن لارندان یاخشی عالم بولب درس ایتب کوبکنه ملالر چقاردی عمرنده ایگنچیلک و مالگیلق بلان هم سودا یولنده کسب ایدب عمر بوینده درس اوقتب هم صاحب دولت بولب ۱۹۲۵ نچی یل لارده وفات بولب استرلیباش نک الوغ مقبرسنده دفن ایدلمش در اللّٰه نک رحمتنده بولسن.

۵ عید خلفه بن فضل اللّٰه بلبای اویازی اسلاق آولندان کیلب استرلیباشده اوقب صوکره خلفه بولب درس ایتمشدر بلکه ۱ نچی مرتبه بولسه کیره ک استرلیباشنده کیبت آچب سودا قیله باشلاغان یاخشی دولت ایاسی بولب صدقهء جاریه سندان استرلیباشنه بیش مدرسه بناء قیلب وفاتی صوکنده ۱۰۰ دیساتینه توپراق (ییر) استرلیباش نک مسجد هم صوخانه ینه اسلاق آولنده ۶ محله مسجدنده فائده لانو اچون وقف ایتب قالدی. ملک نده استرلیباش بلان مقصود آولی اورتاسنده دورت یوز دیسه تینه ییری بار ایدی استرلی صووی آشا قومبازی صووینه قدر ایدی وقتنده یاخشی اوتارلار قورب ایگنچیلک بلان معیش ایدب ‫/161a/‬ ۱۸۹۵ نچی یل لرده وفات بولب استرلیباش نک الوغ مقبرسنده دفن قیلنمش باشنده یازولی تاش بار بو خلفه نک سلامت وقتنده کورب بله م قالرمش خیرات نی خدا قبول قیلب باقیات الصالحات لارنده ایلاسن. ‌آمین بن فقیرده بو خلفه نک مدرسه سنده ۱۹۰۳ نچی یلغه قدر اوقب یاتدم اللّٰه مغفرت ایلاسون. آمین. اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه‌آمین اوزینک ملک بولغان ییرنی استرلیباش یاغندان یوکالی قول دیکان چقوردان باشلاب استرلی صووی آشا قومبازی توغاینه قدرلی بر آرشین تیره ن لکنده اور (کاناو) قازب چیکلاب قویدی حاضرده کاناوی معلوم بولب تورادر.

۶ نچی خلفه زین اللّٰه حضرت حسروشیر اوغلی اوفا اویازی آرسلان آولندان ترجمهء حالی یوقاریده یازلب اوتدی. لقبی امیر خضرت.

۷ نچی بزنک آتامز علی خلفه اسان آلی اوغلی آیدابولف قزاق طائفه سی استرخان کوبرناسینه قارغان بوکه ی خان ایلندان چرکس روغی نارون قسمندان یکرمی یاش لارنده استرلیباشینه علم استار اچون کیلب علوم دینیه درس لارن تمام لاب صوکره استرلیباش نک الوغ خلفه لارندان بولب کوب یل لار درس بلان مشغول بولب ۱۹۱۹ نچی میلادیه إرجعي الى ربك راضية مرضية⁴³³ آیتینه بوی سنب امانت جانی جناب حق غه تاپشرب استرلیباش نک الوغ مقبرسنده مدفوندر یازولی تاشی هم باردر علم فقه تفسیر و حدیث بیان معانی اصول فقه نحو و صرفدان زور معلوماتی بار ایدی بو هم یوقاریده یازلب اوتدی

۸ نچی بزم اوستاذمز عبد الکبیر خلفه دین محمد اوغلی ارسایف (ساتیبف) استرلیباشقه یاقن تتر آرسلان آولندان کیلب دینی علوم عربیه نی تمام لاب صوکره استرلیباشده درس اوقتوچی خلفه بولب قالمش مرحوم یاخشی معلوماتلی علوم رضائیه (فن علمی) بیک اشنا بولب حساب جعرافیه و تاریخ دان هم شاکردلارنی اصول جدیده ترتیب لی یکل آنا تلنده اوقتونی بیک تیوشلی دیب سویله ر ایدی بزم عصرمزده عزیته لارنک نه ایدکنی بزم استرلیلاشنده بلماس لار اول مرحوم شول وقتده باقچه سرایده مرحوم اسماعیل عصپرنسکی طرفندان نشر ایدلمش ترجمان عزیته سن ۱ نچی یلدان باشلاب آخر عمرینه قدر آلب اوقدی هم بز شاکردلارگه کیچ درسدان ‫/161b/ صوک بزلارنی چاقرب اوقب کورسه تور ایدی هم ایتور ایدی بر زمان کلور بوندای عزیته لار کوب بولور شونک اچون سزلارنی اوقوغه اوگرانب قالسون لار دیب اوقتدم دیور ایدی مین فقیر یدی یاشمدان باشلاب بو مرحوم خلفه نک قولنده صرف دان باشلاب اون آلتی یاشمه قدر سبق اوقدم ۱۸۹۶ نچی یللارغه قدر باقچه سرایدان اصول جدیده بلان اوقولا تورغان کتابلارنی پوچته بلان آلدرب یاش شاکردلارکه تورکی تلنده شونی اوقتو ایدی مینم اوزمه شول ۷-۸ یاشلارنده حساب دان جدول بیریجونی (؟) یاتلاب دورت عمل حساب نی اوگراتدی اللّٰه رحمتنده بولسن یوقاریده یازلب اوتمشدر تاریخی جغرافیه زور کتاب لاری وار ایدی ابن خلدون تاریخ جودت تاریخ طبری و باشقه لاردان کوب ایدی شول درجه ده علم سویوچی بولدی که ترجمان غزیته سین آخر عمرینه قدر چقغان غزیته نی کتاب روشده جلد لاب الوغ نیچه جلدلار ساقلاب قالدردی عزیته ده بعض بر مقاله لارنی تیکشرب اوزینک فکرنی چیت لارینه یازب قویار ایدی اللّٰه رحمتنده بولسن⁴³⁴

۹ نچی عبد الرحیم خلفه طبیب شعمانف بوعرسلان اویازی مؤمن آولی (طایمان) ندان کیلب استرلیباشنده اوقب خلفه بولب کوب یل لار درس اوقتب بایتاق غنه امام لار چقارمشدر هم علم طیب ده یاخشی عالم بولب بزم عصرمزده کوب رنجولارگه دوأ قیلب بیچاره لارنک حیاتینه سبب بولدی علم طیب ده کوب کتاب لاری بار ایدی هرکون کتاب قاراب یاز بولسه یالاندان طبیعت نک هر تورلی ساچکه و اولانلاری جییب اوزی داور قیلور ایدی خالق قاتشب یورمادی هر وفت ئش بلان مشغول بولب گل باقچه لاری ایگب بیک یاخشی ساچه کلار اوسدرر ایدی بزم تاو بویلارنده اوسه تورغان خوش اسلی چابر اولان هم تملک اولان لارندان حوش اسلی مای لار اوزی چغارر ایدی ۱۹۰۵ نچی یل لارنده بولسه کیره ک استرلیباشندان کوچب توغان آولینه قایتب امام بولب درس ایتب شول مؤمن آولده مدفوندر عبد الرحمن اسملی هم عبید اللّٰه اسملی اوغل لاری بولب الوغ انقلاب زماننده محبوس لک یورب وفات ایتمش لاردر اللّٰه نک رحمتنده بولسنلار مذکور عبد الرحیم خلفه بیک فاضل تقوی علم اهلی ایدی اللهم اغفر وارحم آمین ‫/162a/

۱۰ نچی استاذمز فتح اللّٰه خلفه فتاح الدین اوغلی بلبای اویازی اوصاق کیچو آولندان کیلب استرلیباشنده درس اوقب هم شونده خلفه بولب قالمشدر مرحوم نیچه یل لار استرلیباشنده درس اوقتب کوبکنه امام و مدرس لار نشر ایتدی فقیر ده بو رحمتلو فتح اللّٰه خلفه دان آلتی یدی یل درس اوقب صوکره آنک مدرسه سندان ۱۹۰۴ نچی یلدن مدینهء منوره یه سفر ایتدم مرحوم فتح اللّٰه خلفه بیک آز سوزلی هر تورلی علم دان خبردار اولب صوکغی کونلارده کوب مصر و استانبول علماءلاری طرفندان یازلمش اثرلارنی بیک نق محاکمه قیلب اوقور ایدی دینده بولغان کوب حرافات لارنی آکلار ایدی بتون عمری کتاب قاراب شونک برله مشغول بولدی ۱۹۲۰ نچی یل لارده توغان آولی اوصاق کیچو قریه سنه کوچب قایتب آنده برنیچه یل لار علم یولنده خدمت ایتب شول قریه ده آخر نفسنی جناب حق غه تابشرب اوصاق کیچو اولنده مقبره سنده دفن قیلنمش در رحمة اللّٰه عليه رحمة ً واسعة ً عبد المجید اسمنده بر اوغلی زهره اسملی بر قزی قالوب اشبو کونده اوغلی شولوق قریه ده معلم بولب تورماقده در یاخشی انصافلی معلم لاردان محسوب بولب خدمت ایتکن ده زهره کم معلمه بولب خدمت ایتمکده فقیر ۱۹۵۵ نچی یلده بارب قبرینه زیارت قیلدم اللّٰه مغفرت ایتسون آمین.

۱۱ نچی فخر الدین بن حسن الدین حوالین اویازی شیقوق فولصی ماستاک آولندان استرلی باشینه کیلب درس اوقب صوکغی کونلارده استرلیبانده خلفه بولب قالمش در علم قرأت یاخشی ماهر بولب کوب شاکردلارگه علم قرأت اوقتور ایدی بایتاق قنه امام لار چقارمش در قرأت نی شولوق حوالین اویازنده مشهور بدر الدین قاری دان آلمش در بو بدر الدین قاری کوب یل لار ارنبورغ شهرنده و باشقه اورن لار ده قرآن ختم قیلب صوقر بولوینه قاراماستان آولنده اوزی ترکچیلک قیلب یاشامش در اوغلی عاصم اسمنده مدینهء منوره ده ۱۰ یل لار علم قرآن قرأت سبعة وعشرة بلان کلام اللّٰه نی حفظ ایتمش در. فقیرگز بو عاصم افندی بلان مدینه منورهده بشیر آغا مدرسه سنده برابر تورب هروقت حج سفرلارنده برابر یورر ایدک مرحوم یاخشی حلیم آچق یوزلی بنده ایدی حرم شریف نبوی ده احصان شریف ده تراویح نمازنده برابر ختم ایتدک رحمة اللّٰه عليه رحمة ً واسعة ً ‫/162b/

۱۲ نچی مرحوم والدمز شیخ الاسلام عبد القادیر اوغلی منزله اویازی سارمان رایونی تاتار قارامالی آولندان یکرمی یاش لارنده استرلیباشقه کیلب اوقمشدر یاش وقتنده أق بوی الوغ چاماق قریه سنده عبد اللّٰه حضرت غفورف مدرسه سنده برآز اوقب آندان استرلیباشینه کیلب خلیل اللّٰه بن رحمة اللّٰه خلفه مدرسه سنده اوقب صوکره خلیل اللّٰه خلفه جماعت آلب بیرب صوکره قزاقستان بوکای ایلی تالوفکه دیکان رایون ده اسنبای آولنده آنامز بلان برابر بالالار اوقتب برنیچه یل لار تورغان بو ایسه استرلیباشده مشهور محمد حارث حضرت عصرنده بولمش در. شوندان ۱۸۸۲ نچی یلده استرلیباشقه کوچب قایتب شولوق خلیل اللّٰه خلفه مدرسه سنده استرلیباش آولینک اشچی و فقیر لار بالالارن اوقتوغه تعیین قیلب قرق یل اوشبو اوقتوده دوام ایتب ۱۹۱۸ نچی یلده دار البقایه کوچب استرلیباش مقبره سنده دفن قیلندی اوز قولم بلان لحد که سالدم اللّٰه مغفرت ایلاسون رب اغفرلي ولوالدي وللمؤمنين يوم يقوم الحساب مرحوم آتامز بیک اهل عبادة اولب اوز عمرنده بر وقت نمازنی وقتندان قالدرمای آخرغی کوننده اویله نمازنی اوقب چالماسن نمازلغینه قویب شول طهارتی بلان امانت جاننی تابشردی حتی پویزدلارده یورگه ن وقت لارنده ده بر وقت نمازنی وقت ندان قالدرمای اوقور ایدی آنامز مرحومه شولایوق اهل عبادة اولب قدر الحال عمر بوینچه استرلیباش قز بالالارنی اوقتب امانت جاننی آتامز بلان برابر 1918 نچی یلده تابشرب استرلیباش الوغ مقبره سنده دفن قیلندی اوزم قولم برلان لحد قوینینه سالدم اللّٰه مغفرت ایلاسن آمین.

۱۳ ابو النعیم خلفه محمدیار اوغلی بلبای اویازی چقادی تاماق فولسندان اسلام بیک آولندان کیلب استرلیباشده اوقب خلفه بولب قالمشدر یاخشی علوم عربیه ده عالم کشی هم کوب یل لار استرلیباشده درس ایتب امام لار چغاردی هم ایگینچیلک بلان و باشقه کسب لارده بولب صاحب دولت بولب یاشادی 1930 نچی یل لارده وفات بولب استرلیباش مقبرسنده مدفون در اللهم اغفر وارحم آمین ‫/163a/

استرلیباشنده بزنک عصرمزده بولغان یاشراک خلفه لردان

حاجی احمد خلیل اللّٰه اوغلی بابامز ولی اللّٰه رحمة اللّٰه اوغلی بلان بر توغمه آغامز استرلیباشده توغب اوسب آخرنده اورالسکی اوبلصی یالپاقطال (سلامچین) کازاچی پاسیولکه سنده عبداللّٰه حضرت علکایف مدرسه سنده اوقب 1889 نچی یل لرده قایتب خلفه بولب درس اوقتودن کوبراک شاکردلاری دیم بوی مناوز آولندا هم قرغا قنبک آول لاردان بولور ایدی بیچاره عمر بویی حبس یول بلان منبلا بولب استرلیباشنده 1916 نچی یل لارده وفات بولدی استرلیباش الوغ مقبره سنده آتاسی خلیل اللّٰه رحمة اللّٰه اوغلی قبری یانینه مدفوندر یازولی تاش لاری بار اللّٰه جمله سنی مغفرة قیلسون آمین

احمد قلی خلفه قزاق طائفه سندان بای محمد اوغلی استرلیباشده اوقب صوکره خلفه بولب بایتاق یل لار درس اوقتدی 1925 نچی یل لارده دیم بوی مناوز قریه سنه اماملق بارب شونده برنیچه یللار صوکره انقلاب وقتنده محبوس بولب اوفا حبس خانه سنده وفات بولمشدر اللّٰه عفو ایتسون برآز قز بالالاری بولسه کیره ک قایده تارالوب بتکان لار در معلوم ایماس.

طاهر احمد جان اوغلی نوریمانف منزله اویازی ألم آولندان کیلب استرلیباشده اوقب برنیچه یل لار خلفه بولب صوکره 1919 نچی یلنده استرلیباش نک اوچنچی محله مسجدینه امام بولب تعیین لانب خدمت ایتب 1928 نچی یلنده استرلیباشده الوغ نا حق علییف نک واقعه سی مناسبتی بلان 3 یل غه سیبریه نفی قیلنب سلامت قایتب استرلیباشقه یاقن آنچ آولنده امام بولب تورغان وقتنده ایکنچی مرتبه 1939 ده ینه محبوس بولب اوفا تورمه سنده مظلوما وفات بولمشدر.

باشقه بزم عصرداش لرمزدان آز وقت بولسه خلفه نامنی آلب اوقته باشلاوچی لاردان عبد الرحمن علی خلفه اوغلی مجید حسنف فخر الدین خلفه اوغلی هم مینم شریکم عبد اللّٰه عبد الکبیر اوغلاری و باشقه لار بولب اوتدی. ‫/163b/

استرلیباشده ایک قارة خلفه لار اسمنده یورگه ن بیکتیمر خلفه علی اکبرف ارنبورغ کوبرناسی تایماس آولندان کیلمش در بتون عمر بوینچه مسجدده عبادة ایلان مشهور بولب نیچه نی یل لارده در حاترمده یوق ازول عمرگه ایرشب 96 یاشنده استرلیباشنده وفات بولب الوغ مقبره ده مدفون در یازولی تاش باردر اللّٰه قیلغان عبادة لرنی قبول ایلان ایمان برله مشرف بولغان بنده لاری جمله سندان آیلاسون آمین

استرلیباشده بولب اوتکان حافظ اللّٰه لردان

برنچی شمس الدین صوفی ازاک آولندان آنک شاکردی عبد الکبیر صوفی آندان ازاک آولندان مذکور شمس الدین قارینک نبیره سی بولسه کیره ک فضل احمد قاری صوقر⁴³⁵ شاکر قاری میر علی اوغلی احمرف قارغالیدا حفظ قیلب صوکغی کونده بزنک عصرمزده مدینهء منوره ده بولب سلامت قایتب 1910 نچی یل لارده بولسه بری اویازی بورای آولنده وفات بولمشدر اللّٰه مغفرت ایلاسون ینه شاکر قاری یاشرغان آولندان استرلیباشنده علی خلفه مدرسه سنده حفظ قیلب صوکغی وقت ده دیم بوی قنباک آولینه امام بولب شونده وفات بولمشدر

حسن قاری صوقر عبد الرحیم خلفه مدرسه سنده اوقب حفظ قیلب بعض بر آولغه چغب رمضانده ختم قیلور ایدی مینم اوت کورشم ایدی. قلغان ختم لارنی خدا قبول ایلاسون آمین.

عبد الصابر صوفی دیلار بو هم عبد الرحیم خلفه ده اوقب قاری بولب استرلیباش مسجدنده 1923 یل لارده ختم قیلب اوتدی بوغرسلان اویازی طامیان (مؤمن) اولندان مینم آلدمده ده برآز قرآن تجوید اوگراندی آتاسی عبد القاهر اسملی ایدی بیک یاخشی بابای ایدی عند اللّٰه کم در خدا بلی بو ده 1932 نچی یل لرده وفات بولب استرلیباش مقبره سنده مدفون اللّٰه مغفرة ایلاسن آمین

سمیع اللّٰه قاری استرلیباش نیک عبید اللّٰه عبد اللّٰه اوغلی مناسبف استرلیباشنده طاهر ملاده حفظ قیلب رمضان ده ختم قیلب یاش وقتنده وفات بولب استرلیباش مقبرسنده مدفوندر

عبد الواحد ابو النعیم اوغلی مناسبف یاخشی حافظ لاردان بولسه ده ختم قیلمادی یاش وقتنده 1921 یلده وفات بولب استرلیباش مقبرسنده مدفوندر بالاسی یوق جماعتی عائشه عبد الرحمن تورک قزی تحفة اللین ایدی حاضرده سلامت. ‫/164a/

آخرغی قاری لردان بولسام کیره ک فقیرگز عبد المجید قاری بن شیخ الاسلام قدیرف مدینهء منوره ده حرم شریف نبوی کلام اللّٰه نی حفظ قیلب قایتب استرلیباش مسجدنده 1925 یلده بر کره ختم قیلدم قیلغان ختم مزنی خدا قبول ایلاب ریاءدان آخر صولومدا خدا ایلام مشرف ایتسه ایدی آمین 1926 یلنده ایدل بوی جیرگه ن آولنده ختم قیلب 1927 نچی میلادیه آرنبورغ شهرنده حسینف لار مسجدنده امام عبدالعلیم دولتشین چاقروینه بناء شولوق یلده کروان سرای مسجدنده ختم ایتدم امامی نعمة اللّٰه حضرت تیموشف ایدی

استرلیباشده مکهء مکرمه یه وارب حاج قیلغان کشی لار بزم عصرمزده زین اللّٰه حضرت علیکایف عید خلفه فیضوللین حسین حاجی کریمف عبد القادر مخدوم توقایف عبد الرحیم علی خلفه اوغلی چالاتایف بخت غنی محمدیارف عبد الرقیب ناظرف فقیرگز عبد المجید بن شیخ الاسلام قدیرف عید محمد احمرف عبد اللّٰه بن عبد الکبیر ساتیف لاردر

زمانم ده فقیرگز طرفندان قرأت هم کلام اللّٰه نی حفظ قیلدرغان شاکردلارم دان برنچی عبداللّٰه بن زین اللّٰه حضرت نک اوغلی عبد العزیز 1910 نچی یلده حفظ نی تمام لاب یاشلکده وفات بولدی عبد الصابر قاری کلام اللّٰه نی تکرار قیلب آلدمزده بایتاق خطالرنی توزتدی حازرگی کونده سلامت فیدر رایونی أتچ آولی کلام اللّٰه نی حفظ قیلب برنچی مرتبه ختمنی استرلیباشنده یوقاری محله ده ختم قیلدی ختم نده اوزم سامع بولب توردم حاضرگی کونده ارنبورغ (چقالف) شهرنده یاشی در محله اهالیسی قارشونده بیک مخترم بولب استقامت بلان قاری بغنده دوام ایته در 1954 – 55 نچی یل لارده ختم نده بولدم اهالی محله بیک راضی بولب فقیرگز گه ده احترام بلان دعاء قیلمق ده لار اللّٰه قبول ایتسون آمین بو شاکردم نک خدا عمرنده برکات بیروب بزلارنک صدقهء جاریه مز بولب قالسه ایدی کلام اللّٰه نی درست اوقوینه خدا حضورنده ان شاء اللّٰه مسئول بولماسام کیره ک دیب امیدمز بیک زور در. ‫/164b/

اوزم قاری بولومدان باشلاب رمضان شریف لارده تراویح ده ختم قیلغان اورنلارمز

برنچی 1326 سنهء هجریه ده 1908 نچی میلادیه مدینهء منوره ده حرم شریف نبوی نک روضهء مطهره سنده 23 ده تراویح ده ختم ایدب ختم کیچه سنده زمانداش رفیق لارم هم مدینهء منورده محترم استاذلارمز حاضر اولب ختم دعاسنی قیلب تمام ایتدم.

ایکینچی مدینهء منوره دان 1908 نچی میلادیه آغوست آینده سلامت استرلیباشینه قایتوب شولوق یلده رمضانده ایومزده آتا و آنامزنی آرتدمزده قویب و باشقه کورشی و دوست ایشلارنی تراویح ده حاضر بولب 14 نچی رمضانده ختم ایتدم اللّٰه قبول ایتسه ایدی آمین آرتمزده قاری عبد الصابر صوفی سامع بولب ختم کیچه سنده محله نک حضرت و خلفه لاری حاضر بولب کوپچلک بلان ختم دعاسی قیلب تمام بولدی.

اوچنچی 1909 نچی میلادیه ده اورال اوبلصی جایه ق صوی بوینده البشن دیکان قزاچی آولنده شونداغی سوداگیرلاردان محمدجان مانجوقف دیکان کشی نک چاقروی بوینچه یالپاقطال دان کیلب 1 نچی رمضان دان باشلاب 10 نچی رمضاننده ختم منی تمام لادم خدا قبول ایلاسون آمین

دورتنچی مذکور اورال اوبلصی یالپاقطال (صلامچین) دیکان کازاچی پاچولکه سنده مرحوم ولی نعمتمز عبید اللّٰه بن زین اللّٰه علیکایف نک التماسی بوینچه 15 نچی رمضان باشلاب 27 نچی رمضانن ختم ممنی تمام لادم خدا ریادن قیلمای قبول عمل لاردن قیلسه ایدی آمین مرحوم حضرت و باشقه محله نک آهالی لاری ممنون بولب حضرت اوستمزگه بر صاری توسده پاناراس چاپان کیه ردی رحمت بالام عمرگزنی ضایع قلمه غانسز ایکان دیب دعاء قیلب رحمت ایتدی ‫/165a/

بیش نچی دیم بوینده نیکفار دیکان آولده 1910 نچی سنه ده کیاومز سمیع اللّٰه آبدوللین چاقروی بوینچه 14 کونده ختم نی تمام لاب استرلیباشقه قایتدم خدا قبول ایلاسون آمین

آلتنچی استرلیباشنده ایکنچی مرتبه ایومزده ختم ایتدم رمضان شریف ده تقبل اللّٰه

جیدنچی 1896 میلادیه ده آق ایدل بوینده مشهور جرگان دیکان قریه ده محله امامی فاتح کریمف نک چاقروینه بناء 14 کونده ختم ایدب استرلیباشقه قایتب بو محله نک اهالیسی 1905 نچی میلادیه مکروه چواش اسمنده یورب آخرنده پادشاه حکومتندان کوب یل لار اوزلارینک آتا بابالارندان مسلمان بولب کیلگان لک اثبات قیلب پادشاه حکومتنده اسلامیة که کیرو قایتولارینه رخصت بولب شول 1905 نچی میلادیه ده مسجد صالب یکرمی یل تولو مناسبتی بلان بزلارنی رمضان ده ختم که چاقردیلار مسلمان بولغان یتمش خواجه لق بولب اسلامیت لرنده بیک محکم بولب اسلام نوری بلان منور بولب طنچ و راحت یاشامکده لاردر الی یوم القیامة اسلام دیننده بتون ذریات لاری قالب اسلامیت که قایتوغه طرشب یورگان بنده لارنک خدا خیر جزاسن نصیب ایتب اجماح اهل لارندان بولولارنی تلاب قالام.

سیگزنچی 1927 نچی میلادیه ارنبورغ شهرنده (چقالف)⁴³⁶ حسینف لار مسجد نک امامی مرحوم عبد العلیم بن العلام دولتشین حضرتنک چاقروینه بناء 1 نچی رمضان دان باشلاب 14 نچی رمضانده ختم نی تمام قیلب شهرنده بالغوی اوزذ محله سندن ده کوب کشی لار تراویح ده حاضر بولدیلار اللّٰه قیلغان عمل لارمزنی قبول ایدب قرآن اهلندان بولب خداغه امانت جانمزنی تابشرونی نصیب ایتسون آمین ‫/165b/‬ بو ختمم تمام بولغاچ ارنبورغ شهرنده مشهور 1842 میلادیه ده بناء قیلنمش کروان سارای مسجدنه محتسب هم امام نعمة اللّٰه حضرة نک مصلحتی بوینچه 16 نچی رمضانده هم متولیلر دان ایکینچی امامی عبد القوی بن فاتح نومره مزغه کیلب بزلارنک مسجدمزده ختم قیلسه گز ایکان کیلب التماس قیلدیلار یاخشی بزلارنی دولتشین عبد العلیم حضرة چاقرتب کیلترمش ایدی آگارغه مصلحت قیلایم مصلحت بارگز دیسه باررمن کیلب جواب آلورسز دیه قایتاردم ینه دان کیلولارینه یاخشی باررمن دیب جواب بیردم شولوق 16 نچی رمضان کچه سنده بارب ختم باشلادم اوزمزنی کروان سارای اوزننده توررغه قوشدیلار اللّٰه رحمة ایتسون مؤذن افندی هم رفیقه سی 15 کون بوینچه تربیه لاب حرمت ایتدیلار 26 نچی رمضان قدر کیچه سی کون ختم تمام بولدی. قدر کیچه سی بولو مناسبتی بلان ارنبورغ نک هر محله امام لاری و قاری لاری تورکستان دان منفی بولب کیلمش داملالر ختم مزده اشتراک قیلدیلار آولداشمز مرحوم محمد شاکر بن حارث طوقایف حضرتلاریده ختم مزدر اهالیکه برآز نطقلار سویلاب دعاء قیلب چقدق خاتون قز قرداشمزلاردان کوبکنه کشی لار ختم کوننده مسجدنک یوقاری اورننده تورب اوقدیلار. ریاءدان بولمای عملمز خدا رضالغی اچون بولسه ایدی آمین

اوننچی 1925 نچی میلادی ده استرلیباش الوغ مسجدنده 15 کونده ختم ایتدم محله امامی عبد العلیم بن حبیب اللّٰه بن حارث توقایف ایدی محتسب محمد شاکر بن حارث توقایف ایدی محله نک متولی لری کیلب التماس قیلولارنه موافق ختم گه شروع قیلدم متولی لاردان برادرمز محمد شریف بن خلیل اللّٰه خلفه عبد الجبار بن عطاء اللّٰه اسکندرف هم باشقه لار ایدی اللّٰه تبارك ختم لارمنی قبول ایله گای ایدی عمرمده اول مرتبه ختمم بولب شوندان 1927 سنه دان صوک ختم قیلا آلمادم سببی روسیه الوغ انقلاب بولو سببلی ختم دان توقتالب قالدم باشمزغه تورلی بلالر ده واقع بولدی یوقاریده یازلوب اوتدی. ‫/166a/

بزم عصرمزده استرلیباشده رمضان شریف ده آخرغی اوننده حضرتلار و خلفه لار قارة لار اعتکافکه کررلار ایدی اون کون بوینچه مسجدده عبادة قیلب شونده سخر و افطار قیلب کون بوینچه عبادة و قرآن اوقو مدرس و خلفه شول کون لارده مسجد ده درس بیررلار ایدی فقیرگز ده محترم حبیب اللّٰه حضرت نک درس نده بولب سیر النبی فقه دان کتاب الکراهاتدان تدریسنده بولدم اعتکاف وقتنده مسجده یوزدان آرتق آدم یاتور ایدیلار هر یلنی قدر کیچه سی اخشامنده مرحوم عبد اللّٰه حضرة بن حارث مسجدکه یاتقان آدم لارکه افطار قیلدرر ایدی بو خدا رضالغه اچون بولغان عادتنی آخر وقتینه قدر دوام ایتدردی اللّٰه عمل لارن قبول قیلب آخرتده آلدنده نصیب ایتسون آمین. ینه اوشبو اعتکاف کون لارنده هر کون اون خلفه اویله ران مقدم صحیح البخاری کتابنی اوقب تامام لار آخرغی کونده دعاأ مجلسی بولور ایدی کیچه سنده هر سنه تراویح نمازنده ختم قرآن قیلنور ایدی بزنک عصرمزده ایک ختم قیلغان قاری عبد الکبیر صوفی بولدی آندان صوک آنک شاکردی ازاک آولی فضل محمد قاری عبد الصابر قاری ایک آخرغی وقت ده فقیرگز ختم قلدی خدا قبول ایلاسون

عید قربان جای کونلارنده کیلکان وقت لارده طوقایف حضرتلاری بارچه آرالارنده چالمش قربان ایتنی برگه جییب یالانغه چاقرب بتون استرلیباش و باشقه کورشی لاردان خالقلار چاقرب شونده اهالی که اشاتورلار ایدی ایکی یوز اوچ یوز قدر کشی بولور ایدی حتی بار آلغان ایر صبی بالالاردان برسی ده قالماس ایدی قرق ایللی چیلاک صیوشلی زور قازان لار آشب پشررلار ایدی بو مجلس لار استرلیباشده مشهور کالاچنیک بورنی ریکان اورنده بعضی وقت مسجد اورمانی بوینده بولور ایدی بو جیلشده تورلی بیگه آت چابدر آدام یوگرشدرو کبک اوین لار بولود ایدی یکرمی آرشین اوزنلغنده اوصاق کیرته قایرسن آرلب یوشلی حالنده بیرگه قازب اولترب شونک باشینه بالالارنی اورمه لاب منارگه قوشالار ایدی کم منب یتسه آکار کانات مکانات بیررلار ایدی ینه بر کیرته اولترتب شونک اوچینه آرقلی یارطی آرشن اوزنلغنده بر آغاچ ‫/166b/‬ قاداقلاب شول آعاچ قه 15-20 تین لک کمش تنکه نی بر کنه قل بلان اسب قویارلار ایدی کمده کم ملطق بلان شول تنکه آتوب تورسه آکا مکافات بیرلار ایدی ینه باشقه اوین لاردان باطرلار کوره شدرو بویغه یوقاریغه سیکرتو بدی برلان موینچه سینه آرقان کییب تاتور ترشرلار ایدی کم آلغه چقسه شول مکافات لار

شولای ایتب اوین تمام بولغاچ 15 شه رکنی دان حساب لار یکرمی – یکرمی بیش تابون قیلب یتارلک ایکم همه سینه قاشق آش یاولق تارتب بولغاچ هرکمکه برر تاباق آش بیررلار ایدی یاش بالالارنی اوزن لارن آیرب نیچه تابن یاساب الارغه ده شولوق آش بیررلار ایدی

بزم عصرمزده 1896 نچی میلادیه ده بولسه کیره ک نیکولای ایکنچی الیکساندر اوغلی آتاسی اولغاندان صوک تحت که اولترو مراسمی بولدی. مای نک 6 نچی کوننده شول مناسبت برلان بزم استرلیباشده مشهور توقایف حضرتلاری و باشقه قریه اهالیسنده اتفاقی بلان (کارناوانیه) پادشاه نک حلوس کومی دیب بر بیرم کونی قیلدیلار بتون آول تیره یاق کورشی روس آول لار باشقه حکومت توره لاری اشتراک ایتدیلار بو جیئلش استرلیباشنک توبان طرفنده زیارتدان توبه نرک ساز قارشی دیکان تاع باشنده بولدی تاع باشنده چاطورلار (پالاتکه) قورب بیک اسکانبیکه لار اشلاندی کیل کان قوناق لارغه چاطرده چای بیرلدی الوغ راق کشی لارگه و باشقه کیلمش دهقانلارغه اسکانبیکه قارشوسنه اوستال لار قویب شونده چای بیردیلار تحمینا بر ایکی مک کشی بولسه کیره ک میدان اورتاسینه خدا پادشاه نی صاقلادیه روسچه فلاک یازلوب یوقاری بر قاپقه غه النکه ن ایدی توش وقتی یتدی بتون مسلمان لار اویله نمازی زور جماعت برله اوقب صوکره قرآن تلاوة قیلب دعاء قیلندی. صوکره بعماک به یگی کرسی باشلاندی آت چابدرو کشی لار یوکرتو کره شو و باشقه ایون لار بولدی. آت استرلیباشقه 18 چاقرم بایم آولندان باشدان ییبردیلار آلداغی آتقه کومش ساعت بر شال بیردیلار. یوگرگان کشی لارگه ‫/167a/‬ استرلیباشقه ایکی چاقرمدان آرتغراق مقصود آولندان باشلاب یوگردیلار مرتضی آولنیک بر باشقرط یکتی آلدن بولب بر چاپان مکافات بیرلدی باشقه لارینه سولکی و یاولق کبک بو له کلار بیرلدی حاضرده بو تاونی کارناوانیه تاوی دیب اسم بیرمه کده لار. مرحوم استاذمز حبیب اللّٰه حضرت شول کون کیچ که قارشی جماعت و بالالاری بلان اورالسکی گه سفرگه کیتدی. مجلس تمام بولب کیچن خالق شاد بولب تارالدیلار.

‫1915‬ نچی میلادیه ده گیرمانیه صوعشی وقتنده روسیه کوب اسیرلار کیلو سببلی شولارغه استرلیباشنده بر یاردم قیلو جمعیتی آچلدی هر کم اختیاری 3 صوم آقچه تولاب اعضا بولدیلار بن فقیر ده اعضالاردان بولب یاز کوننده اسیرلار فائده سینه بر صبان طوی یاساوغه قرار قیلندی. حاطرمده یوق مای آینک نیچه نچی کونی ایدی صبان طوینه 50 تین بیلیت بلان کررگه بولدی طوی بولدی استرلیباشقه کورشو مقصود آولی توباننده حسن شاه آغانک تکرمه نی یورطنده بولدی بیک کوب جمعیت بولب آطلار یکرتب کشی لار یوکرتب آلداغی لارغه مکافاةلار بیرلدی. بو طویمز کوبکنه کیلور بولب بیچاره اسیرلارگه یاردم قیلندی بو مجلسده استرلیتاماقدان کوبکنه ناچالک لارده حاضر بولدیلار.

مذکور یلده گرمانیه طرفندان روسیه قارشی تورکیه حکومتی ده محاربه قیلدی باتوم شهرنی طرفنده تورکیه نک قارص آژدرهان صاری کامش دیکان شهرلارنده مخاربه بولب بیکراکده صاری قامش کوبکنه ترکیه عسکرلاری اسیرگه توشدیلار قش وقتی ایدی بولارنی روسیه نک بایتاق شهرلرینه تاراتدیلار شول وقتده اوفاده تروچی ماهی په روه ز بیکه شیخ علینا دیکان خانم حکومت دان رخصت آلب تورك اسیرلارینه مسلمان لاردان اختیاری اغانه جییب یاردم قیلورغه هم حکومت رخصت بیرو مناسبتی بلان هر آطرفندان اعانه جییب بیردیلار بو خانم نک ایری قافقازلی بر غنرال ایدی کوزی صوقر ایدی قارة لق غه یتو بلان یورتنده عنه تربیه لانب یاتور ایدی. بو یل 1917 نچی یلده بولورغه کیره ک فقیر ده اول یل لارنی حلکای آولنده حکومت مکتبنده معلم لک قیلور ایدم قولمدان کیلگان قدر مین آزماز اعانه ‫/167b/‬ غنوار آیلارنده بولسه کیره ک اوزم اوفاغه بارب یوقاریده یازلمش ماهی پروز خانم نی تابب ایونه قبول ایتدی مرحوم شیخ علییف افندی بلان ده تانشدردی قولمده جیلغان اغانه لارمنی تابشرب رسمی کاپیته نسه آلب صوکره رخصت بیرمه دی بزده آش آشارسز دیه تکرار ایتونه بناء آشقه تورب قالدم صوکره بنم تورکیه ده اوقغان لغمنی بلب میندان بایتاق نرسه لار حقنده مصلحت صورادی ایونده کوبکنه اسیرلارکه حاضرلنکان کیم لارنی و کولمه ک اشتان تاسمال باش و آیاق کیم لادنی کورسه تب شوشی لارنی یاتورلار میکان دیب شوکرشب بیک رحمت اوقب بیک یاخشی اسیرلارکه ضرور کیم لارنی حاضرلمشسزدر دیه چن کوکلم دان تشکر قیلدم وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا⁴³⁷ آیة کریمه سنده مصداق بولمش خدا سزلارنک صدقه جاریه لارگزدن بولسه ایدی دیدم رحمت دیدی. صونکره فقیر ده خانم افندی ممکن بولسه شفاخانه که بارب شول اسیرلارنی بارب خاطرلارن سوراسم ایکان دیدم بیک خوش دیب رخصت کاعزی یازب قولمه بیردی ده توغری شفاخانه یه یونالدم بارب کرب شول بیچاره نک احوالنی صوراشدم کوبسی آورو ایتولار تماق لار قارلق غان چونکه قش کوننده صالقون واگونلارده کیلو سببلی صوق آلدرغانلار آندان قاتق سراولاری سببلی شفاخانه ده صالقن قاتق کیترب بیرکان لار شونک تأثری بولسه کیره ک قولمدان کیلکان قدری آزماز صدقه منی بیرب اللّٰه غه امانت اولوگز دیه خیرله شب چغب کیتدم شوشی اسیرلارنه زیارة منی وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَلَا شُكُورًا⁴³⁸ آیة کریمه سینه مصداق بولب خدا بو زیارتمنی درگاه عزتنده قبول ایلکای ایدی. آمین ‫/168a/

اوزمزنک عصرمزده صبی وقتندان باشلاب اوقغان استاذلارم توبانده گی ذات لاردر

بیش یاشمده وقتمده مرحوم آتامزدان ایمان شرطی اوقی باشلاب صوکره عربچه شروط الصلاة و تعلیم الصلاة اصل التوحید و باشقه شوندای کتاب لار اوقدم برآز عربچه اوقی باشلاعان صوکنده پدرمز صرف نحو اوقورغه عبد الکبیر بن دین محمد صاتیف خلفه گه تابشردی کلام شریفنی باشلاب اوقدم استرلیباشقه حضرتلارغه زیارة اچون کیلمش أق بوی نده صارلی قریه سی احمد شاه حضرتدان آتامز مرحوم قولمه یارتی کلام شریف توتدرب حضرتنک آلدینه اولترب سورهء فاتحه نی اوقتدی هم دعاء قیلدی. صوکره آنامز مرحوم قولمه یکرمی تین لک کمش آقچه بیرب بار حضرتکه بیر دیدی قولم بلان بیردم ده ینه دعاء قیلدی.

یوقاریده مذکور استاذمزنک بعضی بر احوال ترجمه سی و سیرتی و فکری درس که اجتهادی حقنده حاطرمده بولغانلارنی یازام. جنت مکان استاذمز عبد الکبیر حضرت قسقه بویلی قارا توسده ایاک اوچنده آزغنه قارا صقالی قارا کوزلی ایدی. شاکردلارکه بیک قزو ایدی. هر وقت مدرسه لارنک تازالغن حتی شاکردلاذنک آشاو اسبب لارینه قدر کوز سالب قاراب یورر ایدی درسکه بیک اجتهادلی برده درسدان قالغان وقتنی کورمه دم ایرته نمازدان باشلاب اویله گه قدر آندان ایکندی گه قدر اوقتور ایدی کیچن یستودان صوک ساعت 10-11 گه قدر مدرسه دان کیتماس ایدی. چیت آول لارغه قوناق بارب یورمادی هر وقت درسنده دوام ایتدی اوز عمرده ایکی مرتبه قوناق غه بارغانن بلام اولده آطنه کیچ برنچی قارامالی غه جهانگیر حاجی جنازه سینه کیلب آلوی سببلی ایکنچی کورشی که رکه لی آولینه علام الدین رحیم قولف جنازسینه بارغانده بلام یکرمی بیش چاقرم توغان تتر آرسلان آولینه بر وقت ده قش درس تاشلاب بارماغان. بتون عمری کتاب عزیته و ژورنال لاد قاراو بلان اوتدی مدرسه دان کیچ ساعت 11 – 12 لرده کیته ر ایدی ایونه قایتب ساعت بر ایکی که قدر مطالعه بلان مشغول بولور ایدی مدرسه ده وقتمزده کیچ درسدان صوکره چاقرب بزلارگه ترجمان عزیته سنی اوقور ایدی بزلار خلفه تیزره ک کیتور ایدی کتب اوقر ایدک عزیته که کوکل سالماس ایدک شول وقتده ایتور ایدی بالالار بر وقت ‫/168b/‬ کیلور شول وقتقه قدر عزیته لرنی اوقب ایرانگز دیه ر ایدی هم یاکا اوقولارغه مدرسه ده درس ترتیب لار قویارغه طرشور ایدی هر وقت پوچته بلان باقچه سرایدان ترجمان اداره سینه یازب یاکانی اوقوغه موافق کتابلار آلدروب تورر ایدی هم بزلارکه ده شوندای کتاب لارنی آلدرب اوقورغه نصیحت قیلور ایدی خواجه صبیان مشق دفتری و باشقه کتابلار بولور ایدی تاریخ و جغرافیه گه کوب اهمیت بیرر ایدی تاریخ جودت ابن خلدون و باشقه تاریخ کتاب لارنی سویلاب بزلارگه توشندرر ایدی

آطنه غه ایکی کون توبان ره ک شاکردلارنی جییب حساب رسچوط علم لارنی اوکراتور ایدی. ترجمان عزیته سی برنچی یلندان باشلاب آلوب عزیته ده یازلمش مقاله لرنی تفتیش قیلوب اوز فکرلارنی چیتقه یازب قویار ایدی حتی مرتب نومرلارنی یللق عزیته نی کتاب روشنده توبلاب قویار ایدی. وفاتی علم یولنده کوب اجتهادی سببلی سلامت لگینه خسته لک پیدا بولدی آش قازانی آغرب هضمی طعام قیلا آلماس بولب اجلینه شونی سبب بولدی. موندای کشی لار کوبراک شوندای خسته لک لرگه اوچراب قالولاری معلوم قزانده مرحوم شهاب الدین المرجانی حضرتلاری ده شوشی خسته لک بلان وفات ایتمش در اللّٰه نک رحمتنده غریق بولسنلار ایدی آمین. 1317 نچی هجریه ده استرلیباش مقبرسنده مدفون در⁴³⁹

ملا حاجی اوقورغه باشلاغاچ استرلیباش نک الوغ مدرس لارندان مرحوم حبیب اللّٰه بن حارث حضرتلرینه ملا حاجی هم فقه درسلادینه بارب یوری باشلادم طریقهء محمدیه عین العلم کبی کتاب لاردان درس آلدم بعضی وقت رمضان شریف لارده سیر النبی کتابنی هم فقه دان کتاب الکراهیت نی اوقتور ایدی رحمتلو استاذمز غفران رحمتنده بولسن بخارادان اوقب قایتب مسجد و مدرسه و صوخانه لارنی عمارت قیلب بتون استرلیباش ‫/169a/‬ نک مدرسه لارنی بیک یاخشی یولغه سالدی. مدرسه آرالرینه تاشدان یوللار هم کیچ نده هر اورنغه فانارلار یاقدرب قویدی یاقدرب قویدی یازنک هر مدرسه نک آرتینه بیک قاین آغاچ لاری اولترب بر باقچه حالینه کیتردی مرحوم غایت توغری سوزلی عادی گنه کیم لار کیار ایدی حقلق توغرسنده هیچ براونک حاطرینه قاراماس ایدی علوم عربیه دان هر قایو فن لارنی مطلع ایدی علم القرأت دان جزری و شاطبی تفسیر و حدیث و عقائد و نحو کتابلارنی کامل شاکردلارنی قناعت لانرلک درس بیرر ایدی.

فتح اللّٰه خلفه فتاح الدین اوغلی استرلیباشنده اوقب صوکره خلفه عنوان نی آلوب استرلیباش مدرسه سنده کوب یل لار درس اوقتدی فقیرگز ایسه بو مخترم خلفه مزدان بایتاق یل لار درس اوقدق بیک یواش طبیعت لی هم عالم کشی ایدی آز سوزلی ملایم آقر غنه درس بیرر ایدی حدیث دان مشكاة شريف تفسیردان جلالین اصول فقه دان توضیح درسلارنی اوقدم هر تورلی کتاب لارنی مطالعه قیلب حقیقت نی آلکلارغه اجتهاد قیلور ایدی حق نرسه لارکه برده تعصب قیلماس ایدی مرجانی حضرت و موسی بن جاراللّٰه حضرتلارنک کتاب لارنی مطالعه قیلب کوب وقت درس فکرده بولمش لار دیب سویله لار ایدی باشقه خلفه لار کوب تعصب لق بلان مفتون بولسه لارده بو مرحوم استاذمز آنلاره هر تورلی دلیل لار بوینچه اوز فکرنی سویلار ایدی اللّٰه نک غفران رحمة بنده لاری جمله سنده بولسه ایدی آمین. هیچ بر کشی دان طمع قیلماس اوز کوچی بلان اوزینه حاجت قدرلی ایگن ساچب اوزی تاشب اوزی صوعب جای کونلارنده عمرنی اوتکارر ایدی اش وقتلارنده چاباتا کییب باشقه دهقان لار کبک یورر ایدی تورمشنده بر آت بر صیری باشقه نرسه بولماس هیچ کمگه حسدلک ایتماز بادینه قناعت قیلب عمرنی درس یولنده اوتکاردی.

صوکغی عمرنده استرلیباشدان توغان آولی اوصاق کیچوگه قایتب شونده قرارلانوب اوصاق کیچو مقبرسنده مدفون در 57 نچی یلده بارب زیارة ایتدم اللّٰه مغفرة ایتسون آمین قدیرف

‫/207b/‬ میلکه سدان کیاومز عبد الحق نک تیلگرام خبرینه بناء 1958 نچی یلده آغوست 4 نده قزم مریم نک قزی زهره دنیاغه کیلدی اولیان اوبلصی ملکه س رایوننده شهرنده آتاسی عبد الحق 1378 نچی هجریه ده 7 نچی صفر آینده خداغه قل پیغمبرکه امت آتا و آناسینه شفقتلی بالا بولب خیرلی عمر توفیق محبتلی بالا بولسون آمین

‫1958‬ نچی یلده سنتابر آینده اوزم بارب اسلام سنتی بلان اسمنی قویدم. خدا توفیق بالا ایتسون آمین.

باباسی عبد المجید قدیرف یازم ارنبورغ شهرنده

خدا تعالی و تبارك حسن فاتحه نصیب ایلاسه مینم قبرم اوستینه شولای تاش یازارسز بالالارم سزلرگه وصیتم شوشی در.

اذکروا موتاکم بالخیر

بو قبرده مدفون حاج الحرمین و حافظ کلام اللّٰه عبد المجید بن شیخ الاسلام القدیری الاسترلی باشی 1881 میلادیه توغان 1962 نچی یلده 5 غنوارده وفات اللهم اغفر وارحم

لله الفاتحه⁴⁴⁰ ‫/208a/‬

عمرلک یولداشم و شریکم عید محمد بن میر علی احمرف نک وفاتی باشقردستان جمهوریتنده بیلارید شهرنده وفات بولدی 1956 یل لارده بولسه کیره ک حافظ کلام و عالم مدینهء منوره ده حفظ قیلوب هم و باشقه حدیث شریف و باشقه فن لاردان تحصیل قیلوب 1920 نچی میلادیه ده بوری اویازی بورای آولی نه قایتب مدرسه آچب درس اوقتدی برنیچه یل لار اللّٰه مغفرة ایلاسون آمین 8 یاشمدان آخری عمرینه برابر اوقب هم حفظ ایدب مدینهء منوره دن باب السلام بشیر آغا اسملی مدرسه ده توردق بورای قریه سنده یاخشی ملت خدمتینه کرشب بیک اجتهاد بلان باشلاعان ایدی مع التأسف روسیه نک الوغ انقلابی تولقونی چیت بروب چغارب برآز وقت اوفاده مرکز کتبخانه سنده مدیر بولب اسلام تورغان وقتنده سیبریه طرفینه هجرة ایدوب آندان یاپونیه طرفلارنده بولب سلامت قایتب بلبای شهرنده باشقرطستان قاراشلی برنیچه یل جماعتی مریم برلان اوزلاری یورط سالب ترلیکچیلک ایتب آخر عمرنده بیلارید سنده مقسوم عمرنه خاتمه قیلوب دفن ایتلدی. اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه

عقلم سلامت وقتمده یازدم 1961 نچی یل ارنبور شهرنده یولداش عبد المجید قدیرف /208b/

یوقاریده 6 نچی بیت ده یازلمش شریکم عبد اللّٰه عبد الکبیر اوغلی ساتیف 19 نچی میلادیه ده قزان شهرنده امانت جاننی تابشرمشدر اللهم إن كان محسنا فزد في إحسانه وإن كان مسيئا فتجاوز عنه اللهم ارحم واغفر ذنوبه آمین

25 نچی اییولده جمعه کون کوندز رفیقه سی ساجده خانم قولنده جان تسلیم ایتمشدر. یدی یاشم دان باشلاب استرلیباش مدرسه سنده مرحوم نک آتاسی قولنده درس اوقدق صوکره 1904 نچی میلادیده استانبول شهرینه بارب صوکره مکهء مکرمه یه حج قیلب صوکره مدینهء منوره ده بر سنه تورب ینه دان استانبول شهرینه کیلب دار الفنون طبیعت بولکنی تمام لاب قایتب روسیه ده کوب شهرلارده معلم لک بلان مشغول بولدی آلما آتاده صوکره ارنبورع ده مدرسهء حسینیه ده صوکره اوفاده ایک آخری قزان ده بولب آخر وقتنه قدر علوم و معارف یولنده خدمت ایتدی. اوزینک اوطز قدر قم و طبیعت حقنده یازلمش اثرلاری قالمشدر فقیرنگز مرحوم شریکم 1957 ده چاقروینه بناء قزان غه بارب کورشب بیش کون تورب قایتدم مرحوم رفیقم بلان آخرغی آیرلشومز بولغان ایکان. بو کون 16 نچی نویابرده رفیقه سی ساجده خانم نک مکتوبی بوینچه وفاتی ایشتدم اللّٰه نک رحمتنده بولسن آمین⁴⁴¹